چکیده: یکی از موضوعات مهم در مطالعه کواترنری حوضه ها، بررسی رسوبات تجمع یافته در پای کوهها و دره ها است .با شناسایی ویژگیهای مکانی و محیطی این رسوبات می توان به تغییرات زمین ریخت شناسی حوضه ها پی برد . اهدف مورد نظر در این تحقیق، بررسی تغییرات ریخت شناسی حوضه سیروان دردوره کواترنرو اهدافی هم مشتمل بر مطالعه تکوین و تحول مورفولوژیک حوضه سیروان در دوره کواترنر ، شناسایی فرایندهای مورفولوژیک فعال کنونی در حوضه سیروان و شناسایی عوامل اصلی دخیل در زایش لندفورمها در دوره کواترنراست. در این تحقیق، مطالعه پادگانه هابرای بررسی تغییرات سطح اساس رودخانه وبررسی فرسایش انحلالی در برونزدهای سنگی حوضه و حرکات دامنه ایی مدنظراست .برای این منظور از روش تجزیه وتحلیل داده ها ،که از طریق آزمایشگاهی به دست آمده اند ، استفاده شده است.در این روش ابتدا نهشته های شناسایی شده و برروی نقشه توپوگرافی و زمین شناسی زمین مرجع شده ابعاد و موقعیت رسوبات درمحیط نرم افزارجی آی اس تعیین شد. ابعاد و موقعیت این رسوبات در نقشه توپوگرافی با زمینه زمین شناسی آورده شد. منشا و سرچشمه هر رسوب با توجه به گرانولومتری ،ابعاد وویژگیهای آن شناسایی و تعیین گردید.بعد به شناسایی اشکال ریخت شناسی کنونی حوضه وبررسی شواهد موجود اقدام شد ، پادگانه های آبرفتی حاشیه رودخانه شناسایی و ارتفاع آنها بامتر اندازه گیری شد و با بررسی ارتفاع پادگانه ها ، ویژگیهای رسوب شناسی وتهیه نیمرخ عرضی از پادگانه ها به سوالات تحقیق پاسخ داده شد.در ادامه با شناسایی سایر اشکال ژئومورفولوژی نقشه ریخت شناسی حوضه تهیه شد و به کمک نقشه ریخت شناسی و ویژگیهای رسوب شناسی مراحل تحولی حوضه استخراج گردید . بعد در محیط نرم افزاز جی آی اس ، براساس نقشه زمین ریخت شناسی مساحت تحت پوشش هر یک از لندفرم ها محاسبه شده و براساس این مساحت استدلال شد که کدام فرآیند ها و لندفرم هادر منطقه تسلط دارد . نتایج به دست آمده نشان دادکه منشا رسوبات کواترنری در حوضه مورد مطالعه به صورت تک منشایی(یونی مدال) که توسط رودخانه اصلی و شاخه های فرعی آن حمل شده و در مسیر رودخانه رسوبگذاری شده است. نتایج حاصل از مطالعه فرسایش انحلالی در حوضه سیروان،نشان دادکه در حوضه به استثنای پولیه سایر مراحل کارستی از انواع لاپیه ها ،حفره ها و... قابل مشاهده می باشد. از میان 4375/188کیلومتر مربع مساحت کل حوضه234/ 112 کیلومتر مربع از آن،که بیش از 60 درصد حوضه را شامل می شود تحت پوشش اشکال کارستی قرار دارد . از میان مساحت کل حوضه مورد مطالعه ،تنها 0694/23کیلومتر مربع حدود 25 درصد آن تحت پوشش حرکات دامنه ایی است. شواهدی مانند سیرک های یخچالی و سولی فلیکسیون نشان می دهد که در دوره های سرد پلیستوسن سراسر منطقه تحت سلطه فرسایش یخچالی و مجاور یخچالی بوده است. عواملی که تاثیر بسزایی در به وجود آمدن اشکال در این حوضه گذاشته می توان به عوامل مورفوکلیماتیک (عوامل خارجی)و عوامل مورفوتکتونیک(عوامل داخلی )اشاره نمود . فرایندهای فعال کنونی، فرایند فرسایش انحلالی به واسطه ساختار آهکی حوضه و شرایط مناسب اقلیمی، فرایند هوازدگی مکانیکی به واسطه تغییرات شرایط اقلیمی و ارتفاع، فرایند رودخانه ایی و آب های جاری(فرسایش خندقی).

چکیده: زمین لغزش ها و ناپایداری های دامنه ای مخاطرات مهمی برای فعالیت های انسانی هستند که اغلب سبب از دست رفتن منابع اقتصادی، خسارات به اموال و تأسیسات می شوند. این مخاطرات در شیب های طبیعی و یا شیب هایی که به دست انسان تغییر یافته اند اتفاق می افتد. هدف ا لی این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش های شهرستان بیجار واقع در استان کردستان و ارزیابی مناطق دارای پتانسیل زمین لغزش جهت تهیه ی نقشه پهنه بندی با استفاده از مدل آماری رگرسیون لجستیک می باشد در این پژوهش ابتدا با استفاده از بازدیدهای میدانی، پرسشنامه ای، نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی و مرور مطالعات انجام شده، 9 عامل موثر شامل متغیرهای ارتفاع از سطح دریا، درجه شیب، جهت شیب، زمین شناسی، فاصله از عناصر خطی گسل، جاده، رودخانه، بارندگی و کاربری اراضی مورد استفاده قرار گرفت، که پس از شناسایی اقدام به پردازش آن ها با استفاده از نرم افزارهایarc gis ، ilwis 3.3، گردید. از 144 دامنه مستعد به زمین لغزش به عنوان داده های لغزشی(کد یک) و همسو با آن 144 دامنه پایدار به زمین لغزش به صورت کاملاً تصادفی در سراسر منطقه برای داده های بدون لغزش(کد صفر) به عنوان متغیر وابسته استفاده شد. با روی هم اندازی مجموع این داده ها بر روی هر کدام از متغیرهای مستقل، داده های لازم برای ورود به نرم افزارspss استخراج شدند. تفسیر ضرایب و نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که شیب مهم ترین نقش را در بروز زمین لغزش های منطقه بر عهده دارد، پس از آن به ترتیب لایه های کاربری اراضی، جهت دامنه، گسل، فاصله از شبکه زهکش، طبقات ارتفاعی، فاصله از جاده و لیتولوژی در درجه بعدی اهمیت قرار می گیرند. نتایج ارزیابی مدل رگرسیون لجستیک به دست آمده از منحنیroc با مقدار 985/0 (5/98 درصد) و دو روش دیگر و ارزیابی نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با روش هم پوشانی و روش دوم و شاخص scai نشان داد، که صحت کلی نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش 4/83 درصد است، بر این اساس 489/75 درصد از مساحت منطقه در محدوده با خطر بسیار کم ، 037/10 درصد با خطر کم، 628/3 درصد با خطر متوسط، 062/4 درصد با خطر بالا و 784/6 درصد با خطر بسیار بالا مواجه است. نتایج به دست آمده نشان دهنده دقت بسیار بالای مدل است، لذا این نتایج میتواند در پیش بینی وقوع زمین لغزش، کاهش خطرات همراه آن ها و برنامه ریزی جهت کاربری زمین مورد استفاده قرار گیرد.

بدون شک امروزه نقش و اهمیت اطلاعات محیطی در برنامه ریزی بر کسی پوشیده نیست، در این مسیر مطالعات ژئومورفولوژی و زمین شناسی جایگاه ویژه ای دارند. از جنبه های این مطالعات نحوه تحول و تکامل و عوامل ایجاد دریاچه ها می باشد. دریاچه زریوار در 3 کیلومتری شمال غرب شهرستان مریوان قرار دارد و از دریاچه های آب شیرین کوهستانی است که در ارتفاع 1285 متری از سطح دریا واقع است. این دریاچه با وسعت حدود 5/8 کیلومتر مربع در موقعیت جغرافیایی مابین 35 درجه و 31 دقیقه تا 35 درجه و 33 دقیقه عرض شمالی و 46 درجه و 6 دقیقه تا 46 درجه و 7 دقیقه طول شرقی واقع شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تحول و تکوین دریاچه زریوار در ارتباط با حوضه بالا دست خود است. بدین منظور، ابتدا از طریق نقشه های توپوگرافی 1:50000، منطقه از لحاظ توپوگرافی تحلیل سپس تحلیل های هیدرولوژیکی برای دو حوضه به طور جداگانه انجام شد. در این راستا با مطالعه نقشه زمین شناسی منطقه مشخص شده که چاله دریاچه به صورت گرابن است، بدین صورت که عملکرد گسل های شرق و غرب دریاچه به صورت نرمال باعث ایجاد گرابن در منطقه شده و شرایط را برای تجمع آب در منطقه ایجاد کرده است. وجود سازندهای آهکی در قسمت جنوب غرب و غرب دریاچه با ایجاد چشمه های کارست در منطقه، عامل دیگر در تشکیل و تحول دریاچه است. این دریاچه در اواخر پلئیستوسن تشکیل شده است و تغییرات اقلیمی متفاوتی را متحمل نموده است. در ادامه از طریق مشاهدات میدانی و تصاویر ماهواره ای spot منطقه، با شناسایی دو آبراهه ورودی از دریاچه زریوار به حوضه قزلجه، ارتباط دریاچه با حوضه قزلجه اثبات و معلوم شد که در دوره های گذشته که سطح آب دریاچه بالاتر از سطح کنونی بوده، آب این دریاچه از طریق این دو آبراهه به حوضه بالا دست وارد می شده است. اما با عملکرد تدریجی گسل های شرق و غرب دریاچه و نشست آن ارتباط این دو حوضه در حال حاضر قطع شده و آب دریاچه از طریق رودخانه زریوار به حوضه پایین دست خود وارد می شود.

مطالعه مخروط های واریزه ای و جابجایی واریزه ها در این پژوهش با شناسایی توده های واریزه ای روی عکس های هوایی و نرم افزار google earth شروع شد. سپس با استفاده از بازدیدهای میدانی، مصاحبه با افراد محلی و شاهد وقوع جریان واریزه، صحت اطلاعات سنجیده شد و اطلاعات تکمیلی لازم اضافه شد. لایه های اطلاعاتی مورد نیاز از قبیل: نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، برونزدهای سنگی، کاربری زمین، جهت شیب، درجه شیب، حوضه آبریز واریزها، فاصله از گسل، جاده و خطوط آبراهه تهیه شد. برای تحلیل داده ها و شناسایی عوامل موثر در وقوع جریان واریزه از مدل رگرسیون لجستیک در نرم افزار spss استفاده شد. نقشه پهنه بندی خطر جریان واریزه با استفاده از عوامل موثر و ضرایب آن ها در پنج کلاس تهیه شد. صحت مدل برای پیش بینی و صحت نقشه تولید شده ارزیابی شد. بر این اساس مساحت های کلاس خطر مشخص شد.

غار قوری قلعه یکی از جاذبه های طبیعی ملی کمیاب گردشگری است که در سطح ایران منحصربه فرد بوده و دارای ترکیبی از ویژگی های علمی، زمین شناسی، زیباشناسی، فرهنگی و... است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و ارزیابی مخاطرات طبیعی و انسانی – طبیعی غار قوری قلعه در 86 کیلومتری جاده کرمانشاه – پاوه پرداخته شده است. در این پژوهش روش مطالعه شامل مطالعات کتابخانه ای، پرسشنامه ای، بازدیدهای میدانی، روش های آزمایشگاهی و اندازه گیری است و از آزمون های آماری t-test، نرم افزارهای spss, gis,office وسایل غارنوردی ازجمله متر لیزری، سایکرومتر یا رطوبت سنج، دماسنج و غیره جهت تولید داده ها و تجزیه وتحلیل آنها استفاده شده است. زندگی ساکنان غرب ایران به آب های زیرزمینی حاصل از مناطق کارستی وابسته است.. لذا مطالعه آب های زیرزمینی مناطق کارستی فوق العاده مهم است. از دیدگاه جهانی هم در اغلب نقاط دنیا منابع آب زیرزمینی ازجمله مهم ترین منابع تأمین آب شرب و کشاورزی می باشند. آلودگی منابع آب زیرزمینی توسط آلایندهای مختلف ازجمله فاضلاب های صنعتی و شهری باعث تقلیل کیفیت این منابع آبی گردیده و حتی در بعضی از مناطق احتمال غیرقابل استفاده شدن آن ها را موجب شده اند. در این پژوهش، آلودگی آب های زیرزمینی غار قوری قلعه در اثر فلزات سنگین، املاح حاصل از سازندهای زمین شناسی و فعالیت های انسانی ارزیابی شده است. بررسی و ارزیابی آب های زیرزمینی ازجمله آب غارهای کارستی ضروری است. چون از آب غار قوری قلعه به عنوان آب شرب استفاده می شود، در این پژوهش سعی شده از طریق آزمایشات دقیق و نمونه برداری های اصولی نتایج مشخص و تحلیل شوند و از طریق بازدیدهای میدانی و مصاحبه با کارشناسان مرتبط نقش عوامل انسانی و طبیعی دخیل در آلودگی غار در داخل و خارج غار مذکور شناسایی شوند. نمونه برداری از آب مدخل ورودی غار و بخش انتهایی آن طی دوره شش ماهه (دی، بهمن، اسفند، فروردین، اردیبهشت و خرداد) سال 1392 و 1393 صورت گرفته و غلظت فلزات سنگین (pb, as, mn)، کاتیون های اصلی (mg, ca, k, fe, li, na) و no3, bod, ec, ph در آزمایشگاه اندازه گیری شده اند. در آزمایش ها آرسنیک و سرب به روش جذب اتمی و آهن، منیزیم و منگنز به روش شعله ای و لیتیوم، سدیم، کلسیم و پتاسیم به روش فتومتری اندازه گیری شدند و ph با ph متر، ec (هدایت الکتریکی) با ec متر، bod (نرخ مصرف اکسیژن در داخل آب توسط ارگانیسم ها) با bod متر و نیترات به روش یون کروماتوگرافی ic سنجیده شدند. بر اساس نتایج حاصله غلظت ها با عیارهای استاندارد آب آشامیدنی مقایسه گردیدند. نتایج حاکی از آن دارد که غلظت برخی عناصر مانند آرسنیک و سرب آب غار کارست قوری قلعه از حد مجاز آب آشامیدنی بیشتر است و بر اساس ارزیابی عوامل منشأ آن عامل زمین شناسی، وجود رگه های معدنی در منطقه، سوخت ناشی از کوره های آهک پزی و فاضلاب ها تشخیص داده شد که طی فرایند طبیعی آب غار را آلوده ساخته اند. همچنین فعالیت های مخاطره آمیز انسانی سطح خارجی آبگیر غار نیز موثر بوده اند. دلیل غلظت زیاد عناصر آهن، منگنز و منیزیم به دلیل عبور آب از خاک ها و سنگ های سطح زمین و نفوذ آن به درون غار بوده که میزان آنها بیش ازحد مجاز آب های آشامیدنی است. عناصر اخیر سبب تغیر رنگ، کدورت و طعم آب غار شده اند. میزان bod بالاست که دلیل آن عملکرد فاضلاب ها و ریختن مواد زائد بازدیدکنندگان غار در داخل آب غار تشخیص داده شد. در این پژوهش تجزیه وتحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی صورت گرفته است. در قسمت آمار توصیفی با استفاده از مشخصه های آماری نظیر فراوانی، میانگین و انحراف معیار به توصیف داده ها و در سطح استنباطی از آزمون t تک نمونه ای برای مقایسه بین میانگین مولفه های پژوهش و میانگین فرضی نمونه جهت سنجش این عوامل استفاده شده است. در این پژوهش به منظور قابلیت اعتماد داد ها و جلوگیری از بروز اشتباهات در نمونه گیری و با توجه به اینکه دسترس به همه کارشناسان برای محققین میسر بود از روش سرشماری کامل استفاده گردید. تعداد افراد جامعه آماری در این پژوهش 90 نفر بودند که در میان این تعداد افراد پرسشنامه توزیع گردید. در این پژوهش تعدادی از پرسشنامه ها به دلیل عدم عودت به پژوهشگر و همچنین نقص اطلاعات بعضی پرسشنامه ها در بررسی تجزیه وتحلیل داده ها حذف گردیدند. در این پژوهش برای سنجش نظر پاسخگویان از طیف لیکرت استفاده شده است. مقیاس لیکرت بکار گرفته شده در این پژوهش یک مقیاس سه بخشی و پنج بخشی است که به ترتیب شامل گزینه های کم، متوسط و زیاد (سه بخشی)/ کاملاً موافقم، موافقم، نظری ندارم، مخالفم و کاملاً مخالفم است. فاصله بین گزینه های مقیاس به پنج و سه قسمت تقسیم می شود که در نقطه وسط، گرایش پاسخگو به هر دو طرف مقیاس برابر است. ارزش عددی هر یک از گزینه به ترتیب 5، 4، 3، 2، 1 و 1، 2، 3 می باشد. برای استخراج داده ها و تحلیل آنها ابتدا مشخص می شود که پاسخگویان هرکدام از گزینه های مربوط به سوالات را با چه ارزشی علامت گذاری کرده اند، سپس به بهترین گزینه )کاملاً موافقم(، امتیاز 5 و به بدترین گزینه ای (کاملاً مخالفم)، امتیاز 1 اختصاص داده می شود. نتایج به دست آمده نشان داد مخاطرات طبیعی و انسانی روی غار قوری قلعه موثر بوده و باعث تغییر آن شده است. اندازه گیری دما در داخل غار طی هفت ماه متوالی بهمن، اسفند، فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر و مرداد 92-1393 با استفاده از رطوبت سنج یا سایکرومتر اندازه گیری شده است. مهم ترین پارامتر های هواشناسی غارها رطوبت نسبی و دما می باشد. به منظور درک صحیح وضعیت پارامترهای دما و رطوبت نسبی از طریق تعبیه وسایل هواشناسی مورد نیاز در داخل غار بهره گیری شد. بر اساس برداشت داده های هواشناسی طی ماه های بهمن و اسفند 1392 و ماه های فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر و مرداد 1393 میانگین دمای خشک 88/13 و دمای تر 33/14 درجه سانتی گراد ثبت شده است. در سال 1386 با گشاده سازی دهانه غار و همچنین افزایش تعداد گردشگران تغییراتی در میزان دما و رطوبت نسبی صورت گرفته است که این تغییرات سبب دگرگونی و تغییراتی در اشکال کارستی شده است. کلیدواژه: غار قوری قلعه، مخاطرات طبیعی، مخاطرات انسانی، گردشگری، آلودگی آب های زیرزمینی.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.