نام پژوهشگر: هوشنگ وفایی
فریبا عظیمی سعید خدابخش
حوضه آبخیز سد کلان با مساحت 394.5 کیلومتر مربع در جنوب شهرستان ملایر واقع شده است. ارتفاع این حوضه از سطح دریا بین 1876 تا 2724 متر بوده و در زون ساختاری سنندج- سیرجان واقع شده است. در این پژوهش، رسوب شناسی، منشا رسوبات و میزان رسوب زایی و فرسایش این حوضه به روش mpsiac مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور مطالعات رسوب شناسی و تعیین منشا، رسوبات بستر و حاشیه کانال اصلی مطالعه شد. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اندازه ذرات، رسوبات این رودخانه عمدتاً از نوع بار بستر گراولی است و روند تغییرات اندازه ذرات از الگوی نمایی کاهش به سمت پایین دست به طور کامل پیروی نمی کند و دارای چهار پیوستگی مجزا که توسط سه ناپیوستگی از هم تفکیک شده اند می باشد. دلیل این ناپیوستگی ها، ورود رسوبات گراولی از شاخه-های فرعی و تغییر در شیب بستر رودخانه است. هر کدام از پیوستگی های مجزا دارای روند ریز شونده به سمت پایین دست است که در اثر جورشدگی انتخابی و سایش ایجاد شده است. مطالعه منشا رسوبات در بخش گراولی و ماسه ای رسوبات بار بستر و به چهار روش مطالعه چشمی، برش نازک، جداسازی کانی های سنگین و آنالیز xrd (نمونه کل و بار معلق) انجام گرفت. خرده سنگ های دگرگونی فراوان ترین نوع ذره در بخش گراولی و ماسه ای (به ترتیب 56 و 35) درصد است که این امر به دلیل گسترش وسیع این واحدها در سطح حوضه و فرسایش پذیری زیاد آن ها است.کم ترین درصد خرده سنگ در بخش ماسه ای مربوط به خرده های آذرین به دلیل دانه درشت بودن و توانایی محدود در ایجاد ذرات در حد ماسه و در بخش گراولی خرده های آهکی است. در بخش کانی های سنگین نیز گارنت و آندالوزیت فراوان-تر از بقیه کانی ها هستند که هر دو منشا دگرگونی دارند. در آنالیز xrd کانی های کوارتز، ایلیت-میکا، پلاژیوکلاز، فلدسپات آلکالن، کلریت و کلسیت به ترتیب فراوان ترین کانی های موجودند. با توجه به این که در حال حاضر سد کلان بر روی رودخانه کلان (جنوب ملایر) در دست ساخت می باشد در این پژوهش میزان فرسایش و رسوب حوضه فوق با استفاده از روش ام پسیاک و در محیط gis مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتیجه به دست آمده نشان داد که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از این مدل حدود 122435 متر مکعب در سال می باشد. هم چنین حداقل، حداکثر و متوسط رسوب ویژه به ترتیب 3.23 و5.32 و 4.17 تن در هکتاردر سال برآورد شد. نتایج حاکی از آن است که از بین 7 زیر حوضه تفکیک شده، زیرحوضه های a وc به ترتیب با 52.31 و 53.79 کیلومتر مربع مساحت (13.25 و 13.63 درصد از وسعت حوضه) بیش ترین حساسیت را به فرسایش و تولید رسوب دارند. را به فرسایش و تولید رسوب دارند
مهین کردی حسین پیرخراطی
چکیده شهرستان کبودرآهنگ در غرب ایران، با وسعت تقریبی 3816 کیلومتر مربع واقع در 52 کیلومتری شمال غربی استان همدان با مختصات طولهای جغرافیاییَ30 , ْ48 تا َ00 , ْ49 و عرض های جغرافیایی َ 0 , ْ 35 تا َ30, ْ35 واقع شده است و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا 1675 متر می باشد. تحقیق حاضر، جهت تعیین کیفیت منابع آب زیرزمینی شمال غربی شهرستان کبودرآهنگ، با تکیه بر احتمال آلودگی فلزات سنگین ( cr ، as ، cd ،pb) ، صورت پذیرفته است. پس از تهیه داده های تجزیه شیمیایی منابع آب زیرزمینی شمال غربی شهرستان کبودرآهنگ، داده های حاصل از تجزیه شیمیایی فلزات سنگین، برای نمونه های آب و خاک منطقه بدست آمد. منطقه مورد مطالعه، با ضریب خشکی 3/14، دارای اقلیم نیمه خشک می باشد. غلظت بعضی عناصر در برخی نقاط بالاتر از حد مجاز آب آشامیدنی می باشند. از جمله این عناصر می توان به آرسنیک و سرب در اکثر منطقه، اشاره نمود (در مقایسه با شاخص های سه گانه استاندارد who، epa و استاندارد ملی ).همچنین غلظت کادمیوم و کروم در مقایسه با شاخص های سه گانه استاندارد (who، epa و استاندارد ملی)، فاقد آلودگی می باشند.تشکیلات زمین شناسی و فعالیت کشاورزی در منطقه ، عامل اصلی بالا بودن غلظت فلزات سنگین در خاک می باشد. علت وجود این فلزات سنگین در آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه را می توان به وجود چشمه های تراورتن ساز که همرا روانه های بازالتی در شمال غرب دشت کبودرآهنگ مشاهده می شوند، نسبت داد.یکی از این چشمه ها ، چشمه تراورتن ساز امام زاده باباگرگر که در مسیر سنندج همدان در ? کیلومتری شرق شهر قروه واقع گردیده، که از نظرتمرکز آرسنیک، سرب، کادمیوم، کروم، انتیموان، نیکل، منگنز از تمرکز بالایی برخوردار می باشد.تنها با اقدامات ابتدایی در جهت کاهش سختی کل، منابع آب زیرزمینی منطقه برای مصارف شرب مناسب خواهند بود. منابع آبی منطقه برای مصرف کشاورزی در کلاس c2s1 و c3s1 (خوب تا متوسط) می باشند و از لحاظ مصارف صنعتی به دلیل خورندگی نامناسب می باشند.