سازند نایبند با سن تریاس بالایی (نورین – رتین) واقع در ایران مرکزی در محل صدرآباد در شمال ندوشن با ضخامتی حدود 550 متر شامل تناوبی از نهشته‫های سیلیسی‫کلاستیک و کربناتی می‫باشد. هدف اصلی این پایان‫نامه، بررسی و مطالعه رسوبات بخش پایینی این سازند از نظر محتوای جلبکهای آهکی میباشد و همچنین مطالعه محیط رسوبی این بخش است. جهت مطالعه و شناسایی جلبک های موجود در رسوبات تریاس فوقانی، بخش پایینی از سازند نایبند در منطقه صدرآباد، سه برش (n, p, s) انتخاب، و نمونه برداری سامان‫مند انجام گردید. مقاطع تهیه شده از نمونه های سامان‫مند عمدتاً حاوی جلبک های قرمز سولنوپورا سه آ است. اما از نمونه های غیرسامان‫مند این سازند فسیل های جلبک سبز داسی کلاداسه griphoporella curvata, griphoporella lutensis, diplopora interiecta, diplopora annulata, diplopora sp. بدست آمده که گویای فراوانی کمتر این گروه از جلبک ها در این رسوبات است و به علت فراوانی ریف های اسفنجی موجود می تواند بیانگر این موضوع باشد که جلبک های داسی کلاداسه در محدوده ریفی کمتر یافت می شوند و همانند رسوبات تریاس ناحیه اصفهان فراوانی با جلبک های قرمزسولنوپوراسه‫آ است. مطالعات سنگ‫شناسی، رسوب‫شناسی و فسیل‫شناسی از 120 نمونه انتخابی منجر به شناسایی چند میکروفاسیس، پتروفاسیس و چند نوع ساخت رسوبی، آثار فسیلی گردید. بر اساس مطالعات انجام گرفته رخساره‫های کربناتی شامل رخساره لاگون، پشته ماسه‫ای و دریای باز کم‫عمق و رخساره آواری شامل مجموعه رخساره جلوی دلتا و رخساره انتهایی دلتا در محیط لاگون است.

چینه شناسی و رسوب شناسی ردیف¬های رسوبی ژوراسیک میانی-بالائی در رشته کوه¬های بینالود و زیای آمونیتی آن برای اولین بار مورد بررسی دقیق قرار گرفته و با ردیف¬های رسوبی هم زمان در حوضه¬های رسوبی البرز و کپه داغ مقایسه شده است. .بدین منظور پنج برش چینه شناسی از سازند دلیچای در رشته کوه¬های بینالود شامل برش¬های فریزی (با ستبرای 540 متر)، قرونه (با ستبرای 5/710 متر)، دهنه اجاق (با ستبرای 544 متر)، چهار برج (با ستبرای 5/634 متر) و ناویا (با سبرای 1062 متر) و سه برش چینه شناسی از سازند دلیچای در البرز شرقی شامل برش¬های تالو (با ستبرای 5/170 متر)، تپال (با ستبرای 256 متر) و پری خان (با ستبرای 324 متر) انتخاب و مطالعات بر روی آن¬ها متمرکز شده است. سازند دلیچای در رشته کوه¬های بینالود شامل توالی ستبری از مارن، شیل، سنگ آهک و سنگ آهک¬های مارنی بوده و در برش¬های مختلف، در طی زمان¬های کالووین تا آکسفوردین طبقات توربیدایتی ستبری در بین آن¬ها مشاهده می¬شود. در این منطقه سازند دلیچای به صورت ناهمساز بر روی سازند سیلیسی آواری شمشک قرار گرفته است. در بخش فوقانی نیز سازند دلیچای به صورت پیوسته، هم شیب و تدریجی به سازند آهکی لار ختم می¬شود. شواهد عملکرد رویداد زمین ساختی سیمرین میانی که به صورت خشکی زائی در این منطقه عمل کرده است به صورت افق نازکی از خاک قدیمه در قاعده¬ی سازند دلیچای دیده می¬شود. مطالعه زیای آمونیتی بر روی نمونه های پیدا شده در رشته کوه¬های بینالود منجر به شناسائی 3 زیر راسته، 6 روخانواده، 14 خانواده، 18 زیر خانواده، 48 جنس، 43 زیر جنس و 138گونه گردیده است. با توجه به مطالعه¬ی زیای آمونیتی موجود، سن بخش قاعده¬ای سازند دلیچای در زون ساختاری بینالود در تمامی برش¬های مطالعه شده یکسان بوده و از باژوسین پسین آغاز می¬شود. سن بخش فوقانی آن در همه برش¬ها یکسان نبوده و در برش¬های فریزی، چهار برج و دهنه اجاق تا آکسفوردین پیشین ادامه یافته است، در حالی که در برش قرونه سن آن تا کیمرجین پیشین رسیده و در برش ناویا تا تیتونین پیشین ادامه پیدا می¬کند. بر اساس رخساره¬های شناسائی شده و مطالعات صحرائی انجام پذیرفته، محیط رسوبگذاری سازند دلیچای در رشته کوه¬های بینالود در بر گیرنده¬ی محیط کم عمق ساحلی تا عمیق دریائی است که در قالب ساختار تکتونیکی هورست و گرابن تشکیل شده¬اند. با استفاده از ایزوتوپ¬های کربن و اکسیژن، دمای آب دریا در زمان تشکیل سنگ¬های آهکی این سازند در حدود 23 درجه سانتی¬گراد، حداقل دمای دیاژنتیکی که این سازند را تحت تاثیر قرار داده است 52 درجه¬ی سانتی گراد و اندیس z برای تمامی سنگ آهک¬های مورد مطالعه بیشتر از 120 محاسبه شده است که نشان دهنده¬ی شرایط شوری نرمال آب دریا می¬باشد. با توجه شباهت¬های زیست چینه¬ای و سنگ چینه¬ای بین ردیف¬های رسوبی ژوراسیک میانی - بالائی بینالود و البرز شرقی و شباهت¬ کمتر بین این ردیف¬ها و زون کپه داغ، به نظر می¬رسد استفاده از اسامی سازندهای البرز شرقی (دلیچای و لار) مناسب تر از استفاده از اسامی سازندهای کپه داغ (چمن بید و مزدوران) برای این ردیف¬ها در زون ساختاری بینالود باشد.

به منظور شناسایی توالی چینه شناسی ، بیواستراتیگرافی و میکروفاسیس ردیف سنگی کرتاسه زیرین در ناحیه شمال شرقی اصفهان و جنوب کاشان ( منطقه سه ) مطالعاتی بر روی برش هایی از این ردیف به ضخامت 954 متر واقع شمال شرق دهکده سه در 90 کیلومتری شمال شرق اصفهان انجام شد که می توان نتایج این مطالعه را بصورت زیر خلاصه کرد: تفکیک 4 واحد لیتواستراتیگرافی در توالی کرتاسه زیرین این منطقه که از پایین به بالا به شرح ذیل است : 1 - واحد کنگلومرا و ماسه سنگ قاعده ( حدود 50 متر) 2 - آهک و مارن هومند( حدود 401 متر) 3 - شیل های آهکی سراکه ( حدود 423 متر) 4 - مارن و آهک آلبین ( حدود 80 متر) این ردیف بطور پیشرونده بر روی سنگهای سلیسی - آواری سازند شمشک قرار دارد. مرز پائینی ردیف کرتاسه با طبقات زیرین ( سازند شمشک ) بصورت دگرشیبی زاویه دار بوده و نمایانگر وقوع یک فاز کوهزایی مهم قبل از پیشروی دریای کرتاسه زیرین است . بخش بالایی ردیف کرتاسه زیرین در منطقه توسط کنگلومرای پالئوژن پوشیده شده است. فسیلهای آمونیت بدست آمده از افق های مختلف معرف سن آپتین و آلبین برای این ردیف سنگی می باشد . با بررسی مقاطع نازک مربوط به سنگهای تخریبی و کربناته 8 نوع میکروفاسیس کربناته در 4 زیر محیط رسوبی ( پهنه کشندی یا جزر و مدی ، لاگون ، سدهای جزیره ای ، دریای باز) تشخیص داده شده است. این فاسیسها گویای این واقعیت هستند که پیشروی دریای کرتاسه ، بصورت یک دریای کم عمق در منطقه سه اصفهان استقرار یافته است .

ناحیه مورد مطالعه ، در شرق خلیج فارس و در محدوده ساختمانها و میادین نفتی سیری ، در اطراف جزیره سیری قرار دارد. ردیف سنگی مورد مطالعه ، سازندهای مربوط به بخش فوقانی کرتاسه میانی و کرتاسه بالایی ، شامل بخش میشریف از سازند سروک به سن سنومانین از کرتاسه میانی و سازندهای لافان به سن کانیاسین ، ایلام به سن سانتونین و گورپی به سن کامپانین از کرتاسه بالایی می باشد. از میان این چهار سازند ، دو سازند آهکی میشریف و ایلام سنگ مخزن نفت بوده ، که در این بین ، افق میشریف به دلیل دارا بودن خواص پتروفیزیکی بهتر ، سنگ مخزن اصلی ناحیه محسوب می شود. این در حالیست که دو سازند شیلی لافان و شیلی ، مارنی گورپی به ترتیب پوش سنگ این دو مخزن هستند. .