در حال حاضر بخش اعظم تجارت بین المللی از طریق دریاها و اقیانوسها که شاهراه ارتباطی جهانی و ارزانترین شیوه حمل و نقل محسوب میشوند، انجام می گردد. در این میان ج.ا.ا به دلیل موقعیت ممتاز خاص خود در همسایگی با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز (cac) که دارای پتانسیل بالای ترانزیتی نیز می باشند، به عنوان پل ارتباطی اروپا - آسیا از جایگاه ویژه ای در مناسبات تجارت منطقه ای برخوردار بوده و به عنوان یک بستر مناسب ترانزیتی در منطقه مطرح گردیده است . در مجموع می توان گفت ، شناخت کافی از نیازهای وارداتی و صادراتی این جماهیر لازمه برنامه ریزی دقیقتر فعالیتهای ترانزیتی بوده و تولیدکنندگان داخلی را در یافتن بازارهای جدید یاری خواهد نمود. در این مطالعه با توجه به پتانسیل کشورهای gis و میزان واردات و صادرات آنها و نقش زیرساختهای موثر در حمل و نقل، نهایتا به برآورد سهم کالاهایی که به لحاظ کمتر بودن زمان و هزینه حمل و نقل - کوتاه بودن مسیر نسبت به سایر رقبا و به طور کلی به دلیل مزیتهای نسبی آن بایستی از کریدورهای ایران عبور نمایند، پرداخته است . سپس در ادمه به بررسی عملکرد ترانزیتی کشور در سالهای اخیر و بویژه سال 1377 پرداخته و مواردی از قبیل مهمترین مبادی و کالاهای ترانزیتی به تفکیک ورودی و خروجی و همچنین مهمترین خطوط ترانزیتی و ...، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است . در پایان با استفاده از بانک اطلاعاتی فراهم آمده از فعالیت ترانزیتی ج.ا.ا در سالهای گذشته و با کاربرد برخی نرم افزارهای آماری. عملکرد ترانزیت ج.ا.ا را تا پایان برنامه سوم توسعه کشور مدلسازی نموده و تناژ ترانزیتی برای هر مورد پیش بینی گردیده است .