گل میمون (antirrhinum majus) متعلق به خانواده scrophulariaceae و بومی مناطق مدیترانه است. یکی از گل های فصلی چندساله است که اغلب به صورت یک ساله پرورش می یابد و به دلیل تنوع رنگ و دوره ی گل دهی طولانی، به صورت تنها یا در ترکیب با گل های فصلی دیگر در فضای سبز کاربرد زیادی دارد. اما رشد رویشی بیش از حد ارقام پابلند، باعث کاهش کیفیت آن ها شده و طویل شدن زیاد ساقه، مشکل جابه جایی و نگهداری، شکستگی ساقه و کاهش زیبایی گیاه را به همراه دارد. یکی از راهکارهای موجود برای کاهش ارتفاع گیاه، استفاده از تنظیم کننده های رشد، از جمله کندکننده های رشد می باشد. پاکلوبوترازول، سایکوسل و دامینوزاید از مهم ترین کندکننده های رشد هستند. به منظور بررسی اثر تنظیم کننده های رشد روی برخی خصوصیات کمی و کیفی گل میمون، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه شهرکرد به اجرا درآمد. تیمارها شامل پاکلوبوترازول (40، 80 و 120 میلی گرم در لیتر)، سایکوسل (500، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر)، دامینوزاید (1500، 3000 و 4500 میلی گرم در لیتر)، بنزیل آدنین (400، 800 و 1200 میلی گرم در لیتر) و شاهد (آب مقطر) به صورت محلول پاشی در دو مرحله با فاصله ی 10 روز روی اندام هوایی اعمال شد. در این آزمایش، ارتفاع گیاه، طول ساقه، طول گل آذین، قطر گل، قطر ساقه، تعداد انشعاب گل دهنده، تعداد گل در گل آذین، طول دوره ی گل دهی، ماندگاری گل روی بوته و شروع گل دهی مورد مطالعه قرار گرفتند. براساس نتایج، رشد گل میمون تحت تأثیر تنظیم کننده های رشد قرار گرفت. غلظت های مختلف دامینوزاید روی ارتفاع گیاه، طول گل آذین، تعداد گل در گل آذین، تعداد انشعاب گل دهنده و قطر ساقه اثر معنی دار داشتند، همچنین دامینوزاید 4500 میلی گرم در لیتر باعث کاهش طول ساقه و قطر گل شد و دامینوزاید 3000 و 4500 میلی گرم در لیتر گل دهی را به تأخیر انداختند. کمترین ارتفاع گیاه با میانگین 99/33 سانتی متر مربوط به دامینوزاید 4500 میلی گرم در لیتر بود. پاکلوبوترازول 120 میلی گرم در لیتر باعث کاهش ارتفاع گیاه، طول ساقه، تعداد گل در گل آذین و قطر ساقه شد. همچنین پاکلوبوترازول 40 و 80 میلی گرم در لیتر باعث تسریع در گل دهی شدند و پاکلوبوترازول 40 میلی گرم در لیتر زودترین گل دهی را با میانگین 13/99 روز نشان داد. سایکوسل 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر تعداد انشعاب گل دهنده را افزایش دادند. سایکوسل 1500 میلی گرم در لیتر ارتفاع گیاه و طول گل آذین را نیز کاهش داد و باعث تسریع در گل دهی شد. بنزیل آدنین 800 و 1200 میلی گرم در لیتر، تعداد گل در گل آذین و قطر ساقه را افزایش دادند. بنزیل آدنین 1200 میلی گرم در لیتر، بیشترین طول گل آذین و ارتفاع گیاه را نشان داد و باعث تأخیر در گل دهی شد. طول دوره ی گل دهی با پاکلوبوترازول 40 میلی گرم در لیتر کاهش یافت و در بقیه ی تیمارها معنی دار نشد. غلظت های مختلف بنزیل آدنین و سایکوسل 500 و 1000 میلی گرم در لیتر، ماندگاری گل را روی بوته افزایش و دامینوزاید 3000 و 4500 میلی گرم در لیتر آن را کاهش دادند.

چکیده: چند سالی است که استفاده از داروهای با منشا گیاهی دوباره رونق سابق خود را بازیافته است. بدیهی است است برای رسیدن به حداکثر عملکرد به گیاهانی با قدرت رشد بالا و تولید مواد ثانویه با کمیت و کیفیت مطلوب نیاز است. آلوئه ورا با نام علمی aloe vera گیاهی چند ساله متعلق به تیره liliaceae است که به دلیل خواص دارویی معجزه آسا، به گیاه جاودانگی مشهور است. این پژوهش به منظور افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه آلوئه ورا با استفاده از تنظیم کننده های رشد گیاهی اجرا شد. آزمایش در سال 1389 در قالب طرح کاملا تصادفی با 16 تیمار در 4 تکرار در گلخانه های پژوهشی دانشگاه شهرکرد اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل غلظت های 0، 50، 100و 150 میلی گرم بر لیتر جیبرلین، سایتوکینین (بنزیل آدنین و کینتین) و اسید سالیسیلیک بودند. اعمال تیمارها به صورت محلول پاشی برگی، 3 و 4 ماه پس از کاشت نشاء در گلدان های 4 لیتری انجام شد. یک ماه پس از محلول پاشی دوم، شاخص های رشد (طول، عرض و قطر برگ، میزان ماده تر و خشک برگ، میزان ژل) و برخی شاخص های فیزیولوژیک (مقادیر کلروفیلa، کلروفیلb و کلروفیل کل و همچنین محتوی کارتنوئید) اندازه گیری و نتایج آن توسط نرم افزار های spss و excel مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که، بجز تیمارهای حاوی مقادیر مختلف بنزیل آدنین و کینتین 100 و 150 میلی گرم بر لیتر که میزان ماده تر را چندان تغییر نداده اند، باقی تیمارها سبب کاهش ماده تر در برگ ها شده اند. همچنین مشاهده شد به غیر از تیمار اسید سالیسیلیک 150 میلی گرم بر لیتر و تیمار ترکیبی جیبرلین و اسید سالیسیلیک، مابقی تیمارها میزان ماده خشک را به طرز معنی داری کاهش داد. نتایج نشان داد تیمار برگ ها با تنظیم کننده های رشد، تاثیر معنی داری بر تعداد برگ ها ندارد که می توان این اثر را به تعداد کم برگ ها و بوته ای بودن آلوئه ورا نسبت داد. همچنین دیده شد استفاده از هورمون های رشد تاثیر معنی داری بر طول، عرض و قطر برگ ها ندارند و تغییرات از روند خاصی تبعیت نمی کند. نتایج اندازه گیری وزن ژل نشان داد، با افزایش غلظت جیبرلین وزن ژل کاهش و با افزایش غلظت کینتین، وزن ژل افزایش می یابد. همچنین مشاهده شد با افزایش غلظت جیبرلین درصد ژل کاهش و با افزایش غلظت سایتوکینین ها، درصد ژل افزایش می یابد. اسید سالیسیلیک نیز، با افزایش مقاومت گیاه به تنش ها، سبب افزایش درصد ژل شد. نتایج پژوهش در مورد رنگدانه ها نیز نشان داد، افزایش در غلظت جیبرلین ها سبب افزایش کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل و همچنین محتوی کارتنوئید ها در برگ های آلوئه ورا می شود. همچنین افزایش در غلظت سایتوکینین ها و اسید سالیسیلیک، سبب کاهش متغیر های فوق می شود. واژه های کلیدی: آلوئه ورا، جیبرلین، اسید سالیسیلیک، سیتوکینین، کلروفیل، ژل

کرفس کوهی با نام علمی kelussia odoratissima m. گیاهی مهم از خانواده چتریان با ارزشهای دارویی، اقتصادی و اکولوژیکی در منطقه زاگرس مرکزی است. متاسفانه این گیاه به علت برداشت غیرمجاز در معرض انقراض می باشد. بذور این گیاه نیز مانند بذر اغلب گونه های دارویی به جهت سازگاری اکولوژیکی با شرایط محیطی دارای خواب می باشد. بنابراین شناخت عوامل اکوفیزیولوژیکی موثر بر خواب و ایجاد شرایط بهینه برای جوانه زنی بذر این گیاه دارویی جهت تولید، پرورش و جلوگیری از انقراض آن یک امر ضروری است. به همین منظور از دو روش کشت جنین درون شیشه و اعمال تیمارهای مختلف در کشت بذر جهت بررسی جوانه زنی، شکست خواب بذر و برخی ویژگی های مورفولوژی این گیاه استفاده شد. در این مطالعه، کلیه آزمایشات بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام شد. در آزمایش کشت جنین به بررسی اثر عوامل سه محیط کشت (ms، ms2/1 و ms4/1)، سه توده (سرآقاسید و فریدونشهر مربوط به دو سال برداشت 1388و 1389 و توده شیخ علیخان مربوط به سال برداشت 1389) و سه دما (4، 8 و 22 درجه سانتی گراد) پرداخته شد. نتایج نشان داد، کلیه صفات بررسی شده در محیط کشت ms بالاترین میزان را داشتند. بالاترین درصد جوانه زنی و تولید گیاهچه مربوط به دو توده سرآقاسید 1388 و فریدونشهر 1388 در دو دمای 4 و 8 درجه سانتی گراد بود. بلندترین طول ریشه چه، محور زیر لپه و برگ لپه ای از توده شیخ علیخان 1389 و در دمای 22 درجه سانتی گراد بدست آمد. در بررسی شکستن خواب بذر که در سه قسمت اجرا شد، در هر سه آزمایش زمان (25، 50، 75 و 100 روز پس از کشت) یکی از عوامل مورد بررسی بود و در کلیه صفات زمان 100 روز پس از کشت بهترین عملکرد را داشت. سایر عوامل در آزمایش اول شکستن خواب بذر شامل توده (سرآقاسید و فریدونشهر مربوط به دو سال برداشت 1388و 1389)، دما (4، 8 و 22 درجه سانتی گراد) و هورمون bap(0، 75/0 و 5/1 میلی گرم در لیتر) بودند که بالاترین درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی مربوط به توده سرآقاسید 1388، در دمای 4 درجه سانتی گراد بود و وجود 75/0 میلی گرم در لیتر bap، سرعت جوانه زنی را به طور معنی داری افزایش داد. بلندترین طول ریشه چه و محور زیر لپه نیز مربوط به دو توده سرآقاسید 1388و فریدونشهر 1388، در دمای 8 درجه سانتی گراد بود که طول ریشه چه در شرایط فاقد هورمون عملکرد بهتری نشان داد. در آزمایش دوم شکستن خواب بذر علاوه بر زمان به بررسی هورمون های bap (0، 75/0 و 5/1 میلی گرم در لیتر) و ga3 (0، 250 و 500 میلی گرم در لیتر) و نحوه اعمال هورمون (خیساندن بذور در محلول هورمونی و هورمون محلول در محیط کشت) پرداخته شد. درکل در حضور 75/0 میلی گرم در لیتر bap، درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی میزان بیشتری نشان دادند و اعمال هورمون ga3 با غلظت 500 میلی گرم در لیتر باعث افزایش طول ریشه چه و محور زیر لپه شد. همچنین در شرایط هورمون محلول در محیط کشت درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه به طور معنی داری عملکرد بهتری داشتند. در آزمایش سوم شکستن خواب بذر نیز علاوه بر زمان به بررسی اثر محیط کشت (پتری دیش، ماسه و پیت ماس) و هورمون bap (0، 75/0 میلی گرم در لیتر) پرداخته شد. درصد جوانه زنی در محیط کشت پتری دیش، طول ریشه چه در محیط کشت ماسه و پیت ماس و طول محور زیر لپه در محیط کشت ماسه عملکرد بهتری داشتند. وجود هورمون bap نیز باعث افزایش هر سه صفت شد. بررسی کالوس زایی در سه آزمایش با ترکیبات هورمونی شامل bap(0، 75/0 و 5/1 میلی گرم در لیتر) و هورمون 2,4-d (0، 1/0 و 5/0 میلی گرم در لیتر) در آزمایش اول، bap(0، 75/0 و 5/1 میلی گرم در لیتر) و هورمون naa (0، 5، 10 و 15 میلی گرم در لیتر) در آزمایش دوم و ، bap(0، 5/2، 5 و 5/7 میلی گرم در لیتر) و هورمون iba (0، 25/6 و 5/12 میلی گرم در لیتر) در آزمایش سوم صورت گرفت که در آزمایش اول و دوم از دو بخش ساقه و دمبرگ و در آزمایش سوم از سه بخش بذر با برش عمودی، بذر با برش افقی و جنین استفاده شد که تنها ریز نمونه دمبرگ در محیط کشت bap با غلظت 5/1 میلی گرم در لیتر همراه با 2,4-d با غلظت 1/0 میلی گرم در لیتر قادر به تولید کالوس شد.

بادام prunus dulcis یکی از اعضای خانواده ی rosaceae می باشد. طبق آمارنامه فائو ایران با تولید سالانه ?26679 تن بادام مقام سوم جهان را به خود اختصاص داده است. این محصول از نظر اقتصادی و سطح زیر کشت اولین محصول مهم باغی در استان چهارمحال و بختیاری است. تعدادی از بیماری های ویروسی از جمله بیماری لکه حلقوی بافت مرده هسته دارها (pnrsv) می توانند خسارت اقتصادی زیادی به این محصول بزنند و منجر به کاهش کیفیت و کمیت محصول شوند. در حال حاضر بیماری لکه حلقوی بافت مرده هسته دارها یکی از عوامل محدود کننده کشت بادام است. در این مطالعه به منظور بررسی احتمال وجود ویروس لکه حلقوی بافت مرده هسته دارها در سه رقم بادام مامایی، سفید و ربیع و دو گونه وحشی p.orientalis و p.scoparia تعداد 100 درخت از باغ های بادام منطقه ی سامان انتخاب شد و در 3 ماه فروردین، تیر و مهر در سال زراعی 89-1388 نمونه های برگی آنها جمع آوری گردید. احتمال وجود pnrsv با دو روش الایزا و rt-pcr بررسی شد. نتایج آزمون الایزا وجود آلودگی به pnrsv را در هر سه رقم و دو گونه وحشی بادام به اثبات رساند. نمونه هایی که آلودگی آنها با آزمون الایزا تشخیص داده نشده بود، با روش rt-pcr مورد آزمایش قرار گرفتند. بدین منظور پس از استخراج rna ژنومی و تکثیر cdna، واکنش rt-pcr با جفت آغازگرهای اختصاصی p1 و p5 در محدوده 351 و 785 جفت باز باندهای مربوط به ویروس را آشکار کرد. مقایسه دو روش rt-pcr و الایزا نشان داد حساسیت rt-pcr در آشکارسازی pnrsv بیشتر از آزمون الایزا بود و از مجموع 23 درختی که با روش الایزا آلودگی آنها به pnrsv مشخص نشده بود، 10 درخت آلودگی ویروسی را نشان دادند. همچنین زمان های نمونه برداری در آشکار شدن ویروس تفاوت معنی داری داشتند و بهترین زمان نمونه برداری ماه فروردین بود. به منظور بررسی اثرات pnrsv بر جوانه زنی دانه گرده بادام، دانه های گرده رقم سفید که آلودگی آنها قبلا با روش rt-pcr بررسی شده بود، روی محیط کشت دانه گرده انتقال داده شدند. مقایسه درصد جوانه زنی دانه گرده آلوده با دانه گرده سالم مشخص کرد که حضور ویروس سبب کاهش جوانه زنی دانه گرده آلوده شده است. درصد جوانه زنی دانه های گرده ی آلوده 34 درصد بود، در صورتیکه این درصد در دانه های گرده سالم 56 درصد بود.

به دست آوردن مغز بادام از پوست چوبی آن گام مهمی در فرآوری بادام بعد از شکستن است. برای شکستن بادام از دستگاه بادام شکن استفاده می شود. خروجی بادام شکن مخلوطی مرکب از تکه های پوست چوبی و مغز بادام خواهد بود که مرحله جداسازی به صورت دستی و بهوسیله نیروی انسانی انجام می شود. هدف این پژوهش مکانیزه نمودن این مرحله است که تاثیر زیادی در تسریع عملیات فراوری بادام خواهد داشت و از طرف دیگر باعث کاهش هزینه های کارگری و لذا افزایش سوددهی تولید این محصول خواهد شد. براین اساس هدف از این تحقیق بهکارگیری جداساز پنوماتیک برای تمیز کردن و جداسازی محصول بادام از پوست چوبی خواهد بود. از این رو با انتخاب نمونه ای از مخلوط خروجی از بادام شکن، خواص فیزیکی و آئرودینامیکی نمونه ها بررسی شد. نتایج بررسی نشان داد به دلیل شبیه بودن خواص فیزیکی تکه های پوست چوبی با مغزهای بادام، جداساز ی این دو از یک دیگر با روش های غربال گری و استفاده از الک ها ممکن نخواهد بود. تحلیل خواص آئرودینامیکی نشان داد با توجه به هم پوشانی سرعت حد اجزای مخلوط جداسازی کامل آن ها از یک دیگر با استفاده از جریان هوا ممکن نخواهد بود. هر چند با انتخاب سرعت جریان هوای مناسب می توان قریب به 70% پوست ها را از مغز بادام جداسازی کرد. با توجه به نتایج به دست آمده در بررسی خواص فیزیکی و آئرودینامیکی، دستگاه جداساز پنوماتیک عمودی مناسب با محصول بادام طراحی و ساخته شد. نتایج ارزیابی دستگاه نشان داد جداسازی پنوماتیک مغز بادام (رقم مامایی) از تکه های پوست چوبی، از تغییرات سرعت جریان هوای دستگاه، نرخ تغذیه مخلوط، زاویه ورود مخلوط به دستگاه و فاصله بین محل ورود مخلوط تا خروج مغز تاثیر می پذیرد. هم چنین تکرار عملیات نیز میزان بازده جداسازی را تحت الشعاع قرار می دهد. با افزایش سرعت هوا، میزان جداسازی پوست از مغز افزایش می یابد اما با افزایش سرعت بیش از 5/7 (متر بر ثانیه) خطای جداسازی (وجود مغز در خروجی پوست ها) مشاهده می شود. با افزودن بر تعداد تکرار عملیات، بازده جداسازی سیر صعودی به خود می گیرد. میزان افزایش بازده تا تکرار ششم میزان قابل توجهی است، اما پس از تکرار ششم تغییرات بازده در مقابل افزایش تعداد تکرارها چندان قابل توجه نیست. با افزایش زاویه ورود مخلوط به تونل هوا، بازده جداسازی کاهش می یابد. چنان که هر چه زاویه ورود مخلوط کاهش می یابد شاهد افزایش بازده خواهیم بود. افزایش فاصله بین محل ورود مخلوط تا خروج مغز نیز باعث کاهش بازده جداسازی می گردد. به طوری که بیشترین بازده در کمترین طول اتفاق می افتد. با تحلیل مخلوط نهایی خروجی از دستگاه، مشخص شد که جداسازی پوست هایی با طول 20 تا 30 میلی متر به خوبی انجام نشده است. لذا در صورت انتخاب روش پنوماتیک برای جداسازی مغز بادام از تکه های پوست چوبی، باید راه کاری جهت جداسازی بهتر پوست های با طول متوسط اندیشید. می توان به عنوان راه حل حتی الامکان در مرحله شکستن هسته بادام از به وجودآمدن پوست هایی با طول متوسط اجتناب کرد.

توت فرنگی با نام علمی fragaria ananassa از خانواده rosaceae می باشد. گیاهی بوته ای و چندساله است که با ساقه رونده و تقسیم بوته تکثیر می گردد. توت فرنگی در شرایط آب و هوایی مختلف رشد کرده و محصول خوبی تولید می کند. ایران به دلیل شرایط اقلیمی خاص و منحصر به فرد خود می تواند به عنوان یکی از تولیدکنندگان عمده توت فرنگی مطرح گردد. توت فرنگی گیاهی است حساس به شوری که در غلظت های بالای نمک رشد زایشی، عملکرد و کیفیت میوه آن کاهش می یابد. در حدود 50 درصد زمین های زراعی کل دنیا متاثر از شوری است. با توجه به کمبود آب های شیرین، استفاده از آب و خاک شور در تولید محصول از جمله توت فرنگی ضروری به نظر می رسد. لذا شناسایی ارقام مقاوم به شوری با عملکرد مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این آزمایش به منظور بررسی میزان رشد و عملکرد سه رقم توت فرنگی، تحت تنش شوری انجام گرفته است. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور رقم و شوری (کلریدسدیم)، در قالب طرح کاملا تصادفی در 5 تکرار انجام شد. ارقام شامل پاروس، کاماروزا و کردستان و تیمار کلریدسدیم در 5 سطح 0، 250، 500، 1000 و 1500 میلی گرم بر کیلوگرم خاک گلدان، بود. هر تکرار شامل یک گلدان 8 لیتری بود که در آن یک گیاه پرورش داده شد. نتایج نشان داد که وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و بیوماس کل تحت تاثیر رقم و شوری قرار گرفت و همه آن ها با افزایش شوری کاهش یافتند. اما به طور کلی ریشه کمتر تحت تاثیر شوری قرار گرفت. تعداد برگ سبز، تعداد برگ خشک، تعداد کل برگ در بین ارقام دارای اختلاف معنی دار بودند. تعداد برگ سبز و تعداد کل برگ با افزایش شوری کاهش و تعداد برگ خشک و نکروزه افزایش یافت. تعداد رانر و گیاهچه در بین ارقام و سطوح مختلف شوری دارای اختلاف معنی دار نبودند. طول ریشه هم در بین ارقام دارای اختلاف معنی دار بود اما بین سطوح مختلف شوری اختلاف بین آن ها معنی-دار نبود. خصوصیات زایشی که شامل تعداد گل، تعداد میوه و درصد تشکیل میوه بود، تحت تاثیر ارقام مختلف قرار گرفت و اختلاف بین ارقام معنی دار بود. هم چنین با افزایش شوری تعداد گل، تعداد میوه و درصد تشکیل میوه در گیاهان کاهش یافت. البته تیمار 250 میلی گرم بر کیلوگرم اختلاف زیادی با تیمار شاهد نداشت و حتی درصد تشکیل میوه در این تیمار بیشتر از شاهد بود. کلروفیل a، b و کل تحت تاثیر رقم و شوری قرار گرفتند و با افزایش شوری میزان کلروفیل کاهش یافت. میزان پرولین هم در بین ارقام معنی دار نبود ولی در بین سطوح مختلف شوری اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده شد. با افزایش شوری میزان پرولین افزایش یافت.

نتایج نشان داد که کاربرد نیتروژن سبب افزایش وزن تر و خشک، غلظت نیتروژن در اندام هوایی و عملکرد اسانس (1% p<) شده و بر شاخص درصد اسانس (5% p<) اثر معنی دار دارد. در این آزمایش با افزایش سطوح نیتروژن، وزن تر و خشک اندام هوایی افزایش یافت، به طوری که بیشترین وزن تر و خشک (به ترتیب با مقادیر 196 و 48/88 گرم در بوته) در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن حاصل شد. همچنین با افزایش سطوح نیتروژن، غلظت روی در اندام هوایی کاهش یافت. اثر آهن روی شاخص های درصد نیتروژن اندام هوایی و نسبت وزن خشک به تر معنی دار بود (در سطح 1% p<) ولی با سایر شاخص ها تفاوت معنی داری نشان نداد. در اثر کاربرد تیمار آهن به صورت محلول پاشی، غلظت نیتروژن اندام هوایی کاهش یافت. کاربرد سولفات روی بر شاخص وزن تر، غلظت آهن و روی در اندام هوایی در (1% p<) و با وزن خشک و نسبت وزن خشک به تر اندام هوایی (5% p<) اختلاف معنی داری نشان داد. در تیمار سولفات روی، غلظت آهن در اندام هوایی کاهش یافت. اثر متقابل نیتروژن و آهن سبب افزایش نیتروژن در اندام هوایی و عملکرد اسانس در (1% p<) و افزایش وزن تر و خشک اندام هوایی و درصد اسانس در (5% p<) معنی دار گردید. در اثر متقابل نیتروژن و آهن، با افزایش سطوح نیتروژن درصد اسانس افزایش یافت. اثر متقابل نیتروژن و روی در هیچ کدام از شاخص ها اختلاف معنی داری نشان نداد. اثر متقابل آهن و سولفات روی فقط در شاخص عملکرد اسانس و نسبت وزن خشک به تر اندام هوایی در (5% p<) معنی دار بود. اثرات متقابل سه گانه نیتروژن، آهن و روی در شاخص وزن تر اندام هوایی و عملکرد اسانس در (1% p<) و شاخص وزن خشک اندام هوایی و ارتفاع در(5% p<) اختلاف معنی دار نشان داد. با افزایش مصرف نیتروژن، درصد اسانس تغییر پیدا نکرد به طوری که بین تیمارهای 75 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به ترتیب مقادیر (21/1) و (27/1) درصد اسانس حاصل شد که اختلاف معنی داری بین آنها مشاهده نگردید ولی نسبت به تیمار شاهد (95/) درصد اسانس در (5% p<) اختلاف معنی دار شد. بیشترین عملکرد اسانس مربوط به تیمار150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بود که با میانگین تولید (13/1) گرم اسانس در بوته، نسبت به تیمارهای دیگر اختلاف معنی داری داشت. تیمار شاهد با میانگین تولید (4/.) گرم در بوته کمترین عملکرد اسانس را به خود اختصاص داد

در جامعه مدرن امروزی آلودگی صدا در کنار آلودگی هوا اثرات مخربی روی محیط زیست شهری و عابرین و ساکنان دارد. سر و صدا همیشه مسئله مهمی برای بشر بوده است. راهکارهای زیادی برای تاثیر در کاهش این آلاینده پیشنهاد شده است. این مطالعه بر روی برخی عوامل درونی و بیرونی(فاصله) موثر بر کاهش صدای ترافیک در فضای سبز محورهای درون شهری اصفهان در 14 سایت صورت گرفت. تحقیق حاضر در سه آزمایش مستقل به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. سایت ها در دو گروه با پوشش درخت (10 سایت) و دارای عایق صوتی (4 سایت) قرار گرفتند. برای سایت های دارای پوشش درختی، کاهش تراز شدت صوت در فواصل 10، 25، 50 ، 75 ، 100 متری از صدای جاده و در زمان های 5 صبح، 8صبح، 12ظهر، 4بعداز ظهر، 8 شب، در تمام سایت ها با دستگاه صدا سنج hd9019 اندازه گیری شدند. برای سایت های دارای سازه، کاهش تراز شدت صوت در فواصل 2، 10، 25 و 50 متری از صدای جاده صورت گرفت. فاکتورهای سایت، فاصله و زمان با نرم افزار sas و آزمون lsd مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد سایت درختی دارای درختان افرا بیشترین کاهش صوت را به میزان 5/11 دسی بل در 100 متری داشتند. سایت درختان ترکیبی شامل ردیف های بید و چنار حاشیه خیابان و سرو تبری، در فواصل 25 و 50 متری کاهش خوبی را نشان داد و صدا را تا 6 دسی بل کاهش یافت، این سایت جزء سه سایت برتر فضای سبز است. در سایت های دیگر شامل کاج، چنار و صنوبر ، تراز شدت صوت در حدود کمتری نسبت به سایت های فوق الذکر بود ولی با افزایش فاصله ، روند کاهشی در صدا ادامه داشت. سایت های آزمایش دوم، در فاصله 2 متری بیشترین و در 25 متری کمترین کاهش صوت را نشان دادند. سایت دارای درختان افرا و سازه بهترین مدل فضای سبز بود. آزمایش سوم در صدد پیدا کردن بهترین سایت و فاصله از میان فواصل مشترک بود. هر دو آزمایش در یک عامل بیرونی یعنی فاصله از منبع صوت مشترک بودند. از یافته های این طرح می توان به چند مدل پیشنهادی برای طراحی فضای سبز شهرهای بزرگ تهران و اصفهان رسید. در حالت اول و ایده آل، استفاده از عایق مصنوعی بلافاصله در کنار جاده است. در اینصورت صدا 17 دسی بل در فاصله 2 متری پشت عایق افت می کند. یعنی در این فاصله، صدا به مرز محدوده استاندارد مناطق مسکونی بسیار نزدیک می شود. از نتایج این مطالعه مشخص می شود که بهترین راه حل اکولوژیکی برای کاهش سطح نوفه، کاشت درختان موثر در آرایش های منطقی است. درختان با تاج متراکم و کانوپی زیاد می توانند بسیار موثر باشند. مدل دوم پیشنهادی، کاشت ترکیبی از بهترین درختان چون بید و افرا در کنار جاده است. اگر کاشت درختان به درون منطقه محافظت شده و در فاصله 50 متری از جاده امتداد پیدا کند، صدا در فاصله 50 متری از جاده با صدای 70 دسی بل به زیر 50 دسی بل افت پیدا می کند، چرا که صدا بطور منطقی در فضای باز تا 14 دسی بل کاهش می یابد. این میزان با استانداردهای محیط زیستی جهانی مطابقت دارد.

اثرات زیانبار شوری را می توان در تمام مراحل رشد و نمو گیاهان اعم از کاهش رشد و باروری تا مرگ گیاه مشاهده نمود. روش های مختلفی برای کاهش اثرات تنش شوری در گیاهان پیشنهاد شده است که از جمله آن ها می توان به انتخاب ارقام مقاوم به شوری، اصلاح خاک و تغذیه با عناصر معدنی مانند کلسیم، پتاسیم و سیلیسیم اشاره نمود. رازیانه با نام علمیfueniculum vulgar mill. یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است که کلیه اندام های آن دارای اسانس بوده و از آن در صنایع داروسازی برای معالجه دردشکم، نفخ شکم و افزایش شیر مادران استفاده می شود. به منظور بررسی اثر تنش شوری (کلرید سدیم) و تغذیه سیلیکات سدیم روی سه توده گیاه دارویی رازیانه پژوهشی در سال 1388 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل با سه فاکتور شوری (کلریدسدیم)، سیلیکون (سیلیکات سدیم ) و 3 توده رازیانه درقالب طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. هر تکرار شامل یک گلدان 10 لیتری بود که در آن 3 گیاه پرورش داده شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل: کلریدسدیم با غلظت 0، 40 و 80 میلی مولار، سیلیکات سدیم با غلظت های 0، 5/0 و 1 میلی مولار و توده های رازیانه همدانی، میبدی و اصفهانی بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نمک میزان کلروفیل کل، a و b، کاهش یافت و این کاهش در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. اثر سیلیکات سدیم به غیر از کلروفیل a در دیگر انواع کلروفیل اثر معنی دار نداشت. با تغذیه سیلیکات سدیم در شرایط تنش شوری میزان کلروفیل افزایش یافت. سایر اثرات معنی دار نبود. غلظت پتاسیم، کلسیم و منیزیم در شرایط اعمال تنش شوری کاهش، اما غلظت سدیم افزایش یافت و در سطح احتمال 1 درصد اثر معنی داری را نشان داد. با تغذیه سیلیکات سدیم در شرایط تنش شوری میزان جذب سدیم کاهش و دیگر عناصر افزایش یافت. شاخص های رشد نیز با افزایش سطوح شوری کاهش یافتند و در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی داری را نشان دادند. اثر سیلیکات سدیم در شوری روی شاخص های رشد معنی دار بود، با تغذیه سیلیکون در شرایط تنش شوری شاخص های رشد افزایش یافتند. اثر شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد معنی دار بود و باعث کاهش این شاخص ها شد. اثر سیلیکون و توده بر اجزای عملکرد معنی دار نبود. اثر سیلیکات سدیم در شوری روی تعداد دانه در چتر و وزن هزار دانه در سطح احتمال 1 درصد و بر تعداد چتر و وزن خشک بذر در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود، با تغذیه سیلیکات سدیم در شرایط تنش شوری اجزای عملکرد افزایش یافتند. اثر تغذیه سیلیکون بدون تنش شوری در سطح احتمال 1 درصد روی عملکرد معنی دار بود، بیشترین میزان عملکرد در تیمار 1 سیلیکون با 44/38 گرم حاصل شد. بین سه توده مورد مطالعه در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی داری دیده شد، توده های اصفهان، میبدی و همدان به ترتیب 71/41، 54/32 و 59/27 گرم عملکرد بذر را به خود اختصاص دادند. اثرات متقابل شوری در سیلیکون در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود و با تغذیه سیلیکون در شرایط تنش شوری عملکرد افزایش یافت. تنش شوری عملکرد هر سه توده رازیانه را کاهش داد، توده همدان بیشتر از دو توده دیگر تحت تأثیر سطوح شوری قرار گرفت. اثر تنش شوری روی درصد اسانس سرشاخه گلدار نیز در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود، به طوریکه تنش شوری باعث افزایش میزان اسانس در گیاه رازیانه شد. بیشترین میزان اسانس در تیمار 40 میلی مولار تنش شوری حاصل شد. سایر اثرات معنی دار نبود.

عوامل نامساعد محیطی تاثیر نامطلوبی بر تولید گیاهان دارند. شوری خاک یکی از این عوامل محدود کننده است که بر میزان تولید و کیفیت محصول گیاهان تاثیر نامطلوب می گذارد. شوری با بر هم زدن تعادل یونی باعث ایجاد تنش اسمزی و یونی در سلول های گیاهی می شود. در این تحقیق، به منظور بررسی آسیب های تنش شوری بر گیاهان سه آزمایش شامل: بررسی تاثیر تنش شوری بر جوانه زنی، تاثیر شوری بر خصوصیات تکثیر سلولی مریستم ریشه و خصوصیات رشد رویشی در دو گیاه جو و ذرت هر یک شامل دو رقم متحمل و حساس به شوری در طرح فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی در سه تکرار صورت گرفت. در آزمایش جوانه زنی تیمار های شوری در پتانسیل های مختلف نمک کلرید سدیم شامل: 0 (شاهد)، 75، 150، 225، 300 و 375 میلی مولار nacl برای جو و 0 (شاهد)، 75، 150، 225 و 300 میلی مولار naclبرای ذرت در ظرف پتری اعمال و به مدت 12 روز در دمای 2±25 درجه سانتی گراد در ژرمیناتور قرار داده شدند. در پایان روز 12 درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه اندازه گیری شد. نتایج آزمایش جوانه زنی نشان داد تنش شوری باعث کاهش صفات اندازه گیری شده می شود. بیشترین میزان کاهش صفات در شوری حداکثر (375 میلی مولار برای جو و 300 میلی مولار برای ذرت) دیده شد. ارقام متحمل به شوری در هر دو گیاه جو و ذرت در اکثر صفات برتری بیشتر و معنی داری نسبت به ارقام حساس داشتند. به منظور بررسی خصوصیات تکثیر سلولی مریستم ریشه، بعد از اعمال تنش شوری شامل: 0 (شاهد)، 75، 150، 225 و 300 میلی مولار nacl برای هر دو گیاه جو و ذرت، نمونه های از مریستم ریشه های 5/1 تا 2 سانتی متری تحت بررسی میکروسکوپی قرار گرفتند. نتایج حاصل از مشاهدات تقسیم میتوز در مریستم ریشه گیاهان جو و ذرت، بیانگر اثر تنش شوری بر کاهش ضریب میتوز، کاهش تقسیم میتوز در مراحل مختلف تقسیم را بیان می کند. این نتایج بیانگر سمیت nacl و اثر آن بر تقسیم میتوز می باشد. اولین پاسخ گیاه حساس به تنش شوری کاهش تقسیم میتوزی و در نتیجه کاهش رشد گیاه است. که این کاهش در ارقام جو معنی دار بود ولی تفاوت معنی داری بین رقم متحمل و حساس ذرت مشاهده نشد. جهت بررسی تنش شوری بر خصوصیات رشد رویشی نیز آزمایشی در شرایط کشت هیدروپونیک با سطوح شوری 0 (شاهد)، 75، 150، 225 و 300 میلی مولار nacl برای ارقام متحمل و حساس هر دو گیاه جو و ذرت انجام شد. بعد از گذشت 45 روز از شروع انجام ازمایش صفات از قبیل طول اندام هوایی و ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد برگ و پنجه در هر بوته مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از آزمایش بیانگر تاثیر شوری بر روی تمامی صفات بود. میزان آسیب شوری و کاهش توان تولیدی در ارقام حساس جو و ذرت بیشتر از ارقام متحمل بوده است.

لیزیانتوس با نام علمی eustoma grandiflorum گیاهی زینتی و متعلق به خانواده gentianacea می باشد. دارای انواع یک ساله، دوساله یا چند ساله های کوتاه عمر است. این گیاه انواع پاکوتاه و پابلند دارد که انواع پابلند، برای تولید گل بریدنی و انواع پاکوتاه برای کاشت گلدانی به کار می روند. در حال حاضر، این گل در رنگ ها و اشکال گوناگونی دیده می شود و در نقاط وسیعی از دنیا به عنوان گل شاخه بریده مورد کشت و پرورش قرار می گیرد. اکثر گل های شاخه بریده از قبیل لیزیانتوس، عمر گلدانی کوتاهی دارند که این امر بر روی تولید، فروش و صادرات محصول اثر می گذارد. طول عمر گلدانی گل ها از فاکتورهایی است که مورد توجه خریداران قرار می گیرد. همچنین امروزه، کوتاه بودن طول عمر گل های بریده و برگ ها یکی از مهم ترین مشکلات تولید به شمار می رود. در حالی که دوام عمر گلدانی، فاکتور مهمی در اولویت بندی مصرف کننده تلقی می گردد. حفظ طراوت و زیبایی گل ها در مناظر و بالا بردن عمر پس از برداشت گل های بریده به شیوه های مختلف اهمیت ویژه ای دارد. یکی از مهم ترین موارد تاثیر گذار در ظاهر گل های بریده، شرایط تولید گل ها از نظر فراهم بودن موادغذایی در طول دوره ی رشد و نمو گل ها است. تغذیه و کوددهی، دو فاکتور مهم برای تولید و کیفیت بهتر گل های بریده می باشد. این آزمایش به منظور بررسی میزان رشد و عملکرد گل لیزیانتوس رقم "mariachi grand white" در شرایط گلخانه ای تحت تیمارهای قبل از برداشت با کلرید کلسیم و سولفات پتاسیم به صورت محلول پاشی برگی انجام گرفته است. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور کلرید کلسیم (در چهار غلظت 0، 75/0، 5/1 و 25/2 گرم در لیتر) و سولفات پتاسیم (در چهار غلظت 0، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر)، در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. هر تکرار شامل یک گلدان 10 لیتری بود که در آن سه گیاه پرورش داده شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلرید کلسیم، طول و قطر ساقه، زمان آغاز گل دهی، تعداد و قطر گل ها، عمر گلدانی و شاخه بریده ی گل ها، میزان کلروفیل a، b و کل، همچنین وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه ها به طور معنی داری افزایش یافت. تعداد برگ ها و انشعابات گیاه نیز با افزایش غلظت کلرید کلسیم کاهش پیدا نمود. با افزایش غلظت سولفات پتاسیم، بر طول و قطر ساقه، عمر گلدانی و شاخه بریده ی گل ها، میزان کلروفیل a و کل برگ، و نیز وزن خشک اندام هوایی و ریشه ها افزوده شد. اگرچه تعداد برگ و انشعابات گیاه، زمان آغاز گل دهی و میزان کلروفیل b نیز تحت تاثیر سولفات پتاسیم قرار گرفت، اما از نظر آماری اختلاف معنی داری بین آن ها دیده نشد. وزن تر اندام هوایی نیز با افزایش غلظت سولفات پتاسیم کاهش یافت اما از لحاظ آماری معنی دار نشد. وزن تر ریشه ها تحت تاثیر سولفات پتاسیم قرار گرفت و در غلظت 1 گرم در لیتر آن، بیشترین مقدار وزن تر ریشه مشاهده شد. اثرات متقابل غلظت های مختلف کلرید کلسیم و سولفات پتاسیم تنها بر عمر گلدانی (در سطح احتمال 5%) و عمر شاخه بریده ی گل ها (در سطح 1%) معنی دار گردید، به طوری که با افزایش غلظت ها، بر عمر گلدانی و شاخه بریده ی گل افزوده شد.

توت فرنگی با نام علمی ananassa duch× fragaria یک گیاه علفی دائمی از خانواده rosaceae و از زیر خانواده rosoidae می باشد. کیفیت توت فرنگی به ظاهر میوه (رنگ، اندازه، شکل، وجود یا عدم وجود عیب)، سفتی بافت، طعم و ارزش غذایی آن بستگی دارد که همه این شاخص ها به شرایط میوه در زمان برداشت و تغییرات ایجاد شده در طول دوره پس از برداشت بستگی دارد. توت فرنگی به دلیل تنفس بالا، مقدار آب زیاد، فعالیت متابولیکی بالا و تولید سریع رادیکال های آزاد توسط سلول ها و حساسیت به پوسیدگی های میکروبی و قارچی خصوصا" کپک خاکستری حاصل از botrytis cinerea، یکی از میوه های بسیار فسادپذیر بوده و طول عمر پایینی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی بررسی اثر اسانس های گیاهان دارویی پونه و ترخون، ژل گیاه دارویی آلوئه ورا و پلی آمین پوترسین بر عمر پس از برداشت و کیفیت آن و همچنین تاثیر این ترکیبات روی قارچ عامل پوسیدگی خاکستری ناشی از قارچ بوتریتیس سینرا (botrytis cinerea) میوه توت فرنگی رقم کاماروسا می باشد. هر دو آزمایش به صورت کاملا" تصادفی در سال 1391 در آزمایشگاه تخصصی علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام شده است. نتایج آزمایش درون شیشه ای نشان داد که کلیه تیمارها در بازدارندگی از رشد قارچ موثر بوده است. در روش مخلوط با محیط کشت، غلظت های 800 و 1200 پی پی ام اسانس های پونه کوهی و ترخون بیشترین بازدارندگی (100 درصد) را داشته اند و در روش دیسک کاغذی ترخون 1200 پی پی ام بیشترین ممانعت از فعالیت قارچ botrytis cinerea را داشته است. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد که در ژل آلوئه ورا و پوترسین بهترین کیفیت ظاهری و سفتی بافت نسبت به شاهد مشاهده می شود. بالاترین درصد مواد جامد محلول و شاخص رسیدگی در شاهد مشاهده می شود.مقدار ویتامین ث در غلظت های بالای پوترسین (2/1 و 8/1 میلی مولار) حفظ شده است. میزان آنتوسیانین در غلظت بالای پونه کوهی (1200 پی پی ام) بالاترین مقدار بوده است. به طورکلی برای کنترل قارچ botrytis cinerea کلیه تیمارها در هر دو روش موثر بوده اند. در مورد افزایش عمر انبارمانی و خصوصیات کیفی، استفاده از پوترسین و ژل آلوئه ورا بهتر از سایر تیمارها بوده است. البته تیمارهای اسانس ترخون و پونه هم نسبت به شاهد بهتر بوده اند اما به نظر می رسد که غلظت ها نامناسب بوده اند و بهتر است غلظت های کمتر از 400 پی پی ام استفاده شود.

انار با نام علمی punica granatum از خانواده punicaceae درختچه ای است پر شاخ و برگ که بومی ایران بوده و ارزش غذایی و بهداشتی میوه آن بالا می باشد. سطح وسیعی از کشور ما دارای آب و هوای گرم و خشک و آب و خاک نسبتا شور بوده که مناسب برای کشت انار می باشد. ترکیدگی یکی از بیماری های فیزیولوژک مهم انار بوده که باعث کاهش کیفیت ظاهری انار، میشود، شدت خسارت ترکیدگی بستگی به رقم، شرایط محیطی، مدیریت باغ و به خصوص ابیاری و تغذیه دارد. لذا لازم است تحقیقات وسیعی روی این میوه انجام گیرد.در این خصوص روی اثر محلول پاشی کلرید کلسیم و سولفات روی در ترکیدگی انار و خصوصیات کمی و کیفی انار دو ازمایش جداگانه انجام گرفت. تمامی درختان و تیمارها به صورت تصادفی علامت گذاری شدند و طرح به صورت بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار انجام گرفت و برای هر ازمایش 27 درخت انتخاب شدند. در آزمایش اول کلرید کلسیم در سه غلظت 0 و5 و 10 در هزار به فاصله ی زمانی یک ماه از هم بر روی 27 درخت جداگانه محلول پاشی شد، به طوریکه آخرین محلول پاشی دو هفته قبل از برداشت بوده است و نیز سولفات روی در سه غلظت 0 و 5/2 و 5 در هزار در سه مرحله تمام گل و دو ماه بعد از تمام گل و یک ماه قبل از برداشت بر روی 27 درخت جداگانه محلول پاشی شد. نتایج نشان داد افزایش غلظت کلرید کلسیم باعث کاهش ترکیدگی، آفتاب سوختگی، ویتامین ث، دلفینیدین و باعث افزایش استحکام بافت میوه، وزن تر دانه، مواد جامد محلول (tss)، پلارگونیدین و سیانیدین می شود و هر چه محلول پاشی به مرحله برداشت نزدیکتر شده است، باعث افزایش درصد ترکیدگی، درصد آفتاب سوختگی، استحکام بافت میوه، ویتامین ث و کاهش فاکتورهایی نظیر وزن کل میوه، وزن تر دانه، اسید کل، ph و انواع آنتوسیانین می شود. ضمن اینکه کمترین درصد آفتاب سوختگی در مرحله دوم محلول پاشی کلرید کلسیم بدست آمد و در سایر فاکتورها اثر معناداری نداشت. همچنین با افزایش غلظت سولفات روی باعث کاهش ترکیدگی، آفتاب سوختگی، طول میوه، حجم میوه، وزن کل و دلفینیدین و افزایش مواد جامد محلول، پلارگونیدین و سیانیدین شده است. محلول پاشی سولفات روی در مرحله سوم نسبت به مرحله اول باعث افزایش ویتامین ث و مواد جامد محلول و کاهش حجم میوه و آنتوسیانین شده است و محلول پاشی سولفات روی در سایر فاکتورهای مورد مطالعه تاثیر معناداری نداشته است. واژه های کلیدی: انار، ترکیدگی، محلول پاشی، کلرید کلسیم، سولفات روی

شوری خاک به عنوان یک تنش غیرزنده از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان زراعی بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب می شود. برای مقابله با شوری روش های تکنولوژیک (آبیاری با آب شیرین در مقیاس وسیع)، بیولوژیک (کشت گیاهان مقاوم به شوری) و روش های تغذیه معدنی از جمله تغذیه سیلیکون توسط محققین ارائه شده است. وجود سیلیس در گیاهان باعث کاهش بسیاری از تنش های زیستی و غیرزیستی شده است. فلفل سبز با نام علمیcapsicum annum گیاهی علفی و یک ساله با شاخه های کوتاه و برگ های بدون بریدگی، تخم مرغی یا بیضوی شکل است به منظور بررسی اثر تنش شوری (کلرید سدیم) و تغذیه سیلیکون (سیلیکات سدیم) روی سه رقم فلفل سبز پژوهشی در سال 1388 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل با پنج فاکتور شوری (کلریدسدیم)، سیلیکون (سیلیکات سدیم ) و 3 رقم فلفل سبز درقالب طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. هر تکرار شامل یک گلدان 10 لیتری بود که در آن یک گیاه پرورش داده شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل: کلریدسدیم با غلظت 0، 30 ، 60 و 90 میلی مولار، سیلیکات سدیم با غلظت های 0، 1 و 2 میلی مولار و رقم های فلفل سبز، شامل: ریز اصفهان، demre sivri تند و demre sivri شیرین بود. صفات مورد ارزیابی شامل وزن تر و خشک ریشه واندام هوایی، طول ریشه، عملکرد (وزن تر و خشک میوه و تعداد میوه)، غلظت عناصر سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم در ریشه و اندام هوایی، بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری میزان وزن تر و خشک ریشه و وزن خشک اندام هوایی کاهش می یابد. تغذیه سیلیکون تنها در تیمارهای خفیف شوری تاثیر بهتری بر وزن تر و خشک اندام هوایی داشته است. در بین ارقام مورد مطالعه، رقم demre sivri شیرین بالاترین میزان شاخص های رشد را داشته و از این نظر نسبت به دیگر ارقام کم تر تحت تاثیر شوری قرار گرفته است. وزن تر و خشک میوه با افزایش شوری کاهش یافت. تغذیه سیلیکون در گیاهان تحت تیمار تنش شوری باعث افزایش عملکرد و کاهش اثرات منفی شوری شده است. رقم ریز اصفهان کم ترین و رقم demre sivri تند بیشترین میزان وزن تر و خشک میوه را دارا بودند. تعداد میوه در شوری 30 میلی مولار بالاترین میزان را داشت. تغذیه سیلیکون در رقم demre sivri شیرین باعث افزایش تعداد میوه شده است. غلظت سدیم، پتاسیم، و منیزیم ریشه در شرایط اعمال تنش شوری افزایش یافت. تغذیه سیلیکات سدیم یک میلی مولار در شرایط تنش شوری میزان جذب سدیم را کاهش و سیلیکات سدیم دو میلی مولار باعث افزایش سدیم شد و از این لحاظ اثر شوری را تشدید کرده است. سیلیکات سدیم عامل افزایش میزان پتاسیم و کاهش میزان منیزیم ریشه شده است. در بین ارقام رقم ریز اصفهان میزان سدیم بیشتری در ریشه خود ذخیره ساخته است. غلظت سدیم، کسیم و منیزیم اندام هوایی در شرایط اعمال تنش شوری افزایش و غلظت پتاسیم کاهش یافت. سیلیکات سدیم یک میلی مولار باعث افزایش میزان سدیم اندام هوایی و سیلیکات سدیم 2 میلی مولار باعث کاهش میزان آن شده است. رقم ریز اصفهان با داشتن بالاترین میزان سدیم و پایین ترین میزان جذب پتاسیم در بین ارقام دیگر تحمل کمتری نسبت به شوری داشته است

درخت انگور با نام علمی vitis vinifera متعلق به خانواده vitaceae می باشد. با توجه به اهمیت اقتصادی و اجتماعی استعدادهای بالقوه کشور برای ارتقاء کمی و کیفی انگور، هدف از انجام این پژوهش، افزایش کمیت و کیفیت این محصول با کاربرد عناصر غذایی و هورمون های گیاهی می باشد. بدین منظور دو آزمایش جداگانه در سال 1391در یک باغ انگور واقع در شهرستان کیار از توابع شهرکرد انجام شد. در آزمایش اول اثرکاربرد خاکی سولفات پتاسیم به عنوان عامل اول در چهار سطح (0، 300، 600 و 900 گرم برای هر درخت) در مرحله قبل از شروع فصل رویشی جدید (15اسفند ماه) و اثر محلول پاشی چهار سطح اسید بوریک (0، 1000 ،2000 و0003 میلی گرم در لیتر) به عنوان عامل دوم در زمان قبل از گل دهی مورد ارزیابی قرارگرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. در آزمایش دوم که در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد، اثر محلول پاشی جیبرلین در چهار سطح (0، 100، 500 و1000 پی پی ام) در دو مرحله (قبل از گل دهی و بعد از تمام گل) مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین عملکرد در تیمار 900 گرم سولفات پتاسیم در هر درخت و اسید بوریک 3 میلی گرم در لیتر به دست آمد. کاربرد اسید بوریک بر شاخص های غلظت بور و پتاسیم بافت دمبرگ، وزن خوشه، قطر حبه، وزن حبه، زمان رسیدن میوه (01/0?p ) اختلاف معنی داری نشان داد. همچنین در اثر کاربرد غلظت های مختلف سولفات پتاسیم، میزان پتاسیم و بور بافت دمبرگ، عملکرد، وزن خوشه، قطر خوشه، قطر حبه، وزن حبه، اسیدیته، مواد جامد محلول، قند کل و کلروفیل کل تحت تاثیر قرار گرفتند. بیشترین تعداد خوشه و وزن خوشه در تیمار 900 گرم در هر درخت سولفات پتاسیم به دست آمد. همچنین سطوح اسید بوریک وزن خوشه را نیز افزایش دادند اما بین خود تیمارها تفاوتی دیده نشد. با افزایش سطوح سولفات پتاسیم از میزان کلروفیل کل کاسته شد. سولفات پتاسیم 900 گرم در درخت میزان مواد جامد محلول و قند کل را افزایش و میزان اسیدیته را کاهش داد. تیمار 3000 میلی گرم در لیتر اسید بوریک بیش از سایر تیمارها از میزان اسیدیته کاسته است. همچنین تیمارهای سولفات پتاسیم و اسید بوریک رسیدن میوه را به مدت 3 تا 4 روز نسبت به شاهد جلو انداختند. در آزمایش دوم، تیمار جیبرلین در زمان قبل از گل دهی تاثیر چندانی در بهبود خصوصیات میوه نداشت. به طور مثال اگرچه تیمارها تعداد حبه را افزایش دادند ولی به همان نسبت از میزان وزن حبه ها کاستند. همچنین کاربرد جیبرلین در زمان قبل از گل دهی، طول خوشه را به میزان چشم گیری افزایش داد که این میزان افزایش، ظاهر مناسبی برای انگورهای تازه خوری نمی باشد. تیمار جیبرلین بعد از گل دهی باعث افزایش عملکرد، وزن خوشه، وزن و قطرحبه شد ولی از میزان اسیدیته کاستند. تیمارهای جیبرلین 100 و 500 پی پی ام باعث افزایش عملکرد و وزن خوشه و کاهش اسیدیته شدند در حالی که تیمار جیبرلین 1000 پی پی ام تاثیر منفی در میزان عملکرد میوه داشت. تیمارهای مختلف جیبرلین در زمان های قبل و بعد از گل دهی سبب تاخیر رسیدن میوه شدند.

نماتدهای ریشه گرهی (meloidogyne spp.) از مهمترین نماتد های انگل گیاهی هستند که به طیف وسیعی از گیاهان از جمله درختان بادام خسارت وارد می سازند. با توجه به کارایی پایین اغلب روش های کنترل و یا خطرات زیست محیطی ناشی از استفاده از سموم شیمیایی، شناسایی و استفاده از پایه های مقاوم به بیماری، بعنوان یکی از اقتصادی ترین و بی خطر ترین روش های مدیریتی، بویژه در مورد درختان میوه پیوندی، مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از طرف دیگر تأثیر پذیری عکس العمل گیاهان پیوندی نسبت به عوامل بیماری زا، از برهمکنش پایه و پیوندک به اثبات رسیده است. در این تحقیق به منظور بررسی عکس العمل ارقام و پایه های مختلف بادام نسبت به نماتد ریشه گرهیmeloidogyne javanica از پایه های gf677، gn15، هلو، هیبرید هلو × بادام شورابی1 و هیبرید هلو × بادام شورابی2 و ارقام پیوندی سفید و مامایی استفاده شد. آزمایش در دو بخش جداگانه و به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط گلخانه انجام شد. در آزمایش اول به منظور بررسی واکنش ارقام پیوندی (سفید و مامایی) روی پایه های مختلف (gf677، gn15، هلو و هیبرید هلو × بادام شورابی1) به نماتد مذکور، مایه زنی با نماتد قبل از انجام پیوند صورت گرفت. در آزمایش دوم، مایه زنی با نماتد، بعد از پیوند ارقام روی پایه های مختلف (gf677، gn15، هیبرید هلو × بادام شورابی1و هیبرید هلو × بادام شورابی2) انجام شد و تأثیر برهمکنش بین پایه و پیوندک بر واکنش گیاه نسبت به نماتد مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی نتایج سه ماه پس از مایه زنی و با استفاده از شاخص های رشدی گیاهان پیوندی و شاخص های رشد و نموی نماتد صورت گرفت. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری sas و mstatc تجزیه و تحلیل گردید. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین نتایج حاصل نشان داد که به جز gn15، سایر پایه های مورد بررسی به نماتد حساس می باشند. نماتد کاهش معنی داری در شاخص های رشدی پیوندک روی پایه gn15 ایجاد نکرد. مقایسه شاخص های رشدی دو رقم پیوندی روی پایه های مختلف نشان دهنده تأثیر مثبت خصوصیات مطلوب رشدی رقم پیوندی مامایی روی تحمل نسبی برخی از پایه های مورد آزمایش از جمله هیبرید محلی هلو × بادام شورابی بود. نتایج آزمایش دوم نیز تأیید کننده این مطلب بود. در بین پایه های حساس به حمله نماتد (gf677، هیبرید محلی هلو × بادام شورابی1 و 2)، رشد پیوندک روی پایه هیبرید محلی هلو × بادام شورابی 2 نسبت به دو پایه دیگر بیشتر بود به نحوی که بعضی از شاخص های رشدی مشابه پایه غیرحساس gn15 بود. اثر متقابل بین پیوندک پر رشد مامایی و پایه های قوی هیبرید محلی هلو × بادام شورابی 1و 2 باعث تحمل خسارت ناشی از حمله نماتد شد. نتایج این بررسی نشان دهنده توانایی تحمل هیبریدهای بادام × هلو و مقاومت gn15 به نماتد ریشه گرهیmeloidogyne javanica بود.

شوری یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصولات کشاورزی در دنیا است. انواعی از نمک ها باعث شور شدن خاک می گردند که اثرات متفاوتی بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارند. .aloe vera l یکی از گیاهان دارویی مهم دنیا بوده که در درمان بسیاری از بیماری ها و عوارض پوستی استفاده فراوان دارد. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری ناشی از نمک های کلریدسدیم و کلریدکلسیم بر میزان ژل، برخی شاخص های رشد، برخی شاخص های فیزیولوژیکی مطالعه ای در سال 1391 در دانشگاه شهرکرد انجام گردید. طرح آزمایش به صورت بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد تیمارها شامل غلظت صفر (شاهد)، 30، 60، 90 میلی مولار naclو 5، 10، 20 میلی مولار cacl2 و ترکیب دو نمک شامل nacl-15 & cacl2-2/5، nacl-15 & cacl2-5، nacl-15 & cacl2-10،nacl-30 & cacl2-2/5، nacl-30 & cacl2-5، nacl-30 & cacl2-10، nacl-45 & cacl2-2/5، nacl-45 & cacl2-5 و nacl-45 & cacl2-10 میلی مولار بود. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اثر شوری ناشی از کلریدسدیم، کلریدکلسیم و ترکیب آن ها بر طول برگ و قطر برگ در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود و با افزایش غلظت نمک ها و ترکیب آن ها، روند نزولی در میزان آن ها مشاهده شد ولی اثر نمک ها و ترکیب آن ها بر عرض برگ، تعداد برگ و تعداد پاجوش معنی دار نگردید. اثر شوری ناشی از کلریدسدیم، کلریدکلسیم و ترکیب آن ها بر وزن تر و خشک برگ ها، وزن تر و خشک ژل، درصد سدیم، کلسیم، منیزیم، نسبت k/na و ca/na در سطح یک درصد و بر درصد پتاسیم برگ در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. کلریدسدیم باعث افزایش میزان سدیم و کاهش منیزیم، کلسیم، پتاسیم، نسبت k/na و ca/na و کاهش شاخص های مورفولوژیک گردید. کلریدکلسیم منجر به افزایش میزان کلسیم و نسبت ca/na گردید ولی درصد منیزیم، پتاسیم، سدیم و شاخص های مورفولوژیک را کاهش داد. با افزایش غلظت نمک ها و ترکیب آن ها میزان کارتنوئید برگ و پرولین افزایش یافت و این اثر در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. شوری بر کلروفیلa ، کلروفیل b و کلروفیل کل اثر معنی داری نداشت. در ترکیب نمک ها با افزایش غلظت ترکیب ها، کاهش خصوصیات مطلوب مشاهده می شود. به نظر می رسد کلریدسدیم در شاخص های مورفولوژیکی و کلریدکلسیم در عناصر اثر بیشتری داشتند.

نسترن وحشی (rosa canina l.) متعلق به خانواده rosaceae، معروف ترین پایه گل رز و گیاهی دارویی است که به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی ارزشمند بذر و میوه هایش آینده درخشانی برای آن پیش بینی شده است. با توجه به وجود مشکلاتی در ازدیاد آن از طریق بذر و قلمه، اهمیت تکثیر آن به روش ریزازدیادی کاملاً واضح است. اما واکنش ارقام و ژنوتیپ های مختلف، نسبت به یک دستورالعمل معین برای ریزازدیادی متفاوت است. از این رو، پژوهش حاضر در سال 1391 در محل آزمایشگاه کشت بافت گیاهی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهرکرد در چهار بخش انجام پذیرفت. بدین منظور، در اواخر فصل بهار، دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی به منظور مشخص شدن بهترین تیمار ضدعفونی انجام شد. تیمارها آزمایش اول شامل اتانول با غلظت های (0، 55، 70 و 85 درصد) به مدت 20 ثانیه و هیپوکلریت سدیم (0، 5، 10 و 15 درصد) به مدت 10 دقیقه و هم چنین تیمارهای آزمایش دوم ضدعفونی شامل اتانول با غلظت های (70 و 85 درصد) و مدت زمان (20، 60 و 180 ثانیه) بودند. ریزنمونه ها (5/1 سانتی متر) به صورت افقی بر محیط کشت ms فاقد هرگونه تنظیم کننده رشد کشت گردیدند. نتایج نشان داد؛ دو محلول ضدعفونی کننده مذکور در غلظت های زیاد و زمان های طولانی علاوه بر ایجاد عوارضی همچون شیشه ای شدن نوساقه ها (فقط اتانول) و افزایش ترشحات فنلی از قاعده ریزنمونه ها، موجب تأخیر در شروع فعالیت ریزنمونه می شوند. بهترین نتیجه با غوطه ور نمودن ریزنمونه در محلول های اتانول 70 درصد به مدت یک دقیقه و هیپوکلریت سدیم 10 درصد به مدت 10 تا 15 دقیقه به دست آمد. در کشت ها، قارچ ناشناسی شبیه به خصوصیات جنس alternaria یافت شد. علی رغم وجود نوعی مخمر خسارت زا، آلودگی مخمری دیگری یافت شد که مانع رشد ریزنمونه نسترن نشد. بخش دوم پژوهش شامل دو آزمایش طرح پایه کاملاً تصادفی و فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی بود، تأثیر سه موقعیت (بالا، وسط و پایین) ساقه های اصلی و فرعی و همین طور موقعیت جوانه روی ساقه ها، بر بعضی از خصوصیات رویشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش مناسب ضدعفونی و هم چنین، عارضه سیاه شدگی علاوه بر غلظت و زمان کاربرد مواد ضدعفونی کننده به نوع بافت ریزنمونه نیز بستگی دارد. به طور کلی، قسمت میانی ساقه های اصلی و فرعی گیاه نسترن (نیمه خشبی) بهترین نتیجه را نشان داد. در بخش سوم و چهارم این پژوهش، اثر سطوح مختلف (1/2 و 1/4) محیط کشت ms به تنهایی و نیز در ترکیب با دو نوع سیتوکینین bap و kin با غلظت های (0، 75/0، 5/1، 25/2 و 3 میلی گرم بر لیتر) و هم چنین در ترکیب با دو نوع اکسین 2,4-d و iba با غلظت های (0، 1، 5/2، 4 و 5/5 میلی گرم بر لیتر) و اثر محیط کشت 1/4 ms در ترکیب با دو تنظیم کننده رشد 2,4-d و bap مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد حتی محیط های کشت 1/2 ms و 1/4 ms فاقد هورمون برای استقرار و رشد جوانه های گیاه نسترن کافی می باشد. زمان اخذ ریزنمونه نسترن و غلظت محیط کشت اهمیت بیشتری دارد.

توت فرنگی با نام علمیananassafragaria از خانوادهrosaceaeمی¬باشد. ایران به دلیل شرایط اقلیمی خاص و منحصر به فرد خود می¬تواند به عنوان یکی از تولیدکنند¬گان عمده توت فرنگی مطرح گردد. توت ¬فرنگی گیاهی است حساس به تنش خشکی که در شرایط کمبود رطوبت خاک میزان عملکرد رویشی و زایشی آن کاهش می¬یابد. مطالعه حاضر به منظور بررسی سرعت رشد و عملکرد دو رقم توت ¬فرنگی تحت تنش کم آبیانجام گرفته است. آزمایش به صورت فاکتوریلدر قالب طرح پایه کاملا تصادفی در 4 تکرار انجام گرفت. فاکتورها شامل 2 نوع رقم (آروما و گاویوتا)، 4 سطح آبیاری ( 0، 50%، 65% و 85%ظرفیت زراعی)و 2 دور آبیاری (3 و 5 روز) بودند.اثر سطوح خشکی بر وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در سطح احتمال 1% معنی¬دار شد و با افزایش سطوح خشکی این شاخص¬ها رو به کاهش نهادند. نوع رقم بر وزن خشک اندام هوایی و وزن تر ریشه در سطح 5% اثر معنی¬داری ایجاد کرد و رقم گاویوتا کاهش بیشتری در این شاخص¬ها داشت.دور آبیاری نیز اثر معنی¬داری بر وزن تر اندام هوایی داشت و دور آبی 5 روز باعث کاهش در وزن تر اندام هوایی گردید.اثر سطوح خشکی بر طول ریشه و تعداد برگ خشک در سطح احتمال 1% معنی-دار گردید و با افزایش خشکی طول ریشه و زیست¬توده کاهش و تعداد برگ خشک افزایش یافت. همچنین در ارقام مختلف نیز در فاکتورهای تعداد برگ سبز (در سطح 1%) و تعداد برگ خشک (در سطح 5%) اختلاف معنی¬دار مشاهده گردید. به صورتی که رقم آروما دارای برگ سبز بیشتر و رقم گاویوتا دارای برگ خشک بیشتری بود. سطوح خشکی بر تعداد گل، تعداد میوهو وزن میوه اثر معنی¬داری در سطح 1% داشت. با افزایش سطوح خشکی تعداد گل و میوه و وزن میوه کاهش یافت.اثرسطوح خشکی و ارقام بر کلروفیل¬ها معنی¬دار بود و خشکی باعث کاهش کلروفیل گردید.اثرسطوح خشکی بر پرولین، اسیدیته و مواد¬جامد¬محلول در سطح 1% معنی¬دار گردید.میزان پرولین تحت تاثیر رقم و خشکی و دور آبیاری قرار گرفت و اختلاف معنی¬دار بین تیمارها مشاهده شد و با افزایش خشکی و دور آبی 5 روز میزان پرولین افزایش یافت.با افزایش سطوح خشکی در هر دو رقم اسیدیته تا سطح 85% کاهش و سپس افزایش یافت.میزان قند تا سطح 85% افزایش و سپس کاهش یافت.به طور کل می¬توان گفت رقم آروما دارای مقاومت بیشتری به خشکی بوده و سطح آبیاری 85% و دور آبی 3 روز برای کشت این رقم مناسب می¬باشد.

تلفات ناشی از فساد عوامل بیماری زا و انبارداری نامناسب در مرحله پس از برداشت باعث می شود که حدود 25 تا 35 درصد این محصولات ضایع شده و در سبد مصرف کنندگان قرار نگیرد. نارنگی رقم محلی سیاهو (citrus reticulata native variety of siaho ) از ارقام مرکبات صادراتی استان هرمزگان می باشد و به دلیل محدودیت زمان برداشت و کوتاه بودن دوره بازاررسانی آن، افزایش عمر انباری با استفاده از روش های نوین حایز اهمیت است. این پژوهش به منظور بررسی امکان استفاده از ژل آلوئه ورا، آکریلیک مایع، آب گرم و پوشش پلی اتیلن در جهت حفظ کیفیت و افزایش عمر انباری نارنگی سیاهو انجام شده است. در همین راستا آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 11 تیمار و 3 تکرار، در آزمایشگاه باغبانی دانشگاه شهرکرد انجام گرفت. تیمار ها شامل: ژل آلوئه ورا (با سه غلظت 20، 40 و 60 درصد به مدت 5 دقیقه غوطه وری)، آکریلیک مایع (با سه غلظت 2، 3 و 4 درصد به صورت اسپری)، آب گرم (با سه سطح 55، 60 و 65 درجه سانتی گراد به مدت 30 ثانیه غوطه وری) و پوشش پلی اتیلن، اعمال گردیدند. یک و دو ماه بعد از شروع انبارداری شاخص هایی چون: درصد کاهش وزن و حجم، وزن مخصوص، اسید کل، کل مواد جامد محلول، اسیدیته، ویتامین ث، کیفیت ظاهری، نسبت قند به اسید و سفتی بافت میوه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این آزمایش پس از دو ماه انبارداری نشان داد بدون توجه به نوع تیمار، یک کاهش نسبی در وزن میوه ها رخ داده است، اما بیشترین کاهش وزن پس از دو ماه، مربوط به تیمار آب گرم و کمترین میزان تلفات آب را پوشش پلی اتیلن نشان داد. کمترین میزان کیفیت ظاهری و بازار پسندی میوه ها مربوط به تیمار پوشش پلی اتیلن و بیشترین کیفیت مربوط به تیمار آب گرم بود، همچنین جدول تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمار آب گرم موجب افزایش میزان کل مواد جامد محلول و کاهش سفتی بافت میوه گردیده است. بیشترین میزان اسید کل میوه مربوط به تیمار آکریلیک مایع و کمترین مقدار اسید کل را نمونه شاهد داشت. همچنین کمترین میزان نسبت قند به اسید و بالاترین میزان وزن مخصوص میوه ها در تیمار با آکریلیک مایع به دست آمد. بیشترین میزان مواد جامد محلول در میوه های تیمار شده با آب گرم و کمترین این میزان در تیمار ژل آلوئه ورای 40 درصد مشاهده گردید. ژل آلوئه ورا توانست پس از دو ماه انبارداری بیشترین میزان سفتی بافت را داشته باشد. نتایج آزمایش نشان داد بیشترین میزان حفظ ویتامین ث مربوط به میوه های تیمار شده با ژل آلوئه ورا بوده است. بیشترین تلفات ویتامین ث مربوط به تیمار آب گرم بود. بطور کلی آکریلیک مایع و ژل آلوئه ورا نسبت به سایر تیمارها در افزایش عمر انباری نارنگی رقم محلی سیاهو نقش موثرتری داشته اند همچنین آب گرم در انبارداری نارنگی تا حدودی موثر است.

با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در درمان بیماری¬ها و هم¬چنین محدود بودن رویشگاه¬ها¬ی طبیعی، کمی زاد¬آوری و قطع بی¬رویه، برنامه¬ریزی جهت کشت و اهلی کردن آن¬ها بسیار ضروری به نظر می¬رسد. بذر¬ها¬ی روناس، ریواس و خرنوب دارای خواب هستند. بنابراین رفع خواب و افزایش میزان جوانه¬زنی بذر¬ها توسط روش¬ها¬ی آزمایشگاهی می¬تواند در احیای بذور مذکور موثر باشد. در این بررسی جهت تعیین تاثیر تیمار¬ها¬ی خواب¬شکنی بر جوانه¬زنی این بذر¬ها آزمایشی در دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به اجرا در آمد. در تحقیق حاضر تیمار¬ها¬ی اعمال شده جهت غلبه بر خواب بذور مورد مطالعه عبارت بودند¬از آب داغ (دمای 30، 55، 70 و 90 درجه سانتی¬گراد در دو سطح زمانی 7 و 14 دقیقه)، اسید¬سولفوریک (غلظت صفر، 25، 45 و 90 درصد در دو سطح زمانی 7 و 14 دقیقه)، پیش سرما¬دهی مرطوب (دمای 4 درجه سانتی¬گراد در دو سطح زمانی 2 و 4 هفته) توأم با اسید¬جیبرلیک (غلظت صفر، 300، 600 و 900 میلی¬گرم در لیتر)، اسید¬جیبرلیک (غلظت صفر، 300، 600 و 900 میلی¬گرم در لیتر در دو سطح زمانی 24 و 48 ساعت) و نیترات پتاسیم (غلظت صفر، 0/4 و0/6 درصد در دو سطح زمانی 24 و 48 ساعت). در این تحقیق، صفاتی نظیر درصد جوانه¬زنی، متوسط زمان جوانه¬زنی، سرعت جوانه¬زنی، بنیه بذر، وزن تر و خشک گیاهچه بررسی شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که از بین تیمار¬ها¬ی اعمال شده، اسید¬سولفوریک (غلظت 90 درصد در زمان 14 دقیقه) در بذر¬ها¬ی روناس و خرنوب بیشترین تاثیر را بر شاخص-ها¬ی جوانه¬زنی داشته است. علاوه بر این، تیمار آب داغ نیز اثرات قابل توجهی بر شکست خواب بذور مذکور داشته است. در مجموع، افزایش جوانه¬زنی بذر¬ها¬ی روناس و خرنوب تحت اعمال تیمار خراش¬دهی پوسته بذر (اسید-سولفوریک) موید آن است که خواب این بذر¬ها از نوع فیزیکی بوده و ناشی از پوسته بذر می¬باشد. به عبارت دیگر، پوسته بذر به عنوان یک مانع فیزیکی از طریق ممانعت از گسترش رویان و یا از طریق ایجاد محدودیت در جذب آب و شاید تبادلات گازی عمل می¬کند. هم¬چنین نتایج نشان داد که اسید¬جیبرلیک (غلظت 900 میلی¬گرم در لیتر) توأم با پیش سرما¬دهی مرطوب (4 درجه سانتی¬گراد به مدت 4 هفته) بیشترین تاثیر را بر شکست خواب و تحریک جوانه-زنی بذر¬ها¬ی گیاه ریواس داشته است. سایر تیمار¬ها¬ی اعمال شده بر شکست خواب بذر این گیاه بسته به غلظت به کار رفته، بر شاخص¬ها¬ی جوانه¬زنی تاثیر مثبت داشته¬اند. بر اساس نتایج به¬دست آمده در این تحقیق و با توجه به اثرات منفی تیمار اسید¬سولفوریک و آب داغ بر شکست خواب بذر¬ها¬ی گیاه ریواس می¬توان گفت که خواب بذر از نوع فیزیولوژیک نیمه عمیق بوده و عامل دخیل در این خواب، نارس بودن جنین، وجود عامل باز¬دارنده در بذر و یا هر دو عامل می¬باشد. کلمات کلیدی: خواب بذر، بنیه بذر، نیترات پتاسیم، جوانه¬زنی.

با توجه با اینکه ایران اولین تولیدکننده انار در جهان می باشد و صادرات انار به عنوان میوه مشکلات زیادی در برداشته ولی فرآورده های بدست آمده از آن مانند آب انار و کنسانتره نه تنها به راحتی قابل عرضه به بازارهای خارجی می باشند بلکه از نظر اقتصادی سودآوری بیشتری نیز دارد بدین سبب در این پژوهش انار به عنوان محصولی که مورد فرآوری قرار گیرد انتخاب شد. از پوشش های مختلف همچون عصاره پوست انار، کیتوزان 1%، ژل آلوئه ورا و پارافین مایع جهت پوشش دهی انارها استفاده شد و تأثیر این پوشش ها و نگهداری آنها در دمای 4 درجه سانتی گراد هر 35 روز یکبار به مدت 105 روز بر روی خواص کیفی آب انار مورد بررسی قرار گرفت. تغییرات ایجاد شده در شدت رنگ، مقدار رنگ، اسیدیته، ph، بریکس، سفتی، شاخص رسیدگی، درصد رطوبت خشک آب انار و درصد سرمازدگی انار پارامترهای مورد نظر برای بررسی خواص فیزیکوشیمیایی در نظر گرفته شد. اما به دلیل اینکه کاربرد پردازش تصویر در اندازه گیری خصوصیات کیفی یکی از امید بخش ترین موضوعات تحقیقاتی برای ارزیابی خصوصیات کلیدی محصول در زمان کمتر و با دقت بیشتر است. از یک سیستم ماشین بینایی به منظور بررسی مشخصه های رنگ و بافت رنگ آب انار نیز استفاده شد. و پس از انتخاب بهترین شرایط نورپردازی، با استفاده از یک دوربین دیجیتال تصاویر مناسبی از آب انارها تهیه شد. تصاویر تهیه شده به رایانه منتقل، و سپس برنامه های لازم برای پردازش تصویر و استخراج ویژگی های مورد نظر در محیط برنامه نویسی متلب و با استفاده از توابع موجود در جعبه ابزار پردازش تصویر نوشته شد. نتایج بدست آمده از بررسی خواص فیزیکوشیمیایی و پردازش تصویر نشان داد که پوشش عصاره پوست انار کمترین درصد سرمازدگی را دارد و باعث حفظ سفتی و طراوت پوست انار می شود. همچنین به ترتیب پوشش های ژل آلوئه ورا و عصاره پوست انار تأثیر مثبتی بر روی شاخص های رنگ (روشنایی، قرمزی و زردی) آب انار نشان دادند. پوشش ژل آلوئه ورا کاهش تدریجی زاویه هیو را به دنبال داشت که خود نشان دهنده ی نزدیک شدن رنگ آب انار به قرمز ارغوانی بود. در بین پوشش های اعمال شده بر روی انار در ابتدا پوشش آلوئه ورا و سپس پوشش عصاره پوست انار از کاهش کروما جلوگیری کرده که این خود نشان دهنده ی کاهش قهوه ای شدن رنگ آب انار است ولی با این حال در بین تمامی پوشش ها ژل آلوئه ورا در طی دوره زمانی کاهش منظم قهوه ای شدن رنگ آب انار را نشان داد که این خود می تواند حاکی از تأثیر مثبت این پوشش بر روی حفظ رنگ آب انار باشد.

بادام با نام علمی prunuscommunis، یکی از مهم¬ترین محصولات خشکباری در دنیا می¬باشد که مصارف دارویی و غذایی ارزشمندی دارد. پایه gn15 یک هیبرید هلو- بادام است. این پایه به طور معمول به عنوان پایه مقاوم به نماتد برای هلو و بادام استفاده می¬شود. ازدیاد این پایه سخت است و این امر تأمین نیازهای بازار را دچار مشکل می-کند. تحقیق حاضر جهت دستیابی به روشی کارآمد برای ازدیاد یادام از طریق قلمه¬ و کشت بافت بادام بود. هر سه آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. آزمایش اول شامل تیمارهای iba با غلظت¬های (صفر، 1500 و 2000 پی¬پی¬ام) و naa با غلظت¬های (صفر، 1000، 1500 پی¬پی¬ام) در بازه زمانی 21 روزه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار iba با غلظت 1500 پی¬پی¬ام بیشترین ریشه¬زایی و تیمار naa با غلظت¬های 1000 و 1500 پی¬پی¬ام بیشترین پوسیدگی را در قلمه¬ها داشت. آزمایش دوم برای ضد¬عفونی ریزنمونه-های علفی و نیمه چوبی در دو بخش الف و ب، اثر سطوح مختلف اتانول در مدت زمان (صفر، 30 و 60 ثانیه) و هیپوکلریت سدیم در مدت زمان (صفر، 5 و 10 دقیقه) در بازه زمانی 14 روزه انجام شد. نتایج نشان داد که برای ضد-عفونی ریزنمونه بادام gn از هیپوکلریت سدیم 10% به مدت 10 دقیقه بهترین نتیجه را داشت. آزمایش سوم شامل تیمارهای iba با غلظت¬های (صفر، 01/0 و 1/0 میلی¬گرم بر لیتر) و naa با غلظت¬های (صفر، 1/0، 1 میلی¬گرم بر لیتر) به مدت یک ماه بر روی ریشه¬زایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار ترکیبی iba به غلظت 1/0 میلی¬گرم بر لیتر باnaa به غلظت¬های 1/0 و 1 میلی¬گرم بر لیتر بیشترین ریشه¬زایی را داشت.

رابطه فیلوژنی بین 12 گونه وحشی prunus ، یک رقم زراعی بادام و یک رقم هلو، با استفاده از توالی های ناحیه its1-5.8s rdna-its2 ژن ریبوزومی و ناحیه trnl dna کلروپلاستی مورد ارزیابی قرار گرفت. توالی های نوکلئوتیدی حاصل از این بررسی در بانک ژن ncbi به کمک nucleotide blast مورد شناسایی قرار گرفتند. داده ها توسط برنامه clustal x هم ردیف شدند. میزان تناسب هم ردیفی ها با آنالیز فیلوژنیک به کمک روش آنالیز نقشه یابی حداکثر درست نمایی (lma) و با به کارگیری نرم افزار tree-puzzle-5.2براساس آنالیز چهار بخشی انجام گرفت. روش های حداکثر شباهت و نزدیکترین همسایگی به منظور آنالیز ماتریس داده های حاصل، توسط نرم افزار paup*4.0 beta استفاده گردیدند. علاوه بر این، برای بالا بردن دقت یکبار دیگر نیز داده ها با استفاده از نرم افزار mega مورد بررسی قرار گرفتند. فواصل ژنتیکی برای هرجفت از گونه ها مشخص شد و میانگین فاصله ژنتیکی در بین گونه ها تنها کمترین فاصله ژنتیکی را در داخل جنس نشان می دهد.

سرخارگل با نام علمیechinaceae purpurea (l.) moench ، متعلق به تیره (asteraceae)، گیاهی دارویی- زینتی بومی امریکای شمالی است. این گیاه جایگاه مهمی در بین دارو های گیاهی غرب داشته و دارای خاصیت تقویت سیستم ایمنی، بهبود زخم¬ها، ضد¬آلرژی، آنتی بیوتیک و پیشگیری کننده سرماخوردگی می باشد. سرخارگل را می توان بوسیله بذر و یا از طریق رویشی تکثیر کرد. بذرهای تازه برداشت شده سرخارگل از دوره خواب برخوردارند، از طرفی تکثیر رویشی این گیاه از طریق تقسیم بوته روشی وقت گیر بوده و هزینه زیادی در بر دارد. به همین علت، این پژوهش علاوه بر یافتن راه بهینه¬تر برای تکثیر، به دنبال روشی مناسب جهت شکست خواب بذور سرخارگل نیز می باشد. پژوهش حاضر به صورت دو آزمایش مجزا انجام پذیرفت. آزمایش اول به منظور شکست خواب بذور به صورت طرح آماری کاملاً تصادفی در سه تکرار و با دو تیمار هورمون 24- اپی-براسینولید در غلظت¬های (5/0، 1 و 2 میلی¬گرم در لیتر) و سرمادهی مرطوب شامل دماهای (5، 10 و 15 درجه سانتی¬گراد)، انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه¬زتی (95%) در تیمار سرمادهی مرطوب به مدت دو هفته در دمای 10 درجه سانتی-گراد بدست آمد. با توجه به نتایج، خواب بذرهای مذکور از نوع فیزیولوژیک است و می¬توان گفت که عامل دخیل در این خواب، نارس بودن جنین یا وجود عامل باز¬دارنده در بذر و یا هر دو عامل بوده است. آزمایش دوم در راستای ریزازدیادی سرخارگل طی سه بخش انجام گرفت. این آزمایشات به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. در بخش اول دو آزمایش به منظور بهترین تیمار ضدعفونی انجام شد، در آزمایش اول تیمارها شامل محلول اتانول با غلظت¬های (0، 55، 70 و 80 به مدت یک دقیقه) و هیپوکلریت سدیم (5 ، 10 و 15 درصد به مدت 15 دقیقه) و همچنین تیمارهای آزمایش دوم شامل محلول اتانول70% (به مدت 0، 5، 15 و 30 ثانیه) و هیپوکلریت سدیم ( 0، 5، 10 و 15% به مدت 10 دقیقه) بودند. نتایج نشان داد که در مجموع کاربرد محلول اتانول 70 درصد به مدت پانزده ثانیه و به دنبال آن، استفاده از محلول هیپوکلریت سدیم 25 درصد به مدت 10 دقیقه برای ریزنمونه¬های برگ و دمبرگ سرخارگل مناسب بود. بخش دوم به منظور تعیین بهترین ریزنمونه و محیط باززایی انجام شد که تیمارها شامل ریزنمونه¬های برگ و دمبرگ و هورمون ba (صفر و 1 میلی¬گرم بر لیتر) و هورمون naa (صفر، 01/0 و 1/0 میلی¬گرم بر لیتر) بود. طبق نتایج بهترین ریزنمونه جهت ریزازدیادی و تولید ساقه و برگ (گیاهچه)، قطعات برگ سرخارگل بود که قدرت تکثیر راحت در شرایط درون شیشه ای (رشد و نمو سریع) را دارا بود و در مجموع توان تولید ماده خشک و ریشه زایی خوبی را داشت و مطلوب ترین محیط برای استقرار و تولید جوانه از گیاه سرخارگل، محیط کشت ms حاوی یک میلی¬گرم بر لیتر ba و 01/0 میلی-گرم بر لیتر naa بود. در بخش سوم که تیمارها شامل غلظت های مختلف محیط کشت ms (کامل و یک دوم) به تنهایی و یا در ترکیب با توفوردی (2,4-d) با غلظت¬های (صفر، 1 و 4 میلی¬گرم بر لیتر) بود بهترین محیط جهت کالوس¬زایی محیط کشت 1/2 ms حاوی یک میلی-گرم بر لیتر 2,4-d معرفی می¬شود. به طور کلی، نمی توان یک محیط کشت واحد را برای استفاده در همه موارد توصیه نمود. زیرا نیازهای تغذیه ای جهت رشد مطلوب گیاهچه، کالوس و ریشه بسیار متفاوت از یکدیگر است. با توجه به نتایج آزمایشات حاضر محیط کشت ms حاوی 1/0 میلی¬گرم بر لیتر iba نیز به عنوان محیطی مناسب جهت ریشه¬دار کردن جوانه¬های حاصل از کشت بافت گیاه سرخارگل معرفی می¬گردد.

از جمله گل های زینتی مورد اهمیت، گل رز مینیاتور (rosa chinensis)، متعلق به تیره رزاسه (rosaceae) می باشد. امروزه کشت بافت، ریزازدیادی و انتقال ژن در گل رز دارای اهمیت ویژه ای می باشد. پژوهش حاضر در سال 93 - 1392 در محل آزمایشگاه کشت بافت گیاهی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهرکرد در سه بخش و سه تکرار انجام پذیرفت.

تنش شوری از مهم ترین تنش های غیر زیستی برای گیاهان است که نقش مهمی در کاهش تولیدات کشاورزی دارد. برای مقابله با شوری روش های تکنولوژیک (آبیاری با آب شیرین در مقیاس وسیع)، بیولوژیک (کشت گیاهان مقاوم به شوری) و روش های تغذیه معدنی از جمله تغذیه سیلیکون توسط محققین ارائه شده است. اثر سودمند عنصر سیلیسیم معمولا تحت شرایط تنش به صورت معین و روشن تری مشاهده می شود. هنگامی که گیاهان در شرایط تنش قرار می گیرند این عنصر نقش مهمی در بر طرف کردن این تنش ها بازی می کند که در نهایت منجر به افزایش بهره وری و تولید گیاه می شود (لیانگ و همکاران، 2007). کاربرد سیلیسیم به شدت در مدیریت چمن توصیه می شود زیرا علاوه بر بهبود تنش های غیر زنده، برای بهبود تنش های زنده نیز مفید است (گریگر و همکاران، 2011). چمن ها همیشه اصلی ترین گیاه پوششی در فضای سبز دنیا و ایران بوده اند و این در حالی است که در بعضی نقاط ایران شوری آب و خاک مشکلات زیادی را در زمینه پرورش چمن به وجود آورده است.

خرما با نام علمی .phoenix dactylifera l متعلق به خانواده palmaceae گیاهی دو پایه است که برای حصول اطمینان از تشکیل میوه به صورت مصنوعی گرده افشانی می شود. هدف از اجرای این پژوهش، معرفی پایه نر سازگار و تعیین مناسب ترین زمان گرده افشانی جهت بدست آوردن بالاترین درصد تشکیل میوه، عملکرد و خواص کمی و کیفی در خرمای کبکاب می باشد. این مطالعه به صورت دو آزمایش جداگانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی جهرم اجرا گردید. آزمایش اول جهت معرفی بهترین رقم گرده دهنده خرمای کبکاب به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با پنج تیمار گرده شامل کازرون (کد 7013)، لار (کد 7035)، داراب (کد7016)، قیروکارزین (کد 7021) و گرده ی بویر 11 (پایه نر کشت بافتی) در چهار تکرار جمعاً بر روی 20 اصله درخت خرمای کبکاب 18 ساله انجام شد. آزمایش دوم جهت تعیین مناسب ترین زمان گرده افشانی خرمای کبکاب در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با پنج تیمار زمانی شامل بلافاصله، یک، دو، سه و چهار روز پس از بازشدن اسپات ماده در چهار تکرار روی خوشه های چهار اصله درخت خرمای کبکاب 18 ساله انجام شد. نتایج نشان داد دانه های گرده ارقام مختلف، تاثیرات متفاوتی بر صفات کمی و کیفی میوه خرمای کبکاب داشتند.هرچند با گذشت زمان گرده افشانی از بازشدن اسپات، درصد تشکیل میوه و عملکرد افزایش نشان داد، اما کیفیت میوه کاهش یافت. به طور کلی، بهترین رقم گرده دهنده در بین تیمارهای مورد مطالعه، رقم کازرون (7013) و بهترین زمان گرده افشانی خرمای کبکاب در جهرم، سه تا چهار روز پس از بازشدن اسپات معرفی گردید.

چکیده بام های سبز بخشی از تلاش ها برای پایدارتر ساختن شهرها و یکی از راه حل های مدرن برای مشکلات شهری می باشد. گسترش فیزیکی شهرها منجر به از بین رفتن? طبیعت سبز شده است.?بنابراین ایجاد و توسعه فضای سبز نقش مهمی در زندگی تمام موجودات از جمله ?انسان دارد. به منظور بررسی اثر برخی از بسترهای کشت بر عملکرد گل گازانیا (gazania hybrida) و گل مغربی صورتی (oenothera speciosa rosea) در شرایط بام سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای ورمی کمپوست (صفر، پنج و 10 درصد) و پوست برنج (صفر، هفت و 14 درصد) در قالب طرح کاملا تصادفی برای هر گونه گیاهی با نه تیمار و سه تکرار در سال به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که تیمار ورمی کمپوست تاثیر معنی داری بر تعداد گل، متوسط گلدهی، قطر گل، قطر ساقه، حجم ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و رطوبت خاک داشته است. هم چنین در بیش تر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری بین تیمارهای اعمال شده و تیمار شاهد وجود داشت. از آنجا که ورمی کمپوست به همراه پوست برنج سبب بهبود ویژگی¬های کمی و کیفی گل گازانیا و مغربی صورتی گردید کاربرد این مواد وزن کم¬تری بر سازه بام ایجاد می-کند که به عنوان بستر کشت در بام سبز جهت گل گازانیا و مغربی صورتی توصیه می شود.

چکیده ندارد.

اثرات مفیـد و مثبت همزیستی میکوریزایـی بر رشد گیاهان مختلف، در گذشته اثبات شده است. بیشتر گیاهان زراعی قادر به برقراری همزیستــی با قـارچ های اندومیکـــوریزا هستند ولــی تا به حال امکـــان همزیستــــی آنها با گیاه بادام (prunus amygdalus) و اثر و نقش آنها بر این گیاه در خاک های آهکی مناطق خشک و نیمه خشک، نه تنها در ایران بلکه در دیگر نقاط جهان نیز مطالعه نشده است. کشور ایران یکی از مهمترین تولید کنندگان بادام در جهان است که اغلب بادامستان های آن در اراضی شیبدار و آهکی با بافت شنی و فقیر از نظر عناصر غذایی قرار گرفته اند. از این رو به منظور بررسی همزیستی بین قارچ های میکوریزا و ارقام تجاری و بومی بادام در استان چهارمحال و بختیاری و تأثیر این همزیستی احتمالی بر شاخــص های رشد، جذب عناصر غذایی و ویژگـــی های فیزیولوژیکـــی گیاه، آزمایش به صورت فاکتوریل، شامل فاکتورهای چهار اکوتیپ بادام (مامایی، ربیع، تلخ و سفید)، دو سطح فسفر (0 و 150 کیلوگـــرم در هکتار) و دو گونه میکــوریزا (glomus intraradices، glomus mosseae به همراه یک تیمار بدون تلقیح) در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد برای مدت 4 ماه اجرا شد. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش نهال بادام قادر به برقراری همزیستی با قارچ های اندومیکوریزا می باشد و تمایل میکوریزایی نسبتاً مطلوبی دارد. اما نوع گونه قارچ تلقیح کننده بر درصد کلونیزاسیون و شاخص های رشد و فیزیولوژی گیاه و جذب عناصر غذایی اثر معنی داری نداشت. تلقیح بادام توسط قارچ های میکوریزا شاخص های رشد گیاه (سطح برگ، ارتفاع گیاه، قطر ساقه، طول ریشه و وزن تر و خشک) را افزایش داد. ولی این افزایش در سطح بالای فسفر کمتر می شود و بالا بودن فسفر قابل جذب در خاک اثر میکوریزا را کاهش می دهد. افزایش شاخص های رشد گیاه در اثر همزیستی میکوریزایی به حدی است که بین گیاهان تلقیح شده در سطح پایین فسفر و گیاهان بدون تلقیح در تیمار 150 کیلوگرم فسفر در هکتار اختلاف معنی دار دیده نشد. همزیستی گیاه بادام با قارچ های آربسکولار موجب افزایش غلظت و جذب عناصر غیر متحرک مانند فسفر و روی گردید. ولی غلظت عناصر نیتروژن، آهن و منگنز را در اندام هوایی کاهش داد در حالی که جذب این عناصر افزایش یافت یا تغییری نشان نداد. تلقیح میکوریزایی موجب می شود غلظت برخی عناصر مانند فسفر و روی در ریشه بادام بیشتر شود، در حالی که بر جذب مس و پتاسیم اثر معنی داری نشان نمی دهد. ارقام مختلف بادام نیز در برداشت عناصر غذائی از خاک اختلافات معنی داری نشان دادند ولی روند اختلافات برای عناصر گوناگون یکسان نبود. شاخص های فیزیولوژیکی گیاه بادام (غلظت کلروفیل، سرعت فتوسنتز خالص و بازده آب مصرفی) در گیاهان همزیست با قارچ های میکوریزا افزایش پیدا کردند و سرعت تبخیر و تعرق از سطح برگ گیاه کاهش نشان داد. کاهش غلظت عناصری مانند آهن و منگنز در اندام هوایی گیاه میکوریزایی نه تنها موجب کاهش غلظت کلروفیل در برگ ها نشد بلکه افزایش غلظت کلروفیل نیز مشاهده شد. افزایش فسفر قابل جذب در خاک نیز موجب افزایش رشد گیاه، جذب عناصر توسط آن و متعاقب آن فتوسنتزگردید. به طور خلاصه، نتایج این مطالعه نشان داد گیاه بادام قادر به برقراری همزیستی اندومیکوریزایی می باشد و کلونیزاسیون آن موجب بهبود شرایط رشد می شود. این بهبود رشد در سطح پایین فسفر چشمگیرتر است. از این رو پیشنهاد می گردد در بادامستان های کشور که در اراضی فقیر و آهکی قرار دارند و خزانه های تولید نهال بادام از این قارچ ها به عنوان کود بیولوژیک استفاده شود تا ضمن بهبود شرایط رشد و افزایش عملکرد از میرایی نهال ها طی انتقال از خزانه به باغات کاسته شود. واژه های کلیدی: بادام، همزیستی میکوریزایی، خاک های آهکی، مناطق خشک و نیمه خشک، ماده خشک، جذب عناصر غذایی، بازده آب مصرفی، فتوسنتز