نام پژوهشگر: فرزین ذکایی آشتیانی

استخراج پکتین از ضایعات کشاورزی و بررسی اثر تغلیظ، ph و مقدار الکل بر روی بازده و کیفیت پکتین استخراج شده
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک تهران) - دانشکده مهندسی شیمی 1386
  حسن زیاری   فرزین ذکایی آشتیانی

پکتین یک پلیمر طبیعی بوده که در دیواره سلولی بسیاری از گیاهان و میوه جات یافت می شود. پکتین های صنعتی، گروه خاصّی از پلی ساکاریدهای کربوهیدراته هستند که واحدهای تشکیل دهنده آنها، دی-گالاکتورونیک اسید است که به طور نسبی با متانول استریفیه شده اند. پکتین های تجاری، عمدتاً از تفاله مرکبات و سیب، به روش اسیدی در دمای بالا، تهیه می شوند. بیشترین کاربرد پکتین، بعنوان عامل ژل کننده، پایدارکننده و غلظت دهنده، در صنایع غذایی(مانند شیرینیجات، مربّاجات وصنایع آبمیوه) می باشد. در این پژوهش اثر پارامترهای مختلف، مانند اثرنسبت الکل و phرسوب دهی برروی بازده و کیفیت پکتین استخراج شده از تفاله سیب و سبوس گندم، با استفاده از روش استخراج اسیدی به همراه رسوب دهی با الکل مورد بررسی قرار گرفت.استخراج پکتین از تفاله سیب درختی، در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول اثر دما، زمان وph استخراج در یک نسبت اتانول به محلول تغلیظ شده (er(v/v)) وph رسوب دهی برابر با2، بررسی شد. بیشترین بازده برابر با 15.1% در دمای°c90، مدّت زمان 90 دقیقه و1.5=ph بدست آمد. در مرحله بعد با ثابت در نظرگرفتن شرایط در مرحله استخراج، در دمای°c90 و زمان60 دقیقه و2=ph ، عمل رسوب دهی، درer ها وph های مختلف رسوب دهی انجام شد. مشخص شد کهer وph رسوب دهی، اثر محسوسی برروی بازده استخراج دارند. ببیشترین بازده در2.5=er بدست آمد. در یک مقدار er ثابت با تغییر ph محلول قبل از افزودن الکل، مقدار بازده تغییرکرد و بیشترین بازده زمانی بدست آمد که مقدار phپس از رسوب دهی بین 3.5- 2.8 قرارگرفت. همچنین، مشاهدات نشان داد که مقدار الکل و ph رسوب دهی بر درجه استریفیکاسیون پکتین اثر می گذارند ولی برروی مقدار اسید گالاکتورونیک و ویسکوزیته ذاتی اثرمحسوسی ندارند. همچنین استخراج پکتین از سبوس گندم معمولی و سبوس گندم اصلاح شده با الکل (مواد غیر قابل حل درالکل) بررسی شد وتأثیر پارامترهای 2.5-1er(v/v)= ، ph رسوب دهی، دمای (?c90-70) ، زمان (90- 30 دقیقه) و ph استخراج (2.5- 1.5)، برروی بازده وخلوص پکتین مورد مطالعه قرارگرفت. بهترین نتیجه از نظر میزان بازده ودرجه خلوص با استفاده از سبوس گندم اصلاح شده با الکل (eim) ودرph استخراج برابر با 1.5 ودمای ?c90 و زمان90 دقیقه و در نسبت اتانول برابر با 2.5، وقتی ph محلول رسوب کننده برابر با 3.4 است، بدست آمد. در این شرایط مقدار بازده و اسیدگالاکتورونیک پکتین استخراج شده، به ترتیب برابر با 30% و14.34% می باشد. با توجه به شرایط استخراج، مقدار درجه استریفیکاسیون پکتین استخراج شده، از مواد(eim) از 90%- 56% تغییر می کند.