جهان در سالهای پس از خاتمه جنگ جهانی دوم دارای نظام دو قطبی بود و رقابت ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی در سالهای جنگ سرد، ساختار نظام بین الملل را شکل می داد. فروپاشی شوروی در سالهای واپسین قرن بیستم بی تردید یکی از مهمترین و در عین حال عجیب ترین رخدادهای سده حاضر به شمار می رود. مهمترین پیامد این رخداد عظیم، خارج شدن جهان از سیستم دو قطبی و پایان جنگ سرد بود. با فروپاشی شوروی دورانی از بی نظمی در عرصه روابط بین الملل پدیدار گشته است که هنوز هم ادامه دارد. ایالات متحده آمریکا به عنوان رقیب اصلی شوروی در دوران جنگ سرد و رهبر بلوک غرب، تلاش در جهت کسب رهبری تحولات جهانی را آغاز نموده و مدعی است که پس از فروپاشی شوروی جهان دارای سیستم تک قطبی خواهد بود. از سوی دیگر روسیه، چین و جمهوری اسلامی ایران و برخی دیگر از کشورهای مستقل جهان برای استقرار نظامی چند قطبی در جهان تلاش می کنند. بدین جهت همکاری استراتژیک کشورهای مستقل برای مقابله با نظم نوین جهانی مورد نظر ایالات متحده ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق به بررسی دلایل توسعه روابط ایران و روسیه پس از فروپاشی اتحاد شوروی پرداخته شده است. فرضیه ما این است که منافع ملی دو کشور ایران و روسیه در سالهای پس از فروپاشی شوروی، اقتضای توسعه روابط بین دو کشور را داشته است. تبیین شرایط نوین نظام بین الملل پس از فروپاشی شوروی و توضیح در مورد تاثیر فروپاشی شوروی بر تغییر ژئوپلتیک منطقه آسیای مرکزی و قفقاز و اثرگذاری دو موضوع پیش گفته بر روابط ایران و روسیه، مطالب عمده مورد بحث در این رساله هستند. زمینه ها و محورهای توسعه روابط دو کشور در طی سالهای اخیر نیز مورد بحث و کنکاش قرار گرفته است.