نام پژوهشگر: رضوان رحیمی
رضوان رحیمی اکبر نحوی
در این جُستار، قهرمان از دیدگاه های گوناگون بررسی شده است. در تنظیم مطالب، اسطوره و حماسه از نظر لغت و اصطلاح تعریف شده و ضمن مشخص کردن مرز این دو مقوله ، بر تاریخچه ی اسطوره شناسی، درنگی کوتاه داشته و تداوم داستان قهرمان از اسطوره به حماسه و رمان، شرح داده شده است. ضمن توصیف قهرمان در بینش اسطوره ای بر ماندگاری قهرمان به عنوان الگوی مثالی در ذهن و خاطره ی جمعی- حتی در جوامع مدرن- تأکید شده است. از سویی قهرمان با رویکردی روان شناختی و جامعه شناسی بررسی شده و ضمن تعریف قهرمان از نظر واژگانی و از دیدگاه های گوناگونِ اسطوره ای، فلسفی و جامعه شناسی، به عنوان « انسان کامل» نیز تعریف شده است. ضمن پرداختن به زندگانی قهرمان از تولد تا فرجام، الگوهای ثابت و تقریباً مشابه که زندگی قهرمان در چارچوب آن قرار می گیرد و علی رغم تنوع، داستان وی در فرهنگ های مختلف، ساختاری یکسان دارد، تبیین شده است. درباره ی بلوغ فکری قهرمان به آیین تشرف و رازآموزی های او در سفر و گذر از آستانه ها-که لیاقت وی را برای مقام قهرمانی اثبات می کند و شامل سه مرحله ی جدایی، تشرف و بازگشت است- بحث شده است. همچنین ضمن پرداختن به تراژدی از دیدگاه ارسطو برای تحلیل مرگ سوگناکِ قهرمان با بهره گیری از نظریه های بعضی از فیلسوفان، توضیح داده شده است که چرا قهرمان سرنوشتی سوگناک دارد. بنابر پایداری و قداست قهرمان در اسطوره به آیین هایی که برای بزرگداشت مقام و خاطره ی او برگزار می شود، اشاره شده است. از سویی، خصلت های کلی و ویژگی هایی که قهرمان را از سایر افراد ممتاز می کند و ترسیم کننده ی سیمای آرمانی اوست در بخش های جداگانه بررسی شده است. با توجه به کُنش قهرمان در داستان های اسطوره ای و حماسی، قهرمانان به انواع مختلف، تقسیم بندی شده، سرگذشت آن ها در انواعِ مختلف به اختصار آمده است. سرانجام از طرحِ موضوع قهرمان در اسطوره، حماسه و مباحث خودشناسی در روانشناسی و تکامل فرهنگ در علوم اجتماعی، چنین نتیجه گیری شده است که به این دلیل که قهرمان از الگوهای مثالی در تکامل روح و تجسم رویاهای جمعی است، شخصیت وی در فرهنگ های مختلف، با ویژگی های آرمانی تعریف می شود.