الملخّص هذه الرساله معنیه بـ « دراسه المضامین الحکمیه فی دیوان أبی الفتح البستی » اعتماداً علی المنهج الوصفی التحلیلی إلی جانب المنهج الإحصائی. و قد تألّفت الدراسه من ثلاثه فصول: أمّا الفصل الأوّل فیعالج معنی الحکمه فی اللغه و الاصطلاح، ثمّ الحکمه فی القرآن و السنّه، ثمّ أقسام الحکمه و أهمّیّتها، ثمّ یتطرّق إلی الشعر الحکمی و ارتباطه بالشعر التعلیمی و الشعر الغنائی، کما یدرس الفرق بین الحکمه و المثل، و بین الحکمه و الزهد، و بین الحکمه و الوصیّه؛ ثمّ یتناول کیفیه نشوء الحکمه فی الأدب العربی و تطوّرها فی مختلف العصور مع التحدّث عن بعض الحکماء المشهورین کنموذج لکلّ عصر. أمّا الفصل الثانی فینقسم إلی قسمین: القسم الأوّل: یشتمل علی دراسه الأوضاع السیاسیه و الاجتماعیه و الاقتصادیه و الثقافیه و الأدبیه فی عصر البستی ( القرن الرابع الهجری ). و القسم الثانی: یدرس حیاه أبی الفتح البستی و معالم شخصیته. أمّا الفصل الثالث فنتحدّث فیه عن مصادر حکمه الشاعر و أسلوبه فی شعره الحکمی، ثمّ نعالج أشعاره الحکمیه فی خمسه محاور: أ ـ الحیاه و الموت. ب ـ آداب المعاشره. ج ـ الحکم العامّه. د ـ القصیده النونیه. هـ ـ أبو الفتح و تأثّره بالقرآن و نهج البلاغه. و فی الخاتمه عرضنا أهمّ نتائج الدراسه منها: ــ أولع أبو الفتح إیلاعاً شدیداً بالجناس و استخدم مختلف أنواعه. ــ أقبل الشاعر علی شعر النصح و الحکمه بسبب مشاهدته مدی ظلم الأمراء و المتموّلین و عدم اهتمامهم بالفقراء و المستضعفین. ــ استخدم البستی أسلوباً سهلاً رقیقاً فی إنشاد أشعاره الحکمیه و اختار طریق المقطعات فی شعره و لم ینشد قصیده إلّا فی القلیل النادر. ــ تأثّر الشاعر بالقرآن الکریم تأثّراً کبیراً و أخذ معظم معارفه منه؛ و لکن تأثّره بنهج البلاغه قلیل جدّاً مقارنه بالقرآن. ــ موقفه من الدنیا موقف قرآنی إسلامی علی الإجمال؛ فینادی فی شعره بالاهتمام بمکارم الأخلاق، و یدعو إلی مراعاه العدل و الإنصاف، و القیام بالإحسان و الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر و غیر ذلک. الکلمات الرئیسه: أبو الفتح البستی، الحکمه، الشعر، القرآن الکریم.

این پژوهش با هدف ترویج فرهنگ عاشورا، به بررسی دیدگاه ها و زبان شعریِ شاعرِ عراقی در نیمه های قرن 19 میلادی، سید حیدر بن سلیمان حلی(1304هـ) در 22 سوگ سروده ی حسینی وی، بدین ترتیب پرداخته است؛ این پژوهش از یک پیشگفتار و دو بخش تشکیل شده؛ پیشگفتار شامل مفاهیم کلی پیرامون ادبیات، مرثیه و مرثیه های حسینی است. بخش اول، در سه فصل، به بررسی محیط، زندگی و دیدگاه های شاعر پرداخته و بخش دوم، با چهار فصل، به زبان شعری وی، أعم از واژگان، جملات، تصاویر و موسیقی، در قصاید، اختصاص یافته و با تحلیل و توصیف 1032 بیت، نتایج زیر را، از دیدگاه و زبان شعری شاعر، بدست داده است؛ أ. شاعر با ترسیم شهدا، اسرا و بازماندگان کربلا، زندگی واقعی را، زندگی، در زیر پرچم هیهات منا الذله تعریف کرده و مرگ با عزت را بهْ از زندگی با ذلت می داند. ب. واژگانِ برگرفته از میراث غنی ادب عربی و شریعت اسلام، در سه موج معنایی حماسی، حزن انگیز، و محیطی با ابزار ترادف، تشخیص و نماد سازی، حوزه ی معنایی سوگ سروده ها را شکل داده است. ج. جملات شعری، در دو قالب خبر و انشاء، با جابجایی اجزای خود، لباس مجاز بر تن کرده و معناهایی همچون تشویق، تهدید، مدح، عتاب و... را، به خواننده منتقل کرده است. د. ساختمان تصویر فنی بر مجاز استوار است. استعاره و کنایه، با اهداف مدح و تحسین، هجو و تقبیح و شرح و توضیح، بیشترین نقش را، در گفتمان تصویری شاعر دارا هستند. هـ. بحر طویل و کامل در کنار الف و هاء وصل، ریتم سوگ سروده ها را سنگین کرده است. و تکرار، در قالب تکرار اصوات، جناس و ردالعجز الی الصدر، به همراه تضاد معنایی، لذت موسیقی داخلی را برخواننده چشانده است. این پژوهش فتح بابی در دیوان هشت هزار بیتی شاعر بود. باشد که محققان حوزه ی ادبیات عربی، در کشورمان، به تحقیق در زمینه هایی مانند تصویر فنی، موسیقی و اغراض شعری در این دیوانِ فراموش شده، بپردازند.

الملخص الغایه التی یتوخی الکاتب کی یصل إلیها عبر هذه الدراسه هی، دراسه صوره الامام علی(ع) فی ملحمه عبدالمسیح الانطاکی، و کیفیَّه نظم الشاعر عن الزوایا المختلفه من حیاه الامام علی(ع)، وفضائله فی ملحمته المسمی بـــ « القصیده العلویه المبارکه » وتبدا هذه الرساله بدایهً بدراسه معنی الملحمه لغهً وأصطلاحاً، وأنواعها وکیفیه نشأتها وتقسیماتها وتطورها عند البلاد المختلفه، وفی نهایه الفصل تدرس مکانه الملحمه فی الادب العربی المعاصر، ویاتی الکاتب بدراسه موجزه عن دلائل عدم وجود الملحمه فی الادب العربی، ثمَّ یتطرق الکاتب إلی استعراض أسماء عدد من الملاحم العلویَّه المعاصره . وفی الفصل الثانی، قام الکاتب بدراسه حیاه الامام(ع)، مستعرضاً فیه نبذه عن حیاه الامام علی(ع)، وبیان عدد من الاقوال التی صدرت من کبار النصاری حول الامام علی(ع)، ومکانته العظیمه، وفضائله السامیه، وفی نهایه الفصل یاتی الکاتب بدراسهٍ عن حیاه وادب الشاعر عبدالمسیح الانطاکی . وفی الفصل الاخیر من الرساله یدرس عددا من الفضائل التی نظمها الشاعر عبدالمسیح الانطاکی، وفی هذا الفصل یستعرض حیاه الامام علی(ع) وصدی فضائله، متاثراً بملحمه الشاعر المسیحی، وکیفیَّه بیانها ونظمها عن حیاه الامام(ع) ، و زوایاها المختلفه، فکما یتضح هذا المنهج من عنوان الرساله أیضاً، وفی هذا الفصل یضرب الذکر عن بعض الفضائل والزوایا التی لها اقل صدیً فی ملحمه الشاعر، من سائر الموارد التی درست فی الفصل الأخیر، هی دراسه عدد من خطب وحکم الامام(ع) التی نظمت فی ملحمه الشاعر، وإختتمت الرساله بدراسه عن الصورالبیانیَّه الموجوده فی القصیده العلویَّه منها :«التشبیه والاستعاره والمجاز والکنایه والاغراق». وأخیراً یاتی الکاتب بعدد من النتائج التی وصلت الرساله إلیها، والتی لخصت فی کلامٍ : هو أنَّ الامام(ع) هو مجمع الفضائل الانسانیَّه، وکل من یرید أن یبحث عن الانسان الکامل، فلیراجع إلی حیاه الامام(ع) ، ولیتخذ منه(ع) نبراساً لحیاته، ومثالاً لاعماله وأفکاره، ومن الطریف هو إهتمام الشاعر ببیان النقاط التاریخیَّه، ورعایه الامانه لبیان هذه الحوادث والفضائل، وهذا یخبرنا عن شغف الشاعر بالإمام علی(ع)، وهذه النقاط هی من أهم ما جعلت هذه الملحمه فی ذروه الملاحم العربیَّه عامهً، والملاحم العلویَّه خاصهً .

الملخص إنَّ التناص مصطلح حدیث فی الأدب الحدیث و یدلّ علی تفاعل النصوص معاً یعنی أن النص الحاضر، یحتوی النص الغائب بعینه أو بمعناه، و نظریه التناص جدیده فی النقد الأدبی الحدیث و لها مفاهیم قریبه فی النقد الأدبی العربی القدیم من إقتباس و سرقه أدبیه و تضمین. مازال القرآن الحکیم و آیاته و مضامینه و قصصه من أهم المصادر فی الأدب الإسلامی و بخاصه العربیه و الفارسیه، إستلهم الأدباء من هذا المصدر المقدس الذی یحتوی علی أسرار و حکم لا مثیل لها، و المنفلوطی من الأدباء الذّین استلهموا من القرآن الکریم کثیراً لانَّه ولد فی بیت العلم و القضاء و الریاده الصوفیه و قد ربی بتربیه إسلامیه حیث عندما نلقی النظر علی کتابه "النظرات" نجد فی کلِّ صفحه من صفحات الکتاب إشاره الی نص آیات القرآن أو مضمونها أو قصص القرآن. قد تشمل هذه الرساله علی ترجمه المنفلوطی و آثاره و نشأه مصطلح التناص و تعاریفها المختلفه لغویاً کانت أو إصطلاحیاً ثم التناص من خلال المقولات النقدیه و فرقه مع التضمین و السرقه الأدبیه ثم قد بحث الباحث أنواع التناص و تعریف التناص القرآنی و تعریف التناص الداخلی و التناصّ الخارجی و دونّت التفاعلات النصیه فی کتاب "النظرات" علی ترتّب أجزائه الثلاثه و صفحات هذه الأجزاء. الکلمات المفتاحیه: المنفلوطی، النظرات، التناص القرآنی، التناص الداخلی، التناص الخارجی

المستخلص هذا البحث تناول الموشحات النبویه خلال القرنین الحادی عشر و الثانی عشر ، حیث وقف عدد کثیر من الشعراء إلی جانب الرسول (ص) مادحین و مدافعین و ذاکرین فضله و عظمه الرساله الإسلامیه التی بعث الله بها هدایه للعالمین و بقی ذکره یتردد دوماً علی ألسنه عامه المسلمین فی عباداتهم و صلواتهم و أعیادهم الدینیه و مناسبات أفراحهم و أحزانهم مسترحمین و متوسلین به أن یکون لهم شفیعا عند الله فاتحاً لهم سبحانه و تعالی أبواب رحمته الواسعه فی الدنیا و الآخره. تدور هذه الدراسه حول الحیاه العامه فی القرنین الحادی عشر و الثانی عشر، و ذلک للتعرف علی الظروف السیاسیه و الإجتماعیه التی عاش وشاحوا الموشحات النبویه فیها و تتحدث عن الناحیه الثقافیه و العلمیه و الدینیه التی لابد أن تنعکس جلیه فی إنتاج الشعراء، ویستهدف إلی تعریف الموشحات و أصلها و النظریات التی تدور حولها واستجلاء أسباب ظهور الموشحات و مخترعها و بنائها ومدلولاتها الفنیّه ونشأه الموشحات النبویه و أسباب ظهورها و أشهر وشاحی الموشحات النبویه و مضامین الموشحات النبویه و أوزانها و بنائها. فی النهایه یمکن حصول هذه النتیجه من الدّراسه: قدمت هذه الدراسه صوره صادقه لمدح النبی(ص) وهی العاطفه التی تقوم علیها الموشحات النبویه أساساً وإن الوشاحین استقصوا فضائل النبی(ص) و خصائصه الکریمه وحرصوا علی ذکر معجزاته الباهره و أظهروا حبهم العمیق و القلبی له.

هر انقلاب و تحول اجتماعی بر همه ی مناسبات زندگی انسان تأثیر می گذارد، رخدادهای بزرگ فقط ابعاد سیاسی و اجتماعی را تغییر نمی دهد بلکه در قلمرو هنر و ذوق نیز دگرگونی می آفریند. ادبیات پایداری گونه ای از ادبیات است که مقاومت و نبرد ملّت ها در برابر تجاوز دشمنان داخلی یا خارجی به حقوق و ارزش هایشان را بازگو می کند و بیانگر دردها و رنج هایی است که در برهه ای از تاریخ بر ملّتی تحمیل می شود. امروزه ادبیات پایداری به ویژه شعر با موضوع فلسطین گره خورده است، شعر پایداری فلسطین تصویرگر تاریخ انقلاب فلسطین است، در این حوزه شاعرانی متعهد پا به عرصه ی وجود گذاشته و ذوق و هنر خویش را در راه مبارزه با متجاوزان و دفاع از حق بکار گرفته اند. سمیح صبّاغ یکی از شاعران معاصر ادبیات پایداری فلسطین است که دیوان های شعری اش مملو از موضوعات پایداری می باشد. عشق به میهن، ستایش آزادی و آزادگی، دعوت به مبارزه و پایداری و اتحاد، خوش بینی به آینده، نفی سازش و ... از مهمترین مضامین ادبیات پایداری در اشعارش است. شعرش تجلّی دردهای انسانی است که با زبانی ساده و بی تکلف و گاه کوبنده و گزنده به این موضوعات می پردازد. شعر سمیح صبّاغ شعری است زنده، متعهد و تأثیرگذار که در لابلای آن پیروزی و امید به آینده ای روشن که در آن مردم فلسطین در آرامش و آزادی زندگی می کنند، موج می زند

اشعار انتقادی سیاسی ـ اجتماعی به عنوان یکی از نیرومندترین و زنده ترین جریان های ادبی در ادبیات معاصر شکل گرفت. این گونه اشعار به ویژه در عراق، در پی افزایش ستم حکومت ها و استعمارگران با هدف مبارزه و پایداری در مقابل استبداد و به امید برطرف شدن ریشه ها و عوامل نابسامانی های اجتماعی قوّت بیشتری دارد. پژوهش حاضر می کوشد با نگاهی همه سو نگر به زندگی و آثار محمّد مهدی جواهری دید انتقادی او را درباره محور موضوعات اجتماعی ـ سیاسی بررسی نماید؛ بدین منظور مولّفه های مهم از قبیل: مبارزه با قدرت های استعماری، آزادی خواهی، تلاش در جهت دست یابی به استقلال ملی، عدالت محوری، بیان مشکلات مردم به ویژہ کارگران و کشاورزان، فقر و تنگدستی، مشکلات جوانان و حقوق زنان به عنوان عوامل تأثیرگذار در رویکردهای اجتماعی و سیاسی مورد توجه و بررسی قرار گرفته و در این باره شواهد مختلفی از آثار جواهری آورده شده است. بنابراین، این پژوهش بر آن است تا با گردآوری کتابخانه ای مطالب و طبقه بندی آن ها و با تکیه بر روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی و تحلیل انتقادی اشعار این شاعر بپردازد. هدف این پژوهش آن است که ضمن روشنگری در خصوص پدیده انتقاد و انواع آن در دوره های مختلف ادبی، آن را در اشعار سیاسی ـ اجتماعی محمّد مهدی جواهری بررسی کند.

واقعه ی عاشوراء و شهادت امام حسین)ع( ازجمله بزرگترین حوادث در تاریخ اسلام بعد از واقعه ی غدیر شمرده می شود که در آن روز بهترین و عزیزترین خاندان رسول الله -صلّی الله علیه وآله وسلّم- در صحرای کربلاء به شهادت رسیدند. این واقعه ی انسانی در روحیه ی شاعران بسیار تأثیر گذار بوده چنانکه شاعران در طول تاریخ به سرودن شعر درباره آن همّت گماشتند. دو تن از شاعران نامی معاصر عراق شمرده می شوند که اشعار » محمّ د مهدی جواهری « و » عبدالمنعم فرطوسی « زیبا و تأثیر گذاری در رثای امام حسین )ع( سروده اند. با بیان واقعه عاشوراء و شهادت امام حسین )ع( در اشعار خود کوشیدند که فریاد آزادگی » جواهری « و » فرطوسی « آن حضرت، مبارزه با ظلم و ستم زمانه، تسلیم نشدن در برابر خواسته های حاکمان، دفاع از دین و عدالت، و در پایان از خودگذشتگی و فداکاری امام )ع( در راه حفظ ارزش های اسلام را به زیبایی هر چه تمام تر به تصویر بکشند. در این پایان نامه برآنیم اشعار این دو شاعر معاصر عراق را که در رثای سرور و سالر شهیدان، امام حسین )ع( و حادثه ی خونین عاشوراء سروده اند و نتائجی را که امام از قیام و فداکاری خود در نظر داشت، مورد بررسی وتحلیل قرار دهیم.

تعهد مسأله‏ ای اساسی در حوزه¬ی کاربردشناسی ادبیات شمرده می‏شود، بگونه¬ای که کارکرد ادبیات، وامدار آن است، هر چند که برخی تعهد را محدود کردن ادبیات می دانند. تعهد به عهد و وفاداری اطلاق شده و تعهد در ادبیات وفاداری به مسائل انسانی، دینی، اجتماعی و ... است. شاعر و ادیب متعهد و بر اساس درک رسالت خویش به تولید اثر ادبی می¬پردازد و هیچ نظری به پاداش و تشویق های دنیوی ندارد. تاریخ آکنده از مظلومیت شیعه، پر است از شاعرانی که مسئولیت خویش در برابر جامعه و مردم را درک کرده و بدان متعهد بوده اند، ادیب شیعه چون پیوسته در اختناق می زیسته، ادبیاتش ندای «اعتراض» به انحراف¬هایی است که در جامعه و محیطش مشاهده می کرده، این انحراف¬ها می¬توانسته زمینه¬های مختلف اخلاقی، تربیتی، سیاسی، اجتماعی، دینی، فکری و... را شامل ¬شود. در این پایان نامه، محقق به شیوه ی تحلیل و توصیف تلاش نموده با بررسی اشعار مهدوی شاعر نام آشنای قرن 19 عراق، شاعر اهل بیت، سید حیدر حلی به واکاوی خصائص معنایی (عقاید) و لفظی (تخیل) این اشعار پرداخته و از این رهگذر، خواننده را با ادب و اندیشه ی مهدوی این شاعر شیعی آشنا سازد. دنیای شاعر در این اشعار دو رنگ بیش تر ندارد. رنگ سیاه و رنگ سپید. رنگ سیاه نماد گفتمان غالب و حاکم جامعه و رنگ سپید نماد گفتمان همکیشان مظلوم به حاشیه رانده شده ی شاعر است. سپیدی امید به آینده، در سیاهی وضع موجود، در قالب تصاویر کنایی، همان شمشیر درخشان شاعری با گفتمان بظاهر مغلوب در میدان غبار آلود جامعه ای بظاهر غالب است. محور عمودی خیال، که همان طرح کلی هر اثر هنری است، واگویه های تنهایی مذهبی است که به حاشیه رانده شده، و با امام، تنها ملجأ خویش، درد دل می¬کند. مدح وستایش، شکایت از وضع موجود جامعه، و به قهقرا افتادن دین، مضامینی است که حول محور مرکزی، امام عصر(عج)، در گردشند و شاعر عمدتاً در این محور به دام تکرار افتاده است. سه فن بیانی تشبیه، استعاره وکنایه در محور افقی خیال یعنی تصاویر شعری در تک تک ابیات، غالب است. همچنین کاربرد عناصر متضاد و فعل های بسیار، تصاویر شعری را در این اشعار پویا و متحرک ساخته است.

این پژوهش به اسلوب های امر و نهی و رازهای بلاغی آنها در نامه ها و حکمت های نهج البلاغه می پردازد. امر و نهی از انواع انشاء می باشند. علمای بلاغت امر را به درخواست انجام کار به شرط استعلا و نهی را درخواست انجام ندادن کار به شرط استعلا و الزام تعریف نموده اند. اگر شرط استعلا وجود نداشته باشد امر و نهی از معنای حقیقی خود خارج شده و دارای معانی بلاغی می گردند. علمای بلاغت این معانی را در کتاب های خود ذکر کرده اند. هدف از این پژوهش بررسی خروج امر و نهی از معنای حقیقی خود به معانی بلاغی در نامه ها و حکمت های نهج البلاغه است. از این بررسی آشکار می گردد که امام –علیه السلام- در اوج فصاحت و بلاغت قرار دارند و اوامر و نواهی را در هر دو معنای حقیقی و بلاغی متناسب با مقتضای حال به کار برده اند. و هدف دوم این است که معانی بلاغی امر و نهی به کار رفته در نامه ها و حکمت ها مشخص گردند و پرکاربردترین آنها تعیین شوند. در این پژوهش سعی بر این است که اثبات گردد نصیحت و ارشاد پرکاربردترین معانی بلاغی به کار رفته برای امر و نهی در نامه ها و حکمت های نهج البلاغه است و همچنین آشکار شد که امام – علیه السلام- از امر بیشتر از نهی استفاده نموده اند.

چکیده: قرآن کریم به عنوان مبدأ علوم نه تنها از علوم بلاغت بیگانه نیست بلکه خود سبب پیدایش و توسعه این علم شده است. یکی از ارکان علم بلاغت، بدیع می باشد که به دو دسته لفظی و معنوی تقسیم می شود. مطالعه حاضر به بررسی یکی از زیر شاخه های این علم، یعنی محسنات معنوی می پردازد. از جمله اهداف این پژوهش شناسایی آرایه های معنوی مورد اتفاق دانشمندان علم بلاغت در قرآن کریم و کشف کارکرد های فنی آن و آسان سازی دسترسی علاقه مندان به نمونه های قرآنی این فنون است. رویکرد این رساله از نوع توصیفی وتحلیلی است و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است . جامعه مورد مطالعه همه آیات شریفه ی قرآن کریم است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اغلب آرایه های معنوی در قرآن کریم به کار رفته است و نقش اساسی در اثرگذاری قرآن کریم بر مخاطب را بر عهده دارند. از جمله کارکردهای فنی این فنون می توان به برطرف نمودن برخی از شبهات وارد بر قرآن کریم و زیبایی آفرینی از طریق تصویر سازی و تولید موسیقی اشاره کرد. همچنین با توجه به مطالعه ی صورت گرفته این آرایه ها در قرآن کریم قابل شمارش می باشد.چنان که آمار انجام پذیرفته نشان می دهد از میان آرایه های معنوی به کار رفته در قرآن کریم، صنعت طباق با 38% و آرایه توجیه با 0.16% به ترتیب بیشترین و کمترین سهم را به خود اختصاص داده اند. کلید واژه ها: قرآن کریم، علم بلاغت، بدیع، محسنات معنوی، نمونه های قرآنی، کارکردهای فنی.

رساله ی حاضر، تصحیح قسمت سوم و چهارم از نسخه خطی گرانبهایی است، به نام شرح اللباب فی علم الإعراب که اصل آن به وسیله ی فاضل اسفراینی به رشته ی تالیف درآمده است و محمد زوزنی آن را به زینت شرح، مزیّن کرده است . این کتاب متعلق به قرن هشتم هجری است. موضوع این پایان نامه همانطور که از اسم آن پیداست، علم نحو و به زبان عربی است که شامل یک مقدّمه و چهار فصل است، درمقدّمه درباره کلمه و انواع آن و انواع اعراب بحث شده است. و فصل اول آن که در زمینه اعراب است شامل سه بخش می شود، در بخش اول درباره انواع اعراب در اسم و در بخش دوم درباره انواع اعراب فعل مضارع و در بخش سوم درباره ضمیر بحث شده است . فصل دوم این کتاب که در زمینه معرب و مبنی است، بزرگترین فصل کتاب می باشد. بخش اول این فصل در زمینه مبنی بوده که به بناء لازم و عارض تقسیم می شود و بخش دوم این فصل که معرب است، شامل ممنوع من الصرف و مرفوعات و منصوبات و مجرورات و مجزومات و توابع می شود. فصل سوم کتاب هم در زمینه عوامل است که به سه بخش تقسیم می شود بخش اول درباره فعل و بخش دوم درباره حرف و بخش سوم درباره اسم است . فصل چهارم کتاب در رابطه با اقتضای اعراب است که در سه اصل خلاصه می شود: 1ـ فاعلیت که اقتضای آن رفع است . 2ـ مفعولیت که اقتضای آن نصب است . 3ـ اضافه که اقتضای آن جرّ است . و این حقیر توانستم با همه تلاش خود، دو فصل پایانی این کتاب را تصحیح و مقابله نمایم.

ایرانیان که به علم و دانش علاقه داشتند خلفای عباسی را هم به سمت علم تشویق می کردند. ظهور دانشمندان ایرانی در این دوران از آن جهت دارای اهمیت است که در کلیه زمینه های علمی مانند ریاضیات، نجوم، طب و ... و همچنین در زمینه ترجمه به زبان عربی از مشعل داران فرهنگ و معارف اسلامی به شمار می آیند. به این ترتیب تمام پایه ها و مایه های اصلی فرهنگ ایرانی در بین این طبقه عظیم که در واقع نگاهبان واقعی فرهنگ ایرانی بودند، باقی ماند و آن را نسل به نسل به آیندگان منتقل کردند. قرن چهارم هجری از یک طرف دوره بلوغ علوم اسلامی و ادب عربی است و از طرف دیگر مهم ترین و پربارترین عهد ادب فارسی و عصر ظهور گویندگان بزرگ و فصیح در نواحی شرقی ایران است. در این پژوهش کوشش و نقش ایرانیان برای نگهداری و معرفی آثار و فرهنگ ایرانی، رجال و حکومت هایی که در این زمینه تأثیر داشتند، بررسی خواهد شد. بررسی این دوره به خصوص قرن چهارم هجری، یعنی نفوذ ایرانیان در خلافت عباسیان، تأثیر آنها بر نهضت ترجمه و جامعه اسلامی،حکومت های مستقل و نیمه مستقل و تأثیر آنها بر فرهنگ و ادب عربی، محور اصلی پژوهش حاضر است.

زن در طول تاریخ پیوسته از تبعیض جنسی رنج برده است و نسبت به مردان بی ارزش تر و در حاشیه بوده است بنابراین در پاسخ به این رویکرد جریانی به نام فمینیسم ظهور کرد و از بین بردن تبعیض، حقوق زن، برابری و آزادی اجتماعی و اقتصادی را طلب کرد. این نوع نگرش در عرصه ی ادبیات نیز ظهور یافت. به عبارتی دیگر نقد ادبی فمینیستی معتقد است که ادبیات از دیدگاهی مردانه سرچشمه می گیرد پس خواهان نوعی بازنگری در آثار ادبی است تا اندازه ی تأثیر چارچوب جنسیتی در انجام آن ها آشکار شود. نوال سعداوی(1931-؟) ناقد، نویسنده، رمان نویس مصری و مدافعِ حقوق زن است. سعداوی اولین دعوت کننده ی فمینیسم در مصر برای اصلاح اوضاع اجتماعی و اولین متخصص در حرکت زنان بعد از طهطاوی و قاسم امین است. در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی بر مبنای دیدگاه جامعه شناختی به بررسی آثار فمینیستی نوال سعداوی به ویژه رمان های إمرأهعند نقطه الصفر و موت الرجل الوحید علی الأرض پرداخته شده است تا مولفه های فمینیستی این دو اثر بررسی و در نهایت مشخص شود این مولفه ها از چه ویژگی هایی برخوردارند و لزوماً بر چه مبنایی می توان این دو اثر را فمینیستی دانست. این پژوهش به نتایجی دست یافته است که اصلی ترین آن ها انعکاس ویژگی و مولفه های ادبیات فمینیستی در دو اثر نوال یعنی إمرأه عند نقطه الصفر و موت الرجل الوحید علی الأرض می باشد و در واقع سعداوی توانسته آثار درخور توجهی را در این زمینه خلق کند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

نتایج : 1-فاصله بکار رفته در سوره های با مضمون بشارت به پیامبر(ص) ، از سوره های متضمن (انذار) بیشتر می باشد.2-نسبت سجع موجود در سوره های مکی و مدنی در کل قرآن یکسان است.3-قافیه (را) در سوره های مکی بیشتر از سوره های مدنی بکار رفته است و به نظر ممکن است یکی از دلایل آن ، خصومت تکرار حرف(را) باشد. و خدای تعالی ، آیات را به وسیله این حرف تکرار می کند تا پیام اسلام را به قلبهای مشرکین برساند.دو قافیه (میم و نون) مسبوق به دو حرف (یا و واو) فقط در سوره های مکی جز سی ام قرآن وجود دارد، و به نظر می رسد این امر به دلیل ویژگی (میم و نون) مسبوق به دو حرف (یا و واو) بر استقرار می باشد.خدای تعالی برای استقرار و رسوخ آیات در قلبهای مشرکین مکه ، این حروف را در سوره های مکی ، زیاد بکار برده است.4-بعد از آمارگیری از فواصل متماثل ، متجانس، متقارب، متباعد و منفرد در سوره های مکی و مدنی به این نتیجه می رسیم که این فواصل در سوره های مکی بیشتر از سوره های مدنی در جز سی ام می باشدو شاید علت آن استفاده اعراب در آن زمان از شیوه های معروف نوشتاری: نثر مرسل و نثر مسجع بوده است. پس قرآن به زبان آنها آمده است و هدف کتاب خدا این است که پیام اسلام را به قلبهای مشرکین برساند، پس اگر فواصل سبب تحریک احساساتشان جهت گشودن قلبهایشان برای شنیدن حق می گردد، پس بوسیله فواصل آنها را مخاطب قرار می دهد.5-در این پایان نامه روشن شد که جلال الدین سیوطی (متوفی 911 ه) در مورد فواصل بیش از دیگران مطالب جمع آوری کرده و عنوان مستقلی در کتاب خود الاتقان فی علوم القرآن به آن اختصاص داده است.