ازت یکی از عناصر مهم و ضروری در ترکیبات آلی سلول های زنده میباشد. بهمین دلیل تثبیت ازت مولکولی هوا و تبدیل آن به یکی از ترکیبات قابل استفاده گیاهان برای کلیه سلول ها از اهمیت خاصی بر خوردار میباشد. در این تحقیق تاثیر سیستم تثبیت ازت آگروباکتریم تومافاشینس کلون شده در پلاسمیدی بنام pcp13/b (phn20) انتقال داده شده به سوش وحشی باکتری rhizobium leguminosarum بر روی گیاهان نخود فرنگی(pisum sativum) مورد بررسی قرار گرفتند. در این بررسی گیاهان آلوده به سوش حامل پلاسمید با گیاهان آلوده به سوش فاقد پلاسمید و گیاهان کنترل که فاقد هر گونه آلودگی باکتریائی بودند مقایسه شدند. برای انجام این پژوهش دانه های نخود فرنگی سالم انتخاب بعد از ضدعفونی در گلدان های حاوی پرلیت کاشته شدند. گلدان ها روزانه آبیاری و پس از دو برگی شدن گیاهان، هفته ای دو بار توسط محلول 50% fp (محیط کشت حداقل فاقد نیتروژن) تغذیه شدند. گیاهان در شرایط 16 ساعت نور و 50% رطوبت گاخانه برای مدت 8 هفته نگهداری شدند. این پژوهش در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح بلوک های کاملا تصادفی صورت گرفت. نتایج با برنامه spss آنالیز شدند. گیاهان پس ازمدت ذکر شده، برداشت و از نظر بعضی از خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفتند. آنالیز داده ها نشان داد که طول اندام هوایی، وزن تر، مقدار کل پروتئین ریشه، میزان کلروفیل a ,b، و کلروفیل کل و همچنین میزان کاروتنوئیدها، در گیاه نخود فرنگی آلوده شده با سوش (r. leguminarum(phn20 نسبت به نخود فرنگی های تیمار شده با سوش (wild type) و بدون تیمار (کنترل)، تفاوت چشمگیری نشان می داد که این تفاوت در سطح 5% معنی دار بود. اما طول ریشه، وزن خشک گیاه، میزان قندهای احیا کننده ریشه، مقدار کل پروتئین برگ در هیچ یک از تیمارها اختلاف معنی داری در حد 5% از خود نشان ندادند.

ازت بعنوان یکی از عناصر مهم مورد نیاز گیاهان مطرح است، این عنصر در سنتز اسیدهای آمینه و اسیدهای نوکلئیک شرکت دارد و با وجودیکه 78 درصد حجم هوا را تشکیل می دهد برای گیاهان عالی غیرقابل استفاده می باشد.مطالعات زیادی روی میکروار گانیسم های تثبیت کننده ازت انجام شده است، یکی از باکتریهایی که اخیرا مورد مطالعه قرار گرفته است آگروباکتریوم تومافاشیس، از خانواده ریز و بیاسه می باشد. برای بررسی نقش این باکتری در تثبیت ازت و اثرات آن بر روی رشد سه رقم یونجه بمی، استرالیایی و آمریکایی از سینوریزوبیومهای ‏‎nif nod‎‏ و حامل پاسمید ‏‎(psrk9)‎‏ استفاده شد و با نوع وحشی آن نیز مقایسه انجام گرفت.بررسیهای انجام شده در این تحقیق عبارت بودند از:اندازه گیری وزن خشک: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد، در هر سه رقم یونجه، گیاهان وقتی با سینوریزوبیوم حامل پالسمید ‏‎nifk(psrk9)‎‏ تلقیح شدند بیشترین افزایش وزن خشک را داشتند. این افزایش در رقم بمی چشمگیرتر بود.اندازه گیری طول اندام هوایی: بررسی نتایج حاصل از آنالیز واریانس در این مورد نشان داد که گیاهان آلوده شده به ‏‎ifh‎‏‏‎n‎‏، افزایش طول قابل ملاحظه ای نسبت به گیاه کنترل نداشته اند اما طول اندام هوایی در گیاهانی که تحت تاثیر ‏‎nifk(psrk9)‎‏ بوده اند در سطح 5 درصد در مقایسه با گیاهان آلوده شده به سایر سینوریزوبیومها افزایش معنی دار نشان داد.شمارش تعداد گره های فعال: نتایج بدست آمده نشان داد که گیاهان آلوده شده به ‏‎nifk(psrk9)‎‏ و‏‎w.t (psrk9)‎‏ در مقایسه با گیاهان تحت تاثیر سایر سینوریزوبیومها در سطح 5 درصد افزایش معنی دار نشان می دهند. این افزایش در رقم بمی چسمگیرتر بوده است.اندازه گیری میزان تبدیل استیلن به اتیلن: این آزمایش نشان داد که در گیاهان تحت تاثیر سینوریزوبیومهای حامل پلاسمید بخصوص ‏‎nifk(psrk9)‎‏ میزان اتیلن تولید شده افزایش معنی داری با سایر موارد نشان می دهد.اندازه گیری میزان قند احیا کننده ریشه: بررسی نتایج حاصل از انجام این آزمایش نشان داد که بطور کلی گیاهانی که افزایش رشد بیشتری داشتند میزان قند ریشه در آنها کمتر و بیشترین میزان قند موجود مربوط به ریشه گیاهان آلوده شده به ‏‎nifk‎‏ و ‏‎nifh‎‏ بود.اندازه گیری میزان پروتئین کل ریشه: نتایج حاصل از انجام این آزمایش نشان داد که به تناسب کم شدن میزان قند ریشه میزان پروتئین محلول آن افزایش یافته است. بطوریکه بیشترین میزان پروتئین در ریشه گیاهان آلوده شده به ‏‎nifk(psrk9)‎‏ مشاهده شد.اندازه گیری میزان پروتئین کل ساقه: بررسی نتایج بدست آمده نشان داد که در گیاهان آلوده شده به ‏‎nifh‎‏ افزایش قابل ملاحظه ای نسبت به گیاهان کنترل نداشتند اما میزان پروتئین در گیاهان تحت تاثیر سینوریزوبیومهای حامل پلاسمید در مقایسه با کنترل افزایش معنی داری داشت.اندازه گیری میزان پروتئین برگ: در این مورد نتایج نشان داد که بیشترین میزان پروتئین در گیاهان تحت تاثیر ‏‎nifk(psrd9)‎‏ و ‏‎w.t(psrk9)‎‏ موجود می باشد. اما در گیاهان تلقیح شده با ‏‎nifh‎‏ افزایش معنی داری از نظر میزان پروتئین برگ درمقایسه با کنترل مشاهده نشد.در نهایت جهت تعیین کیفی پروتئینها از روش الکتروفورز استفاده گردید که نتایج حاصل نشان داد تفاوتی میان اثر سینوریزوبیومها از نظر نوع پروتئینهای ایجاد شده وجود نداشت و فقط مقدار پروتئینها با هم تفاوت نشان داد.نتیجه کلی این تحقیق افزایش رشد آزمایشگاهی بیشتر در یونجه رقم بمی آلوده شده به ‏‎ifk(psrk9)‎‏ بود که جهت پیشنهاد این بذر به کشاورزان نیاز به آزمایشات مزرعه ای می باشد.