چکیده در پژوهش حاضر محقق سعی داشته قلعه های قدیمی شهرستان گلپایگان را از دیدگاه مردم شناسی مورد تحلیل و مطالعه قرار دهد، تأکید بر اهمیت رابطه کارکرد و ساخت قلعه ها و تأثیر آن بر رفتار مردم در دوره های مختلف تاریخی و باورها و اعتقاداتی که مردم درباره این قلاع به آن باور دارند و جایگاه فرهنگی این قلعه ها از اهداف تحقیق هستند. این تحقیق بر پایه مشاهده، مصاحبه، اسناد و مدارک و عکس برداری اجرا شده است. در نهایت این پروژه تحقیقی به کارکرد و ساخت قلعه ها با توجه به شرایط محیطی که بر اثر فرار و یا حفظ جان و مال مردم از بلایای طبیعی و یا هجوم اقوام مختلف بنا شده اند و مراسم هایی که در روزگاری مردم در آن اجرا می کرده اند و این که اکنون چه مراسمی در آن برپا می شود و امروزه چه کارکردی این قلعه ها دارند می رسیم.

پژوهش حاضر، ثبت و ضبط و مردم نگاری مجموعه تاریخی بازار کاشان و بررسی کارکردهای فرهنگی اجتماعی آن پرداخته است. نیز بیان متغییرهایی که بر بازار کاشان و کارکردهای آن تاثیر گذاشته اند را پی جویی نموده ایم. بدین منظور علاوه بر مطالعات اسنادی از روش مردم شناختی ژرفانگر مبتنی بر مشاهده مستقیم و مصاحبه، سود برده و در حد بظاعت، جامعه ی مورد مطالعه، بررسی شده است. بازار تاریخی کاشان، گسترده ترین فضای اجتماعی در مراودات روزمره مردم منطقه است. مجموعه ای بی نظیر از راسته ها، سراها، تیمچه ها و سایر عناصر کالبدی که در تولید، توزیع و مبادله کالا، نقش اساسی داشته و طی تاریخ چند صدساله خود، نیازهای مردمان را بر طرف کرده و زمینه شکل گیری و رشد صنایع را فراهم نموده است. نیز علاوه بر کارکردهای عام در حوزه اقتصادی، سیاسی، مذهبی، کارکرد های فرهنگی اجتماعی متعددی بر آن مترتب بوده است. همگرایی اجتماعی، تجانس میان گروه های متعدد اجتماعی، فعالیت های صنفی، فعالیت های خیریه و ارتباطات انسانی در اشکال متنوع آن شکل گرفته و این مسئله، سبب ساز شکل گیری هویت فردی و جمعی خاصی در میان بازاریان شده است. واژگان کلیدی: بازار، بازار کاشان، مردم شناسی اجتماعی فرهنگی، کارکردهای فرهنگی بازار

انسان کشاورز از ابزار در مراحل سه گانه کشاورزی؛ کاشت، داشت و برداشت استفاده می کند. در سیر تطوری تاریخ، تغییرات زیادی در شکل و کارکرد ابزار بوجودآمد، ولی با ورود تکنولوژی و اختراع ماشین بخار، تغییر در ابزار کشاورزی به حدی سریع بود که بعضی از ابزارها کاربرد خود را از دست داده یا کمتر در کارهای کشاورزی استفاده می شود. در این تحقیق تلاش شد با ثبت و ضبط ابزار کشاورزی بخشی از فرهنگ مادی منطقه حفظ شود. «جوامع سنتی و ابتدائی در اثر پیشرفت تکنولوژی بار شباهتهای سرشتی و بنیادی خود را از دست می دهند و بالاجبار از بین می روند»( عسکری، 1373، 31) در پژوهش سیر تحول و تطور ابزار و ادواتی که در روستاهای شهرستان قائمشهر از اهمیت بالایی برخوردار بوده تحقیق و ضمن معرفی ابزارها، کارکرد مادی و معنوی ابزار نیز تحلیل و در نتیجه؛ تغییر ابزار کشاورزی در شکل زندگی، فرهنگ معنوی و حتی بر معماری بناها و خیابانهای روستا تاثیر دارد. کلید واژه: روستا، زمین، ابزار، تحول، کشاورز،

این تحقیق سعی داشت تا با استناد به داده ها و اطلاعات به دست آمده در طول پژوهش ، به بررسی و مطالعه ی مردم شناختی رژیم غذایی خام خواری بعنوان یکی از عوامل موثر در تغییر مدل و سبک زندگی افراد بپردازد.در هر حال از منظر انسان شناسی تغذیه نه صرفاً یک فرایند بیولوژیک بلکه یک مقوله ی فرهنگی است و از همین رو می توان «خام خواری»را به مثابه ی یک فرهنگ در جامعه ی امروز در نظر گرفت.خام گیاه خواری با مصرف گیاهان مختلفی که به صورت طبیعی در اطراف ما وجود دارند با کمترین تغییر فرم و دستکاری در آنها کمترین تخریب در محیط زیست و موجودات آن را ایجاد می کند. غذاهای آن ها شامل انواع میوه جات، سبزیجات و یا سالادها، آجیل و خشکبار مانند گردو، پسته، فندق، بادام، کنجد و انواع جوانه ها از قبیل جوانه گندم، عدس، ماش، نخود، سویا و مواد قندی نظیر عسل، کشمش، خرما، انجیر و شکر قهوه ای و غیره است که به صورت خام و طبیعی مصرف می نمایند که می توان آن ها را به صورت غذاهای ترکیبی در آورد و مورد مصرف قرار داد. خام خواری یک سبک زندگی است که در آن خوردن غذاهای نپخته، پردازش نشده و اغلب ارگانیک بخش اصلی رژیم غذایی را تشکیل می دهد. خام خواران عموماً اعتقاد دارند که هرچه میزان غذای خام در رژیم بیشتر باشد، برای سلامتی بهتر است.طرفداران رژیم خام خواری اعتقاد دارند که آنزیم های موجود در مواد غذایی خام، سلامتی را تضمین نموده و سیستم ایمنی بدن را هم قوی تر می کند. با پیروی از این رژیم می توان پوستی شاداب تر داشت و پر انرژی تر بود؛ در عین حال که میزان ابتلا به بسیاری از بیماری ها (از آنفلولانزا گرفته تا بیماری های ناشی از چاقی) به حداقل می رسد. بسیاری از افرادی که در ابتدا به این رژیم روی می آورند در جست و جوی راهی برای درمان بیماری خود هستند و تنها تعداد اندکی از افراد هستند که از روی میل و علاقه خود پا به عرصه این رژیم می گذارند.که تمام این افراد در ابتدا بین خانواده و دوستان خود دچار مشکل می شوند زیرا هم رنگ جماعت خود نیستند و فقط غذاهای خام و گیاهی را مصرف می کنند اما پس از گذشت اندک زمانی اطرافیان شخص به این رژیم غذایی عادت می کنند.

زمانی معماری سنتی ایران یادآور پیوند بین فرهنگ و محیط بود. معماران به ساخته های دست خود می بالیدند و مردم هویت خود را در آن می یافتند. هر کسی باشنیدن معماری بی اختیار به گذشته هایی برمی گشت که سخن برای گفتن زیاد داشت و هویت یک ملت را بیان می کرد. اما با پیشرفت تکنولوژی و تغییر جهان بینی (که بی تأثیر در تغییر فرهنگ و اعتقادات نبود)، می خواهیم بدانیم که این میراث عظیم فرهنگی چه تغییری یافته است اکنون که دیگر دستان کارگر در ساختن مصالح دخیل نیست، این هنر به چه صورت می باشد. این پایان نامه جهت دست یافتن به عناصر جدید در معماری که جانشین عناصر در معماری سنتی می باشند تدوین گردیده است که در تهران منطقه 11 انجام شده. در این پایان نامه ابتدا خانه های مسکونی که قدمت تاریخی طولانی داشته(خانه امیربهادر و خانه انیس الدوله) بررسی مردم شناختی شده و سپس با یک خانه با سبک معماری نوین مقایسه گردیده است و عناصر مهم آنها از جمله فضاهای ورودی بررسی و تحلیل مردم-شناختی شده، محقق این عناصر را در ارتباط با اعتقادات و فرهنگ مردم بررسی کرده است. وسپس سعی شده سبک ایده آل نیز مطرح گردد. نکات قابل توجه و مهم ترین نکته ی قابل توجه در این پژوهش ، مقایسه این عناصر در زمینه کارکرد آنها، در معماری سنتی و کارکرد کنونی آنها در معماری نوین و همچنین ذکر دلایل حذف و یا اضافه شدن برخی از عناصر در هر دو سبک معماری. تحقیقات انجام شده به صورت ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ژرفانگر، کتابخانه ای و اسنادی، میدانی و مشاهده مستقیم می باشد.

چکیده پایان نامه شامل خلاصه، اهداف، روش اجرا و نتایج به دست آمده: ذهن پرسشگر انسان همیشه به دنبال یافتن پاسخی برای سوالات خویش است. دلیل قرار گرفتن ظرفی پر از انار خوش رنگ و لعاب به عنوان یکی از ارکان اصلی سفره جشن یلدا در جای جای ایران زمین، انگیزه اصلی پژوهش حاضر است. هدف اصلی این پژوهش، آشنایی با آداب و رسوم، باورها و اعتقادات جوامع مورد مطالعه از منظر مردم شناسی است. پژوهشگر در این پژوهش با هدف شناسایی ارقام عمده انار و آیین های مرتبط با آن در حوزه های جغرافیایی گیلان (روستای انبوه) و اصفهان ( شهر بادرود) به مطالعه پشتوانه های فرهنگی، ملی و مذهبی میوه انار در حوزه های مذکور پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش مردم شناسی ژرفانگر توأم با مشاهدات مستقیم مشارکتی پژوهشگر در میدان تحقیق، مصاحبه با افراد مطلع و ضبط صدا و تصویر ایشان و چهارچوب نظری آن مشتمل بر کارکردگرایی، محیط شناسی، انسان شناسی تفسیری و نمادین بوده است. جامعه مورد مطالعه روستای انبوه با 220 خانوار و در مزارع شهر بادرود مجموعاً 5000 خانوار بوده است. حفظ، ثبت و ضبط آیین ها و سنن مرتبط با این محصول باغی شالوده اصلی تحقیق حاضر را تشکیل می دهد.

دانشمندان با پژوهشهای گسترده نقش و اهمیت آب را به عنوان یکی از موثرترین عوامل یکجانشینی بشر معرفی کرده اند.آریائیان پس از کوچ و اسکان در فلات ایران با پدیده کم آبی روبرو گشتند، از آنرو با ترفندها و ابداعهایی مانند قنات پایه گذار تمدنهای عظیم ایران باستان گردیدند.قنات در خراسان دارای پیشینه ای طولانی می باشد.وجود قنات های کهن مانند قنات قصبه گناباد و رشته قناتهای بسیار دیگری این مهم را آشکار می سازند.بیشتر قناتهای حوزه پژوهش بایر گشته اند و چند رشته ای که به جای مانده است با آبدهی ناچیز همچنان دهقانان را امیدوار نگه داشته اند.قنات نیلوفر از جمله آن قناتهایی است که در گذشته ای دور،شکل ظاهری قنات را دارا بوده اما با تخریب شدن آن،آب مانند چشمه ای جوشان از زمین تراوش می کند و تنها نامی از قنات نیلوفر در اسناد باقی مانده است. در این پژوهش برآن هستیم تا فنون،آداب،باورهای پیرامون آبیاری سنتی دهقانان قنات نیلوفر را بررسی نماییم و نظامهای نگهداری،توزیع و تقسیم آب قنات که اکنون به چندین جویبار منشعب از شاخه اصلی تقسیم می گردد. جویبارهای هفتگانه که از قنات نیلوفر منشعب می گردند با نظامی دیرینه توزیع و تقسیم می شوند.نگهداری و لایروبی این جویبارها با نوعی همدلی و همبستگی گروهی در میان دهقانان همراه است.اکنون تا چه اندازه این نظامها و راهکارهای سنتی در امر آبیاری،یاریگر دهقانان برای یک زندگی بدون دغدغه مناسب هستند.

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): کار جمع آوری گو یش های محلی در سال های اخیر شتاب امیدوار کننده ای به خود گرفته است. شاید از بارزترین اهداف جمع آوری گویش های مختلف، ثبت و ضبط آن، جلوگیری از نابودی و مهمتر از همه حل مشکلات دستوری زبان رسمی باشد. دقت در فرآیند های زبانی گویش های محلی نوع ارتباط مردم نواحی مختلف با پیرامون نشان را به ما نشان خواهد داد. از سوی دیگر با بررسی و توصیف گویش ها حفظ اشعار، باور ها و زبانزد ها نیز می تواند بخشی از مطالعات تاریخ اجتماعی مردم هر ناحیه را برای ما روشن کند. مطالعه و پژوهش در فرهنگ عامه همواره مورد توجه انسان شناسان و علاقه مندان مباحث فرهنگی بوده است. هنگامی که از فرهنگ مردم اجتماعی سخن به میان می آید در واقع سخن از عقاید و آداب، مذهب، مثل و هزاران پدیده اجتماعی است که بازگو کننده حقیقی اندیشه و احساسات یک قوم است. تحلیل مردم شناختی ضرب المثل های مازندرانی محور اصلی این پایان نامه است. در پایان نامه حاضر سعی بر آن شد، که با جمع آوری و شناخت و طبقه بندی ضرب المثل های مازندرانی به روش میدانی و تجزیه تحلیل آن در یکی از شهرهای شمالی کشور (شهر ساری) نقش و تاثیر ضرب المثل را در زندگی مردم مورد مطالعه بررسی شود. در قسمت یافته های پژوهش نکته های فراوانی در زمینه شیوه های زندگی، احساسات و اعتقادات و ... با جمع آوری ضرب المثل ها بدست آمدکه شناخت آن تاثیر بسزایی در زندگی انسان دارد. واژگان کلیدی : فرهنگ عامه، فرهنگ، ضرب المثل، گویش های محلی، پدیده اجتماعی

چکیده پایان نامه حاضر به مقایسه فرهنگ و اعتقادات نگهداری از حیوانات اهلی در شمال و جنوب تهران و عوامل موثر بر این تغییرات از لحاظ اقتصادی، زیستی و روانی می پردازد. در گذر زمان مراحل رشد تطور اجتماعی باعث شده است، که انسان تحولات مختلفی را در زندگی خویش تجربه کند. تغییر در نحوه نگهداری و نگرش نسبت به حیوانات، نیز نمونه ای از این تحولات است. در این پژوهش، تحلیل مردم شناختی نگهداری حیوانات مدنظر می باشد، تا شاید بتوانیم با مقایسه ای بین نقش و اهمیت نگهداری از حیوانات در زندگی گذشتگان و نیز وضعیت حال حاضر، به رهیافتهای تازه ای در این خصوص رهنمون شویم. در این پژوهش، روش میدانی با ابزارهایی از قبیل دوربین عکاسی، دوربین فیلمبرداری، ضبط صوت و مصاحبه استفاده شده است. در طرح این پژوهش، فرهنگ و اعتقادات نگهداری از حیوانات اهلی در شمال و جنوب تهران مورد مقایسه قرار گرفته است. در این مقایسه دو رویکرد اساسی مورد توجه قرار گرفته شده است، یکی فرهنگ و اعتقادات نگهداری از حیوانات در گذشته، که به خوبی پاسخگوی نیازها و کارکردهای فرهنگی زمان خود بوده و دیگری فرهنگ نگهداری حیوانات در جامعه امروز با نگاهی به تحولات سریع اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و رواج فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی به کشور به عنوان الگوی برتر یا عدم هم خوانی این فرهنگ با آموزه های فرهنگ ایرانی اسلامی، که باعث عدم جوابگویی درست به کارکردهای فرهنگی و دینی شده است. یافته های پژوهش نشانگر آن است که رابطه میان انسان و حیوان و آگاهی از فرهنگ و اعتقادات نگهداری حیوانات، که ریشه در نسل های گذشته دارد که بدون توجه و اعتنا نسبت به این فرهنگ، توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هر جامعه ای موثر نخواهد بود و بدون شک توسعه ای در اهدافش موفق است که شرایط اقتصادی، اعتقادی و روانی مردم را در نظر بگیرد. واژگان کلیدی: فرهنگ، اعتقاد، نماد، اهلی کردن، حیوان دست آموز، جادو، قربانی.

مطالعه آداب و رسوم و سنت ها و آیین ها، جشن های ملی و مذهبی، عقاید و باورها، عادات، قصه ها و افسانه ها، امثال، ترانه ها و لالایی ها راه شناخت مردمانی است، که برداشت خود از واقعیات زندگی را تحت تاثیر اوضاع اجتماعی، تاریخی، اقتصادی و جغرافیایی با بیان ساده و عامیانه از خود باقی گذارده اند. در پژوهش حاضر سعی شده است، با هدف شناخت و حفظ ادبیات شفاهی مردم مازندران به عنوان بخش مهمی از فرهنگ و هویت بومی، بر اساس انسان شناسی ژرفانگر و مشاهده مستقیم مشارکتی و به کمک روش تحلیل محتوا مطالعه شود. و وظایف اجتماعی، کارکردها و بقایای فرهنگی موجود در ترانه ها و قصه های فولکلوریک مازندران و تاثیر شرایط طبیعی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و باورها و اعتقادات مردم، بر آنها تحلیل گردد. براساس مشاهدات و مطالعات انجام گرفته، فرهنگ عامه عناصر و ویژگی های متفاوتی دارد: لباس، زبان، آداب و رسوم، اعتقادات، ترانه، موسیقی، قصه و... . این عناصر بسته به شرایط طبیعی، اجتماعی و تاریخی گروه های انسانی و ذوق پسند هنریِ اجتماعی و خلاقیتِ فردی راویان و نیاز ها و اقتضاعات هر نسل تغییر می کنند و باز تولید می شوند. ترانه ها و قصه های فولکلوریک به عنوان اجزاء اصلی فرهنگ عامه، در ارتباطی تنگاتنگ با تولید، انتقال و تکامل فرهنگ افراد جامعه قرار دارند. آنها از پس روایت های پندآموز، کنایه آمیز، حماسی و عاشقانه و.... در انتقال تجربیات گذشتگان و آموزش نکات اخلاقی، اجتماعی، اعتقادی و بیان احساسات و عواطف و ایجاد ارتباط موثر و صمیمی در جامعه نقش موثری ایفا می کنند.

یکی از مواردی که در پژوهش های مردم شناختی به آن اشاره می شود رابطه ی زبان و فرهنگ و چگونگی تاثیر گذاری آنها است. مطالعه ی ویژگی های زبانی انسان، بخشی از انسان شناسی فرهنگی راتشکیل می دهد پژوهش حاضر با هدف معرفی مراسم سوگ و سور در روستاهای تات نشین گیلان و خراسان شمالی صورت گرفته .در سال های اخیر، نفوذ رسانه های جمعی و به تبع از میان رفتن فاصله های فرهنگی زمینه ساز تغییر ودگرگونی های بنیادی در مراسم و آیین ها شده است از این رو ضرورت انجام پژوهش حاضر احساس می شود. گردآوری داده ها به روش میدانی و از طریق مشاهده ی مشارکتی مستقیم صورت گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که انجام مراسم در این دو منطقه از نظر ساختار و نحوه ی اجرا بسیار نزدیک به هم است ولی با اینکه مردم هر دو منطه تات زبان هستند اصطلاحات بکار رفته در مراسم با هم متفاوت و تشابهات زبانی کم تری میان آنها به چشم می خورد. واژگان کلیدی:آیین ، تاتی، سور و سوگ، فرهنگ

چکیده: در میان مردم اعمالی به صورت منظّم و پیوسته و در نهایت هماهنگی،برای رفع نیاز های اساسی شان انجام می شود؛که این اعمال،سینه به سینه به آیندگان منتقل می شود،یکی از این قبیل اعمال آیین ها هستند.در اجرای برخی از مراسم آیینی،رقص و آواز و موسیقی از عناصر مهم به شمار می روند؛ حرکات موزون، برخی در شادی و برخی در غم ،گاهی تند ویا آرام اجرا می شوند.توجّه پژوهشگر،با توجّه به حرکات موزون(رقص) که بنا به شرایط زیست محیطی و فرهنگی هر منطقه از ویژگی های خاصّی برخوردار است؛به حرکات انسان ها به هنگام آواز،به حالات و روحیات آن ها به زمان شادی یا غم،به کار روزان? آن ها ،مثلاً به هنگام فعّالیّت در شالیزارها،یا در مرحل?ازدواج و غیره جلب شده است.خصوصاً در سرزمین آذربایجان ،انواع رقص ها ی آن،در دو جامع? مورد مطالعه یعنی کردشت و قشلاق،اکنون به عنوان رسمی از آیین مردم به شمار می رود.برای پیشبرد این پژوهش از روش مردم شناسی ژرفانگر استفاده شده و از مکتب کارکردگرایی مالینوفسکی بهره برده ایم.جامع? مورد مطالعه 40 زن و مرد در روستای کردشت و 40 زن و مرد در روستای قشلاق است.علاوه بر آن پژوهشگر در مراسمی چون عروسی،حنابندان و پاتختی با تعدادی از افرادمصاحبه به عمل آورده است. با توجّه به نوع لباس(پوشاک) و انواع رقص های مربوط به آن،در روستاهای کردشت و قشلاق نتیجه می گیریم که ،رقص یا حرکات موزون،همراه با نوای موسیقی عاشیقلار ،جنب? شادی آور روح و آرامش فکر و لذّت جاودان? زندگی در یک فضای سالم و نمادی ویژه در دل روستاییان است که با آن زندگی بیشتر و بیشتر به ثمر می رسد و حرکات اقتصادی و فرهنگی و مذهبی و سایر عوامل شناخته شده،با محبّت روستاییانه،خود را بهتر به نمایش می گذارند. واژگان کلیدی:رقص،کردشت،قشلاق،تومان،کوینه،انعام

مردم شناسی به شناخت فرهنگ انسانی در همه ی جوامع یاری می رساند و فرهنگ از شاخص های هویت فرهنگی هر سرزمینی است. مزارها دربرگیرنده ی بخشی از فرهنگ عامه اند بدین ترتیب که سنگ نوشته و نقوش متناسب با آن شکل می گیرند و باورهای مردم در آنها تأثیر دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مردم شناختی مزارهای آرامگاه میرزا کوچک در سلیمان داراب رشت و شناخت بخشی از فرهنگ بومی منطقه انجام شده است. آرامگاه میرزا کوچک، قدیمی ترین آرامگاه رشت محسوب می شود که مزارهای اقوام مختلفی چون گیلک، ترک، کُرد، تالش و مزارهای تعداد زیادی از مشاهیر و بزرگان گیلان در آن قرار دارند. در گذر زمان، مزارها تحت تأثیر عوامل طبیعی فرسایش یافته و همگام با پیشرفت های جوامع بشری، تحول می یابند که در این تحولات، بخشی از فرهنگ مردم دگرگونی یافته و حتی گاهی منسوخ می شود. از این رو، پژوهش حاضر ضرورت می یابد. داده ها به روش مردم شناسی ژرفانگر و از طریق مشاهده مشارکتی مستقیم در میدان تحقیق گردآوری شده؛ به این صورت که از کُل مزارهای این آرامگاه که حدود 4000 فقره است، به عنوان نمونه از 2064 فقره فیش و عکس تهیه شده است. این پژوهش در چارچوب مکتب کارکردگرایی مالینوسکی و مکتب ساختارگرایی انجام شده و داده ها به روش توصیفی - تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. حاصل کار اینکه مزارهای این آرامگاه در دوره های مختلف زمانی تحت تأثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی، دینیِ اقوام و امثال آن تغییر یافته و بیشترین تغییرات در مزارهای دوره ی انقلاب اسلامی صورت گرفته است. همچنین، در مزارها ترکیبی از فرهنگ ایرانی، اسلامی و بومی رشت مشاهده می شود.

لحاف ایرانی نمادی از میراث فرهنگی این سرزمین و مردمان آن است. با مطالعات و پژوهش های انجام شده درباره حرفه های قدیمی از جمله لحافدوزی به نظر می رسد با توجه به تغییرات سریع زندگی اجتماعی در دهه های اخیر بسیاری از این پیشه ها از جمله لحافدوزی در معرض فراموشی و منسوخ شدن است. بر این اساس ضروری به نظر می رسید تا با مطالعه میدانی درباره حرفه لحافدوزی، بخشی از میراث فرهنگی این سرزمین را به صورت مجموعه ای مدون، محفوظ و به نسل های بعد منتقل نمود. پژوهش حاضر به بررسی مردم شناختی حرفه لحافدوزی در تهران از گذشته تا امروز، در مناطق(19و1,7,10,11,12,14,17) در شهر تهران می پردازد. در آغاز با استفاده از منابع تاریخی، اسناد، مقاله ها و گزارش های موجود در مرکز اسناد کتابخانه ملی و پژوهشکده مردم شناسی سازمان میراث فرهنگی در زمینه تاریخچه لحاف و لحافدوزی و فرهنگ غیرمادی آن (ضرب المثل ها، تعبیرخواب کمان حلاجی، کنایه ها و...) اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شد. همچنین از آنجا که در بسیاری از اعتقادات، باورها و آداب و رسوم این سرزمین به روشنی می توان ردپای این موضوع را مشاهده کرد، تلاش شد فرهنگ شفاهی موجود درباره لحافدوزی نیز جمع آوری شود. همچنین با استفاده از تکنیک هایی چون مشاهده میدانی و مصاحبه با پیشکسوتان این صنف، ابزار و شیوه کار لحافدوزی ثبت و اطلاعات گردآوری شده از این حرفه تکمیل شد. با استناد به رویکرد کارکردگرایی (فونکسیونالیسم)، یافته ها حاکی از آن است که این حرفه طی دهه های اخیر آن چنان دچار تغییرات شده است که به نظر می رسد با تداوم سریع تغییرات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به زودی کارکردهای لحافدوزی فراموش شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد لحاف و تشک هنوز کاربرد زیادی در زندگی روزمر? غالب مردم دارد، اما با توجه به تغییر شیوه زندگی مردم و شهرنشینی، شکل و نحوه تهیه این کالا از حالت سنتی به مدرن تغییر یافته است. واژگان کلیدی: لحاف، لحافدوزی، حلاج (پنبه زن)، کمان حلاجی

اسکان عشایر، یکی از مهمترین مسائلی است که مردمان کوچنده را درگیر نموده است و ایل کلهر در استان ایلام از آن جمله می باشند. اسکان و تغییر سبک زندگی عشایر، بدون شک بر فرهنگ و سنت آنان تأثیر گذارده و تغییراتی در آن ایجاد نموده است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر اسکان عشایر بر تحولات سنتی ایل کلهر و با مطالعه زندگی 30 خانوار عشایر در روستای چهل زرعی از توابع شهرستان ایوان انجام شده است.جهت گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، مستندات و مشاهده و مشارکت مستقیم استفاده شده است. نظریه به کار رفته نظریه مالینفسکی می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است : با اسکان یافتن عشایر ایل کلهر در روستای چهل زرعی، تغییرات قابل توجه ایی در فرهنگ و سنت عشایر بوجود آمده است. سنت های ایل کلهر بسیار کم رنگ شده، سنت های همیاری از بین رفته است، به دلیل کاهش کشاورزی و دامداری همیاری های گل برینه، گل واره به دلیل عدم نیاز و بهره بری از آن، به فراموشی سپرده شده است. وسایل امروزی، پلاستیک، کلمن آب و اجاق گاز جایگزین ابزارآلات و دست ساخته های عشایر و آب لوله کشی و تانکرهای حمل آب جایگزین آب های چشمه شده است. نداشتن زمینه لازم جهت همیاری ها، کوچندگی های دسته جمعی آنان را مجبور به تغییر سنت کرده است. رفاه نسبی در روستا با توجه به تغییرات آب و هوایی، از بین رفتن مراتع، نیاز به سواد آموزی فرزندان انگیزه آنان را برای اسکان و ترک کوچندگی بیشتر می کند. در نتیجه ی کاهش همیاری ها و کوچندگی ها، نیازهای جمعی نیز کم می شود و بالطبع روحیه های قومی و قبیله ایی کاهش می یابد.از نظر اقتصادی وتغییر منابع معشیتی،کاربرد مواد غذایی آماده تر، نوع غذاها تغییر یافته است. در واقع سنت های ایل کلهر از بین نرفته است، بلکه تغییر ماهیت داده است، فرهنگ ایل کلهر کمتر درمعرض تغییر واقع شده است. رقص و موسیقی جایگاه خود را از دست نداده است. ریشه ها و اصالت های فرهنگی، باور و عقاید مردم ایل کلهر پابرجاست، گذشته و داشته های فرهنگی خویش را فراموش نکرده اند.

هنر از گذشته تا کنون یکی از بخش های جدا نشدنی زندگی بشر بوده و به همین دلیل دارای اهمیت زیادی است. یکی از موضوعات مورد مطالعه ی مردم شناسان و جامعه شناسان مطالعه ی هنر در جوامع گوناگون است.نقاشی دیواری به عنوان یکی از قدیمی ترین و شاید اولین گونه ی هنر بین انسان ها از اهمیت زیادی برخوردار است و در تمامی تمدن ها نمونه هایی دارد؛نقاشی های دیواری از دوران دیرینه سنگی در غارهایی چون لاسکو و آلتامیرا به جای مانده است.در هر جامعه ای و در هر زمانی بر اساس اقتضای فرهنگی و زمانی این گونه ی نقاشی متفاوت بوده است. پایان نامه حاضر به بررسی فرهنگ دیوارنگاری های خیابان ولیعصر شهر تهران می پردازد.روش این پژوهش روش مردم شناسی ژرفانگر بوده و در تحلیل اطلاعات از نظریات مکتب کارکردگرایی استفاده شده است.پژوهش ابتدا به ارائه ی مطالعات نظری و اطلاعاتی راجع به دیوارنگاری معاصر ایران پرداخته و سپس نتایجی که در زمین تحقیق و با مطالعه ی تجربی واقعیت های اجتماعی و مصاحبه با عابرین خیابان ولیعصر به دست آمده را مورد بررسی قرار داده است.با بررسی کردن پاسخ های به دست آمده از جامعه ی پژوهش و دسته بندی دیوارنگاری ها بر اساس کارکرد به نتایج قابل توجهی در خصوص دیدگاه افراد جامعه نسبت به هنر نقاشی دیواری و دیوارنگاری معاصر ایران می رسیم.نتایج نشان می دهند که مخاب نقاشی دیواری شاید دانش و تخصص هنری نداشته باشند اما برایشان اهمیت زیادی دارد که اثری که در شهر ارائه می شود از کیفیت اجرایی و هنری و همچنین موضوع خوبی برخوردار باشد و هر کجا که این نکات رعایت نشده بودند مخاطب اثر را مورد انتقاد قرار می دادند.

انسان همیشه به دنبال یافتن پاسخ سوالات خویش است . مشاهده دامداری در روستای مورد مطالعه با توجه به نزدیک بودن آن به شهر تهران و ادامه یافتن این شغل به صورت نسل در نسل در بین روستاییان انگیزه اصلی پژوهش حاضر است . هدف اصلی این پژوهش آشنایی بادامداری وتأثیر آن بر اقتصاد معیشتی دامداران در جامعه مورد مطالعه از منظر مردم شناسی است . پژوهشگر در این پژوهش با هدف شناسایی دامداری و اقتصاد معیشتی دامداران به طور کلی وسپس در روستای آئینه ورزان از حوزه جغرافیایی شهرستان دماوند پرداخته است .روش تحقیق در این پژوهش مردم شناسی ژرفانگر همراه با مشاهدات مستقیم مشارکتی پژوهشگر در میدان تحقیق ، مصاحبه با افراد مطلع وضبط صدا وتصویر ایشان ، ودر چارچوب نظری از مکتب کارکردگرایی بهره گرفته است . جامعه مورد مطالعه دامداران روستای آئینه ورزان می باشد. عمده دامداری در این ده به دلیل شرایط آب وهوایی گوسفند داری به شیوه سنتی بوده و ویژگی آن کوچ دام در فصل بهار تا پایان تابستان به مراتع سرسبز اطراف دریاچه تار وبالا بردن کیفیت پرورش گوسفندان ( با بهره گیری از علوفه تازه وغنی ) می باشد. که در این میان نقش چوپان به کمک سگ گله در فرایند دامداری بسیار کلیدی است.لازم به ذکر است که در طول سالیان متمادی این حرفه بر روی فرهنگ واعتقادات وپوشش دامداران نیز تأثیر گذاشته است. دامداران با استفاده از گوشت ، پوست ، پشم ، شیر وفرآورده های آن در شرایط مطلوب به اقتصاد خود رونق داده اند . ولی متأسفانه در سالهای اخیر ، تمایل نداشتن جوانان به دامداری سنتی و گرایش به مشاغل دیگر ، تمایل خانواده های روستایی به سبک وشیوه زندگی شهری ، مهاجرت به شهر ، ضعف سیاستهای حمایتی دولت از روستاییان دامدار و. . . موجب رکود اقتصادی دامداران در این روستا شده است که شالوده اصلی تحقیق حاضر را تشکیل می دهد .

استان گیلان دربین نواحی مختلف کشور ازجهات گوناگون تاریخی وفرهنگی ازجایگاه خاصی درباب موضوعات ایرانشناسی برخورداراست.باوجود محدویت جغرافیایی ازیکسو وهجوم سیل آسای مظاهرگوناگون زندگی جدیدازطرف دیگرهنوزدر جای جای این خطه سرسبز وزیبا می توان بوضوح جلوه های فرهنگ وتمدن کهن قوم آریائی رادید.از نمادهای معماری گرفته تا آداب ورسوم ورفتار های اجتماعی ودر این بین موضوع بیماری هاودرمان آنها هم برای خودش موضوعی است مهم ودرخوربررسی،که می طلبد درخصوص کشف ومعرفی این سنت ها وروش های درمانی ودرحد امکان احیاء برخی ازآنها اهتمام ویژه ای معطوف داشت.چه بسا بیم آن میرودکه بسرعت وبا جایگزین شدن روش های طبی جدید این روش هاوسنت های درمانی کهن برای همیشه به باد فراموشی سپرده شود.آنچه که ازآن بعنوان روش های درمانی سنتی یادشده است چیزی است که در گیلان بدان گیله تجربه می گویند. برای بررسی میدانی وانجام تحقیقات دراین خصوص، منطقه شرق گیلان،روستاهای حوزه دهستانهای شهرستان رودسرواملش شامل جنگسرا،قاسم آباد،بی بالان،گواسراوشبخوسلات رابنابه دلایل ذیل مناسب یافتیم. 1- این روستاها به لحاظ برخورداری از فرهنگ قدیم نسبتاً بکر بوده وامکان دسترسی به آنچه که در پی آن بودیم وجودداشت. 2- وجود سالمندان ومیانسالان باتجربه وخبره درزمینه دانش طب سنتی در این مناطق. 3- سهولت برقراری رابطه وحذف مشکلات زبانی وگویشی بدلیل قرابت فرهنگی محقق بابومیان منطقه وایضاً آشنایی نسبی محقق با مناطق موصوف. لذا با این ملاحظات کار خودرا در زمین تحقیق شروع کرده ودر پی این بودیم که کاربرد این روش هابیشتر مبتنی بر کدام مکتب مردم شناسی است(تطورگرایی ،اشاعه گرایی،یا کارکرد گرایی) بگونه ای که در فصول بعدی خواهیم دید همه این مکاتب در این موضوع دخیل بوده و قابل بررسی واثبات است. مثلاًدر بکارگیری روش هایی مانندکوزه گذاری ,حجامت وزالودرمانی میتوان نشانه های کارکردگرایی ودر روش های درمانی بااذکارواورادودفع شیاطین واجنه ورفع چشم زخم وخنثی کردن طلسم وجادو نشانه های مکتب اشاعه گرایی و تطورگرایی را ملاحظه نمود. نهایتاً به این نتیجه رسیدیم که طب سنتی به مفهوم یک روش درمانی قدیمی که بصورت آمیزه ای از روش های کاربردی مفید وموثروروش های اساطیری وعامیانه وبعضاً نیز آمیخته با خرافات می باشد در این مناطق وجوددارد.بیشتر درنزدسالمندان ومیانسالان ودر حد محدودی نیز افرادجوانتربه این روشهاپایبند بوده وهنوزاز آن اسفاده می کنند.

احترام به عنوان پدیده ای که در میان عناصر فرهنگی جامعه ارزش تلقی می شود ، ارج نهادن و محترم شمردن آن در رابطه با نهاد خانواده معنا می گیرد . پژوهش حاضر به بررسی تغییرات " احترام " و حرمت نهادن در میان خانواده های شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی در بین سه نسل را مورد تحلیل قرار داده است. و ارتباط میان زن و شوهر ، والدین و فرزندان و عروس و داماد در میان شبکه خویشاوندی با استفاده از ابزار مشاهده همراه با مشارکت و مصاحبه به بررسی ژرفانگر پرداخته است . و در تحلیل اطلاعات از نظریات مکتب کارکردگرایی ساختاری استفاده شده است. پژوهش ابتدا به ارائه ی مطالعات نظری و اطلاعاتی راجع به خانواده و احترام پرداخته است و سپس نتایجی که در زمین تحقیق و با مطالعه ی تجربی واقعیت های اجتماعی و مصاحبه با افراد خانواده های آذری زبان تکابی به دست آمده را مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان می دهد که در گذشته های دور نظام خانوادگی پدر سالاری و متکی بر اصول مذهبی و احترامات ویژه رایج در آن عصر بوده است . مردان از اختیارات نامحدودی برخوردار بودند. به تدریج خانواده دچار تغییراتی شده و از حجم خانواده کاسته شده و کارکردهای خانواده و احترام بین افراد تفاوت هایی کرده است. زنان در خانواده از موقعیت بهتری برخوردار شده اند و فرزندان نیز از حقوق و آزادی های بیشتری برخوردار گردیده اند.

بلوغ جنسی، دوره گذرایی است که طی آن یک کودک به فرد بالغ تبدیل شده و توانایی باروری می یابد. علامت بلوغ جنسی در دختران اولین قاعدگی است. بلوغ جنسی همراه با تحولات روانی است که نه تنها از تغییرات جسمی ناشی می شود بلکه محیط فرهنگی و اجتماعی نیز بر کیفیت آن و نحوه گذار فرد از آن تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر به مطالعه مقایسه ای سن بلوغ دختران و عوامل فرهنگی، اجتماعی و زیستی مؤثر بر آن(شهر قدس از استان تهران و منطقه 5 تهران (15سال به بالا) پرداخته است. در این مطالعه روش تحقیق، مردم شناسی ژرفانگر به صورت مشارکت مستقیم در زمین تحقیق و همراه با استفاده از اسناد و مدارک می باشد. محیط زیست و شرایط آب و هوایی در دو جامعه تا حدود زیادی مشابه یکدیگر است. از نظر قومی نیز هر دو منطقه از اقوام مختلفی تشکیل می شوند. امکانات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در دو جامعه به صورت متفاوت توزیع شده است. در جامعه آماری منطقه 5 تهران سطح زندگی بالاتر و وضعیت تغذیه نیز مطلوب تر است. میانگین سن بلوغ جامعه مورد پژوهش در منطقه 5 تهران پایین تر از جامعه نمونه شهر قدس است. در هر دو جامعه مورد مطالعه در طی دو نسل تفاوت چشمگیری در سن بلوغ وجود دارد، این تفاوت در منطقه 5 تهران چشمگیرتر است. سطح سواد والدین در جامعه مورد پژوهش در منطقه 5 تهران بالاتر است و به طور کلی از بین عوامل مختلف، سن بلوغ با تغذیه، تحصیلات والدین و شغل پدر رابطه دارد.

زبان مخفی در اصل یک زبان مستقل نیست و یکی از شکل ها و گونه های زبان معیار است. زبان مخفی عمدتا در حوزه واژگان و تا حدی اصطلاحات و عبارتهای فعلی ابداع و زایده هر زبان می شود. بخشی از این واژه ها به سبب کثرت استعمال به زبان مردم کوچه و بازار راه پیدا می کند و جزئی از زبان معیار می شود. در برخی شرایط ، ارتباط کلامی در جامعه ، تحت تاثیر ناهنجاری های اجتماعی مقوله جدیدی به نام زبان مخفی را به وجود می آورد بررسی این لغات،حوزه های معنایی کاربران را مشخص می سازد. استفاده جوانان از این واژگان و نفوذ آن به عنوان خرده فرهنگ جوانان،ارتباط کلامی خاصی را ایجاد می نماید که نیازمند بررسی های علمی است بدین لحاظ با بهره گیری از مطالعه اسنادی علل،عوامل و چگونگی نفوذ و گسترش زبان مخفی در بین جوانان و تاثیر جنسیت در این خصوص و نحوه ی ورود آن به خرده فرهنگ دختران جوان بررسی گردیده که نتیجه این مطالعه نشان می دهد که جوانان و از جمله دختران، جهت نگه داشتن افکار و عقاید خود و هم چنین به دلیل قبح استفاده صریح از برخی لغات در گروه های دوستان و محافل دوستانه،پیامک و وبلاگ و...محل اشاعه ی آن هستند. همچنین طبق تجربیات بدست آمده کمبود توجه والدین،عدم نظارت آنها ودست اندرکاران ارتباطی در اشاعه ی زبان مخفی تاثیر مستقیم را به همراه دارد و همچنین باعث ایجاد سرگرمی های ناسالم با رایانه و ... می گردد. در این پژوهش سعی شده با توجه به تجربیات کسب شده موشکافانه تر کاربرد زبان مخفی را در میان دانش آموزان دو دبیرستان سرای دانش و باب السلام در دو منطقه 6 و5 تهران را بررسی نماییم ، نخستین مدارکی که از این گونه زبان بدست آمده است مربوط به کاربرد در 6حوزه کلمات است که یافته ها نشان می دهد،دانش آموزان در هردو منطقه از بکارگیری الفاظ زبان مخفی استفاده می نمایند هرچند در برخی کلمات در میان افراد دو گروه تفاوت هایی مشاهده گردید ولی کاربرد آن حتمی و آشکار می باشد. کلید واژه :زبان مخفی ، دختران ،فرهنگ جوانان ، بازی های رایانه ای ، خرده فرهنگ، اینترنت

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : حرفه یا هنر-صنعت « شعر بافی » از جمله ابتدایی ترین صنایع دستی بشر درارتباط با تولید پارچه و علی¬ا¬لخصوص پارچه های ابریشمی ، مخمل ، زری ، ترمه و غیره می باشد که با دستگاهی به نام چهاروردی این پارچه ها تولید¬می¬شوندوآنچه که امروزه به شعربافی معروف است مختص پارچه ها و شال ها و دستمال هایی می شود که برای مناطق کردنشین تولید می شود.تجارت ابریشم وروند¬تولیدپارچه¬های¬¬اگرچه از زمان هخامنشیان وجودداشته است ودر زمان ساسانیان به اوج ترقی خود می رسد،در زمان سلاجقه با حرکت شگفت انگیز توسعه یافت ودرزمان صفویه به اوج قدرت و کمال خودرسید و در تعاملات و مناسبات اقتصادی واجتماعی و فرهنگی و اقتصادی کشور خصوصا در همین¬دوران، بسیار تاثیرگذار بوده است ونهایتا اززمان زندیه و افشاریه وقاجاریه به بعد با بروز پدیده صنعتی شدن و ورود کالاهای مشابه و ارزان اروپایی،این صنعت رو به خاموشی رفت ولی هیچگاه ازبین نرفت. این پژوهش در شهرستان کاشان،محله علوی،کوچه سنگ پلویی،در یک جامعه آماری کوچک شامل دو کارگاه سنتی درشرف تعطیلی، درچارچوب نظریه کارکردگرایی مورد بررسی قرار گرفته است و اصولا انتخاب نظریه کارکردگرایی برای تحقیق مذکور در این است که بقای این حرفه در گروی کارکرد آن بوده است که تاکنون ادامه یافته است ولی در شرف انقراض است. روش تحقیق دراین پژوهش، مشاهده مشارکتی ژرفانگر وحضورمستقیم و مستمردرجامعه تحقیق به همراه مصاحبه بااساتیدفن و شاغلان این حرفه می باشد وشعربافی از زوایای مختلف اقتصادی،اجتماعی،... و از همه مهمتر به عنوان یک فرهنگ یا الگوی فرهنگی بررسی شده است.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و گسترش موج رسانه ها و هجوم ماهواره ها و شبکه های تلویزیونی کودکان و نوجوانان هم راستا با این موج جدید ، بدنبال کسب واقعیاتی هستند که برای یافتن جواب به ناچار از منابع جدید بهره می برند و کمتر به فکر این مساله می افتند که آشنایی با فرهنگ و سنت و باورهای جامعه که مبتنی بر اصول دینی و ملی و سیاهه هر قومی است ،می تواند برگ زرینی بر تفکرات و تحقق موفقیت وی باشد. البته در این میان کم نیستند خانواده هایی که با پایبندی به آئین های کهن و سنت ها و آشنا کردن کودکان خود به اسطوره ها و نمادها و نشانه ها، ریشه فکری کودکان خود را با الگوهای فرهنگی منطبق می کنند و نمایش عروسکی یکی از همین الگوهاست که هم راستا بر تفکرات بومی و ملی و مذهبی است که بر شخصیت و باورهای کودکان تاثیر می گذارد. در این پژوهش که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پارک لاله تهران صورت گرفت با مشاهده و مشارکت و تحقیق ژرفانگر تاثیر نمایش عروسکی، قصه ، شعر ، موسیقی و .... بر رفتار کودک به صورت عمیق مورد بررسی قرار گرفت و با عوامل مختلف ، کارگردان ، نویسنده ، بازیگردان ، والدین کودکان و مهم تر از همه کودکان و نوجوانان 5 تا 14 سال که جمعا جامعه آماری حدود 300 نفر را تشکیل می دادند مصاحبه بعمل آمد و فیلم و عکس تهیه گردید . ضمن تطابق نتایج حاصل با تئوریهای مردم شناختی خصوصا تئوری فرهنگ و شخصیت به سئوالات مطرح شده پاسخ داده شد.

سبک زندگی ، الگویی از کنش اجتماعی است که تمیز دهنده افراد وگروههای اجتماعی از یکدیگر است و بر بسیاری از کنشهای فردی وجمعی ما در میدانهای بازی در آینده موثر خواهد بود. فرآیند خالکوبی پدیده ای جهان گستر است که هزاران سال بین جوامع بشری رواج داشته و دارد. عمل خالکوبی ریشه در تاریخ باستان دارد و علامتی افتخارآمیزاست و بر حسب نقشهای متفاوت بین طبقات اجتماعی وجاهت و اصالت محسوب می شود و در برخی از این جمعیتها خالکوبی عملی مقدس بوده که برای جلب رضایت خدایان بوده است. خالکوبی گاهی بصورت تفریحی و به شکل نقاشی روی پوست ، ایجاد خط لب و خط ابرو و بعضی وقتها با تجویز پزشک و بمنظور اصلاح منظره ناخوشایند مربوط به جای زخم در بعضی نقاط بدن انجام می شود.از آن جهت در این تحقیق ، خالکوبی در زندانهای اوین ، رجائی شهر و قزلحصار مورد توجه قرار گرفت. هدف اصلی این تحقیق تبیین این موضوع است که آیا ارتباطیبین سبک زندگی ، خالکوبیهای زندانیان و رفتار مجرمانه وجود داردیا خیر؟ جامعه آماری ما تعداد یکصد نفر از مددجویان زندانهای فوق بوده است .در این تحقیق از روش مردم شناسی ژرفانگر با استفاده از مشاهده مستقیم مشارکتی استفاده شده است . با توجه به جامعه آماری، از چارچوب نظری مکتب کارکرد گرائی بهره برده ام، چون این مکتب نظری با توجه به اندیشه های یکی از بانیان آن یعنی برونیسلاو مالینوسکی در جامعه تحقیق زندانیان قابل پیاده شدن است . نتیجه ی حاصل نشان داده است که : خالکوبیهای زندانیان و افراد بزه کار به صورت تاریخی متفاوت از خالکوبیهای افراد غیر زندانی است. وجود خالکوبی به شدت ناشی از یک طغیان شخصیتی متأثر از سبک زندگی بودهو به یک رفتار مجرمانه یا انحراف از ارزشهای اجتماعی ناشی شده است . بنابراین یک ارتباط مستقیم بین سبک زندگی ، خالکوبی و رفتار مجرمانه 0مشاهده می شود. در این پژوهش از روش کتابخانه ای – میدانی بهره جسته و روش شناسی آن مشاهده ی مستقیم مشارکتی در مردم شناسی ژرفانگر بوده است.

ادبیات در مفهوم کلی و رمان واقعگرا در شکلی جزئی تر، آیینه ای است که شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه را در دوره ای خاص نشان می دهد. مطالعه رمان های مهم در یک دوره زمانی، کمک می کند تا دنیا را از نگاه نویسنده ببینیم، لایه های پنهانش که شاید از دید ما مخفی مانده بوده را کشف کنیم و در نتیجه به شناخت دقیق تری از جامعه مورد مطالعه دست یابیم. پژوهش حاضر با عنوان «فرهنگ شخصیت زنان شهری در رمان های دهه 70 و 80 خورشیدی» به بررسی و تحلیل 12 رمان پرفروش در طی این دو دهه، با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی روز کشور می پردازد که به قلم نویسندگان زن نگاشته شده و داستان آن در شهر تهران می گذرد.

در این پژوهش، پژوهشگر می کوشد تا همگام با زنان دو روستای برسه و عزیز آباد مازندران شود و از رموز سحر انگیز جنگل های مازندران گذشته و قدم به حریم خانه های زنانی بگذارد که در طول هزاره ها، دوشا دوش مردانشان کار کرده اند و خود مفهومی بودند از زایش و سببی بی بدیل شدند برای زایش زمینی که بر آن گام می نهند. زمینی که آیینه دار زنان است و بی دریغ می بخشد و مادری می شود برای فرزندانی که بر آن چشم امید دارند تا منبع و معبری شود برای امرار معاش. مشاغل زنان در این خطه گرچه به کشت استوار است، اما گذر از سنت، در دور افتاده ترین قسمت های سرزمینم خود را به سهولت نشان می دهد و تلنگری می زند بر محققی که قصد به ثبت و ضبط رساندن آثارِ کهنسار این دیار کرده است.آهنگ آهسته اما مداوم تغییر، در این سرزمین نیز به گوش می رسد و چهره ای نوین از زنان جلوه می دهد که در تقابل سنت و مدرنیته قرار گرفته اند و گاهی زنی می شوند که تاریخشان به آنان گوش زد می کند و گاه زنی می شوند که آینده آنان را فریاد می زند.روش این تحقیق، روش مشاهده ی مشارکتی ست. محقق در این تحقیق، ماه ها با زنان این دو روستا زیسته است و در اکثر شرایط با آنها مشارکت کرده است. مشارکت با زنانی که بر روی زمین چادر به کمر خود می بندند و چکمه به پا می کنند و فارغ از ساعات کار، لباس های به سبک و سیاق غرب می پوشند و پس از راندن چرخ زندگی ، به راندن اتومبیل های گه گاه لوکس می پردازند و خود جامعه ای می شوند سراسر شور انگیز، برای محققی که دل به این کار بسته است. در این تحقیق به بررسی فرهنگ مشاغل زنان این دو روستا پرداخته و از خلال آن، زنانی را واکاوی می کنیم که زندگی جمعی و خصوصیشان متاثر از این مشاغل اند. هر چند که تفاوت جغرافیایی نیز سبب ساز این تغییرات است. واژگان کلیدی: روستای عزیز آباد - روستای برسه – زنان – مشاغل زنان – فرهنگ مشاغل – محیط

این پژوهش با هدف تحلیل مردم شناختی به ابزار و ادوات کشاورزی که شالوده زندگی جوامع روستایی را تشکیل می دهد تدوین شده است. در سیر تطوری تاریخ تغییرات زیادی در شکل و کارکرد ابزار به وجود آمده است.ولی با ورود تکنولوژی و اختراع ماشین بخار،تغییر در ابزار کشاورزی به حدی سریع بودکه بعضی از ابزارها کاربرد خود را از دست داده یا کمتر در کار کشاورزی استفاده می شود. اما درسیر بررسی تحول و تطور ابزار و ادوات کشاورزی جامعه آماری دو روستا به نام 1. روستای کوهستانی(کرسی)در بخش بلده شهرستان نور استان مازندران واقع شده است ابزارو ادوات کشاورزی در این روستا تا به حال دچار تغییر و تحول نشده و موقعیت سنتی خود را حفظ کرده است. 2.روستای کمدره در بخش دشت سر، شهرستان آمل استان مازندران واقع شده است به علت موقعیت جغرافیایی و دسترسی آسان به شهر، ابزار و ادوات کشاورزی به سرعت تغییر یافته و کشاورزان به فناوری جدیدی در امر کشاورزی دست یافته اند.از آنجا که محقق خود اهل مازندران و متولد یکی از این جامعه تحقیق بوده با بهره گیری از روش تحقیق کیفی و فنون مشاهده مستقیم و میدانی و مصاحبه حضوری به جمع آوری اطلاعات پرداخته است. نگاه محقق علاوه بر بررسی فرهنگ استفاده از ابزار و ادوات کشاورزی در میان روستائیان، به چگونگی تاثیر تکنولوژی جدید بر شیوه و معیشت زندگی آنان پرداخته است. نتایج حاصله نشان داد در هر دو جامعه روستایی،کشاورزی در اقتصاد ونظام معیشتی اهمیت فراوانی دارد.و درجامعه روستای کرسی کشاورزان،از اداوات موجود قانع و به دنبال تغییر در ابزارها نشده اند و این امر به جهت دانش کم کشاورزان و صعب العبور بودن موقعیت زمین های کشاورزی امکانپذیر نبود.اما روستای کمدره با پذیرش تکنولوژی جدید در امر کشاورزی،کشاورزان به دنبال سود بیشتر بوده و حتی اقدام به تغییر کاربری زمین های خود شده اند. همچنین پذیرش تکنولوژی جدید وسبک زندگی شهری در نزد مردم روستای کرسی و کمدره موجب شد مثل گذشته صفا و صمیمیت از بین برود و در امر کشاورزی هنگام کاشت و داشت و برداشت محصول همدلی و همیاری بین شان کمرنگ گردد. تکنولوژیهای نوین کشاورزی جایگزین این همدلی و همیاری شده است.

این پژوهش با هدف تحلیل مردم شناختی تولیدات سنتی لنبی در عشایر ایل سنگسر تدوین شده است . بر همین اساس با تحقیق از یکصد خانواده از ایل سنگسر را انتخاب کرده و به روش مردم شناختی ژرفانگر آن مدت 5 ماه در داخل ایل به پژوهش پرداخته ایم برای این کار از چهار چوب نظری کارکرد گرایی مالینوفسکی بهره برده ایم نتیجه مطالعه نشان می دهد. خصوصیات رفتاری و فکری افراد یک جامعه تحت تأثیر فرهنگ مادی و غیرمادی آن جامعه است که طی گذشت زمان های طولانی به نسل های بعدی منتقل می شود و جزیی از زندگی آنان قرار می گیرد، مثل طرز پوشیدن و شکل پوشاک مردم یک جامعه که به لحاظ رابطه مستقیمی که با فرهنگ و اعتقادات آنان دارد ویژگی خاصی پیدا می کند.ایل سنگسری مانند هر جامعه ای دارای فرهنگ و تاریخ دیرینه ای است که بر جنبه های مختلف زندگی آن ایل تأثیر دارد. یکی از مواردی که در این رساله موردنظر است چگونگی و شکل طرز تهیه لبنیات مردم سنگسر مناطق استان سمنان است که با توجه به فرهنگ ویژه خودشان تفاوتی با لبنیات مردم طوایف دیگر دارند. خوراک و لبنیات یکی از جنبه های مهم زندگی انسان می باشد و در هر جامعه ای با توجه به شرایط فرهنگی ،تاریخی ،اجتماعی ،اقتصادی و اقلیمی خصوصیات خاصی پیدا می کند و شکل و نوع تهیه لبنیات مردم سنگسر باعث تشخیص آنان ازسایر جوامع می شود. در این رساله سعی شده است که ویژگی های سنتی لبنیات سنگسری در استان سمنان در مناطق مهدی شهر از دیدگاه مردم شناسی مورد بررسی قرار گیرد. از نظر جغرافیایی شهر مهدی شهر «سنگسر» با وسعتی معادل 187/1957کیلومتر در گوشه شمال غربی 19 کیلومتری شهرستان سمنان واقع گردیده است.

چکیده: خانواده اولین مدرسه ای است که بنیان شخصیت فرد در آن شکل می گیرد. تغییرات زیادی درمورد خانواده و جوانان در جامعه ی فعلی به چشم می خورد. یکی از مسائل بسیار مهمی که در سال های اخیر بین خانواده و فرزندان مطرح می شود، شیوه ی همسرگزینی است. در شرایط فعلی، خانواده ها نه به شیوه کاملاً مدرن و نه به شیوه کاملاً سنتی زندگی می کنند؛ بلکه خانواده در حال گذار از سنتی به مدرن به سر می برند. از آنجایی که خانواده ایرانی به صورت گسترده بوده است و در چند سال اخیر، شاهد آن هستیم که مدل خانواده و سطح انتظارات افراد تغییرات زیادی داشته است. این تحقیق برآن است که کارکرد خانواده های سنتی و مدرن را درباره ی ازدواج فرزندانشان بررسی کند. همچنین به بررسی نقش فرزندان در انتخاب همسر می پردازیم. دراین تحقیق از چارچوب نظری کارکردگرایی ساختاری برای تحلیل یافته های تحقیق استفاده شده است.روش تحقیق در این پژوهش، مشاهده ی مشارکتی وژرفانگر و حضور مستقیم و مستمر در جامعه ی تحقیق به همراه مصاحبه است. در این تحقیق 4 محله ی شهر تهران (امام زاده قاسم، دولت آباد، پونک و نیروی هوایی) را مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق که مجموعا 400 نفر است و در هر کدام از محله های فوق با 100 نفر مصاحبه انجام شده است. نتیجه ی تحقیق نشان می دهد که 191 نفر به ازدواج سنتی پایبند هستند و 209 نفر ، ازدواج مدرن و جدید را قبول دارند که عوامل متعددی مثل مذهب در این نوع ازدواج بسیار موثر است. واژگان کلیدی: خانواده، ازدواج، سنتی، مدرن