چکیده پیشی گرفتن رشد شتابان جمعیت شهری ازامکانات و خدمات شهری مطلوب همراه با نبود برنامه ریزی صحیح ، همواره موجب ناهمگونی و عدم تعادل توزیع امکانات و خدمات در سطح شهر می شود. رقابت برای دستیابی به چنین امکاناتی نیز به فضاهای شهر ارزش های متفاوتی می دهد .تفاوت در ارزش زمین به اجبار جدایی گزینی فضایی بر اساس توان مالی را در پی دارد و جدایی گزینی انسانی ، نیز ، خود باعث عمیق تر شدن تفاوت در ارزش فضا و در نتیجه نابرابری های درون شهری و فاصله طبقاتی ساکنان شهر می شود. با چنین نگرشی در این پژوهش ، منطقه 17 شهرداری تهران بعنوان نمونه موردی انتخاب شده است که در آن، هدف نه تنها پی بردن به جایگاه منطقه 17 در بین مناطق مختلف شهر تهران ، بلکه دستیابی به علل این نابرابری ها با تأکید بر وضعیت اقتصادی – اجتماعی ساکنان و نقش مدیریت شهری در این رابطه بوده است . روش بکار رفته در این تحقیق مبتنی بر روش توصیفی – تحلیلی است و جمع آوری اطلاعات نه تنها از طریق مطالعات کتابخانه ای ، بلکه میدانی ( پرسشگری ، مصاحبه و پیمایش ) انجام گرفته است . تحلیل اطلاعات جمع آوری شده بیانگر وجود همبستگی معنی دار بین کمبود کاربری های خدماتی و وضعیت اقتصادی اجتماعی ساکنین از یک طرف و هزینه های انجام شده توسط شهرداری در مناطق 22 گانه شهر تهران از طرف دیگر است ، که در این میان منطقه 17 شهرداری تهران نامتعادل ترین و ناهمسان ترین منطقه شناخته شد و از نظر رتبه بندی نهایی مناطق ، آخرین جایگاه را به دست آورد .برای کسب اطمینان از نتایج تحقیق ، محله 8 منطقه 17 به عنوان نمونه برگزیده شد و پس از مطالعه شاخص های مذکور در آن ، نتایج بدست آمده به تأیید نهایی رسید .

روند رشد شتابان کلان شهرها درجهان، توأم با افزایش جمعیت در این شهر مشکلات متعددی را مانند معضل ترافیک و اختلال در سامانه حمل و نقل درون شهری به وجودآورده است. از این رو معضل مذکور از چالش های اساسی فراروی برنامه ریزی شهری در اواخر قرن بیستم بوده که بر دستیابی به اهداف توسعه پایدار شهری تأثیر نهاده است، افزایش سریع وسایل حمل و نقل موتوری ـ به ویژه اتومبیل و استفاده زیاد از آن در شهرهای کشور و مشخصاً کلان شهر تهران همراه با رشد جمعیت و گسترش بی رویه آن و نیز عدم برنامه ریزی های علمی و جامع و مشکلات عدیده سیستم حمل و نقل باعث بروز مشکلاتی نظیر آلودگی های شدید محیطی ، تراکم های ترافیکی زیاد، و تصادفات شده است. اجرای طرح های ترافیکی (سامانه حمل و نقل ب آر تی ) سیستم سریع اتوبوسی است از سیاست توسعه حمل و نقل همگانی در کلان شهر تهران برای تسهیل حمل ونقل عمومی و مقابله با مشکلات مذکور به وسیله شهرداری در پیش گرفته شده است. هدف از پژوهش حاضر تأثیر اجرای طرح ترافیک بر اقتصاد منطقه 3 تهران (میدان ونک تا پارک وی) می باشد. این تحقیق باهدف کلی بررسی تأثیر اجرای طرح ترافیک بر اقتصاد منطقه 3 انجام پذیرفته است. قلمرو تحقیق ،منطقه 3 شهرداری تهران در پهنه شمال شرقی شهر به عنوان بخشی از شمیران قدیم و در همسایگی منطقه 1 در شمال شرق مناطق 6 و 7 درجنوب و 2 درغرب واقع می باشد. در این پژوهش تلاش گردیده که به سوالات ، کارآمدی و مطلوبیت سیستم حمل و نقل brt درمنطقه 3 تهران از نظر شاخص های حمل ونقل عمومی و رضایتمندی مردم در رابطه با عملکرد سیستم حمل و نقل brt پاسخ داده شود. روش تحقیق براساس مطالعات کتابخانه ای و پژوهش میدانی و اطلاعات شاخص کارائی از وضعیت سیستم حمل ونقل (ب آر تی) براساس نظر مسافران، کاربران سیستم و کارشناسان امر بدست آمده است. در مرحله بعد با استفاده از نتایج بررسی های میدانی تحلیل های توصیفی و استنباطی مورد نظر در جهت پاسخگویی به پرسشهای تحقیق انجام گرفته است. کلمات کلیدی : ترافیک و حمل و نقل، سامانه اتوبوس رانی شهری، سیستمهای اتوبوس تندرو، منطقه 3 تهران.

چکیده: یکی از مهمترین مشکلات شهرهای امروزی مسئله بافت فرسوده است. در جهت خارج شدن از این مشکل راهکارهایی برای ارتقای حیات و سرزندگی می تواند تاثیرگذار باشد. با توجه به اهمیت ناحیه ی 2 منطقه 12 تهران در شکل گیری تحولات فرهنگی، اجتماعی و تاریخی شهر تهران نیاز به احیای مجدد و ایجاد فضای سرزنده و دلنشین می باشد که به نظر می رسد با یک مدیریت کارآمد و صحیح از سوی شهرداری ها و تقویت نهادهای مردمی و محلی، به اهداف مورد نظر رسید. نتایجی که از طریق پرسشنامه و نرم افزار spss به دست آمده است بدین شرح می باشد: می توان با ارائه یکسری اقدامات کارشناسانه از طرف موسسات و نهادهای مربوط به شهر، تقویت حس مشارکت بین مردم و نهادها در جهت رفع مشکلات بافت فرسوده شهری اقدام نمود و زمینه های لازم برای حیات و سرزندگی در محلات فرسوده را فراهم کرد و مانع زوال و به فراموشی سپردن این گونه محلات گردید. واژگان کلیدی: حیات، سرزندگی، بافت فرسوده، ناحیه 2 شهرداری منطقه 12 تهران

توجه به پایداری محیط زیست شهری که در دهه های اخیر به عنوان مقوله مهم مورد توجه مدیریت شهری قرار گرفته است از جمله ضرورتها جهت اعمال مدیریتی کارا، اشنا با مسائل و نیازهای ساکنین شهری است.بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص های توسعه پایدار زیست محیطی در منطقه 22 جهت پی بردن به میزان پایداری زیست محیطی آن می باشد. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی- توصیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز از طریق اسناد و مدارک و منابع کتابخانه ای جمع آوری شده است . همچنین از روش میدانی در این تحقیق نیز به صورت پیمایش جهت درک بهتر از وضعیت پایداری زیست محیطی استفاده شده است. .ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات پرسش نامه به صورت مصاحبه ای در منطقه می باشد. تحلیل اطلاعات جمع آوری شده نشانگر ناپایداری زیست محیطی منطقه مورد مطالعه بوده و در این راستا نقاط ضعف ها و تهدید ها چشمگیر تر می باشد.

بررسی علل و پیامدهای اجتماعی-فضایی پاره ای از محلات شهری در مقطعی که ساماندهی و پایداری توسعه شهرها مطرح می باشد می تواند به شناخت بیشتر مسئله و نهایتاً ارائه راه حل های مناسبی در این زمینه کمک کند. از آنجایی که از اهداف اساسی هر برنامه ریزی می بایست تأمین رفاه اجتماعی باشد و هدف دولتها بهبود وضعیت عادلانه و پایدار کیفیت زندگی باشد، اما گاهی تمرکزگرایی در سیاستهای رشد و توسعه اقتصادی نابرابریهای منطقه ای را به دنبال داشته که نابرابریها باعث بهره گیری نامناسب از فضا جابجایی نیروی انسانی و سرمایه و مهاجرت و افزایش شکاف طبقاتی و رشد کجروی های اجتماعی شده است.بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی علل و پیامدهای محرومیت اجتماعی-فضایی در محله پشت تپ جهت مشارکت شهروندان در مدیریت بهسازی شهر می باشد در این راستا ابتدا با استفاده از روش های اسنادی ، کتابخانه ای ، مراجعه به سازمانها و ادارات و مراکز مرتبط، داده ها و آمارهای مورد نیاز گردآوری و سپس با مطالعات میدانی و تکمیل دو سری پرسشنامه ای که در راستای فرضیات تهیه شد( یکی مختص سرپرست خانوار و یکی مختص جوانان) اطلاعات مورد نیاز پژوهش تهیه و تکمیل شد.روش نمونه گیری به صورت تصادفی می باشد و داده های بدست آمده توسط spssپردازش وتحلیل شد که براساس نتایج حاصل از تحقیق، محله از نظر ویژگی های فردی دارای ظرفیت و پتانسیل بالایی برای مشارکت می باشد یعنی هر اندازه شناخت افراد از مفهوم مشارکت بیشتر و ارزیابی از پیامدهای مشارکت مثبت تر باشد گرایش به مشارکت هم بیشتر خواهد بود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش مبلمان شهری در ارتقاء گذراندن اوقات فراغت (ورزش) شهروندان منطقه 5 تهران بود. روش: در این پژوهش که با روش پیمایشی انجام شد 120 نفر از شهروندان منطقه 5 شهر تهران بصورت تصادفی از پارک های کوهسار، میعاد و شاهد (از هر پارک 40 نفر) انتخاب شدند و پرسشنامه ساخته شده توسط محقق را تکمیل نمودند. یافته ها: نمونه های پارک شاهد متوسط زمان بیشتری را نسبت به سایرین در پارک سپری می کنند. در پارک کوهسار شهروندان بیش از سایر پارکها در زمان اوقات فراغت از دستگاه های ورزشی پارک استفاده می کنند. بیشتر شهروندان معتقدند وسایل و تجهیزات تمام پارکها برای انجام ورزشهای فردی و گروهی در سطح متوسط است. اکثر افراد معتقدند وسایل و تجهیزات در ایجاد انگیزه برای ورزش فردی افراد تأثیر زیادی داشته است و شهروندان پارک میعاد بیشتر با این قضیه موافق بوده اند. بیش از نیمی از افراد با این مسأله که وسایل و تجهیزات در ایجاد انگیزه فرد برای انجام ورزشهای فردی تأثیر داشته است موافق هستند. اکثر افراد معتقدند وسایل و تجهیزات درون پارکها در ایجاد انگیزه برای ورزش گروهی افراد تأثیر زیادی داشته است و شهروندان پارک کوهسار بیشتر با این قضیه موافق بوده اند. بیشتر شهروندان از نصب میز شطرنج و میز تنیس در پارک بسیار راضی هستند و نیز طراحی و نصب میز فوتبال دستی و تأثیر آن در میزان ورزش گروهی موثر می دانند. بیشتر شهروندان با این مسأله که طراحی و نصب وسایل بدنسازی در پارکها باعث افزایش انگیزه شهروندان به انجام ورزش های گروهی شده نظر موافق و کاملاً موافقی دارند. نصب وسایل ورزشی در پارک میعاد نسبت به دو پارک کوهسار و شاهد باعث جلب اعتماد بیشتر شهروندان در پارک میعاد به عملکرد شهرداری بوده است. به نظر می رسد که در هر سه پارک کوهسار، میعاد و شاهد ورزش کردن افراد در پارک در ایجاد روابط اجتماعی افراد با همسایگانی که در پارک ورزش می کنند تأثیر زیادی داشته است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهد مبلمان شهری در ارتقاء فرهنگ ورزش نقش موثری دارد و از زمانی که شهرداری پارکها را با وسایل ورزشی تجهیز نموده رغبت شهروندان برای انجام ورزش های فردی و گروهی افزایش یافته است بالتبع آنچه مشهود بود این بود که تا حدودی شهرداری توانسته بود اعتماد مردم را به خود جلب کند اما بدون شک با بهره گیری از نظرات شهروندان می توان برنامه ریزی های بهتری در زمینه بهینه کردن اوقات فراغت انجام داد. کلید واژه ها: اوقات فراغت، مبلمان شهری، ورزش، شهروندان

چکیده: شهر قم، شهری واقع در حاشی? کویر مرکزی ایران و با آب هوایی گرم و خشک و دارای محدودیت های طبیعی و جغرافیایی گوناگونی است . لیکن علی رغم وجود ویژگی های یاد شده شاهد توسع? فیزیکی و گسترش افقی این شهر می باشیم . در باب علل توسع? شهر قم ، عوامل گوناگونی ذکر می شود که در فرضیات پژوهش حاضر مهمترین دلایل این توسع? کالبدی ، ماهیت فرهنگی – مذهبی شهر و وجود حرم مطهّر حضرت معصومه (س) می باشد . در این پژوهش برای نیل به اهداف تحقیق که عبارت است از شناسایی نقش دو عامل مذکور در تحوّلات فضایی شهر قم و در نتیجه ، مبدّل شدن این شهر به کانون مذهبی کشور، از روش توصیفی – تحلیلی و تکنیک های متداول تحلیل فضایی و جمع آوری اطلاعات به طریق کتابخانه ای واسنادی و تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از نرم افزار gis ، بهره برده شده است . بر اساس یافته های تحقیق ، حرم مطهر حضرت معصومه (س) جدای از کار کرد زیارتی خود ، زمین? شکل گیری ماهیت علمی و فرهنگی شهر که مهمترین نتیج? آن به وجود آمدن حوزه های علمیه می باشد را نیز فراهم آورده است . گسترش مراکز آموزش دینی و جذب دانش پژوهان در دو مقیاس ملّی و بین المللی سبب شکل گیری مراکز متعدد و به تبع آن استقرار مهاجران داخلی و اتباع خارجی در شهر قم شده است . با توجه به گسترش شهر در جهت جنوب غربی و جنوب شرقی ، شاهد افزایش کیفیت و مساحت در کاربری های فرهنگی و آموزش دینی در دو سمت مزبور هستیم و حتی مهمترین پروژه های عمرانی در دو سطح منطقه ای و ملّی ( ازجمله پروژ? بزرگ شهرک پردیسان در جهت جنوب غربی و پروژ? عظیم پیامبر اعظم (ص) در جهت جنوب شرقی ) در همین جهات در حال اجرا می باشد . با در نظر گرفتن قابلیت گردشگری مذهبی و زیارتی شهر قم و ظرفیت علمی آن به سبب وجود مراکز آموزش و پژوهش علوم دینی ، می توان با برنامه ریزی و مدیریت بهینه و نیز تقویت و ایجاد زیر ساخت های لازم، به رشد و ارتقای شهر قم تا سطح مرکز دینی شیعیان جهان ، کمک نمود.

چکیده ازآغازروند صنعتی شدن کشور،تهران با دارا بودن تقریبی 1/3 صنایع ،مهم ترین قطب صنعتی کشوربوده وبا وجود خط مشی های تمرکززدایی صنعتی که ازسال 1346به بعد آغاز گردید وهمچنین قانون ممنوعیت احداث صنایع در شعاع 120 کیلومتری تهران، موجبات کاهش تدریجی استقرارصنایع درتهران فراهم آمد .امادرعوض به انتقال تمرکز صنعتی به نواحی اطراف وظهور محورهای صنعتی پیرامونی درامتداد جاده های ارتباطی و اصلی در اتصال به تهران انجامیده است. ازجمله مناطق شهری تهران که فعالیتهای صنعتی درآن نسبت به دیگرمناطق گسترش بیشتری یافت ،منطقه21 شهرداری تهران بود. این محدوده شهری ازدهه 1360 تاکنون از اولین طرح جامع شهر تهران به عنوان پهنه اصلی استقرارکارخانجات صنعتی وفعالیتهای وابسته درنظر گرفته شده است.براساس مطالعات طرح جامع شهرتهران 2/81درصدازکاربریهای این منطقه کاربریهای فرامنطقه ای اند. همچنین50 درصدکاربریهای این منطقه به کاربریهای صنعتی،کارگاهی،انبارداری، نظامی وحمل ونقل اختصاص یافته است. رویکردغالب درشکل گیری نقاط مسکونی منطقه که عمدتابعد از ایجاد صنایع شکل گرفته اند، تامین مسکن جهت سکونت پرسنل برخی ازادارات ونهادهای دولتی وخصوصی بوده است ودرهنگام ایجاد آنهاکوچکترین توجهی به تامین سرانه ها ی خدماتی،آموزشی،بهداشتی ،درمانی و...نشده است.آنچه که ضرورت ارزیابی استقرارفضایی این کاربریهارامطرح می سازد ، همجواری کاربریهای صنعتی باکاربریهای مسکونی است که مشکلات بسیاری از جمله محدودیت دسترسی ها،آلودگی صوتی وترافیک را ایجادنموده است.شهرک های مسکونی واقع درمنطقه،نمای توسعه فیزیکی شهری غیرمتصل و بدون برنامه راهبردی درشهرتهران هستند. پایان نامه حاضرکه از5فصل تشکیل شده تلاشی در جهت شناسایی وتعیین مشکلات ناشی از همجواری مناطق صنعتی وسکونت گاه های شهری وارائه راه حل هایی اجرایی درجهت رسیدن به توسعه پایدار شهری است. بررسی حوزه های صنعتی نمونه مویدآن است که بیشترین درصدکاربری هابه رشته صنایع ماشین آلات تجهیزات و ابزار (1/58درصد)اختصاص داردواز لحاظ درصد شاغلین نیز این رشته در ردیف اول قرار گرفته است.بعدازآن صنایع نساجی ، چرم وپوشاک با نسبت 3/15درصد سطح صنعتی درردیف دوم و صنایع شیمیایی با8/10درصدسطح صنعتی درردیف سوم قرار دارد. درنظرسنجی هایی که درسطح منطقه انجام شد مشکلات محیط زیستی به عنوان شاخص ترین مشکل ایجاد شده در پی همجواری صنایع ونقاط مسکونی مطرح گردیدهمچنین آلودگی صوتی،دفع غیربهداشتی پسماندهای تولیدی ، پساب تولیدی توسط کارخانجات و ایجادگره های ترافیکی وافزایش تصادفات از جمله مسائلی بود که شهروندان امتیازمنفی بالاتری برای آن عنوان نموده اند.از اثرات مثبت حضور صنایع درمنطقه به ایجاد شبکه حمل ونقل عمومی،افزایش خدمات رسانی وایجاد اشتغال وکاهش بیکاری در منطقه عنوان گردید.با توجه به بررسی های انجام شده مشخص گردید از بین دیدگاههای عمده نحوه نگرش به استقرار صنایع ، بهترین دیدگاه که با شرایط این منطقه نیز سازگارتراست دیدگاه گزینش صنایع است که خواستار تلفیق صنعت وشهر بر اساس برنامه ریزی وساماندهی بهینه به منظور ایجاد سازگاری میان صنعت وشهردرراستای توسعه پایداروهمه جانبه است.92درصدپرسش شوندگان به این مسئله اعتقاددارندکه درصورت رعایت موازین قانونی ، آلودگیهای صنایع کاهش یافته وامکان هم زیستی متقابل وتعامل صنعت وسکونت در کنار یکدیگر خواهد بود . حال که این تفکردرمیان شهروندان محدوده وجودداردوازطرفی صاحبان صنایع نیز گزینه انتقال صنایع را به بیرون از منطقه با توجه به هزینه بر بودن وعدم حمایت دولت امری مردود تلقی می نمایند،مدیران شهری می توانند با بکار گیری بیشتر اهرم های قانونی وبهره گیری از هم دلی شهروندان تعارضات موجود را کاهش داده وامکان هم زیستی متقابل را فراهم آورند.

هرگونه مداخله در بافتهای زنده شهری بدون مشارکت ساکنان بی نتیجه و ناپایدار است. جریان توسعه محله تنها زمانی به فرایندی پایدار تبدیل می شود که افراد خود می خواهند و اراده می کنند. بدیهی است که در یک جامعه محلی توسعه نیافته به ویژه از لحاظ اجتماعی، توانمندکردن مردم محلی برای مشارکت در فرایند بهسازی و نوسازی و نهایتا مدیریت و رهبری این فرآیند امری حیاتی و دشوار به شمار می رود. چرا که به ندرت دیده می شود که در جوامع محروم، افراد به صورت خودجوش اقدام به تشکیل گروه نمایند و در جهت توانمندی گروهی و افزایش قدرت اجتماعی خود اقدام کنند. همچنین شرایط اجتماعی کنونی شرایط مطلوبی برای بهره گیری از مشارکت نیست و بسترسازی برای ایجاد زمینه های تعامل و افزایش مشارکت پذیری مردم برای توانمندسازی اجتماعات محلی ضروری به نظر می رسد و در این راستا نهادهای مردمی و محلی باید بتوانند برای فعال کردن مشارکت مردم،با عملکرد مناسب و بهینه ، اعتمادسازی کنند، همراه آنها پیش برود و به تدریج به گروه سازی روی بیاورد. به همین منظور در این پژوهش به عنوان نمونه در محله آیت الله دستغیب واقع در منطقه 9 شهرداری تهران اقدام به بررسی نقش نهادهای مردمی و محلی بر روی مشارکت گروهی ساکنین در بهسازی و نوسازی پرداخته شد است.و امید است که گامی ارزشمند در راستای هدف نهایی این کار علمی و تحقیقاتی برداشته شود.و نتایج بدست آمده از سطح کوچک محله ،قابل تعمیم به سایر نواحی مشابه باشد.

نواحی شهری به علت آنکه جاذبه های تاریخی و فرهنگی بسیاری دارند غالباً مقاصد گردشگری مهمی محسوب می شوند. شهرها معمولاً جاذبه های متنوع و بزرگی شامل موزه ها، بناهای یادبود، سالنهای تئاتر، استادیوم های ورزشی، پارکها، شهربازی، مراکز خرید، مناطقی با معماری تاریخی و مکانهایی مربوط به حوادث مهم یا افراد مشهور را دارا هستند که خود گردشگران بسیاری را جذب می کند. علاوه بر این حتی در صورتی که جاذبه های گردشگری در مناطق غیر شهری واقع باشند از آنجا که شهرها به پیرامون خود خدمات می دهند در رابطه با گردشگری قرار می گیرند. لذا حجم زیادی از امکانات گردشگری در شهرها متمرکز می شود. به عبارتی دیگر محل سکونت، سروغذا، ارتباطات، حمل و نقل و سایر خدمات گردشگری در شهرها واقع اند که بازدید کنندگان از مناطق اطراف شهر و خود شهر از آنجا استفاده می کنند. صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پویا و با ویژگی های توسعه مدارانه اش بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی و تولیدی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود اختصاص داده است. هر گونه مطالعه و تحقیقی که بر شناخت و معرفی معماری ها و مجموعه های شهری قدیمی ایران کمک کند ، و با حفظ کیفیت های توزیعی و مجرد ، بتواند در رسیدن به منظوری که ذکر شد موثر باشد نه تنها وابستگی های بی قید و شرط ساکنان آن کشور را با هنرها و رسوم سنتی فلات محرز و مسلم می دارد بلکه متن و محتوای تعلیماتی ان که براساس تجزیه و تحلیل و پدیده علمی تدوین شده مورد نیاز موسسات علمی و آموزشی خواهد بود. روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، بصورت کتابخانه ای (اسنادی) و میدانی می باشد و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزارهای spss، excel استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که منطقه 12 شهرداری تهران به عنوان یک نهاد اجتماعی با دارا بودن سابقه طولانی شکل گیری از سال 1299 به عنوان مسیر مهم ارتباط دهنده تهران به نقاط جمعیتی جنوب کشور با بهره مندی از فرصت های شغلی متعدد، جاذبه های گوناگون تفریحی ، گردشگری و ورزشی پذیرنده هسته های فراوان صنعتی ، خدماتی و ساکنین مجتمع های مسکونی به منظور تامین بخشی از نیازهای توسعه شهری جدید تهران می باشد در نهایت هدف از تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر در انتخاب محور گردشگری در این طرح وضعیت موجود ساختار کالبدی – عملکردی شهر در این منطقه و بویژه در محورهای تهران قدیم و بازار تهران می باشد

چکیده رشد ناموزون و غیر اصولی شهرها همواره موجب بروز مشکلات متعدد می گردد،که از جمله دلایل بروز این مشکلات را می توان در عدم رعایت روابط متقابل و تناسب میان کاربری های مختلف دانست.منطقه 17 شهرداری تهران نیز از این قاعده مستثنی نیست و مد نظر نداشتن تناسب میان کاربری های مختلف شهری موجب بروز مسائل مختلف در این منطقه شده است. در این میان عدم ایجاد پارکینگ های عمومی کافی همزمان با توسعه معابر و کاربری های مختلف شهری موجب بروز معضلات فراوان در سیستم حمل و نقل و ترافیک شهری شده است. به طوری که لزوم بازنگری در شبکه معابر به دلیل گسیختگی آن-عبور خطوط راهآهن-،احداث پارکینگ های عمومی و اعمال مقررات بیشتر در زمینه پارکینگ های حاشیه ای را مطرح می سازد. در این تحقیق با بررسی های صورت گرفته در زمینه شبکه معابر و اعمال ضوابط و معیارهایی همچون فاصله از مراکز جذب سفر،فاصله از شبکه معابر،هزینه تملک زمین و کاربری های مناسب برای احداث پارکینگ عمومی و در نظر گرفتن عامل محدودیت چون کاربری نامناسب برای احداث پارکینگ سعی شده است تا شبکه کارآمدتری از معابر، مدنظر قرار گیرد و همچنین محلهای بهینه و مناسب برای احداث پارکینگ های عمومی به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی ((gis مشخص گردد. به همین منظور ابتدا معیارهای موثر در مکان یابی پارکینگ با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبیahp وزن دهی شده و سپس با توجه به وزنهای حاصله ، با استفاده از روش منطقی بولین و روش owa( (ordered weighted average فازی مکانهای مناسب برای احداث پارکینگ تعیین و مشخص می گردد. ضمن اینکه می توان با توجه به عوامل گوناگون تاثیرگذار درمنطقه مورد مطالعه و کاربری های مختلف از ترکیب این دو روش نیز استفاده نمود. کلمات کلیدی: پارکینگ های عمومی،روش وزندهی،سیستم اطلاعات جغرافیایی gis،روش بولین،روشwa .

در این تحقیق به بررسی توانمندی های محیطی و توریستی منطقه باراجین قزوین پرداخته شده، که یکی از زیباترین و مستعدترین مناطق طبیعی در حومه شهر قزوین به شمار می رود. این منطقه به دلیل برخورداری از جاذبه های فراوان طبیعی و چشم اندازهای بی نظیر و موقعیت خاص منطقه می تواند در بخش گردشگری بسیار فعال جلوه نماید. ویژگی های اقلیمی،جغرافیایی و توپوگرافی منطقه، شرایط کم نظیر اکولوژی، پوشش گیاهی و مرتعی،کوهها و ارتفاعات بی نظیر، وجود رودخانه و دریاچه ،وجود اماکن مذهبی و تاریخی و همچنین امکانات و تاسیسات گردشگری خاص در این منطقه به علاوه پروژه ها و طرحهای راهبردی در دست احداث در این منطقه، باعث خواهد شد این منطقه به یک قطب گردشگری مهم در کشور تبدیل شود. به منظور بررسی قابلیتها و پتانسیل های منطقه باراجین در جذب گردشگر، مطالعه حاضر درصدد شناسایی،بررسی و نقش جاذبه ها،قابلیتها و تنوع زیستی این منطقه جهت فعالیتهای گردشگری گوناگون و تحلیل برنامه ها، راهبردها و سیاست ها با استفاده از مدل تحلیلی سوات (swot) پرداخته و پیشنهاداتی جهت احیای صنعت توریسم در این منطقه ارائه نموده است. مطالعات و بررسی بعمل آمده در این تحقیق و نتایج حاصل از آن نشان می دهد که این منطقه جایگاه ویژه ای در جذب گردشگر از سراسر کشور، وتقویت و توسعه اقتصاد منطقه ای و ملی را دارا می باشد.

چکیده تمام نما informative abstract در سالهای قبل از انقلاب ما عموماً با مطلوبیت چندانی در عرص? ساخت و ساز روبرو نبودیم زیرا با وجود سرریز دلارهای نفتی و ایجاد یک رفاه نسبی در شهرها خصوصاً تهرن، دیگر مسکن و یا سازه های با کاربری غیر مسکونی کالای کمیاب و عمده ای محسوب نمی گردید. انقلاب با آن ویژگی خاص خود، همانند انقلابات جهان با ویژگی هایی همچون نظم شکنی و سرکشی، شور اولیه انقلابی و بر نتافتن قوانین شهری از سوی مردم انقلابی و …… پدیدار گردید. ساختارها شکست ساختاری که هم? آنها نه تنها بد نبودند بلکه عدم وجوب آنها می توانسته برای کالبد و روح شهرنشین و شهرنشینی فاجعه آفرین باشد. طرح آمایش سرزمین نیمه کاره رها شده توزیع زمین توسط حاکم شرع که نیازمند یک مطالعه و بررسی کارشناسان? عمیق و نسبتاً طولاین مدَت بود، به شکلی عجولانه و به دور از نگاه متخصصان، جامعه شناسان، شهرسازی یکباره نقش منفعل شهرداریهای با نجوم بی امان مهاجرین به پایتخت، مقارن گردید. عدول از ضوابط و مقررات پروانه ساختمانی، تحت عنوان تخلَف ساختمانی مطرح می گردد و برخورد با این موضوع (تخلفَات) در تبصره های یازده گان? مادَه صد قانون شهرداری ها پیش بینی شده است. 8 سال دفاع مقدس، فرصت های پروژه های عمرانی و ساختاری شهرداری را متوقف ساخت. تهران به عنوان شهری که عنوان مرکزیت را با خود همراه داشت، با دولتی برآمده از جنگ روبرو گشت که بودجه در خور این کلانشهر را به او اختصاص نمی داد. یعنی یک شهر بی سرمایه و به دور از درآمد. در سال 1367 (سال پایانی جنگ تحمیلی)، تمامی نیازهای خفت? سالهای جنگ گویی به سوی مسکن سوق یافت و با آغاز ده? 70، ارزش افزود? ایجاد شده، در بخش ساخت و ساز، منجر به دریافت سودهای کلان گردید و از این رهگذر، مشوَق بیشتری شد برای گسیل سرمایه ها به سوی بازار مسکن. از نیم? دوم سال 69 داستان روش تراکم در بخش مسکن در اندیش? متولیان شهر و شهرداری شکل گرفت که البته اندیش? ناپخته ای بود. افزایش تراکم یعنی تحدید سرانه ها. افزایش ترکام نیز پاسخ هزینه ها را نداد به سراغ فاجع? بزرگتری رفتند یعنی فروش پارکینگ های محذوف! بدین ترتیب ترکش انفجار «پارکینگ فروشی» به بخش های دیگر پیکر? شهر بویژه بخش حمل و نقل و ترافیک، آسیب جدی رساند. تغییر کاربری در پارکینگ ساختمان ها (از پارکینگ به مسکونی و یا تجاری و …) بخش عمده ای از پدید? «تخلَفات ساختمانی» را شامل گردید. البته این تخلَفات محدود به بخش پارکینگ سازه ها نبود و در بخش های دیگر نیز به اشکال ذیل، رخ می نمود و البته این روند، سیر صعودی دارد. 1-اضافه اشکوب مغایر با پروانه 2-حذف و تقلیل نورگیرها (پانسیوها) 3-تبدیل زیر پلَه به تجاری 4-نصب درب و پنجره در پخی وایجادمشرَفیت 5-عدم رعایت شیب مجاز رَمپ های ورودی و خروجی 6-تبدیل مسکونی به حِرَف و مشاغل غیر مجاز 7-تجاوز به گُذر 8-درز انقطاع 9-ایمنی سازه (تبصره 19) لازم به ذکر است که موارد فوق الذکر، جدای از مسئله احداث بدون اخذ پروانه و جدای از سکونتگاه های غیر رسمی و غیر اساسی به همراه تصرف غیر قانونی زمین واقع در حریم شهرها، در لیست تخلفات ساختمانی قرار می گیرند. در این جا اهرم مقابله و برخورد با تخلفّات ساختمانی به نام «ماده صد قانون شهرداری ها» مطرح می گردد. یعنی مهم ترین قانون در بخش ساخت و ساز و کاربری های سازه در شهر و حریم شهر. در خصوص شهر تهران هرچه از شمال به سمت جنوب آن طی طریق کنیم شاهد کاهش کاربری مسکونی می باشیم. مثلاً منطقه 9، بالاترین درصد کاربری خدماتی را به خود اختصاص داده مثلاً مناطق 7 و 6، بالاترین درصد کاربری اداری را به خود اختصاص داده مثلاً مناطق 11 و 12 بالاترین درصد کاربری تجاری را به خود اختصاص داده. نکته مهم در این میان به عنوان مرکز ثقل موضوع، تغییرات در خود کاربری هاست که می تواند علاوه بر پیامدهایکالبدی، ناسازگاری در کاربری های همجوار را نیز در پی داشته باشد. با توجه به عنوان این پایان نامه یعنی: «تأکید بر پارکینگ ها» هرگاه کاربری، پارکینگ تشیخص داده شود، و این کاربری به دلایل عدیده ای تغییر کند، (مثلاً سودجویی)، پیامدهای این تغییر به اشکال متعددَی معضل آفرین خواهد بود. یکی از بزرگترین این معضلات، اختلال در جریان منظم ترافیک یک شهر خواهد بود. زیرا توازن بین تعداد خودروهای شهر با تعداد پارکینگ ها به هم خورده و شیراز? شهر از این طریق مورد تهدید جدی قرار می گیرد. وجود کمیسیون توافقات در مناطق 22 گانه شهرداری از یک سو و فروش پارکینگ ها به متخلفین در ماده صد از سوی دیگر موجبات معضلات امروزه را فراهم نمود. حال برای برون رفت از این بن بست باید این شعار تحقیق پذیرد: «ساز? بدون پارکینگ مُکفی هرگز» «اول پارکینگ خودت را به من نشان بده تا من مجوز خرید خودرو را به تو بدهم». واژگان کلیدی: طرح آمایش سرزمین – تخلفات ساختمانی – ترکم فروشی در بخش ساخت و ساز – حذف پارکینگ – فروش پارکینگ – تغییر کرابری – مساکن غیر اساسی – سود جویی (منوط به تغییر در کاربری) – ماده صد قانون شهرداری ها – کمیسیون توافقات مناطق شهرداری.

بررسی موانع فرهنگی در جهت توسع? گردشگری با توجه به اینکه شهرستان تنکابن از بزرگترین مراکز توریستی است و می تواند مورد استفاده برنامه ریزان قرار گیرد ، حائز اهمیت است . لذا در پایان نامه حاضر ابتدا پس از ذکر کلیاتی در مورد پژوهش به مباحث جغرافیایی پیرامون شهرستان تنکابن پرداخته شد و پس از آن موانع فرهنگی برشمرده شد . با توجه به وجود زمینه رشد گردشگری در منطقه مورد نظر به سبب تفاوت های فرهنگی گردشگران با جامعه محلی از یک سو و همچنین عدم توجه مسئولین به فراهم نمودن زیر ساختهای لازم برای گردشگر و ضعف مدیریتی به عنوان موانعی در جهت توسعه گردشگری می باشند

در حال حاضر صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید درآمد، اشتغال و ایجاد زیر ساخت ها برای نیل به توسعه پایدار محسوب می شود. با توجه به غنی بودن ایران از نظر جاذبه های فرهنگی و همچنین شرایط سیاسی و اجتماعی خاص آن، یکی از گونه های مناسب گردشگری که با این شرایط همخوانی بیشتری دارد و توسعه آن به مراتب راحتتر است گردشگری فرهنگی و تاریخی می باشد. از جمله مقاصدی که در این میان در جایگاه خوبی از لحاظ مزیت نسبی قرار دارد، شهر قدیمی یزد است که با در اختیار داشتن بافت اکولوژیکی و معماری گلین و خشت خام و جاذبه های متنوع تاریخی و فرهنگی، بستر مناسبی برای توسعه گردشگری فرهنگی در آن وجود دارد. هدف این پژوهش امکان سنجی توسعه گردشگری در بافت تاریخی فهادان در راستای توسعه صنعت توریسم منطقه و همچنین مطرح شدن آن به عنوان یک مرکز توریستی در مقیاس فراملی می باشد. روش تحقیق این پژوهش ، ترکیبی از روشهای توصیفی، اسنادی و تحلیلی است . لازم به ذکر است که در این تحقیق پس از تهیه کلیات و چهارچوب نظری تحقیق ، برای کسب اطلاع از منطقه مورد مطالعه و بررسی نگرش ساکنان به توسعه گردشگری ، پرسشنامه ای تکمیل و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده گردید. بر اساس تجزیه و تحلیل آماری صورت گرفته مشخص شد میزان رضایت از جامعه که به نوعی زمینه ساز مشارکت و همکاری مردم محلی است پایین می باشد و میزان انگیزه و علاقه مردم محلی به مشارکت در فعالیتهای مرتبط با گردشگری بسیار زیاد می باشد. همچنین جامع میزبان، مرحله رضایت و خشنودی از مدل شاخص رنجش داکسی را طی می کنند و در چرخه عمر گردشگری (باتلر) در مرحله مشارکت قرار دارند. به طور کلی نگرش جامعه میزبان به توسعه گردشگری مثبت می باشد. همچنین در این پژوهش پس از بررسی اسناد و مدارک و نقشه های موضوعی و همچنین نظرات اخذ شده از مصاحبه شوندگان، کلیه این عوامل در چهارچوب ابعاد توسعه پایدار گردشگری شهری (اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی و مدیریتی) در قالب مدل swot مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ارزیابی ارقام حاصل به روش swot نشان می دهد رشد و توسعه جوانب مختلف گردشگری بافت تاریخی فهادان با استفاده از مزیت هایی که در فرصتها نهفته است در جهت جبران نقاط ضعف ( راهبرد بازنگری به عنوان راهبرد اصلی) می باشد. که در این زمینه راهبردهای لازم ارائه گردید. واژگان کلیدی: امکان سنجی، توریسم، توسعه پایدار گردشگری، بافت تاریخی، محله فهادان یزد.

ارزیابی وضعیت گردشگران ورودی به تهران اطلاعات مهمی را برای تجزیه و تحلیل وضعیت کنونی گردشگران ورودی و شناخت بیشتر گردشگران داخلی را فراهم می آورد که این اطلاعات شامل گردشگران داخلی می شود از آنجایی که شاخص های اجتماعی و اقتصادی گردشگران به عنوان پایگاههای اساسی گردشگر در سطح کمی و کیفی ابعاد سفر تاثیرگذار است و به دنبال آن چگونگی و انتخاب مراکز اقامتی و مدت اقامت بخشی از برنامه ی سفر محسوب می گردد و هدف از تحقیق شناخت گردشگر داخلی با توجه به الگوی مسافرت و ارزیابی الگو با توجه به ویژگی ها و دیدگاههای گردشگران ورودی به تهران با در نظر گرفتن شاخص های اجتماعی و اقتصادی می باشد. در این تحقیق اطلاعات گردشگران از طریق مصاحبه و پخش پرسش نامه در پنج گروه از هتل ها از یک ستاره تا پنج ستاره انجام گرفته است که اطلاعات مهمی را برای تجزیه و تحلیل بازار مورد هدف فراهم کرده تا با توجه به ویژگی ها و دیدگاه های گردشگران ورودی به تهران و بررسی زیر شاخه های شاخص های اجتماعی و اقتصادی از جمله تحصیلات ، درآمد ،شغل ، سن، انتخاب محل اقامت ، مدت اقامت ، و هدف از بازدید و تعداد دفعات بازدید و انواع دیگر شاخص ها ، بتوان به این مهم دست یافت که ارزیابی دیدگاه گردشگران و ویژگی های آنان در ارزیابی و الگو هزینه های سفر با توجه به پایگاه اجتماعی و اقتصادی گردشگران صورت می پذیرد و ضرورت این مطالعه نشان می دهد که ارتباط معناداری بین پایگاه اجتماعی و اقتصادی گردشگران و انتخاب مکان اقامت وجود دارد . در انتها با توجه به یافته های تحقیق پیشنهاداتی در غالب کاربردی و پژوهشی ارائه شده است. کلید واژه: گردشگر، اماکن اقامتی، پایگاه اجتماعی، پایگاه اقتصادی.

در حیطه گرافیک محیطی، اغتشاش و ناهمگونی بصری رنگی، بی توجهی به ارزش های تاریخی و کالبدی هویتی و فرهنگ یک شهر در طراحی بخش های گوناگون آن، تداخل عملکردها و... سبب شکل گیری فضاهای ناخوشایند برای کار وزندگی می شود. به منظور جلوگیری از این اغتشاشات بصری رنگی در گرافیک محیطی یک شهر باید هر دو سویه عینی و ذهنی آن یعنی شهر، ساختار و کالبد شهری که کارکرد اقتصادی آن، فضاهای عمومی و ... و نیز عامل ذهنی یعنی گروه های اجتماعی ساکن، سطح ادراک و شعور اجتماعی و توقعات و مطالبات آنها، وضعیت شهروندی، گروه های همگن و نظایر آن مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند. پژوهش حاضر سعی دارد تا به بررسی نقش گرافیک در چشم انداز شهر کرج با تاکید بر حد فاصل میدان آزادگان و چهارراه طالقانی بپردازد برای رسیدن به این منظور از بررسی های میدانی،روش های آماری ،اسنادی عکسها و نقشه ها سود برده است. با توجه به موارد ذکر شده بررسی های انجام شده حکایت از نبود یک مدیریت مناسب و عدم به کارگیری یک گرافیک خلاق داردکه موجب آشفتگی بصری در این محدوده شده و ناهماهنگی و عدم استفاده صحیح از عناصر گرافیکی در محیط به چشم می خورد و از لحاظ به کارگیری رنگ و استفاده از المانهای گرافیکی آشفتگی زیادی وجود دارد.

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): یکی از معضلات شهرها بافت های ناکار آمد و فرسوده شهری است.در ایران اگر چه آغاز فعالیتهای شهرسازی به حدود سال1312ه.ش بر می گردد؛اما سابقه پرداختن به موضوع ساماندهی و احیاء بافتهای فرسوده به شکل آکادمیک و منسجم مربوط به چند دهه اخیر و بخصوص پس از تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی در سال 1351ه.ش می باشد. محله گرگان با وسعتی حدود 45 هکتار و دارای جمعیتی، در حدود13341 نفر در غالب 3599 خانوار در سال1385 از جمله مناطقی است که دچار این معضل بوده که نمونه موردی این پژوهش می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر خانوارهای ساکن در محله گرگان و جمعیت نمونه شامل 355 خانوار از خانوارهای ساکن در این محله می باشد. هدف نهایی این تحقیق مطالعه و شناخت کلی ویژگی های بافت فرسوده محله گرگان است که به دلیل کم توجهی مسئولین نسبت به این بافت ها به یکی از نقاط مشکل ساز شهری بدل شده است و همچنین شناخت محدودیت ها و مشکلات موجود و ریشه یابی آن و ارائه راهکارهای مناسب در جهت بهبود کیفیت زندگی مردم در بافت فرسوده محله گرگان می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات،به صورت اسنادی، کتابخانه ای و میدانی می باشد و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای spss و exel وarc gisاستفاده شده است. نتیجه اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه نشان می دهد که مهمترین مشکلات مردم ساکن در این بافت ها را می توان به دو گروه تقسیم کرد؛ گروه اول: فرسودگی بیش از حد بناهای موجود در محله و معابر باریک و عدم دسترسی با 09/54%، گروه دوم: غیر مقاوم بودن واحدهای مسکونی موجود محله را با 7/81% ذکر نمود.

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): یکی از مهمترین فضاهایی که در مقصدهای گوناگون مورد توجه و بازدید گردشگران قرار می گیرد برگزاری مراسم ها و آیین ها در فرهنگ کشورهای مختلف می باشد. به طور ویژه فرهنگ ها و مراسم های مختلف فرهنگی فرصت های بسیاری برای جذب گردشگران بر اساس منابع مورثی و باستانی دارند که باید اثرات آن در شهر ها شناسایی شده و مورد توجه خاص قرار گیرد. با این پیش فرض این تحقیق بر آن است تا ضمن بررسی اثرات مثبت و منفی ناشی از اجرای مراسم فرهنگی نحوه ادراک ساکنین از تاریخچه این مراسم و میزان علاقه آنها به برگزاری مراسم و همچنین میزان رضایتمندی آنها از وجوه مختلف آن و موافقت دولت و دولتمردان از پرپایی چنین مراسمی تحلیل شود. آیین مراسم چهارشنبه سوری یکی از مراسم های باستانی ایران زمین می باشد که از دیرباز جشن ملی و مردمی ایران نام گرفته است. این مراسم در سراسر خاک ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی جلوه های متفاوتی پیدا کرده است . در گذشته برخی از این آداب ورسوم در تمامی مناق به شکل یکسان اجراء می شد و نیز برخی مختص همان منطقه بود. این نوشتار پ‍‍ژوهشی تحلیل و توصیفی مبتنی بر روش کمی در تحلیل داده هاست که برای تحلیل نظرات ساکنین منطقه مورد مطالعه از فن پرسشنامه استفاده شده که نتایج نشان می دهد برپایی اینگونه مراسم اگر در مسیر درست قرار گیرد باعث ایجاد شادی در جامعه می گردد که البته در کنار خود آثار متنوع(مثبت و منفی) اقتصادی اجتماعی و محیطی را ایجاد می نماید.

ارتباط بین برنامه ریزی شهری و ایدئولوژی از مهم ترین رویکردها در قلمرو نظریه پردازی و مدیریت شهری است. برنامه ریزی شهری به عنوان یک علم، و ساختار کالبدی به عنوان یکی از عناصر این علم، و ایدئولوژی به عنوان متغیر تاثیرگذار بر دانش مذکور امروزه به رویکرد مطرح محافل، صاحبنظران و نظریه پردازان و منتقدان معماری و شهرسازی تبدیل شده است. اما در این بین آنچه که موجب تدوین این پایان نامه شده است پاسخ به این چنین سوالاتی که: آیا ایدئولوژی بر ساختار کالبدی شهر تاثیرگذار است؟ آیا در فضاسازی شهرتهران حاکمیت ایدئولوژی خاصی وجود دارد؟ آیا شهر تهران امکان تحقق اصول مفهومی شهر اسلامی را داراست؟ درراستای رسیدن به اهداف محقق، برای به نمایش گزاردن نقش کلیدی و حساس ایدئولوژی در تمام جوانب شهری بالاخص ساختار کالبدی شهرو به همین منظور ارزیابی و تحلیل کمی و کیفی ساختار کالبدی و برآورد ایدئولوژی حاکم برآن که بیانگر تاریخ و هویت ایرانی _اسلامی است. این پایان نامه از نوع توصیفی- تحلیلی است و محقق برای رسیدن به پاسخ سوالات و اهداف مطروحه خود در ابتدای امر به گرداوری اطلاعات از دو طریق کتابخانه ای و میدانی پرداخته که در روش میدانی از فن پرسشنامه(مردمی) و مصاحبه(مسئولان) بهره جسته است و با استفاده از نرم افزار spss اطلاعات حاصله را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در آخر به این نتیجه رسیده که شهر تهران بالاخص منطقه 12 آن، با دوگانگی ایدئولوژی (اسلامی و مدرنیته) روبه رو است و در حال حاضر امکان تحقق اصول مفهومی شهر اسلامی را ندارد.

سکونتگاه های خودرو (غیررسمی) ، سکونتگاه هایی انسانی هستند که امکان لذت بردن از فرصت های زندگی شهری و استانداردهای کافی زندگی را برای ساکنین خود فراهم نمی کنند. این سکونتگاه ها بطور گوناگونی توصیف شده اند، مانند مناطق نه شهر و نه روستا، مراکز سکونتی برنامه ریزی نشده، کانون های جمعیتی که دارای رشد سریع جمعیتی باشد. سکونتگاه خودرو را می توان نوعی محل اسکان بدون برنامه-ریزی دانست که معمولاً مهاجران با خاستگاه روستایی در کنار و یا درون شهرها ایجاد می کنند. این سکونتگاه ها بازتاب فضایی-کالبدی پدیده «کنار گذاشتگی» یا به حاشیه رانده شدن بخشی از جامعه در شهرهای در حال توسعه اند. به رغم ظرفیت های بالایی که در این قبیل سکونتگاه ها از نظر تأمین مسکن و ارتقاء شرایط کیفی زندگی ساکنان آن وجود دارد رویکردهای موجود و اقداماتی که تا بحال در زمینه نوسازی و بهسازی این قبیل بافت ها انجام شده چندان امیدوارکننده نبوده اند که یکی از عمده ترین دلایل آن عدم توجه به فرآیند و چگونگی شکل گیری، شرایط و مراحل رشد و دگرگونی این سکونتگاه هاست؛ چرا که با علم به شرایط ایجاد و بلوغ این سکونتگاه ها می توان به راهکارهای موثری برای درمان این معضل شهری رسید. از این رو هدف این پژوهش شناسایی و تبیین مراحل کلی شکل گیری و تحول سکونتگاه های خودرو درون کلانشهر تهران می باشد. چارچوب مکانی این تحقیق محله امام زاده قاسم- گلابدره واقع در منطقه 1 شهرداری تهران می باشد. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش جهت جمع آوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی از طریق پرسشنامه، پرسه زنی و مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری نمونه این پژوهش، خانوارهای ساکن در محله می باشند.نتایج به دست آمده از تحلیل اطلاعات جمع آوری شده میدانی نشان می دهد سکونتگاه شهری امام زاده قاسم (گلابدره) دارای ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی مختص به سکونتگاه های خودرو است که شکل گیری آن عمدتاً تابع دو مکانیسم «فقر شهری» و «مهاجرت» می باشد و کلیه مراحل شکل گیری اعم از هسته ابتدایی، مراحل گذار و انسجام را طی نموده است. بنابراین با تاکید بر برنامه ریزی اجتماع محور و توجه جدی و عمیق به مراحل شکل گیری و شرایط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خاص در ایجاد این سکونتگاه می توان گامی موثر در ساماندهی محله و توانمندسازی اجتماعات آن برداشت. واژه های کلیدی: سکونتگاه های خودرو (غیررسمی)، فقر شهری، مکانیسم بازتولید، مراحل شکل گیری

امروزه گردشگری به عنوان بزرگترین و گسترده ترین صنعت جهت توسعه اقتصادی کشور است،که سبب جذب گردشگر و توسعه گردشگری در یک منطقه می شود و درصورت برنامه ریزی موجبات رشد وغنای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی را فراهم می نماید و می تواند عاملی برای ایجاد زیر ساخت ها جهت نیل به توسعه پایدار و همه جانبه در جوامع باشد. گردشگری به عنوان یک محصول در نتیجه و تعامل سه عامل کلیدی جامعه میزبان، محیط گردشگری و گردشگر می باشد. در این میان برنامه ریزی برای جذب گردشگران و افزایش تعداد گردشگران وارد شده به یک محیط از ابتدائی ترین و مهم ترین اقدامات در توسعه مکان های گردشگری است، بطوریکه اقدامات و برنامه ریزی های بعدی در زمینه افزایش ماندگاری کسب درآمد و توسعه پایدار را نیز موجب می شود از این رواقتصاد دانان از صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت مولد سرمایه و اشتغال نام می برند.از آنجا که گردشگری در استان سیستان وبلوچستان رویکرد های متناسب با فرهنگ و حساسیت های مذهبی و اخلاقی خود بویژه در شهرستان زاهدان را می طلبد به توانمندی های گردشگری شهرستان توجه خاصی باید داشت تا بتواند علاوه بر افزایش روند توسعه اقتصادی و امر اشتغال در بخشهای مختلف تواماً شرایطی را به وجود آورد که افزون بر حفظ بافت فرهنگی و احترام به آداب و سنن در کنار سایر فعالیت ها اجتماعی، اقتصادی، امکان رسیدن به توسعه شهررا مهیا سازد . با توجه به اینکه عامل اصلی بسیاری از ناهنجاری ها و مشکلات امنیتی، فرهنگی و اجتماعی شهرستان فقر و بیکاری است، لذا در این تحقیق با توجه به پتانسیل های موجود در شهرستان زاهدان در زمینه صنعت گردشگری می توان با ایجاد درآمد و توسعه اشتغال در بسیاری از زمینه ها به توسعه اقتصادی شهر کمک شایانی نمود.شهر زاهدان به عنوان مرکز استان سیستان وبلوچستان دارای جاذبه های تاریخی، فرهنگی،طبیعی، اجتماعی،ورزشی و... می باشد .اما متاسفانه در برنامه ریزی های کشوری و منطقه ای توجه کمتری به قابلیت های این منطقه گردیده .این شهرستان دارای 36 اثر و بنای تاریخی ثبت شده و99 اثر شناسایی شده می باشد واماکن تفریحی، فرهنگی نسبتاً خوبی را دارا می باشد. در تحقیق حاضر به بررسی قابلیت ها و عوامل محدود کننده و تسهیل کننده توسعه گردشگری شهرستان زاهدان وتاثیر آن بر توسعه اقتصادی این شهر پرداخته خواهد شد. مبانی نظری و سوابق تاریخی گردشگری از طریق تحقیقات کتابخانه ای، اینترنتی ومیدانی مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضرشناخت بنیان های طبیعی، تاریخی، شهرستان زاهدان و بررسی نقش گردشگری در توسعه اقتصادی شهرستان می باشد که از نظر نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می باشد که در جهت دست یابی به استراتژی مطلوب توسعه گردشگری وروند تاثیر آن در توسعه اقتصادی شهرستان زاهدان با استفاده از مدل تجزیه و تحلیلswot و نرم افزار spss صورت گرفته است و سعی دارد درنهایت با تحلیل نقاط قوت و فرصتها و از بین بردن ضعفها و تهدیدات در شهرستان زاهدان به منظور دستیابی به توسعه گردشگری که رشد اقتصادی را در پی خواهد داشت بتواند در جهت رفع مشکلات، جهت هموار کردن موانع گردشگری و ایجاد اشتغال پایدار در شهرستان زاهدان قابل استفاده باشد.

امروزه از نگرانی های عمده جوامع بین المللی،حفظ محیط زیست طبیعی واکوسیستم های بزرگ ومتنوع وتوجه به گونه های گیاهی وجانوری درحال انقراض می باشد وبه کیفیت طبیعت در شهرها ، که بسیار سریعتر از گذشته به صحنه اصلی اجرای فعالیت مردم تبدیل شده اند و تاثیر وجود مناطق طبیعی در کیفیت زندگی ساکنین آن ،در سطح جهانی کمتر اشاره می شود.شهر و شهرنشینی شتابان و تبعات مختلف ناشی از آن طی دو قرن گذشته تأثیر غالبی بر سلامت و بیماری های جسمی و ذهنی داشته اند که با افزایش جمعیت شهرنشین میزان این تأثیر نیز افزون تر شده است. پارک های شهری به عنوان یکی از مهم ترین فضاهای عمومی وخدماتی شهر نقش زیادی در ارتقای کیفیت زندگی ساکنین و شرایط زیست محیطی نواحی شهری دارند. از نظر سازمان بهداشت جهانی،پارک ها فضاهایی هستند که می توانند سلامتی(فیزیکی،روحی و اجتماعی)افراد ساکن در شهررا تامین کنند.در وجه دیگر،این فضاها بخشی از فضاهای باز شهری می باشند که تعادل میان بخش بی جان وجاندار مورفولوژی شهری را تقویت می کنند وبازدهی اکولوژیکی و اجتماعی را در حد امکان افزایش می دهند.این مطالعه با هدف پی بردن به نقش پارک های موجود در منطقه ده شهرداری تهران ،در ارتقای سلامت جسمانی و روانی شهروندان صورت گرفته است. روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی و حجم نمونه با استفاده ازفرمول کوکران ، تعیین و پرسشگری به صورت تصادفی انجام شده است.ابزار تجزیه و تحلیل داده ها،نرم افزارهای gis،atuocad ،spss و excel بوده ونتایج به دست آمده،حاکی از این است که پارک های منطقه ده شهرداری تهران از نظر میزان و نحوه پراکندگی در شرایط نامساعد قرار داشته و بافت فرسوده منطقه به سرعت در حال ساخت و ساز و تبدیل به بافت مسکونی متراکم می باشد.این در حالی است که مدیریت شهری در حفظ و نگه داری پارک های موجود عملکرد ضعیفی داشته و گسترش سطوح بی جان حتی در پارک ها نیز قابل مشاهده است.ساکنین منطقه تحت فشار اقتصادی بوده و در واحد های مسکونی با متراژ پایین زندگی می کنند. استرس،اضطراب و افسردگی از شایع ترین بیماری ها توسط پاسخ دهندگان اعلام شده است. مدیریت شهری با توجه و تمرکز بر روی آزاد سازی زمین جهت ایجاد پارک های شهری در مقیاس عملکردی مناسب ،می تواند نقش موثری در بهبود شرایط زیست محیطی منطقه و ارتقای سلامت شهروندان ایفا کند.

هنر معماری ایرانی اسلامی در شهرسازی یکی از بارزترین مظاهر تمدن هر قوم و ملت است . معماری ایران وآنچه که از گذشته تاکنون به یادگارمانده است، شناسنامه معتبر مردم در این سرزمین است که در آداب و رسوم،مراسم مذهبی، روحیه، اخلاقیات و اندیشه ی نسل ها در معماری ایران انعکاس واضحی دارد.با عنایت به اهداف و فرضیه های مطرح شده در پژوهش حاضر و با توجه به موضوع پژوهش که ارتقاء شهرسازی با استفاده از معماری ایرانی اسلامی می باشد روش تحقیق بکار برده شده مبتنی بر یک روش تحلیلی- توصیفی اسنادی از نوع کاربردی می باشد، جمع آوری اطلاعات از روشهای کتابخانه ای و مشاهده میدانی انجام شده است و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه استراتژی و راهبرد ارتقاء نقش معماری ایرانی اسلامی در شهرسازی، با مطالعات صورت گرفته در مورد بازار تهران و اینکه معماری بازار تهران می تواند به عنوان الگوی معماری ایرانی اسلامی مورد استفاده شهرسازی امروز باشد از روش تحلیلی swot استفاده گردید. در جمع بندی و ارائه راه کارها تدوین و اولویت بندی محورهای پژوهشی بر اساس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت،هویت بخشی به معماری و شهرسازی امروز در شهرها بر اساس الگو برداری از معماری بافت های تاریخی به ویژه بازار تهران، تدوین دستور العمل ها و تعیین شاخص های معماری و شهرسازی بر اساس الگوی ایرانی اسلامی مور تاکید قرار گرفته است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

تحرکهای جمعیتی در یک ناحیه جغرافیایی از طریق مراجعات روزانه و نیز مهاجرتهای دایمی، باعث تشکیل ارتباط فضایی بین شهر و حوزه های روستایی می شود. هر چه شهرها بزرگتر باشند ارتباطشان با مناطق نفوذشان بیشتر است ، پس می توان با تعیین مناطق نفوذ شهری بین شهرها و حوزه نفوذشان روابط متعادلی برقرار کرده که هر یک (شهر و روستا) فعالیت خود را بدون بهره کشی و استثمار دیگری ادامه دهند و نیازهای خود را با ایجاد رابطه ای معقول و منطقی تامین نمایند. در واقع بایستی شهرنشینی موجب توسعه روستاها گشته و پیشرفت روستاها پشتیبان توسعه شهرها شود و ایجاد این روند بایستی منجر به کاهش شکاف بین شهر و روستا از نظر درآمد، خدمات و کیفیت زندگی گردد. پس برای جلوگیری از تورم شهرها و تخلیه روستاها بایستی اقدام به یک برنامه ریزی بنیادی و اصولی نموده و با ارائه امکانات و خدمات برای روستاها (روستاهای مرکزی) تعادلی را در زندگی آنان برقرار کرد بطوریکه روستاها با مراکز شهری یک ارتباط سالم داشته باشند و با افزایش سطح تولید و درآمد خود تمایلی به زندگی شهری و مهاجرت به شهرها را نداشته باشند. نظر به اینکه منطقه مورد مطالعه از بارش خوب ، پوشش گیاهی غنی شامل مراتع جهت توسعه دامداری و کشاورزی برخوردار بوده و نیز با توجه به 61 درصد جمعیت روستانشین، منطقه از پتانسیلهای بالقوه طبیعی برخوردار است و اندکی توجه و خدمات رسانی به روستاهای پرجمعیت و مراکز دهستان می تواند گره گشای بسیاری از مشکلاتی که در اثر ایجاد ترددهای بیش از حد روستائیان به علت عدم وجود مراکز رفع نیاز به شهر صورت می گیرد باشد. سعی شده به علل اصلی ترددها بویژه عوامل اصلی موثر در ایجاد عدم تعادل و توازن در روابط شهر و روستا پرداخته و با ارائه راه حلهای کاربردی، رابطه منطقی بین عناصر سیستم بوجود آورده و کارکرد آن مصوب گردد.

هدف از تحقیق حاضر پاسخگویی به سوالات زیر است : 1 - آیا افزایش جمعیت منجر به گسترش فیزیکی شهر شده یا خیر؟. 2 - توریسم چه اثراتی را در گسترش فضایی شهر نور بوجود آورده است ؟. 3 - مهاجرت روستائیان به شهر نور چه پیامدهایی را در سطح منطقه بوجود آورده است ؟.

از آنجایی که پدیده مهاجرت در روند توسعه اقتصادی اجتماعی جامعه ایران دارای اهمیت می باشد و با وجود اینکه فعالیتهای ارگانهای مختلف چون جهاد سازندگی، سازمان کشاورزی، کمیته امداد امام خمینی و ... در راستای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی و نتیجتا" کاهش مهاجرتها قادر به کنترل و حتی کاهش قابل توجه آن نبوده و لذا جای آن دارد که راهبردهای دیگری در این راستا ارائه گردد و این مهم بدون مطالعه موردی مناطق عملی نخواهد بود. فرضیات : 1 - تغییرات جمعیتی منطقه مورد مطالعه تابع سیستم باز جمعیتی(مهاجرت ) بوده است . 2 - عدم وجود امکانات اقتصادی انگیزه عمده مهاجرتهای روستا شهری بوده است . 3 - مهاجرت منجر به تغییراتی در ساختار جمعیتی منطقه مورد مطالعه شده است . 4 - مهاجرت روستا- شهری عامل موثر در کاهش نیروی فعال منطقه مورد مطالعه شده است .

با توجه به نگرش مکانی - فضایی که جغرافیدانان در مطالعات جمعیتی دنبال می کنند لذا تغییرات جمعیتی ناشی از مهاجرت را بیشتر مورد توجه داشته زیرا جابجایی جمعیت خود منجر به ایجاد الگوهای مکانی جدید در توزیع ساختار شده لذا برای آنان بررسی علل این جابجایی باعث دستیبابی به چگونگی تغییرات الگوهای مکانی توزیع و ساختار جمعیت دست یافته اند. از آنجاییکه جغرافیدانان درمطالعات جمعیتی نگرش مکانی - فضایی را دنبال می کنند، لذا در مطالعات تغییرات جمعیت بیش از جمعیت شناسان به محبث مهاجرت توجه داشته اند، زیرا جابجایی انسانها منجر به ایجاد الگوهای مکانی جدیدی از توزیع و ساختار جمعیتی می گردد، بلکه بررسی علت این جابجایی از موارد توجه آنان نیزمی باشد. دراین تحقیق سعی شده است تا اثرات مهاجرت برروی تغییرات جمعیتی مورد بحث قرار گیرد.

این تحقیق در پنج فصل تهیه شده است . در فصل اول کلیات تحقیق ارائه می شود که شامل طرح مسئله، فرضیات ، تئوریها و اهداف تحقیق و سایر مباحث معمول است . در فصل دوم کلیاتی درباره روند شهرنشینی و پیدایش کلان شهرها و حاشیه نشینی در کشورهای جنوب با توجه به تئوریهای مربوطه آورده می شود. فصل سوم شامل دو بخش است ، بخش نخست بررسی اجمالی از روند شهرنشینی در ایران است . در بخش دوم ما در شهر تهران از نظر روند رشد شهرنشینی و پیدایش حاشینه نشینی و اسکان غیر رسمی بررسی می شود. همچنین وضعیت نقاط شهرنشینی در منطقه کلان شهری تهران طی دو دهه اخیر و تاثیر کلان شهر تهران بر نقاط شهری و تحولات کالبدی در نواحی روستایی بررسی می گردد. فصل چهارم ویژه بررس وضعیت شهرنشینی در اکبرآباد است . در فصل چهارم موقعیت طبیعی و جغرافیایی اکبرآباد بطور خلاصه همچنین ویژه گیهای جمعیتی و اقتصادی و نحوه استفاده از اراضی موجود (وضعیت کالبدی) در اکبرآباد به عنوان یک نمونه از شهرهای حاشیه ای (حاصل رشد شتابان مراکز جمعیتی حومه ما در شهر تهران) بررسی می شود. فصل پنجم نتیجه گیری است . در این فصل علاوه بر بیان خلاصه ای از فصل های دوم و سوم و چهارم، سنجش فرضیات نیز انجام می شود. و در پایان این فصل با توجه به نتایج بدست آمده از تحقیق پیشنهاداتی ارائه خواهد شد.

در فصل اول طرح مسئله، فرضیات ، اهداف ، دیدگاهها و پیشینه تحقیق مطرح شده است . در فصل دوم به بررسی ویژگیهای طبیعی به عنوان بستر سکونت گزینی شهر قاین پرداخته و در همین راستا ویژگیهای زمین شناسی، زلزله، خاک ، اقلیم و منابع آب مورد بررسی واقع شده است . در فصل سوم به بررسی ویژگیهای جمعیتی شهر قاین و روند تغییر و تحول آن طی دو دهه اخیر پرداخته و عوامل موثر بر تحولات جمعیت شهر مورد بررسی قرار ژگرفته است . در فصل چهارم مراحل رشد و تغییرات فضایی شهر از سال 1335 تاکنون مورد مطالعه قرار گرفته است . فصل پنجم به بررسی خصوصیات کالبدی شهر (بافت ، ساخت ، کاربری اراضی، نحوه توزیع خدمات و ...) اختصاص یافته است . در فصل ششم به آینده نگری جمعیت براساس روندهای گذشته و برنامه ریزی برای آینده شهر پرداخته و در نهایت فصل هفتم به آزمون فرضیات ، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات اختصاص یافته است .

عنوان مادرشهر مشهد و شهرهای پیرامون: برنامه ریزی جهت کاهش نارسائیهای خدماتی، تولیدی شاندیز موضوع رساله حاضر است که به مطالعه مادرشهر مشهد و شهر پیرامونی (شاندیز) و همچنین نوع ارتباطی که بین مادرشهر و شهر شاندیز وجود دارد، پرداخته شده است که در راستای این رابطه، نارساییهایی در زمینه های خدماتی و نارساییها به برنامه ریزی جهت کاهش معضلات و نارسائیهایی که در زمینه های خدماتی و تولیدی نصیب شاندیز گردیده است (با تاکید بر اصول نظریه اولمن) مورد بررسی قرار گرفته و در پی شناسایی این نارسائیها به برنامه ریزی جهت کاهش معضلات و نارسائیهای موجود اشاره شده است . این تحقیق در هفت فصل تنظیم گردیده است که طی آن (فصل اول) کلیات تحقیق و فرضیه ها با تکیه بر روشهای تحقیق در علوم اجتماعی و جغرافیا و نیز چگونگی عملیات میدانی همراه با تعاریف و مفاهیم به اضافه ارائه برخی از نظریات و مدلهای موجود در روابط مراکز جمعیتی با یکدیگر به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته است . پس از آن (در فصل دوم) به بررسی شهرنشینی در جهان و ایران، دورانها و مقاطع زمانی مختلف شهرنشینی در ایران و همچنین اشکال سلسله مراتب شهری ایران اشاره شده است . در فصل سوم به مشخص به بررسی خصوصیات تاریخی، طبیعی و قابلیتهای فراوان انسانی مادرشهر مشهد، به طور مفصل اشاره شده است . در فصل چهارم نیز به مسئله جغرافیای تاریخی، پتانسیلها و فقر طبیعی، جمعیت و تحولات آن در ناحیه و شهر شاندیز اشاره شده است به همراه مسائل فوق، نقش عوامل طبیعی در جاذبه های جمعیتی شاندیز مورد بررسی قرار گرفته است . در فصل پنجم اقتصاد ناحیه شاندیز موضوع مورد بررسی بوده است . در این فصل موضوعاتی از قبیل اشتغال، تولید، درآمد و بهره وری در فعالیتهای اقتصادی از جمله کشاورزی (باغداری-کشاورزی-دامداری)، صنایع (صنایع سنگین، روستایی، دستی) و خدمات (روستایی، تولیدی و مصرفی، اداری و سیاسی) مورد بررسی قرار گرفته است . در فصل ششم به بررسی نوع و میزان روابط اجتماعی، اقتصادی بین مادرشهر مشهد و شهر شاندیز پرداخته شده است که در این فصل به نقش و عملکردهای مختلف مادرشهر مشهد اشاره شده است و با توجه به نوع عملکردها، به بررسی روابط اجتماعی بین مادرشهر مشهد و شاندیز در تبادلات جمعیتی کوتاه مدت و بلندمدت بین دو مرکز جمعیتی و همچنین بررسی نقش توریسم در تغییرات جمعیتی و فرهنگی شاندیز پرداخته شده است . در فصل هفتم و تحت عنوان نارسائیهای خدماتی، تولیدی شاندیز و ارائه راهکارها ارائه شده است که این نارسائیها در بخش های گوناگون خدمات ، صنایع، کشاورزی و باغداری به همراه نارسائیهای گذران اوقات فراغت مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت راهکارها و پیشنهاداتی جهت کاهش و یا از بین بردن نارسائیهای موجود ارائه گردیده است . در خاتمه لازم به ذکر است از آنجایی که رساله موجود در چهارچوب فرضیات نظریه اولمن پی ریزی و این نظریه برای بررسی رابطه مادرشهر مشهد و شاندیز مناسب تشخیص داده شده بود توانست اصول موجود در نظریه اولمن (مکمل بودن-وجود فرصتهای مداخله کننده و قابلیت انتقال) را به طور مشخص و روشن نمایان گرداند.

از آنجا که برنامه ریزی روستایی تعیین یک طرح مشخص و یک الگوی صریح، جهت توسعه و شکوفایی زندگی روستایی با پیش بینی و آینده گری مسائل خاص اجتماعی و اقتصادی جهت توسعه است . بدون شک این برنامه ریزی نمی تواند بدون توجه به امکانات مادی و انسانی موجود صورت گیرد. بنابراین هدف اساسی در برنامه ریزی و روستایی ایجاد شرایطی است که بتوان از امکانات موجود حداکثر استفاده را برده و در کوتاه ترین مدت ممکن به هدف تعیین شده که همانا رشد و توسعه در زندگی روستایی است رسید. در حال حاضر یکی از اهداف برنامه ریزی روستایی در جهت نیل به رشد و توسعه، برنامه ریزی جمعیتی، هم به مفهوم کنترل رشد جمعیت و هم به مفهوم پیشگیری از روستاگریزی است . کنترل جمعیت به یک مفهوم کلی موقعی در یک جامعه مطرح می شود که توانهای محیطی، اقتصادی، اجتماعی جامعه نتواند بنحوی مطلوب نیازهای جمعیت را برآورد نماید، یعنی جمعیتی بیش از توان محیطی در ناحیه ای متراکم گردیده باشد. وقتی بحث ازدیاد جمعیت است هدف تعداد جمعیت نیست ، بلکه بحث بر عدم توازن بین امکانات زیست و جمعیت می باشد. همچنین بحث بر کنترل جمعیت آنست که جمعیت متناسب با مکانهای جغرافیایی باشد تا تراکم حد بحرانی (critical limitation) بوجود نیاید که برای رسیدن به این هدف تئوریها و نظریه های جمعیتی و جغرافیایی (مکانی-فضایی) مطرح شود. در این راستا و با توجه به تئوریها و نظریه های جغرافیایی به جرات می توان اذعان نمود که عامل فاصله فیزیکی از مراکز کنترل و تنظیم خانواده روستایی به عنوان یک پارامتر جغرافیایی به همراه فاکتورهای مهمی نظیر سهولت دسترسی و فرصتهای مداخله کننده قادرند، نقش مهمی را در جهت گسترش و یا کاهش حوزه نفوذ این مراکز ایفا نمایند و در نتیجه باعث موفقیت و یا عدم موفقیت سیاستهای جمعیتی شوند. با توجه به وضع موجود یکی از دلایل مهاجرت از روستاها به شهرها به شهرها می تواند بالا بودن میزان سطح باروری و متعاقبا بالا بود نرخ رشد جمعیت و در نتیجه عدم تطابق جمعیت با امکانات موجود در روستاها باشد که این مهم در نهایت منجر به تراکم حد بحرانی، مهاجر فرستی و خالی شدن روستاها از نیروی جوان و فعال گردیده و بدین ترتیب رشد و توسعه روستایی کاملا بی مفهوم جلوه می کند. با توجه به جوان بودن ساختار سنی جمعیت منطقه مورد مطالعه و با توجه به مهاجر فرستی منطقه در بعدی وسیع بررسی حوزه نفوذ مراکز کنترل و تنظیم خانواده به همراه بررسی متغیرهای اقتصادی-اجتماعی در رابطه با سطح باروری بسیار ضروری می نمود. لذا با توجه به موارد فوق به این نتیجه رسیدیم که علاوه بر چگونگی توزیع فضایی شبکه عرضه (مکانگزینی بهینه مراکز خانه بهداشت) الگوها و تفاوتهای مکانی باروری را نیز در رابطه با آن جهت ارائه مناسبتر خدمات و اجرای موفقیت آمیز برنامه های کنترل جمعیت و تنظیم خانواده می بایست مورد توجه جدی قرار داد.