یکی از سرطانهای شایع و رو به افزایش در حفره دهان ‏‎scc‎‏ می باشد استفاده از تنباکو و بخصوص مصرف آن همراه الکل وقوع این سرطان را افزایش می دهد. ‏‎scc‎‏ به طور شایع، شکل پچ های ‏‎(patch)‎‏ سفید کراتوتیک یا قرمز رنگ و نیز زخمهای غیر قابل التیام دیده می شود. آگاهی مردم نسبت به این سرطان بسیار پایین بوده و پروگنوز این بیماری بسیار ضعیف می باشد. تشیخص اولیه این بیماری در مراحلی که به صورت ضایعات پیش سرطانی تظاهر می نماید سبب افزایش میزان زنده ماندن بیمار و کاهش ناتوانی وی می گردد که مستلزم آگاهی کلینیسین ها از علائم و نشانه های اولیه ‏‎scc‎‏ در دهان می باشد که متاسفانه ضعیف است. روش کار: مطالعه توصیفی مقطعی بود که اطلاعات با استفاده از پرسشنامه از بین دندانپزشکان عمومی و متخصص شهر یزد در سال 1379 جمع آوری گردید این پرسشنامه حاوی سئوالاتی در زمینه آگاهی دندانپزشکان از علائم و نشانه ها و عوامل خطر ساز ‏‎scc(risk factors)‎‏ داخل دهانی بود. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری ‏‎spss‎‏ و تستهای ‏‎t-test‎‏ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج زیر بدست آمد. نتایج: همکاری دندانپزشکان 94/78 درصد بود که از بین آنها 8% آگاهی خوب، 7/66% آگاهی متوسط و 3/25% آگاهی ضعیف داشتند و تفاوت معنی داری از لحاظ جنس بین آنها وجود نداشت ‏‎(p.v=0/91)‎‏. میانگین نمره آگاهی دندانپزشکان متخصص به طور معنی داری بیشتر از میانگین نمره آگاهی دندانپزشکان عمومی بود ‏‎(p.v=0/003)‎‏. و براساس سن، دانشگاه محل تحصیل و محل کار و سابقه کار بین میزان آگاهی دندانپزشکان تفاوت معنی داری یافت نشد به ترتیب ‏‎p.v=0/73‎‏، ‏‎p.v=0/21‎‏ و ‏‎p.v=0/9‎‏ و ‏‎p.v=0/129‎‏.

از آنجا که پیگانتاسیون مخاط دهان، از شایعترین ضایعات مبتلا کننده حفره دهان می باشد و مصرف سیگار به عنوان یکی از عوامل مهم اتیولوژیک در این ضایعه شناخته شده است، بررسی ارتباط میان مصرف سیگار و فراوانی پیگمانتاسیون مخاط دهان با توجه به مطالعات اندک انجام شده در این زمینه، مهم ارزیابی می شود. در این مطالعه، با هدف مقایسه فراوانی پیگمانتاسیون مخاط دهان میان سیگاریها و غیرسیگاریها، یک مطالعه توصیفی-مقطعی روی 299 نفر از افراد مراجعه کننده به بخش تشخیص دانشکده دندانپزشکی یزد انجام شد که در این جامعه، 59 نفر سیگاری و بقیه غیرسیگاری بودند. افراد مورد مطالعه در این تحقیق شامل 152 مرد و 147 زن در محدوده سنی 70-13 سال می باشند. در این بررسی، پیگمانتاسیون مخاط دهان بر حسب مصرف سیگار، سن، جنس، شغل، تحصیلات، رنگ پوست و محل ابتلا بررسی گردید. در این مطالعه، فراوانی پیگمانتاسیون مخاط دهان افراد سیگاری 4/86% (51 نفر از 59 نفر) و در افراد غیرسیگاری 2/41% (99 نفر از 240 نفر، بود. ‏‎(pvalue=0)‎‏. همچنین فراوانی پیگمانتاسیون مخاط دهان در افراد 24-10 سال 3/41%، افراد 34-25 سال 2/45% و افراد 70-35 سال 9/65% بود. ‏‎(pvalue=0/002)‎‏.فراوانی پیگمانتاسیون مخاط دهان در مردان 2/59% و در زنان 8/40% بدست آمد. ‏‎(pvalue=0/002)‎‏. همچنین ارتباط میان پیگمانتاسیون مخاط دهان با تحصیلات و پیگمانتاسیون مخاط دهان با شغل، معنی دار نبود ‏‎(pvalue>0.05)‎‏.شایعترین محل پیگمانته در قدام لثه با 1/94% در افراد سیگاری و 7/74% در افراد غیرسیگاری بود همچنین ارتباط میان پیگمانتاسیون مخاط دهان با رنگ پوست، تنها در مخاط گونه معنی دار بود و در بقیه نواحی، این ارتباط، معنی دار نبود و پیگمانتاسیون لثه لینگوالی در هیچیک از گروههای مورد مطالعه مشاهده نگردید. در این مطالعه ارتباط معنی دار میان مدت زمان مصرف سیگار و پیگمانتاسیون مخاط دهان و تعداد نخ سیگار مصرفی با پیگمانتاسیون مخاط دهان بدست آمد.

هدف این مطالعه مقایسه ضایعات تکاملی بافت نرم دهان در دو گروه ازدواج فامیلی و غیرفامیلی در دانش آموزان دبیرستانی و راهنمایی شهر یزد در سال 1382-1381 است.