بارش از عمده ترین عناصری است که در تعیین اقلیم یک منطقه تاثیر اساسی دارد و یکی از شاخص های اصلی در پهنه بندی و طبقه بندی اقلیمی بشمار می رود. برنامه ریزی مبتنی بر روند بارش و پیش بینی آن می تواند یکی از عناصر مهم و چشم گیر در کشاورزی و راهگشای بسیاری از مسائل زیست محیطی و کشاوری باشد؛ لذا به منظور آشکارسازی چرخه های غالب در بارش سالانه استان فارس در ایستگاه های منتخب (شیراز، فسا، فیروزآباد، آباده، لار، نی ریز، درودزن ) از تکنیک تحلیل طیفی و جهت مدل سازی بارش از الگوی آریما1طی دوره آماری 35 ساله (2011-1977) بهره گرفته شد. با مدل سازی بارش در خانواده الگوهای آریما، الگوی آریما (1،1،3) (2،1،3) به عنوان الگوهای بهینه نهایی انتخاب شدند و به پیش بینی بارش در سال های آینده می پردازند. نتیجه تحقیق نشان می دهد که الگوهای آریما می تواند به پیش بینی بارش در سال های آینده بپردازند. در نهایت پس از بررسی داده های سالانه ایستگاه های منتخب مشخص گردید مدل پیش بینی آریما در بازه های زمانی کوتاه مدت بهتر از دیگر مدل های کاربردی (زنجیره مارکوف، شبکه عصبی) می تواند به پیش بینی های بارش بپردازد. بارش سالانه استان در ایستگاه های منتخب طی سال های 2023-2014 میلادی روند متفاوتی خواهد داشت در برخی ایستگاه ها روند افزایشی(فیروزآباد، آباده) و در برخی دیگر روند کاهشی (شیراز، فسا، نی ریز، لار، درودزن) خواهد داشت.

چکیده هدف از این پژوهش بررسی وجود روند در بارش سالانه ایستگاه های منتخب استان فارس با استفاده از آزمون من- کندال می باشد، برای این امر ابتدا آمار بارش سالانه در 238 ایستگاه هواشناسی استان بررسی و در نهایت آمار بارش سالانه 20 ایستگاه هواشناسی که دارای بیشترین طول آماری یکسان، از سال 1976 الی 2007 به میزان 32 سال، و از پراکنش خوبی در سطح استان برخوردار بودند، انتخاب شدند. پس از انجام فرایند آماده سازی، به منظور اطمینان از همگنی داده ها، آزمون انحراف تجمعی بر روی آنها انجام گرفت و پس ازآن، آزمون من کندال برروی داده های ایستگاه های منتخب انجام و وجود روند بررسی گردید و در صورت وجود روند، کاهشی یا افزایشی بودن روند مشخص گردید. براساس نتایج مشخص شد که بارش در بیشتر ایستگاه های منتخب، فاقد روند مشخصی بوده و درایستگاه های دارای روند نیز، روند غالب، کاهشی می باشد. البته شدت این روند کاهشی در نقاط مختلف استان، متفاوت است. همچنین در جانمایی ایستگاه های دارای روند بارش در پهنه بندی اقلیمی و ارتفاعی استان مشخص گردید که وجود روند بارش وابستگی خاصی با ارتفاع و اقلیم ندارد ولی در نقاط مرتفع استان بنظر می رسد که بارش به سمت شرایط نرمال پیش رفته و در دشتهای مرکزی استان روند کاهشی بارش سالانه از شدت بیشتری برخوردار است .

در سال‏های اخیر، بحث تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین ناشی از مصرف سوخت‏های فسیلی به طور گسترده‏ای مورد توجه قرار گرفته است و بنا بر اهمیت آن تلاش جهت شناخت چگونگی رخدادهای تغییر اقلیم امری مسلم است. به دنبال پدیده گرم شدن زمین، الگوی جهانی بارش نیز تغییر خواهد کرد و علاوه بر مقدار ریزش، زمان بارش نیز دگرگون می شود.با هدف بررسی تغییرات زمان بارش ها و روند، تاریخ های شروع و خاتمه بارش های روزانه 11 ایستگاه منتخب همدید منطقه جنوب غرب ایران با مقیاس 30 ساله(1392-1362) بر اساس کدبندی ژولیوسی استخراج شد. تصادفی بودن داده ها با آزمون ران تست و همگنی سری ها با ضرایب همبستگی آزمایش شد. روش های تحلیل، روش پارامتریک تحلیل رگرسیون و روش های ناپارامتریک تاو کندال و من کندال می باشد. در مرحله بعد تغییرات زمانی و مکانی روند بررسی شد. در نتایج تحلیل رگرسیون سه حالت، روند از نوع افزایشی و کاهشی و بدون روند مشاهده می شود. با آزمون من کندال، معنی داری هیچ کدام از ایستگاه ها تایید نشد. بررسی محدوده زمانی تغییرات نشان می دهد که عمدتا تغییرات جهت داری در دهه سوم به خصوص در خاتمه بارش ها مخصوصا در مناطق معتدل و کوهستانی رخ داده است که اتمام بارش ها تا اواخر تابستان تاخیر داشته اند. بررسی محدوده مکانی نشان می دهد که اغلب وسعت منطقه را مقدار روند با مقیاس متوسط در بر می گیرد و وسعت به نسبت کمتری از این منطقه که عمدتا مناطق کوهستانی در شمال هستند تمایل به جهت دار بودن را از خود نشان می دهند. در کل، اثر پدیده تغییر اقلیم در دهه سوم بارزتر است و در آینده امکان معناداری روند وجود دارد.