نام پژوهشگر: حسنعلی نواب گجراتی
بهار راد حسنعلی نواب گجراتی
بیولوژی (dlabola)(homoptera delphacidae) بر روی گیاهان گندم، جو، سورگوم، ذرت و برنج در شرایط آزمایشگاهی (27/7-+1/62 درجه سانتیگراد حرارت ، 40-70 درصد رطوبت نسبی و 11:13 فتوپریود) مورد مطالعه قرار گرفت . آزمایشات در قالب طرح بلوکهای تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نمونه های زنجرک مذکور که از طبیعت جمع آوری شدند به گلدانهایی که حاوی گیاهچه های 2-4 برگی و در زیر سرپوشهای پلاستیکی استوانه ای شکل قرار داشتند منتقل گردیدند. با بازدیدهای روزانه، ماده های بارور شده بهمراه تیک یا دو عدد حشره نر از بقیه جدا گردیده و به گلدانهای جدیدی منتقل شدند. وقتی که پوره های حاصله به سن پنجم رسیدند، از لحاظ جنسی از هم تفکیک و به محض ظهور حشرات کامل، جفتهای نر و ماده به گلدانهای جدید منتقل شده و این انتقال روزانه تا زمان مرگ حره ماده ادامه یافت . به این ترتیب تعداد پوره و حشرات کامل (نر و ماده) که توسط هر ماده تولید شده بود تعیین گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که جو به طور معنی داری در تولید مثل زنجرک (dlabola)(homoptera delphacidae) نسبت به بقیه میزبانها برتری داشت ، در حالی که جمعیت زنجرک بطور موفقیت آمیزی بر روی برنج مستقر نگردید. دوران تفریخ تخم بر روی گیاهان مختلف از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت . اما تعداد بالغین حاصله از نتایج، عمر افراد جفت گیری نکرده، مدت زمان عمر افراد جفتگیری کرده، تعداد پوره ها، میزان تلفات پوره ها، و طول دوران سنین پورگی گاهی بر روی گیاهان مختلف تفاوت های معنی داری را نشان داد. بررسیها نشان دادند که نوع غذا در نسبت جنسی و شکل بال نتایج حاصله بی تاثیر بود. در یک آزمایش دیگر مشخص گردید که این زنجرک بکرزایی نداشت .
ناصر فرار حسنعلی نواب گجراتی
درختان کنار، یکی از مهمترین پوشش های جنگلی در استان بوشهر، مورد حمله انواع بندپایان قرار می گیرد که یکی از مهمترین آنها پروانه برگخوار کنار (thiacidas postica) می باشد. لاروهای این حشره از برگهای درختان کنار تغذیه کرده و ضمن ضعف عمومی درخت ، عملکرد میوه را بشدت کاهش می دهند. شدت حمله در برخی از فصول و سالها به اندازه ای زیاد است که درختان را عاری از برگ نموده که این حالت همراه با شرایط آب و هوایی بسیار سخت استان، درختان را از بین می برد. زیست شناسی این حشره در شرایط طبیعی با محصور کردن شاخه های تعدادی از درختان با پارچه توری و نیز مشاهدات هفته ای مقارن با ظهور حشرات کامل، مطالعه شد. بررسی های تکمیلی آزمایشگاهی با استفاده از ظروف استوانه ای 10×30 سانتیمتری انجام گرفت . پرورش تخمها درون تشتکهای پتری 8 سانتیمتری انجام شد. مشاهدات و بررسی ها طی سالهای 1376 و 77 نشان داد که این حشره در استان بوشهر دارای 2 تا 3 نسل می باشد. خروج حشره بالغ نسل اول در فروردین ماه و اوایل اردیبهشت صورت می گیرد. خروج حشرات نسل دوم از اواسط آبان ماه تا دی ماه می باشد. بدلیل اینکه این حشرات بتدریج در طبیعت ظاهر می شوند مراحل مختلف زندگی همزمان مشاهده می گردد. حشرات ماده پس از جفتگیری بصورت دسته ای تخمگذاری کرده و تعداد تخم در هر دسته بین 82 تا 425 عدد می باشد. کل تعداد تخم گذاشته شده توسط این حشره 450 تا 850 عدد می باشد. دوره تفریخ تخم 5 تا 10 روز است . این حشره دارای 6 سن لاروی است . لاروهای سنین اول تا سوم به صورت دسته جمعی فعالیت می نمایند. دوره لاروی 23 تا 75 روز به طول می انجامد. طول دوره پیش شفیرگی به سه صورت کوتاه مدت (3 تا 30 روز)، بلند مدت (30 تا 79 روز) و لاروهائی که 123 تا 270 روز در درون پیله ها به صورت دیاپوز به سر می برند، وجود دارد. طول دوره شفیرگی 7 تا 45 روز می باشد. طول عمر حشرات بالغ بین 3 تا 13 روز می باشد. سه گونه مگس از خانواده tachinidae به نامهای drino nr. compsilura concinnata mg. pales murina imberbis wied. روی این حشره فعالیت پارازیتوئیدی دارند.
ارسلان نره یی حسنعلی نواب گجراتی
کفشدوزک scymnus flavicollis redtenbacher یکی از شکارچی های مهم شته ها در مزارع و باغات در شیراز می باشد که فعالیت آن بر روی 8 گونه شته مشاهده شد. بیولوژی این کفشدوزک روی شته aphis fabae در شرایط آزمایشگاهی (دمای 27+-3 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 70+-10 درصد و 14 ساعت روشنایی) مورد مطالعه قرار گرفت . تخم های این کفشدوزک بیضی شکل و زرد رنگ بوده و معمولا بصورت تکی گذاشته می شود ولی گاهی در دسته های 2 تا 7 تایی نیز دیده می شود. این کفشدوزک دارای 4 سن لاروی بوده و لاروها در سطح پشتی بدن دارای پوشش مومی سفید رنگ می باشند. شفیره قهوه ای رنگ و حشرات کامل سیاه رنگ که در برخی موارد بالپوش یک لکه نارنجی دیده می شود. مرحله تخم بطور متوسط 3/9 روز و متوسط مراحل لاروی سنین 1،2،3و4، پیش شفیرگی و شفیرگی به ترتیب 1/9،1/9،2،2/4،2 و 3/9 روز طول می کشد. میانگین طول عمر حشرات بالغ نر و ماده به ترتیب 58/2 و 63/3 روز می باشد. با افزایش سن لاروی میزان تغذیه روزانه حشره افزایش می یابد. پدیده همخواری در بین افراد این کفشدوزک مشاهده می شود. نسبت جنسی در این کفشدوزک 1:1 می باشد. مرحله پیش از تخمگذاری 6/65 روز و متوسط تعداد تخم های گذاشته شده به ازاء هر فرد ماده 543 تخم می باشد. در این تحقیق همچنین تاثیر سه شته a. fabae، a. pomi و hyalopterus pruni بر بیولوژی کفشدوزک مورد مطالعه قرار گرفت . مقایسه میانگین داده ها نشان داد که بین طول دوره لاروی و طول عمر حشرات بالغ نر و ماده در سه میزبان تفاوت معنی دار وجود ندارد ولی تاثیر شته ها بر طول دوره شفیرگی، میزان باروری، دوره قبل از تخمگذاری و نرخ رشد تفاوت معنی دار نشان داد. بیشترین درصد تلفات مرحله نابالغ کفشدوزک در اثر تغذیه از شته h.pruni مشاهده شد. نرخ تولید مثل ذاتی و نرخ خالص تولیدمثلی در اثر تغذیه از شته a.fabae بیشتر از سایر میزبان ها بود. کارآیی این کفشدوزک در گرفتن شته a.fabae نیز مورد بررسی قرار گرفت که بیشترین کارآیی را در گرفتن پوره سن یک شته و کمترین کارآیی را در گرفتن شته بالغ داشت . از لاروها و شفیره های این کفشدوزک در طبیعت یک گونه زنبور پارازیت از خانواده encyrtidae با نام علمی homalotylus ephippium جدا گردید.
هنگامه قطبی حسنعلی نواب گجراتی
گندم، میزبان بیش از 100 گونه آفت بندپا از جمله شته های گندم می باشد که باعث کاهش کیفیت و بازده محصول و افزایش هزینه تولید می شوند.این پژوهش به منظور تشخیص منابع مقاومت ارقام گندم به شته سمی گندم، schizaphis gramimim (rodani)، در سال 1379 انجام گرفت و 76 رقم گندم (triticum spp.) با شته هایی که از مزارع گندم باجگاه جمع آوری شده و در روی گیاه جو پرورش داده شده بودند آلوده شدند.در آزمایش غربال انبوه 76 رقم گندم بطور تصادفی در 4 سینی با 4 تکرار کشت گردیدند. در هر سینی 19 ردیف (19 رقم) که هر ردیف شامل 10 گیاه بود کاشته شد. وقتی که طول گندمها به 5-10 سانتیمتر رسید سه تکرار از آنها با شته سمی گندم آلوده گردید. نرخ خسارت در زمان که اولین رقم خشک شد و از بین رفت اندازه گیری شد.در آزمایش آنتی زنوز ارقام بطور تصادفی و بصورت دایره ای در حاشیه گلدان کاشته شدند.