منطقه ی مورد مطالعه در شمال شرق استان یزد، شرق طبس و بخشی از رشته کوه شتری واقع شده و مختصات جغرافیایی آن ?30 °57-57 طول شرقی و ?45 °33-?15 °33 عرض شمالی می باشد. این منطقه تحت تاثیر تنش های تکتونیکی شدید، عناصر ساختاری مختلفی شامل گسل ها، چین ها و درزه ها ایجاد شده اند. در این تحقیق نقش این عناصر ساختاری در تشکیل و توسعه ی ذخایر آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس برداشت های صحرایی صورت گرفته و بررسی تصاویر ماهواره ای منطقه، نمودار گل سرخی مربوط به گسل ها، خطواره ها و چین ها، غالبا روند nw-se را نشان داده و از روند رشته کوه شتری تبعیت می کند. نمودار گل سرخی درزه های منطقه به طور عمده دو روند غالب را نشان می دهد:nw-se و ne-sw. با توجه به ارتباط درزه ها با چین خوردگی های منطقه، این دو سیستم درزه، همان درزه های طولی و عرضی بوده که نقش آن ها به ترتیب، نفوذ و انتقال آب می باشد. بنابراین می توان پی به توسعه ی کارست در منطقه برد. پارامترهای زیادی در شناخت ذخایر آب زیرزمینی تاثیرگذارند از قبیل: تراکم شکستگی، فاصله از شکستگی، لیتولوژی، تراکم آبراهه و فاصله از محل تخلیه. با تلفیق این عوامل در محیط arcgis9.3 با استفاده از روش همپوشانی شاخص، نقشه ی نهایی شامل پهنه های با پتانسیل مختلف منابع آب تهیه گردید. این نقشه ارتباط زون های دارای پتانسیل منابع آب را با عناصر ساختاری و تمرکز خطواره ها نشان می دهد. بیشترین تمرکز پهنه های دارای پتانسیل مناسب در نزدیکی گسل های طولی و اکثرا گسل های امتدادلغز منطقه واقع شده است. موقعیت کانون سطحی زمین لرزه ها، نقش تکتونیک فعال را در تشکیل منابع آب زیرزمینی منطقه نشان می دهد. انطباق نتایج با فاکتورهای موجود در منطقه شامل چاه ها، چشمه ها و قنوات، دقت و صحت نقشه ی نهایی را ثابت می کند.

این پایان نامه با هدف نشان دادن وضعیت استقرار کاربری های مسکونی(شامل مناطق شهری و روستایی) در منطقه لواسانات با توجه به خطرات طبیعی(زلزله، سیل و زمین لغزش) و ارائه مدل توسعه ی پیشنهادی از کاربری اراضی در این زمینه به انجام رسیده است. برای دست یابی به این هدف با استفاده از مطالعه ی اسناد و مدارک موجود نسبت به جمع آوری اطلاعات توصیفی اقدام شده و با مراجعه به سازمان ها و مراجع ذی ربط اطلاعات مکانی مورد نیاز نیز تهیّه گردید. روش وزن دهی مورد استفاده در این پایان نامه ترکیبی از روش وزن دهی عددی، دانش کارشناسی و همچنین تجربیات مشابه انجام گرفته در این زمینه به ویژه مدل جایکا می باشد. به منظور شناسایی مناطق مستعد زلزله، سیل و زمین لغزش با استفاده از روش مذکور در سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) مناطق مستعد زلزله، سیل و زمین لغزش شناسایی و با تلفیق و وزن دهی مجدد این سه لایه چگونگی استقرار کاربری های مسکونی(شامل مناطق شهری، روستایی) منطقه ی مورد مطالعه نسبت به خطرات طبیعی زلزله، سیل و زمین لغزش نشان داده شد. سپس با در نظر گرفتن پنج معیار دیگر کاربری های سکونت و فعالیّت، کشاورزی و همچنین جنگل و مرتع قابلیت سنجی شده و در نهایت مدل توسعه ی پیشنهادی مناسبی از کاربری اراضی در منطقه ی مورد مطالعه با توجه به خطرات طبیعی زلزله، سیل و زمین لغزش با تاکید بر کاربری سکونت و فعالیّت ارائه گردید. این مدل نشان می دهد که به نسبت کل منطقه پهنه های ناچیزی وجود دارد که هم مستعد سکونت و فعالیّت بوده و هم کم ترین خطر آن ها را تهدید می کند.

به منظور تبیین مدل سه بعدی آبخوان منطقه ی دستگردان، داده های ژئومغناطیس هوابرد با فاصله ی خطوط پرواز 5/3 کیلومتر، مورد پردازش قرار گرفته و آزموده شدند. اعمال فیلتر های مشتق بر روی داده ها، نشان گر پراکنش غالب ناهنجاری ها در امتداد شمال شرق- جنوب غرب، هم امتداد با دو گسل اصلی عبوری از منطقه و منطبق بر روند عمومی لیتولوژی های رخنمون یافته می باشد. اعمال فیلتر مشتق قائم، تفکیک پی سنگ پالئوزئیک را به چهار بلوک ساختاری اصلی نشان می دهد؛ که در اثر بُرش های گسلیِ قابل تشخیص در تصویر ماهواره ای منطقه به وجود آمده است. اعمال فیلتر اویلر، مدل توپوگرافی کلی حاکم بر پی سنگ متراکم منطقه را به دست داد. انطباق معنی داری بین گودی های مدل پی سنگ با موقعیت احجام قابل توجهی از سازندهای آهکی و دولومیتی وجود دارد. همچنین تراکم و دبی زیاد منابع آبی، مربوط به محدوده ی دارای بیشترین حجم آبرفت آبخوان آبرفتی اصلی در مدل مذکور می باشد. تلفیق اطلاعات حاصل از مشاهدات صحرایی، نقشه های زمین شناسی، و آمارهای هیدروژئولوژیکی، با نتایج مدل، منجر به تفکیک منطقه ی مورد مطالعه به 14 محدوده ی مجزا در چهار گروه پتانسیلی عالی، خوب، متوسط، و ضعیف، از نظر امکان تشکیل آبخوان شد. سپس با استفاده از چاه نگاره های 12 چاه اکتشافی، نیم رخ هایی از مدل آب چینه نگاری آبرفتِ سطحی دشت ترسیم گردید. این مدل نشان می دهد که امتداد جانبی لایه های آبرفتی دشت، به صورت گوه ای، با گسترش جانبی محدود است. بر این اساس، رسوبگذاری آبرفت های درشت دانه، بیشتر متوجه مناطق نزدیک به رأس مخروط افکنه ها می باشد؛ که اغلب، عدم امتداد جانبی این لایه ها را به طرف نواحی مرکزی دشت نشان می دهد. به نظر می رسد که عبور یک گسل شمال غربی- جنوب شرقی از منطقه ی هودر، وجود ضخامت قابل توجهی از آبرفت های دارای تراوایی زیاد، اشراف بخش های جنوبی تر آبخوان بر این قسمت از دشت، و نیز پی سنگ عمیق، دلایل عمده ی تمرکز بیشتر منابع آب زیرزمینی در این منطقه باشد. تلفیق نتایج تحقیق نشان می دهد که تقابل ساختارهای موجود، از منظر شیب پی سنگ منطقه، حجم نهشته های آبرفتی یا آهکی موجود، وجود یا عدم وجود نهشته های ناتراوا (مانند شیل، تبخیری ها، مارن، و غیره)، انواع لیتولوژی حاکم بر دشت، و عمق سنگ بستر، نقش مهمی در شکل گیری منابع آبی منطقه دارد.

وجود شواهد فراوان از فعالیت گسل¬های کواترنری و سابقه لرزه خیزی، از جمله زمین¬لرزه 15 شهریور سال 1357 (ms=7/4)، قرار گرفتن شهر طبس در یک زون لرزه¬ای با پتانسیل لرزه¬خیزی بالا را به وضوح نشان داده است. این شهر بر روی رسوبات مخروط¬افکنه¬ای دوران کواترنر قرار گرفته که قادر به تقویت جنبش زمین می¬باشند. در اکثر زمین¬لرزه¬های اخیر، به طور واضحی نشان داده شده است که شرایط ساختگاه محلی نزدیک به سطح، می¬تواند تقویت قابل توجهی در تکان¬های زمین ایجاد و نقش اصلی را در سطح لرزش¬های زمین بازی کند. بنابراین توسعه¬ی روشی برای شناسایی و مشخص ساختن مناطق مستعد این چنین تقویت¬هایی، بسیار مطلوب است. برای تعیین خصوصیات رسوبات زیرسطحی جهت ارزیابی اثرات ساختگاهی در گستره¬ی منطقه¬ی مورد مطالعه، اندازه¬گیری و آنالیز میکروترمور در تقریبا 80 نقطه انجام و روش نسبت طیفی مولفه¬های افقی به عمودی (h/v) برای تخمین پریود غالب و فاکتور تقویت مورد استفاده قرار گرفته است. اندازه-گیری¬های گذشته میکروترمور، مربوط به پروژه ریزپهنه¬بندی ژئوتکنیک لرزه¬ای طبس که در تقریبا 52 نقطه انجام گرفته بود، به منظور مقایسه با اندازه¬گیری¬های جدید و قابل اعتمادتر ساختن نتایج نهایی، مورد آنالیز قرار گرفت. برای بررسی کارآمدی امواج میکروترمور برای تعیین خصوصیات ساختگاه (فرکانس غالب و فاکتور تقویت)، شکل نسبت طیفی امواج میکروترمور با نسبت طیفی امواج لرزه¬ای زمین¬لرزه¬ی سال 1357 (ms=7/4)، ثبت شده در ایستگاه شتاب¬نگاری ساختمان فرمانداری طبس و رکورد¬های ثبت شده در طول سال¬های بعدی و مقادیر فرکانس غالب و فاکتور تقویت به دست آمده از دو طیف، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج، تشابه معناداری در شکل نسبت طیفی و مقادیر خصوصیات ساختگاه در هر دو طیف میکروترمور و جنبش نیرومند زمین نشان داد. نقشه بافت خاک که نحوه¬ی توزیع خاک در بخش¬های مختلف این ناحیه را نشان می¬دهد، با استفاده از عکس¬های هوایی و اطلاعات چاه¬های اکتشافی استخراج گردید. این نقشه به منظور انطباق بافت خاک و توزیع پریود غالب، با نقشه¬ی هم پریود مقایسه گردید. بر اساس نتایج این مطالعه، حدود 60 درصد این منطقه، نواحی دارای پریود زیاد (بزرگتر از یک) می¬باشند. با تعیین سرعت موج برشی و طبقه بندی لرزه¬ای آبرفت بر اساس استاندارد 2800 ایران و با تمرکز بر روی گسل¬های کواترنری، ایمن¬ترین جهت برای گسترش آینده شهر پیشنهاد گردید.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.