نام پژوهشگر: محمود اخوان خرازیان

بررسی تحمل به شوری تعدادی از ارقام و توده های یونجه در مراحل مختلف رشد
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان 1368
  احمد رحمانی   محمود اخوان خرازیان

در این مطالعه مقاومت به شوری توده های یونجه بمی، یزدی، رهنانی، همدانی قره یونجه، کاهی خوانسار و ارقام مائوپا، رنجر، کریساری، رزیستادور، دزرت ، پیونیر، wl310 و wl312 در مرحلهء جوانه زنی مورد بررسی قرار گرفت . بذور ارقام و توده های مزبور درشش سطح شوری ایجاد شده توسط نمک کلرور سدیم با پتانسیل های، 0، 2 ˆ0 -، 4 ˆ -0، 6ˆ-0، -1 و 4ˆ-1 مگاپاسکال قرار داده شد. پس از 48 ساعت به مدت 5 روز تعداد بذور جوانه زده شمارش گردید و سرعت جوانه زنی محاسبه شد. پس از یک هفته درصد جوانه زنی،طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک گیاهچه ها اندازه گیری شد. با افزایش شوری سرعت و درصد جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه کاهش داشته و وزن خشک گیاهچه ها افزایش یافت . درصد جوانه زنی در پتانسیل -1 مگاپاسکال نسبت به شاهد 9ˆ76 درصد کاهش داشته و درپتانسیل 4ˆ-1 مگاپاسکال به صفر رسید. همچنین شوری طول ساقه چه را بیشتر از ریشه چه تحت تاثیر قرار داد . بطور کلی در این مرحله توده رهنانی و رقم رزیستادور به ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز را داشتند. در آزمایش دوم توده های رهنانی، بمی، قره یونجه، یزدی و همدانی و ارقام رنجرو کریساری که در مرحلهء گیاهچه ای از امتیاز بیشتری برخوردار بودند، انتخاب و رشد رویشی آنها مورد مطالعه قرار گرفت . بدین منظور این توده ها و ارقام در محلول غذایی شور شده با پتانسیل های 07ˆ-0، 17ˆ-0،37ˆ-0 و 57ˆ-0 مگاپاسکال درگلخانه کشت داده شد. و زمانی که حدود 10 درصد گیاهان به مرحلهء گلدهی رسیدند، عمل برداشت انجام گرفت . تنش شوری باعث کاهش ارتفاع گیاه، وزن خشک قسمت هوایی و ریشه، وزن خشک و سطح برگ و طول ریشه گردید، در صورتی که درصد برگ در اثر تنش شوری افزایش داشته است . توده های یزدی، رهنانی و بمی نسبت به سایر توده ها و ارقام عملکرد بالاتری را داشتند ورقم کریساری بیشترین درصد برگ را دارا بود . توده های همدانی و قره یونجه از نظر تمام صفات مورد بررسی به استثنای ارتفاع گیاه کمترین رتبه را داشته اند. تجزیهء شیمیائی گیاهان نشان داد که تحت تیمار کلرور سدیم، عناصر کلسیم و منیزیم در قسمت هوایی و ریشه و عنصر پتاسیم در قسمت هوایی گیاهان کاهش داشته است ، درصورتی که عناصر سدیم و کلر در قسمت هوایی و ریشه افزایش پیدا نموده است . میزان ازت قسمت هوایی گیاهان در پتانسیل های پائین شوری، کمی افزایش داشته ولی در پتانسیل های بالا کاهش پیدا کرد. میزان ازت ریشه گیاهان نیز تقریبا" ثابت بوده است .

اثر تنش کمبود آب بر رشد و تثبیت ازت تعدادی از ارقام و توده های یونجه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان 1368
  رضا صدرآبادی حقیقی   محمود اخوان خرازیان

بمنظور انتخاب ارقام و توده های یونجه که دارای مقاومت به خشکی و در عین حال قدرت تثبیت ازت مناسب هستند، سه رقم یونجه خارجی رنجر، پایونیر، دزرت و چهار تودهء ایرانی همدانی، بمی، دامغانی و خوانساری در مرحله جوانه زنی و از بین ارقام و توده های فوق رقم رنجر و توده های همدانی، بمی، دامغانی در مرحله گیاهچه ای و رشد رویشی مورد بررسی قرار گرفتند . در مرحله جوانه زنی ارقام و توده های فوق در 6 سطح رطوبتی 0 و 1ˆ0 و 3ˆ-0 و 5ˆ0 و 7ˆ0 و 9ˆ-0 مگاپاسکال و در درجه حرارت 25 درجه سانتیگراد قرار گرفتندو بعد از 5 روز در صد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه آنها اندازه گیری گردید . افزایش پتانسیل آب باعث کاهش صفات فوق گردیده، بطوریکه در پتانسیل 9ˆ-0 مگاپاسکال درصد جوانه زنی ارقام به صفر تقلیل یافت . از بین گیاهان فوق توده های همدانی، بمی،دامغانی و رقم رنجر عکس العمل بهتری به شرایط کمبود آب نشان می دادند و برای مرحله بعد برگزیده شدند. در آزمایش دوم بذور جوانه زده گیاهان در لئوناردجار کشت داده شدند و تحت تیمارهای تلقیح و عدم تلقیح و پتانسیلهای محلول غذائی 0 و 1ˆ0 و 3ˆ0 و 5ˆ0 مگاپاسکال قرار گرفته و به مدت 40 روز رشد داده شدند . خشکی باعث کاهش طول ساقه و ریشه، وزن خشک ریشه و قسمت هوائی و عملکرد ازت و افزایش درصد ازت کلیه گیاهان گردید . همچنین در گیاهان تلقیح شده تعداد غده ها نیز کاهش یافت . در بین گیاهان تودهء بمی بالاترین و رنجر پائین ترین مقام را از نظر عکس العمل به تلقیح و خشکی داشتند. در مرحله سوم رقم و توده ها در گلدان و در گلخانه و تحت تیمارهای تلقیح و عدم تلقیح به مدت 60 روز رشد داده شدند . بعد از آن گیاهان به مدت 12 روز تحت تنشهای 05ˆ0، 1ˆ0،3ˆ-0 و 5ˆ-0 مگاپاسکال که با استفاده از منحنی رطوبتی و روش وزنی انجام گرفت قرار گرفتند. تنش کمبود آب باعث کاهش رشد ساقه و ریشه گردید . هرچند که درصدو وزن مخصوص برگ و درصد ازت افزایش یافت . گیاهانی که با باکتری تثبیت کننده ازت تلقیح نشده بودند نسبت به گیاهان تلقیح شده در نتیجه کمبود آب کاهش رشد بیشتری از خود نشان دادند . نتایج این آزمایش نشان داد که توده بمی نسبت به سایر توده ها و رقم دارای عملکرد و قدرت تثبیت ازت بیشتر در شرایط مناسب و همچنین تنش کمبود آب است . رقم رنجراز نظر صفات فوق پائین ترین مقام را دربین سایر گیاهان دارا بود .