شادی یکی از حالات روحی است که انسان بیشتر با آن سرو کار دارد ؛ شادی و بدست آوردن آن از دیرباز مورد توجه انسان قرارگرفته است ، اما روش علمی و تحقیقاتی در مورد شادی از چند دهه بیشتر نمی گذرد . روان شناسان با توجه به تحقیقاتی که انجام داده اند شادی انسان را یکی از عوامل بسیار مهم برای کارآیی بیشتر و زندگی بهتر وی دانسته اند . اما با توجه به اینکه مسلمانان عقیده دارند که دین اسلام ، آخرین دین الهی است و حاوی تمامی نیاز های معنوی بشر می باشد آیا در دین اسلام به شادی اهمیتی داده شده است یا خیر ؟ از طرف دیگر با یک نگاه سطحی به قرآن و برخی روایات به این نتیجه می رسیم که اسلام علاوه بر اینکه روی خوشی به آن نشان نداده در برخی موارد شادی را هم مذموم می شمارد . بر این اساس در این تحقیق طی پنج فصل به بررسی ، روان شناسی شادی از منظر قرآن و روایات پرداخته شده است . در فصل اول کلیات تحقیق ارائه شده ، در فصل دوم برای روشن تر شدن مفهوم شادی ، مفهوم مخالف آن یعنی حزن و اندوه در قرآن و روایات به صورت گذرا مورد بحث قرار گرفته است . در فصل سوم شادی از نگاه روان شناسی بررسی شده که شامل : اثرات شادی ، عوامل شادی ، و ارایه ی نتایج تحقیقات صاحب نظران روان شناسی می باشد . که با توجه به اهمیت موضوع برخی از آیات و روایات در این زمینه آورده شده اند در فصل چهارم کلید واژه های شادی در قرآن همچون فرح و سرور مورد تحقیق قرار گرفته اند و در برخی از موارد اقوال مفسران نیز آورده شد . در فصل پنجم شادی از نگاه روایات بررسی شد . در این فصل به تناسب موضوع به بررسی عوامل شادی ، انواع شادی ، نتایج شادی و ... پرداخته شد . با بررسی این موضوع در قرآن و روایات ، نتایج زیر به دست می آید : - قرآن و روایات معصومین نه تنها مخالف با شادی انسان نیست بلکه شادی را در زندگی تجویز می نماید . - قرآن و روایات نه تنها شادی را تجویز می کند بلکه آن را هدفمند ، مطابق با اهداف متعالی و کمالی انسان قرار می دهد - قرآن و روایات با آن دسته از شادی هایی مخالف است که موجب غفلت از یاد خدا ، سبکسری ، تمسخر دیگران و فراموشی آخرت باشد .

چکیده: انسان موجودی است اجتماعی و فطرتاً به جمع گرایش دارد. اسلام نیز به این مسئله تصریح نموده است . اسلام دینی جامع و کامل است که در تمام ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، عبادی، حقوقی تعالیم وآموزه های جمع گرایانه بسیاری ارائه نموده است. اسلام نه تنها دینی جمع گراست بلکه تکامل انسان را در سایه جمع گرایی مثبت و نه عزلت و گوشه گیری و نه جمع گرایی منفی نظیر زنا و مشارکت در کارهای ناشایست و حرام می داند. هدف در این پژوهش آن است که با استفاده از تعالیم و احادیث امام علی(علیه السّلام) بر اساس نیمه دوم کتاب مسند امام علی ابن ابی طالب (علیه السّلام) از عزیزالله عطاردی به نقش جمع گرایی در تکامل انسان پرداخته شود. در این رساله ضمن بیان کلیات تحقیق و مباحثی پیرامون زندگی امام علی(علیه السّلام) به تعاریف جمع، جمع گرایی، تکامل و تبیین ارتباط تکامل و جمع گرایی پرداخته شده سپس مولّفه های جمع گرایی پس از مطالعه احادیث مسند مذکور استخراج گردیده و احکام و قوانین و آسیبها و فضائل مترتب بر آن ذیل آنها مندرج گردیده است و به این ترتیب نقش جمع گرایی آنها مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. از نتایج بارز در این پژوهش آن است بر اساس دید گاه های ناب حضرت علی(علیه السّلام) اساس خلقت انسان هم در نظام تکوین و هم در نظام تشریع بر گرایش بر جمع است و تکامل و تعالی انسان در سایه جمع گرایی قابل تحقق است.از دیگر نتایج این پژوهش آن است که بسیاری از نابسامانی ها و مشکلات اجتماعی در سایه عدم رعایت اخلاق صحیح اجتماعی رخ می دهد که آشنایی با مصادیق جمع گرایانه واحکام ، آسیب ها و فضائل مترتّب بر آنها و به کار گیری آنها در زندگی در پیشگیری و رفع بسیاری از مشکلات و نابسامانی های اجتماعی بسیار موثر و ضروری است. کلید واژه ها: امام علی (علیه السّلام)، جمع گرایی، حدیث، تکامل، انسان کامل

در این پژوهش "إنّ" و "أنّ" (دو حرف از حروف مشبهه بالفعل) در قرآن کریم بررسی شده است. با توجه به موارد کاربرد إنّ (1634 مورد) و أنّ (313 مورد ) در قرآن کریم، یکی از مبانی مترجم در ترجمه قرآن شناخت معنای صحیح این دو واژه است. مترجم باید دید روشنی از این دو واژه داشته باشد و بداند در هر یک از این موارد چه ترجمه ای از آن دو ارائه دهد تا ترجمه ی او درست، روان و نزدیک به مدلول متن عربی قرآن باشد. برای دریافت معانی این دو واژه، کلیه موارد این دو واژه در قرآن کریم استقصاء شده اند و از آن جا که بخش نحوی، هسته مرکزی دستور را برای زایاندن و ساخت جملات زبان تشکیل می دهد، ساختارهای نحوی که این دو واژه در آن ها به کار رفته مشخص و دسته بندی شده اند، آن گاه طبق اصول زبان شناسی مقابله ای به ویژه اصول دستور زایشی- گشتاری، معانی این دو واژه و معادل آن دو، در فارسی مشخص شده اند. نتایج این رساله مشخّص می کند که "إنّ" در قرآن کریم گاهی تأکیدی، گاهی تعلیلی، گاهی صرفا زبانی بوده و گاهی حرف ربط است. "أنّ" در قرآن کریم حرفی ربطی بوده و تأکید در آن یا فهمیده نمی شود یا موارد تأکیدی آن بسیار نادر است.

جمع گرایی یا گرایش به جمع , یکی از مباحثی است که در متون دینی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده واز بنیادی ترین مباحث اندیشه اسلامی به شمار می رود. قرآن کریم به عنوان قانون اساسی اسلام که هرگونه احتیاجات انسانها را درطول حیاتشان ترسیم نموده براین مسأله پافشاری کرده وآیات بسیاری را دراین زمینه بیان فرموده است . پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) وائمه معصومین (علیهم السلام) با نگاهی ژرف ، به این مسأله توصیه موکد نموده واهتمام خود را برتحقق این امر مبذول داشته اند . دین اسلام که دستورات وتعالیم آن هماهنگی کامل با روح انسان دارد آیینی جمع گرا است. «بدون شک اسلام، تنها دینی است که با صراحت پایه ی بنای دعوت خود را بر اجتماع گذاشته ودر هیچ یک از شئونات خود امر اجتماع را به اهمال واگذار نکرده است . اسلام در موارد متعددی احکام خود را در قالب اجتماع ریخته وروح اجتماع را تا آخرین حد ممکن درآن دمیده است . بدین ترتیب دعوت به اجتماع به صورت مستقل وصریح جز از ناحیه دستگاه پیامبری و در قالب دین از جای دیگری شروع نشده است ؛ قرآن تصریح به این مطلب کرده وتاریخ هم آن را تصدیق دارد.» (طباطبایی ، روابط اجتماعی در اسلام ، صص10-11 ) هر جمع ، حداقل از دونفر تشکیل می شود. مثلاً زن و شوهر ،امام ویک ماموم و مواردی از این قبیل و آدابی چون تفاهم ،استحباب موکد نماز جماعت ومواردی ازآن دست مصادیق جمع گرایی است. دامنه این بحث تا آنجاست که یکی از اهداف و مقاصد امامت که از بنیادی ترین ارکان اسلام به شمار می رود، حفظ نظام اجتماعی مسلمانان است، و این به جهت مدنی الطبع بودن بشر است . و این پاسخ کسانی است که ادعا دارند آموزه های اسلام تنها بعد عبادی و فردی را در نظر گرفته است و به دنبال آن نظراتی چون جدایی دین از سیاست را مطرح می کنند . البته در مواردی توصیه وتاکید بر انجام عبادات به صورت فردی وپنهانی می باشد ،مانند نماز شب ،صدقه دادن و مواردی از این قبیل .اما در موارد بسیار همچنان که در این پایان نامه به بحث گذاشته شده ،دستورات اسلام ناظر به بعد اجتماعی انسان نیز می شود ،زیرا اسلام ،دینی است که قصد دارد انسان را در تمامی ابعاد اجتماعی ،اخلاقی ،و معنوی رشد دهد . بسیاری از نابسامانی هایی که دراجتماع و روابط میان مسلمانان به چشم می خورد به آن دلیل است که اصول اخلاق اجتماعی اسلام جایگاه خود را در میان مسلمانان پیدا نکرده است. اهمیت این پژوهش درایجاد تفکر تکامل انسان در سایه جمع گرایی است که خود عامل پیشرفت در فرد و جامعه می شود بخصوص در مسائل فرهنگی و اجتماعی، کشورهای غربی که دچار بحران معنویت شده اند گر چه به ظاهر پیشرفت کرده اند و جمع گرایی در امور پژوهشی آنها ظاهرا تحقق یافته است اما از بعد معنوی و تکامل روحی که در سایه جمع گرایی مثبت تکامل می یابد به قهقرا رفته اند. بازخوانی میراث حدیثی امامان علیهم السلام از این منظر منجر به تدوین تفکر جمع گرایی و بیان احکام و مصادیق مثبت آن می شود و آثار مترتب برعملی شدن این اصل باعث رشد فردی و جمعی می گردد. از آنجا که بازخوانی میراث حدیثی امامان علیهم السلام از این منظر با توجه به محدودیتهای زمانی و حجم یک پایان نامه ممکن نیست، در این پژوهش صرفاً به بازخوانی و تدوین این موضوع از منظر بخش اول احادیث امام علی علیه السلام در مسندالامام علی علیه السلام نگارش حجت الاسلام عزیزالله عطاردی پرداخته می شود، در این پایان نامه بنده بعد از مطالعه 13 جلد این کتاب به دسته بندی احادیث پرداختم . البته در بسیاری از مباحث، تعداد زیادی حدیث به دست آمد که با بررسی دقیق احادیث ،مهمترین و کلیدی ترین مباحث را انتخاب کردم. بعد از ترجمه احادیث ، تمامی روایات را با عنوان هایی متناسب با بحث به صورت ابواب فقهی –اخلاقی تدوین کردم ؛و چون این تلاش شناخت علی علیه السلام از زبان خودعلی علیه السلام بود برای مشرف شدن بر موضوع کتب ومقالات متعددی را در مورد موضوعات مستخرج از احادیث مطالعه وسپس به تدوین پایان نامه اقدام نمودم.

چکیده جمع‏گرایی یا گرایش به جمع یک گرایش فطری و طبیعی است که در نهاد هر انسان وجود دارد و از آنجایی که وظیفه انسانها تلاش برای تکامل مادی و معنوی خود است لذا این تکامل تنها در سایه جمع‏گرایی تحقق می‏یابد. مسئله تکامل انسان در سایه جمع‏گرایی از جمله مسائلی است که اثبات آن کاملاً عقلی است و در این باره آیات و روایات فراوانی نیز وجود دارد. بررسی این مسئله از دیدگاه امام صادق (علیه السلام) به عنوان ششمین پیشوای مسلمانان، از دو جهت حائز اهمیت است: نخست آنکه تقریباً بیش از یک‏سوم از احادیث شیعه از سوی آن امام بزرگوار روایت شده است. دوم آنکه آن حضرت به عنوان خلیفه خداوند در مقام امامت به عنوان کسی که کامل‏ترین فرد است می‏باشد، از این رو تنها چنین شخصیتی است که می‏تواند انسان‏های دیگر را به تکامل برساند، لذا آموزه‏های آن حضرت در این باره راه‏گشا است. لزوم جمع‏گرایی را باید از اهمیت آن در زندگی انسان دانست که بسیاری از مشکلات و گرفتاری‏های انسانها در طول تاریخ با به کار گیری آموزه‏های جمع‏گرایانه بر طرف می‏شود. مشکلاتی از قبیل مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و خانوادگی؛ حتی تأثیر آن در عالم تکوین و قضا و قدر الهی را می‏توان عنوان کرد. مثلاً می‏توان به آموزه‏ای چون صله رحم اشاره نمود که تأثیر تکوینی در زندگی انسان دارد و آن اینکه سبب فزونی رزق و عمر می‏شود. در این پژوهش با بهره‏گیری از منابعی که احادیث امام صادق (علیه السلام) در آنها ذکر شده است، مولفه‏های جمع‏گرایی که در دو گروه مصادیق و آموزه‏ها تقسیم می‏شود، از نگاه آن امام بزرگوار بررسی شده است ضمن آنکه رابطه آنها با تکامل انسان تبیین می‏شود. همچنین به اهمیت مسئله جمع‏گرایی و کارکردهای آن از منظر امام صادق (علیه السلام) پرداخته شده است. بی‏شک تمام آموزه‏های جمع‏گرایانه در شکل‏گیری جامعه مطلوب که بستری مناسب برای دستیابی به سعادت و کمال حقیقی و در نهایت عبودیت خداوند است، موثر است. با مطالعه احادیث آن امام بزرگوار در تمام زمینه‏ها و باب‏ها به این نتیجه دست یافتیم که تکامل واقعی انسان تنها در سایه جمع‏گرایی صورت می‏گیرد و شواهدی از فرمایشات ایشان در این باره ارائه شده است.

«مدیریت تعارض» یکی از مباحث مهم مدیریت رفتار سازمانی است. تعارض به هر نوع اختلاف و برخوردی که بین افراد یا گروه ها رخ دهد اطلاق می شود. تعارض اگر کنترل شده و در حد متوسط باشد عمدتا برای حیات گروه و سازمان لازم است چون می تواند خلاقیت و نوآوری را در افراد و گروه ها برانگیزاند و وسیله ای برای طرح مسائل و کاهش تنش ها و محیطی برای خود ارزیابی و تحول باشد. این نوع تعارض، تعارض کارکردی نام دارد. اما تعارض های شدید و کنترل نشده که غیرکارکردی نامیده می شود موجب ناخشنودی و خدشه دار شدن روابط بین افراد می گردد و سرانجام به تخریب گروه منجر می شود. مدیریت تعارض، نگه داشتن تعارض در سطح مطلوب است. اگر تعارض از سطح متوسط پایین تر باشد مدیر باید آن را تحریک کند و موجبات افزایش آن را فراهم کند ولی اگر تعارض بالاتر از سطح متوسط باشد باید درصدد کاهش آن برآید. در این پژوهش که با هدف یافتن دیدگاه قرآن و سنت درباره ی مدیریت تعارض و با روش تحلیل محتوا و استقراء تام آیات مرتبط با این مبحث در قرآن و بررسی تمامی روایات موجود در کتاب میزان الحکمه و تعدادی از روایات سایر کتب روایی انجام شد، نتایج زیر حاصل شده است: -تعارض از دیدگاه قرآن و سنت در سه مورد تعارض و اختلاف در دین، تعارض و دشمنی بین مسلمانان و تعارض و اختلاف در برابر دشمن، مذموم و غیرکارکردی است. -از دیدگاه قرآن و روایات، عوامل بروز تعارض مذموم و غیرکارکردی همگی شامل رذایل اخلاقی و رفتارهای نادرست است و اگر کسی تسلیم دستورات الهی باشد و رذایل اخلاقی را از وجود خود خارج کند درگیر تعارض های مذموم و منفی که آثار زیان باری بر جامعه دارد، نخواهد شد. -با بررسی آیات قرآن و روایات معصومان(علیهم السلام) این نتیجه به دست می آید که مسائلی مانند اختیار دادن به انسان ها، ایجاد تفاوت بین آن ها، تقویت آزاداندیشی، تأکید بر مشورت و وجوب امر به معروف و نهی از منکر نوعی مدیریت تعارض کارکردی در جامعه محسوب می شود. -راهکارهای ارائه شده برای مدیریت تعارض های غیرکارکردی در کتب دانشمندان مدیریت عبارت است از: نرمش، اجتناب، رقابت(اجبار)، مصالحه و همکاری. از دیدگاه قرآن و روایات مورد تأیید است ولی در قرآن و روایات برای به کار بردن هریک از این روش ها، شرایطی ذکر شده است.

گفتمان کاوی به مثابه یک روش تحقیق در علوم مختلف انسانی در صدد بازگو کردن و نشان دادن معانی نهفته در متن است. در این روش محقق برآن است که رابطه بین مولف، متن و خواننده را نشان دهد. با مطالعه بر روی زبان روشن می گردد که عوامل متعددی در شکل گیری پیام کلام موثرند، برخی از این عوامل درون متنی و برخی دیگر برون متنی است. این روش بر عوامل برون متنی تاکید ویژه ای دارد. مولفه های اصلی گفتمان کاوی عبارت اند از: تحلیل زبانی متن، بررسی انسجام متن، بررسی بافت متن، بررسی روابط بینامتنی، معنای مرکزی متن، و نگاه به کارکرد متن. گفتمان، معنا یا دال مرکزی نهفته در متن و گفتمان کاوی، مبتنی بر توجه هماهنگ به همه عوامل شکل دهنده پیام است. بر این اساس در پژوهش حاضر، از گفتمان کاوی به مثابه یک روش تحقیق برای دست یابی به موضوع تحقیق یا همان «گفتمان تربیتی امامت» در اندیشه شیعه، استفاده شده است. نظام تربیتی مجموعه گزاره‏ها و اندیشه‏های منظم و سازمان یافته درباره تربیت است. هریک از نظامهای تربیتی اهداف خاصی را مدنظر دارند و بر تئوری و شیوه عملکرد تربیتی ارائه شده توسط آنها، گفتمان خاصی حاکم است. سازوکارهای تربیت و اینکه چگونه تربیت پذیری رخ می دهد، نحوه برقراری ارتباط و چگونگی قرار گرفتن در معرض آن، از جمله موارد مهم قابل بررسی در هر گفتمان است. در این پژوهش تلاش شده، گفتمان تربیتی امامت، از متون حدیثی استخراج شود. این گفتمان در واقع روح حاکم بر کل سیره و شیوه های ائمه اطهار علیهم السلام است. گفتمان تربیتی امامت دارای چند واژه کلیدی و مفهوم اصلی است: الفبا و زبان تجلی این گفتمان «ولایت» است. کانون، منشأ، و هسته مرکزی تلألو این گفتمان «محبت امام به انسان ها» است. مولفه مرکزی و محوری این گفتمان که همه مولفه های تربیتی آن را دربرمی گیرد «خروج از ظلمات به نور» است؛ و روح و قانون حاکم بر این گفتمان که در تمام مولفه های تربیتی آن صادق است «حرکت ظاهر- باطن- ظاهر درونی شده» است. همچنین، گفتمان تربیتی امامت بر اساس مولفه های تشکیل دهنده آن، یک شبکه گفتمانی را تشکیل می دهد که اجزای آن به صورت پویا از جهات مختلف با هم مرتبط اند و تشابک دلالی دارند. پذیرش ولایت الهی سبب تحقق و نتیجه دادن تمام مولفه های تربیتی گفتمان امامت می گردد. بنابراین، باطن تمامی خوبیها ولایت الهی و باطن تمامی بدیها ولایت طاغوت است. نتیجه گفتمان تربیتی امامت، پرورش انسانی الهی است که نه در ظاهر می ماند و نه از آن عدول می کند، بلکه هم ظاهر را حفظ می کند و هم از آن به باطن گذر می کند. ایجاد تعادل در جامعه، اجرای عدالت و قدم نهادن در صراط مستقیم از اثرات تحقق این گفتمان است.

چکیده یکی از مباحث مهم علوم قرآنی موضوع« مبانی و روشهای تفسیری» است . مراد از مبانی باورها و اصول مسلم و پذیرفته شده مفسر است ، که در فرآیند تفسیر بر اساس آن قرآن را تفسیر می کندو مراد از روشهای تفسیری سازوکارهایی است، که مفسران در تفسیر آیات از آن برای فهم و استنباط مدلول کلام کمک می گیرند. بررسی مبانی و روش های تفسیری مفسران نسبت به بسیاری از تفاسیر در قالب پایان نامه و کتاب انجام گرفته است؛ ولی در مورد مبانی و روشهای تفسیری هر یک از امامان شیعه تا آنجا که بررسی نمودیم، کار مستقلی صورت نگرفته است. در این پایان نامه کلیه روایات امام باقر(ع) که در مسند الامام الباقر (ع) در شش جلد آمده، مطالعه وروایات تفسیری امام باقر (ع) استخراج و از منظر مبانی و روش تفسیری امام(ع) مورد بررسی قرار گرفت. اما قبل از ورود به بررسی روایات تفسیری، در بخش اول به کلیات پرداختیم ، که شامل تبیین مساله، هدف آن و بیان پرسشها است. بخش دوم که شامل 30 روایت می باشد مبانی تفسیری امام را در 12 عنوان بیان کرده است. بخش سوم شامل 687 روایت می باشد که به 5 فصل تقسیم شده است و در بردارنده روش تفسیری امام باقر (ع) است.فصل اول شامل روایات تنزیلی ( شان و سبب نزول، مکان و زمان نزول)بالغ بر 36 روایت است.فصل دوم احادیث بطنی می باشد که بالغ بر 50 روایت است. فصل سوم شامل 296 روایت است و احادیث تطبیقی را در بر گرفته است. فصل چهارم احادیث مربوط به مفاد آیات ( بیان علت احکام در آیات، شرح و تبیین آیات، شرح لغات، در جواب سوالاتی که از امام می شد، شرح عبارات در آیات، بیان مفهوم موافق آیات و ترجمه درون زبانی ) شامل 206 روایت و فصل پنجم احادیث مربوط به دلالتها( اشاری، اقتضاء، التزام، تنبیه) شامل 30 روایت است. با توجه به بررسی کلیه روایات امام باقر (ع) در این پایان نامه مشخص شد،در بین روایات تفسیری آن امام حوزه ی تطبیق بیشترین روایات را در بر می گیردکه مربوط به حمل آیات بر اهل بیت علیهم السلام است. در خصوص روش تفسیری امام (ع) نیز می توان گفت: روش امام (ع) تفسیر قرآن به قرآن نیست و در کنار آن روش عقلی و روش تفسیر قرآن با روایات اعم از سخنان خودشان، پیامبر(ص) و در مواردی نیزروایات علی (ع) بیان شده و نیز کلیه روایات با منابع اصلی مطابقت داده شدو بدین وسیله خطاهای چاپی روایات تصحیح گردید. همچنین روایات به فارسی ترجمه شده است. کلید واژه ها: امام محمد باقر(ع). مبانی تفسیر. روش شناسی تفسیر. روایت.

چکیده: مقوله ی تربیت و اخلاق مداری، از جایگاه ویژه ای در سعادت دنیوی و اخروی بشر برخوردار است. از این رو هر انسان طالب حقّی، با آگاهی از مجموعه ی بایدها و نبایدهایی که در تعالیم وحیانی در این زمینه بیان شده و سپس عمل به باید ها و ترک نبایدها؛ به کمال مطلوب وصول یافته و از انحراف از مسیر حق مصون خواهد بود. در این راستا، بازخوانی نصوص دینی، ضمن توجّه به لایه های معنایی این متون مقدّس و نیز در نظر داشتن تأثیر عواملی چون: زمان، مکان، میزان تعلیم و تربیت مخاطب و دیگر قواعد و ساز وکارهای معناشناختی که متن در آن شکل گرفته، راه گریزی است از تحیّر و سردرگمی در شناخت و تمییز ارزش ها. امّا با توجّه به کثرت روایات أئمه ی معصومین (علیهم السلام) در این زمینه که در قالب یک پایان نامه نخواهد گنجید؛ در این پژوهش تنها باز خوانی روایات امام صادق (ع) از روزنه ی ارزش ها و ضدّارزش ها برای بازسازی اندیشه و رفتار دینی مورد عنایت خواهد بود. براساس اعتقاد تشیّع، معصوم عقل کل است و اوامر و منهیات او عین اوامر و منهیات عقل است. لذا در این سیر تحقیق، با این پیش زمینه که " ارزش "، عبارت است از آنچه که امام جعفر صادق ( علیه السلام ) بدان عمل نموده یا زبان در مدح آن گشوده و یا وعده ی نیکویی نسبت به آن داده است. هم چنین " ضد ارزش "، شامل مواردی است که امام در قول یا فعل به نوعی بیزاری خود را نسبت به آن اعلام نموده و یا وعده ی عذاب بر آن داده است؛ به مطالعه و بررسی تک تک روایات مجموعه ی 22 جلدی روایات امام ششم( علیه السلام ) به نام مسند الإمام الصادق ( علیه السلام ) نوشته ی عزیز الله عطاردی از ابتدا تا انتها - با صرف نظر از روایات فقهی و هر آنچه که در غایت طرح این رساله نمی گنجد – می پردازیم.و سپس با دسته بندی مجموعه ی ارزش ها و ضدّارزش ها از منظرهای گوناگون(فردی و اجتماعی پراهمیّت و کم اهمیّت و...) به ارائه ی چشم انداز جغرافیایی صحیح از ارزش های دینی می پردازیم. طبعاً فراوانی و گستردگی روایات جمع آوری شده در این پژوهش، فراتر از حجم یک رساله ی کارشناسی ارشد است، لذا در این نوشتار تنها تحلیل گروهی چند از مجموعه ی این ارزش ها و ضدّ ارزش ها ارائه خواهد شد. کلیدواژه: امام صادق ( علیه السلام )، ارزش ها، ضدّارزش ها، اخلاق

جاودانگی و جامعیت قرآن دو خصوصیت منحصر بفرد این کتاب مقدس می باشد که همواره مورد بحث های فراوانی قرار گرفته است. یکی از مسائلی که به این دو ویژگی خدشه جدی وارد می کند، شبهاتی است که در عصر کنونی پیرامون آیاتی از قرآن کریم که دارای صبغه تاریخی– جغرافیایی ویژه زمان نزول می باشد ، مطرح شده است. از این رو در تحقیق حاضر ، ضمن استقصاء این دسته از آیات تاریخ مند و بررسی شبهاتی که در ارتباط با آنها مطرح است ، به تبیین قواعد، ابزار و روش هایی در فراعصری سازی این آیات پرداخته و به کمک این ابزارها پیام های فرا تاریخ برخی از آیات عصری بیان می گردد. از آنجایی که یکی از روش های مطرح در فراعصری سازی آیات، روش تحلیل گفتمانی است، که از نتیجه مطالعه زبان توسط محققان رشته های گوناگون اعم از فلاسفه، روان شناسان، زبان شناسان ، مردم شناسان و... بوجود آمده، لذا این پژوهش ضمن بررسی چگونگی کاربست روش گفتمان کاوی در مطالعات قرآنی، به تحلیل نمونه ای از آیات عصری به کمک آن روش پرداخته و گفتمان های فراعصری آن آیات را بیان می دارد. کلید واژه ها : عصری نگری، فرا عصری سازی، گفتمان، گفتمان کاوی، فرهنگ، بافت

در این پژوهش، تمییز های قرآن کریم بررسی شده است. با توجه به موارد کاربرد تمییز مفرد (142 مورد) و تمییز جمله(199 مورد) در قرآن کریم، یکی از مبانی مترجم در ترجمه قرآن شناخت معنای صحیح از این نقش نحوی است. لذا مترجم باید ضمن آگاهی کامل به مباحث نحوی تمییز و مصادیق آن در سراسر قرآن بداند در هر یک از اقسام تمییز چه ترجمه ای از آن ارائه دهد تا ترجمه او درست، روان و نزدیک به مدلول متن عربی قرآن باشد. برای دریافت معانی تمییز ، کلیه موارد تمییز در قرآن کریم استقصاء شده اند و با اسلوب شناسی ترجمه در تمییز مفرد و نیز محور قرار دادن شیوه های ترجمه ای آقای حیدر قلی زاده در مورد تمییزجمله و بررسی صحت و سقم نظرات ایشان در آیات مربوطه، برای هر کدام از این اقسام، برابرهای فارسی آن بیان گردید. نتایج این پایان نامه مشخص می کند که در تمییز مفرد، هر کدام از اقسام آن به طور جداگانه معنی یا معانی مشخصی دارد و در تمییز جمله، به دو شیوه ی تفکیک نقش تمییز از عنصر مبهم و ادغام ساختار معنایی – نحوی تمییز با عنصر مبهم قابل ترجمه است به شرطی که فصاحت و بلاغت معنایی حفظ ش

چکیده: آموزه های معنوی- معرفتی رسیده از ائمه اطهار علیهم السلام، شامل چهار حوزه رفتاری، روانی، صفاتی و عرفانی بوده که در این میان، ادعیه -که در واقع سخن ولی با مولاست - از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به گونه ای که می توان آن را، از معارف معنوی خاص معصومین علیهم السلام دانست. علاوه بر این، تبیین لایه عرفانی، به عنوان حوزه ای که درصدد بیان رابطه انسان با خداست، اهمیت والاتری داشته؛ چرا که مباحث رسیده از ائمه اطهار - علیهم السلام- در این زمینه، به لحاظ شرایط مختلف فرهنگی، اجتماعی در بسیاری از مقاطع تاریخی، دچار بی مهری و مهجوریت های شدید شده است. از طرفی، جهان امروز نیز تشنه مسائل معنوی و عرفانی بوده و در این راستا مکاتب و فرقه های فراوانی، برای جذب جوانان به عرفان بی شریعت، التقاطی و مخرب گام برداشته اند. گفتمان کاوی نیز به عنوان یک روش زبان شناسی، می تواند با بررسی عوامل درون متنی و برون متنی، به دنبال کشف معنا یا معانی مرکزی متن، دریچه ای تازه به فهم این معارف بگشاید. از همین رو، این رساله تحت عنوان"گفتمان عرفانی ادعیه" سعی برآن دارد تا به کشف فضای حاکم بر زیارت امین الله و دعای کمیل، بپردازد و به مدد این سیر از مباحث زیربنائی و اصلی، چهارچوب اصلی تفکر معصومین - علیهم السلام- را نسبت به عرفان، تبیین کند و با استفاده از این روش و ساختار نظام مند، رویکردی جدید و عمیق تر، راجع به سایر احادیث و روایات، در باب عرفان و معرفت الهی، ارائه دهد. در این راستا، این پژوهش ضمن معرفی روی کردهای مطرح در گفتمان کاوی، مجموع مولفه های کاربردی این نظریات را معین نموده و پس از آن به متناسب سازی این روش با زیارت امین الله و دعای کمیل پرداخته است. بررسی های انجام گرفته در این زمینه نشان داد: گفتمان عرفانی ائمه در صدد است تا سالک در سایه سار انسان کاملی که خداوند معین کرده، مراحل منسجم و پیوسته سیر الی الله را طی نماید و با اتصاف به اسماء الهی، سراسر زندگیش تجلی خدای واحد شده و به تصعید تکاملی اش که همان فنای فی الله است نائل آید.

چکیده با تحلیل مفهوم حجت از منظر لغت و عبارت های نهج البلاغه مشخص شد این واژه در همان معنای لغوی اش یعنی برهان و استدلال بکار رفته است. در ذیلِ عباراتی که به بیان مصادیق حجت پرداخته، مشخص شد از منظر نهج البلاغه عقل، قرآن، پیامبران، ائمه، عمر انسان و وجود هر یک از مخلوقات حجت های الهی هستند که بیشترین تأکید چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی بر دو مصداق از مصادیق حجت یعنی پیامبر و ائمه? گردیده است. البته حجیت پیامبران و امامان به اعتبار عصمت آن دو است که این مطلب برآمده از حکم عقل و نیز سخنان حضرت است. حجت از نگاه حضرت از دو منظر تکوینی و تشریعی ضرورت دارد. از نظر تکوین آنچه را که فلسفه و عرفان بیان می دارد مبنی بر این که خداوند در مقام غیب مطلق برای ظهور نیازمند واسطه ای است که ظرفیت تجلی تمام اسماء و صفات الهی را دارا باشد حضرت در کلام خود از جمله در این عبارت «فَإِنَّا صَنَائِعُ رَبِّنَا وَ النَّاسُ بَعْدُ صَنَائِعُ لَنَا» «همانا ما دست پرورده و ساخته پروردگار خویشیم و مردم تربیت شدگان و پرورده های مایند.» بدان تصریح می نمایند از آنجا که خداوند به طور مستمر هر یوم در شأنی است و این شأن به افاضه ای از وجود اوست پس وجود واسطه ی فیض برای همیشه و به طور مستمر ضروری است. از نظر تشریع شأن حجت بیان اوامر و نواهی الهی است که در قالب هدایت تشریعی انجام می پذیرد، غیر از بیان اوامر و نواهی توسط امام، شأن حکومت برای امام امری عقلی و تشریعی است که این شأن منوط به خواست مردم است که امام? با عبارت «لَوْ لَا حُضُورُ الْحَاضِرِ وَ قِیَامُ الْحُجَّهِ بوُجُود النَّاصِرِ وَ مَا أَخَذَ اللَّهُ عَلَی الْعُلَمَاءِ أَلَّا یُقَارُّوا عَلَی کِظَّهِ ظَالِمٍ وَ لَا سَغَب مَظْلُومٍ لَأَلْقَیْتُ حَبْلَهَا عَلَی غَارِبهَا» بدان تأکید می کنند. یکی از مباحث مهم درباره ی حجت از منظر نهج البلاغه ویژگی های ائمه به عنوان حجج الهی است که مباحث مطرح در نهج البلاغه ذیل این عناوین مطرح شده است: هدایت گری، الگو بودن، نگاهدارندگانِ تعادل دین، درهای معرفت الهی، عامل عبادت خدا، مرجعیت علمی و غایت انسان بودن. ذیل این عناوین روشن می شود در ائمه خصلت ها و ویژگی هایی از طرف خداوند به ودیعه گذاشته شده که انسان ها برای سیر تکاملی بدان نیازمندند، یعنی تنها با مراجعه به امام است که می توان این خصوصیات را کسب کرد.

مدیریت یکی از مهمترین فعالیتها در زندگی اجتماعی بشر است. از بین وظایف مدیران، مهمترین و زیربنایی ترین فعالیت مدیر، برقراری ارتباط موثر با کارکنان سازمان است. از بین مهارتهای ارتباطی مدیران(گوش دادن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن)، مهارت گوش دادن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعات نشان می دهد که مدیران 45 تا 63 درصد از وقتشان را صرف شنود می کنند، از این رو برخی از صاحبنظران ارتباطات بر این باورند که «شنود موثر» یا همان مهارت خوب گوش دادن سنگ بنای مهارت ارتباطی مدیران امروزی است. در قرآن نیز شنود موثر جایگاه ویژه ای دارد؛ بیان واژه"سمع" و مشتقات آن در قریب به 200 مورد از آیات قرآن، همچنین همنشینی با واژگانی چون عقل، اطاعت، معرفت، قلب، فواد، ایمان، فوز و هدایت نشان از اهمیت این موضوع از منظر قرآن کریم دارد. برای نمونه در قرآن دو راه برای هدایت یافتن و رسیدن به سعادت عنوان شده است که یکی تعقل و دیگری داشتن گوش شنواست. در روایات رسیده از ائمه معصومین(علیهم السلام) نیز اهمیت شنود موثر قابل ملاحظه است، برای نمونه حضرت علی (ع ) می فرمایند: «البصیر من سمع فتفکر ،تیزبین کسی است که شنید پس تفکر کرد.» و یا در جای دیگر می فرمایند:«الا ان اسمع الاسماع ماوعی التذکیر و قبله، آگاه باشید که همانا شنواترین گوشها گوشی است که یادآوری را حفظ کند و بپذیرد.» با توجه به اهمیت مهارت شنود موثر و به منظور دستیابی به وجوه قرآنی و روایی این مهارت، در این پژوهش ابتدا مراحل و مولفه های شنود موثر و موانع و عوامل موثر در آن، از منظر مدیریت، تبیین و پس از آن به بررسی این مهارت در قرآن و روایات پرداخته شده است. سپس با توجه به یافته های مدیریتی، قرآنی و روایی در موضوع، با استفاده از روش تحقیق کیفی «نظریه برخاسته از داده ها»، به ارایه الگویی اسلامی – مدیریتی در این زمینه رسیده و راهکارهای عملی و در حد امکان جامع برای دستیابی به مهارت شنود موثر بیان شود.

خداوند بزرگ به مقتضای ربوبیت خود، برای تربیت بشر و رساندن او به کمال شایسته ی خویش، سلسله ای از عبادات و وظایف اخلاقی معین فرموده است، تا آدمی در سایه ی عمل به آن ها به کمالی که برای آن آفریده شده است برسد و از لذایذ روحی و معنوی حاصل از این برنامه های تربیتی الهی، در دنیا و آخرت بهره مند گردد. تا مادامی که آدمی در این سیر تکاملی به پیش نرود، نیروهای معنوی و قوای روحانی او همچنان در مرحله ی استعداد باقی مانده و پا به عرصه ی فعلیت نخواهد گذاشت. قرآن کریم که غنی ترین منبع علوم ومعارف اسلامی و مصدر احکام تشریعی است، در خلال آیات کریمه اش، به بیان این بایدها و نبایدها پرداخته است که به این آیات، آیات الاحکام یا آیات فقهی می گویند. به یقین در این اوامر و تکالیف الهی، سیری تربیتی نهفته است که علم به آن، آدمی را برای دل سپردن و عمل به این اوامر و نواهی، مشتاق تر و با انگیزه تر می سازد و بالعکس غفلت از آن ، اثر بخشی تربیتی آن ها را به مراتب ناچیز می نماید. یکی از راه های شناخت این سیر تربیتی، توجه به گفتمان تربیتی آیات فقهی است و گفتمان کاوی به عنوان یکی از روش های نوین تحلیل متن، ابزار کشف گفتمان است. درباره ی گفتمان کاوی، نظریات و تئوری های فراوانی وجود دارد و زبان شناسان، هریک بر اساس دیدگاه های فکری و فلسفی خود،آن را به نوعی تعریف نموده اند. این نوشتار، تلاش نموده است با اصلاح برخی مبانی و مولفه های آن، الگویی را انتخاب نمایدکه با مبانی و اصول حاکم بر قرآن نیز هماهنگ تر باشد. برای این منظور ، ابتدا نگاهی کوتاه به تعاریف گفتمان و گفتمان کاوی خواهد داشت و سپس منظور از گفتمان تربیتی در این پژوهش را بیان می دارد. سپس به معرفی مراتب تربیت در انسان می پردازد.از منظر این پژوهش، مراتب تربیت، به چهار مرتبه ی تربیت رفتاری به عنوان پایین ترین مرتبه و سپس تربیت روانی، تربیت صفاتی و در بالاترین مرتبه، تربیت معنوی یا الهی قابل تفکیک است. در ادامه الگوی گفتمان کاوی را بر روی آیات فقهی عبادات ( حج، نماز، روزه ) در قرآن کریم، به کار بسته و در پایان گفتمان هریک از عبادات را در مراتب چهارگانه ی تربیتی در قالب گزاره هایی اخلاقی – تربیتی ارائه می نماید.

فن وقف و ابتدا، ابزاری برای دریافت مفهوم کلام الهی است، که از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است. در تلاوت یک آیه، گاه با وجوه مختلف وقف و ابتدا، معانی متفاوتی پدید می آید که این معانی گاه صحیح نیستند و حتی موجب ایجاد فساد در کلام الهی می شود، گاه صحیح اند اما مراد حقیقی کلام نیستند. قاری باید با تشخیص مراد اصلی، آیه را به گونه ای تلاوت کند که معنای حقیقی به مخاطب القا شود. بنابراین قاری قرآن علاوه بر درک مفهوم آیات قرآن، باید از اثر گذاری وقف و ابتدای خود بر معنا نیز آگاه باشد. در این پایان نامه در پی مطالعه و بررسی اثر وقف و ابتدا بر معنای آیات قرآن هستیم. هدف از این تحقیق، تبیین نقش وقف و ابتدا در ارائه معانی عبارتهای قرآنی است. با تغییر محل وقف یا ابتدا می توان در عبارت پردازی و جمله بندی آیه، تغییراتی اعمال کرد که حاصل آن، ارائه معانی مختلف از آیه است. این پژوهش از ابتدای سوره اسرا تا پایان سوره فاطر، با بررسی آیات و عرضه مواضع وقف بر دو منبع منار الهدی فی بیان الوقف و الابتداء (اشمونی 1422ق) و علل الوقوف فی القرآن الکریم (سجاوندی 1422ق) وجوه متفاوت وقف و ابتدا را استخراج کرده است، هر کجا که این وجوه، خالق معانی متعدد است همچنین مواردی که در یک موضع، دو حالت وقف و وصل، در نگاه اول، موهم تفاوت معنا بوده است، با توجه به شواهد لغوی، نحوی، تفسیری و حدیثی، وجه ارجح در تلاوت آیه مشخص گردیده است. در برخی از موارد، مهمترین رهنمونِ ترجیح وجهی بر وجه دیگر، سیاق آیات بوده اند. از مجموع آیاتی که دارای وجوه نحوی متعدد بوده اند، تعداد 24 آیه ذیل عناوین: رابطه وقف و ابتدا با ترکیب ادبی آیات، اثر وقف تعسف بر معنای آیات، اثر وقف لازم بر معنای آیات، مواضع مشهور وقف معانقه و اثر وقف و وصل ِفواصلِ آیات بر معنا، مورد تحلیل و بررسی خاص قرار گرفتند. همچنین تلاوت قراَء مشهور در این مصادیق، بررسی و گزارشی از چگونگی وقف و ابتدای آنان ارائه شده است. طی این مراحل آشکار شد که ترکیب ادبی آیات قرآن با وقف و ابتدا ارتباط وسیعی دارد به طوری که با ارائه وجوه نحوی، محل های متفاوتی برای وقف و ابتدا قابل تشخیص است. وقف تعسف، اختلال آشکار در معنا و مفهوم کلام الهی وارد کرده و درجه خطای آن، دارای مراتبی است، عدم تبعیت از مواضع معین وقف یا تبعیت از اقوال ضعیف نحوی می تواند پدید آورنده وقف تعسف باشد. ضرورت وقف لازم، بخاطر جلوگیری از اختلاط معانی است، در برخی از آیات، وصل دو جمله به هم، موهم معنایی است که خلاف مقصود و مراد آیه است و گاه موجب فساد معنایی می گردد. وجوه مختلف وقف و ابتدا یا وقف و وصل آیات، پیرو تفاوت آراء نحوی و وجوه تفسیری است. ارتباط وقف و ابتدا با تفسیر، لغت، نحو، قرائت، بلاغت، روایت و فقه، ارتباطی عمیق است. در پایان به این نتیجه دست خواهیم یافت که وقوف قرآنی بر القای معنای آیات، نقش مهمی دارد و انتخاب هر کدام از مواضع وقف و ابتدا سبب القای مفاهیم خاصی در ذهن مخاطب می شود. واژگان کلیدی: ابتدا، تفسیر، قرآن، قرائت، وصل، وقف

چکیده : تفسیر اثری وروائی قرآن کریم گونه ای از تفسیر قرآن کریم است که از روشهای ابتدای صدر اسلام است وآغاز آن با احادیث نبوی پیرامون تبیین آیات قرآن کریم آغاز می شود خداوند در قرآن کریم یکی از وظایف پیامبر در قبال قرآن را همین دانسته است :« وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاس ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ» پس از پیامبر صحابه وتابعین به دید گاه اهل تسنن واهل بیت عصمت وطهارت به دید گاه اهل تشیع ادامه دهندگان این روش تفسیری هستند پس از گذشت چهارده قرن از نزول قرآن طبیعتا آثار وروایات زیادی در دو مکتب ،پیرامون تفسیر آیات قرآن نقل شده است که در کتب روائی وتفسیری مشهود است اما آنچه در این پژوهش بعنوان نو آوری در این زمینه انجام شده است این است که روایات واصله در بحث تفسیر قرآن اولا محور بندی وتفکیک بر حسب موضوع ودلالت روایت شده است ثانیا مصادر روائی وتفسیری آن باز خوانی شده و ثالثا تا حدودی دلالت آن تحلیل شده است .به جهت اینکه اکثر محدثین ومفسرین تنها به نقل روایات در این زمینه بسنده کرده اند، همانگونه که روایات فقهی در کتبی همانند وسائل الشیعه تفکیک شده اند روایات تفسیری نیز نیاز مند تفکیک است وهمانطور که روایات فقهی را کتبی همانند حدائق الناضره وجواهر الکلام بررسی سند شناسی و فقه الحدیثی کرده اند مدلول روایات تفسیری نیازمند چنین کاوشی است به عبارت دیگر همانند درس خارج فقه واصول لازم است کرسی دروسی همانند خارج تفسیر، خارج کلام و... برگزار وکتبی در این زمینه تدوین شود وهمانطور که از میراث حدیثی اهل بیت در فقه بهره برده می شود از این میراث گرانبها در گرایش های مختلف بهره مند شد روشی که در این پژوهش سعی بر اعمال آن شده است به صورت اسنادی وکتابخانه ای است وبرآیند این پژوهش ،توسعه تفسیر اثری قرآن ،در دو مکتب تشیع وتسنن، بر مبنای محور بندی ومسائلی که روایات تفسیری نیاز مند آن است همانند سند شناسی وفقه الحدیث قرار گرفته است پس از مطالعه بیش از 200 منبع تفسیری وحدیثی نتیجه محور بندی روایات بسمله - بعنوان اولین گام این کلان پروژه - در شش محور مجزا تقسیم وفصل بندی شد که فصل اول در شش بخش وشش محور؛ جزئیت بسمله را برای قرآن ، بعنوان آیه ای مستقل از قرآن ،برای سوره حمد ، وسائر سور ثابت می سازد در محور دوم سخن از روایاتی است که عظمت وفضیلت این کریمه را در سه بخش مجزا تبیین می کند ، محور سوم مربوط به قرائت این کریمه است وچگونگی قرائت بسمله و اسناد قرائت جهری واخفاتی بسمله را از دید گاه روایات بررسی می کند محور چهارم مربوط به کتابت ونوشتن بسمله است وروایاتی که مبین تعظیم وتکریم این کریمه به هنگام نوشتار وتاکید بر کتابت این مبارکه در همه امور است بازخوانی شده است پنجمین محور روایات ، مربوط به نزول بسمله است که مبین نزول این مبارکه بعنوان اولین آیه وعبارت قرآنی بر پیامبر و تکرار نزول این کریمه در ابتدای سور است ؛روایاتی که رابطه بسمله با آیات دیگرو رخدادهایی که هنگام نزول بسمله رخ داده است نیز در این فصل مطرح شده است آخرین محور مربوط به تفسیر وتاویل این کریمه از دیدگاه روایات است کل عبارت در یک بخش ومفردات آن در بخشهای مجزا محور بندی شده است . کلید واِژه ها: قرآن کریم ،تفسیر اثری ، تفسیر روائی ، تفسیر مقارن بسمله ، بسم الله ، جزئیت بسمله ،فضیلت بسمله ، قرائت بسمله ، کتابت بسمله ،نزول بسمله ،تفسیر وتاویل بسمله

چکیده: علم دینی یکی از مهم ترین مباحثی است که امروزه در حوزه های علمیه و دانشگاه های سراسر کشور مورد توجه و عنایت ویژه ای قرار گرفته است، زیرا سال ها است که نزاع علم(به عنوان محصول و فرایند عقل)و دین به(عنوان ره آورد وحی)اذهان بسیاری را به خود مشغول داشته است. این نزاع، محصول تصوری ناصواب از نسبت علم و دین می باشد مبنی بر این که علم در مقابل دین است. آیت الله جوادی آملی به عنوان یک نظریه پرداز بزرگ علوم اسلامی در صدد رفع این تعارض و دینی ساختن همه ی علوم بر آمده است. نگرش خاص معظم له در خصوص علم دینی را از سه منظر می توان مورد بررسی قرار داد. منظر اول، علم دینی از لحاظ موضوع است از این جهت که موضوع علم دینی کل خلقت است چون همه ی هستی مخلوق خدا است و متعلق علم الهی؛ منظر دوم، ماهیت علم دینی از منظر غایت است که همانا کشف حقیقت و رسیدن به معرفت و نهایتا قرب حضرت باری تعالی است؛و منظر سوم،علم دینی از منظر روش است که این روش یا شهود است و در عرفان کارآیی دارد، و یا استنباط عقلی است که در فلسفه و علوم عقلی به کار گرفته می شود، ویا استقراء است که در علوم تجربی استعمال دارد. هر کدام ازاین سه منظر دارای فرعیاتی است که می تواند به تبیین دقیق بحث کمک کند. و نهایتا به آسیب شناسی علم دینی می رسیم که ناظر به مسئله ی نباید های علم دینی است. چون علم دینی فرع بر دین است، بدین خاطر باید ابتدا به بحث آسیب شناسی خود دین و پژوهش دینی یا همان دین پژوهی پرداخت و سپس موضوع آسیب شناسی علم دینی در کلام آیت الله جوادی آملی مورد بحث قرار گیرد. این آسیب شناسی هم ناظر به خود علم دینی است وهم ناظر به عالم دینی به عنوان علت فاعلی و حقیقی علم دینی و همچنین عمل به علوم، علم بدون ایمان، صبغه ی بشری به عقل دادن، آفت جدایی دین از علم و آسیب های پنج گانه ی مطرح در آسیب شناسی های مشترک در ادیان و علوم مختلف که به صورت مختصر و مفید مطرح شده است. کلید واژه ها: علم، دین، علم دینی، جوادی آملی. ?

چکیده ابن عربی معروف به شیخ اکبر،چهره ی برجسته ی عرفان اسلامی در زمینه های تفسیریّ و تأویلیّ دارای آرای ویژه ای می باشد که بررسی و شناخت این آرای منوط به درک صحیح نظریّهتفسیریّ او است.با توجه به این که درک مبانی او در محورهای متعدد، متوقف بر تحلیل مبانی شناخت شناسی یا هندسه ی معرفتی او است در آغاز رساله، هندسه ی معرفتی او مورد بررسی قرار گرفته است. نظریّه تفسیریّ ابن عربی در صدد بیان مبانی، اصول و روش تفسیریّ او می باشد و در دو محور تفسیر و تأویل دارای مبانی خاص و اصول خویش است.او در صدد تبیین مبانی صدوری قرآن و مبانی دلالی تفسیر و تأویل برآمده و اصول حاکم بر تفسیر و تأویل قرآن را مورد بررسی قرار داده است و از روشهای عقلی اجتهادی و عقلی برهانی و روش تأویلی در تفسیر خویش بهره برده است.نظریّه تفسیریّ ابن عربی در راستای تبیین ضابطه مند بودن تفسیر و تأویل است.روش تحقیق این رسالهتوصیفی ـ تحلیلی است و در آن به توصیف مبانی و اصول حاکم بر نظریّه تفسیریّ و روش تفسیریّ ابن عربی پرداخته شده است.مراحل انجام تحقیق در آغاز بر اساس استخراج مبانی محیی الدیندر محور های متعددی همچون هندسه ی معرفتی، مبانی حاکم بر تفسیر و تأویلو اصول حاکم بر تفسیر و تأویل و روشهای تفسیریّاو از کتابها ورساله های متعددی که این دانشمند کوشا به جا گذاشته استوار است و سپس به بررسی تفسیرها و تأویلاتی که او در کتابها و رساله هایش به آنها پرداخته، اقدام شده است و در مرحله ی بعد بر اساس مبانی مورد پذیرش او به تحلیل تفسیرها و تأویلات مبادرت شده است و در ادامه در مقام تحلیل و ارزیابی نظریّه ی او برآمده ایم. کلید واژه: قرآن، نظریّه تفسیریّ، تأویل، شهود، ابن عربی .

تحقیق حاضر سعی دارد با ارائه نظریه های مطرح شده توسط روانشناسان در باب انگیزش و همچنین تحلیل محتوایی آیات قرآن، چگونگی بروز رفتار را از منظر روانشناسی و قرآن مورد بررسی قرار داده و در نهایت الگویی کامل و جامعتراز قبل را ارائه دهد. از منظر روانشناسی انگیزش در پنج محور اساسی مورد مطالعه قرار می گیرد، که این پنج محور از این قرارند، انگیزش فیزیولوژیکی، انگیزش بیرونی، انگیزش درونی، انگیزش شناختی و تئوری های نیاز. انگیزش فیزیولوژیکی با رویکردی زیست شناختی به رفتار و انگیزش به اموری همچون نیاز به غذا، آب و جفت جنسی نظر دارد که به عملکرد بدن و نیازهای فیزیولوژیکیآن مربوط می گردند. انگیزش بیرونی به بررسی جایگاه علل و عوامل بیرونی، همچون تشویق و تنبیه در بروز رفتار می پردازد، حال آنکه انگیزش درونی به رفتارهایی مانند کنجکاوی، اکتشاف و فعالیت و دستکاری مربوط می گردد که بدون وجود عوامل تشویق کننده یا تنبیه کننده بیرونی و صرفا به خاطر علل درونی و لذت ذاتی این رفتار ها شکل می گیرند. انگیزش شناختی به نقش پردازش اطلاعات دریافتی از محیط اطراف شخص و شناخت موقعیت ها و حالت های ایده آل قابل دسترسی نظر دارد که این موقعیت ها و حالت های ایده آل می توانند انرژی و نیروی فرد را برای کسب خود بسیج نموده و رفتار وی را به سمت خود سوق دهند. پنجمین محور مطالعاتی انگیزش، تئوری های نیاز هستند، که به معرفی نیازهای متفاوت انسان که وی را به واکنش و فعالیت وا می دارند می پردازند. با توجه به رویکرد تعالی بخش و تکامل گرایانه قرآن به انسان و رفتار، سه دسته نیاز برای انسان می توان برشمرد که این نیازها عبارتند از، نیازهای بقا، نیازهای روانشناختی و نیازهای تعالی و رشد. قرآن علاوه بر اشاره به نیازهایی که انسان برای بودن و بقا به آنها محتاج است، رویکردی تعالی بخش نسبت به انسان داشته و در همین راستا به معرفی نیازهایی می پردازد که در مسیر رشد و تکامل ظهور و بروز می یابند. مهم ترین نیازهای تعالی و رشد از منظر قرآن عبارتند از، نیاز معناگرایی و حقیقت، نیاز پرستش و عبودیت، نیاز اخلاقی ( نیاز به خیر و نیکی) و نیاز عدالت. علاوه بر نیازهای فوق، قرآن سه مکانیسم کشش بیرونی ( پاداش و جزاء)، الگو دهی و جمع گرایی را نیز جهت انگیختگی بیشتر انسان در راستای تکامل و رشد ارائه می دهد. منظور از کشش بیرونی همان پاداش و جزاء یا مشوق ها و تقویت کننده های مثبت و منفی است که به ترتیب موجب بروز و افزایش یا کاهش احتمال وقوع رفتار می گردند. دومین مکانیسم انگیزاننده قرآن الگو دهی است. الگو ها که می توانند شامل شخصیت های مثبت یا منفی گردند، با ایجاد سهولت در امر یادگیری و برقراری فضای مقایسه بین اشخاص با الگوها، به شدت در تقویت یا عدم تقویت برخی رفتارها موثر اند. جمع گرایی بر این اصل استوار است که رفتاری که با هنجارهای اجتماعی متفاوت بوده و یا مورد حمایت اجتماع واقع نمی گردد جهت ظهور و بروز از احتمال کمتری نسبت به رفتاری که به هنجاری اجتماعی تبدیل شده و یا مورد حمایت اجتماع قرار می گیرد برخوردار است. بر همین اساس یکسان سازی هنجارها و ناهنجار های دینی با هنجارها و نا هنجارهای اجتماعی در بروز رفتار دینی بسیار موثر و نتیجه بخش خواهد بود، و از طرفی دیگر عدم انطباق هنجارها و نا هنجارهای دینی با هنجارها و نا هنجارهای اجتماعی موانع بیشتری را جهت بروز رفتار دینی به همراه خواهد داشت. با توجه به ویژگیهای روانشناسی غربی از جمله تجربی بودن، تکاملی بودن، انسان مرکزی و دنیا مداری و غفلت از آخرت، مبحث انگیزش و بررسی رفتار در روانشناسی موجود با دو ضعف اساسی عدم جامعیت و غفلت از بعد معنوی و ارزشی رفتار روبروست. این در حالیست که قرآن رویکردی معنویت گرا و ارزشی به رفتار و انگیزش داشته و در همین راستا رفتار را بر اساس دو واژه کلیدی هدایت و ضلالت در گستره ای از نهایت ضلالت و گمراهی تا نهایت هدایت و رشد متغیر می داند. به عبارت دیگر آنچه از منظر قرآن اهمیت دارد چگونگی بروز رفتار هدایتگرانه یا گمراهانه است، نه بررسی صرف رفتار، بدون توجه به بعد معنوی و ارزشی آن.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

روشهای تصفیه شربت کارخانه های قند با آهک و گازکربنیک و شرایط ایجاد رسوب مناسب برای سدیمانتاسیون و فیلتراسیون در بخش بررسی منابع علمی بررسی شد. برای رسیدن به کیفیت شربت زلال با خلوص شیمیایی بالا به منظور تولید شکر سفید با خلوص بالا و کاهش هزینه تصفیه، کنترل مراحل پیشین تصفیه، منابع و مقادیر ناخالصی های ورودی به شربت خام طی فرآیند عمل آوری چغندر و اکستراکسیون حائز اهمیت است . کاتیونها و آنیونهای ورودی به شربت خام در مسیر فرآیند شربت خام و شربت رقیق و دستگاههای تصفیه کارخانه قند اصفهان در بهره برداری سال 77 بررسی شد. در این ارتباط ضریب فیلتراسیون، سرعت سدیمانتاسیون و حجم گل اندازه گیری شد. برای این منظور دستگاه میکروفیلتر بریگل مولر براساس تجربیات عملی، طراحی و ساخته شد. با استفاده از آزمون رگرسیون چند مرحله ای(به روش پله ای) مهمترین عامل تاثیرگذار بر فرآیند فیلتراسیون و سدیمانتاسیون، کلوئیدهای شربت خام، قلیائیت و آهک مصرفی تعیین شد. تغییرات اسیدهای آلی طی مسیر فرآیند با دستگاه hplc اندازه گیری شد. هر چند که اسیدسیتریک اسید غالب چغندر است . اما در اثر فرآیند تصفیه 98/6 درصد اسید اگزالیک و 98/2 درصد اسیدسیتریک با رسوبات حذف شده است . در مقابل مقدار اسیدلاکتیک و اسیدپایروگلوتامیک شربت رقیق افزایش یافته است . بیلان کاتیون ˆ آنیون در شربت خام و شربت رقیق نشان می دهد که شربت رقیق حاصله پایدار حرارتی نمی باشد و دارای سطح بالایی از نمک آهک محلول است . در پایان پیشنهاداتی برای کنترل عملیات تصفیه به منظور بهبود کیفیت شربت و سدیمانتاسیون و فیلتراسیون کارخانه ارائه شده است .

کاروتنوئیدها عامل رنگ گوجه فرنگی می باشند.93درصد کل کارتنوئیدهای موجود در گوجه فرنگی را لایکوپن تشکیل می دهد که دارای اثر فیزیولوژیکی است و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد . لایکوپن در دسته کاروتن ها قرار داشته و محلول در چربی می باشد. رنگ کاروتنوئیدها بین نارنجی تا قرمز متغیر است. در سالهای اخیر با وجود اثرات سو رنگهای مصنوعی توجه خاصی به استفاده از رنگهای طبیعی مبذول شده ، لذا استخراج کاروتنوئیدهای گوجه فرنگی و استفاده آن در غذا به عنوان یک رنگ قرمز طبیعی حائز اهمیت می باشد. استخراج کاروتنوئیدهای گوجه فرنگی بوسیله دو روش حلال و دی اکسید کربن فوق بحرانی انجام شد.

در این تحقیق اطلاعات لازم در مورد کاربرد و خواص فیزیولوژیکی اسانس گیاهان معطر بومی ایران در زمینه عطر و طعم سازی جمع آوری شد و تعدادی از گیاهان معطر همچون پوست دارچین ، ریشه زنجبیل ، میوه گشنیز ، غنچه گل میخک و پوست لیمو برای استخراج اسانس و ساخت عصاره معطر نوشابه ها مطابق روش های علمی و تجربی انتخاب شدند. خصوصیات فیزیکی اسانسها از قبیل اندیس رفراکسیون ، حلالیت و رنگ و ترکیبات سازنده اسانسها با روشهای شیمیایی و فیزیکی ‏‎(tlc)‎‏ بررسی و پس از مقایسه ‏‎r*f‎‏ هریک از ترکیبات شاخص اسانس ها با استاندارد های تهیه شده باز اطلس کروماتوگرافی ، تعدادی فرمولاسیون معطر به عنوان طعم دهنده نوشابه برای ساخت نوشابه های آزمایشی تهیه شد . نوشابه های آزمایشی از این عصاره ها در آزمایشگاه مطابق روش های صنعتی تهیه شد . و پایدار ی آن در شرایط مختلف نگهداری به مدت دو ماه با روش ایکومزا بررسی شد. پس از آزمایشهای فیزیکی و شیمیایی استاندارد همچون دانسیته ، بریکس ، ‏‎ph‎‏ اسیدیته و خاکستر فاکتورهای پذیرش آن از طریق آزمون های حسی به دو روش آزمون پنج امتیازی مطابق جامعه بین المللی نوشابه سازان و مقایسات چند گانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل در قالب طرح کاملا تصادفی در سطح آماری 5 درصد نشان داد که نوشابه های فرموله شده آزمایشی با اثرات فرموله شده آزمایشی با اثرات فیزیولوژیکی مربوط با اسانس های مصرفی از بعد عطر و طعمی کاملا قابل مقایسه با نوشابه های موجود در بازار می باشند و می توانند به عنوان فرمولاسیون به عنوان فرمولاسیون و محصولات جدید سالم، ساده و با ارزش به صنعت عرضه شود.

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف روغن ماهی و روغن آفتابگردان جیره بر کمیت و کیفیت گوشت ماهی قزل آلای رنگین کمان با وزن میانگین 150-100 گرم جیره، 8 جیره آزمایشی تشکیل یافته از سطوح 5 ، 10 و 15 درصد روغن ماهی، 5، 10 و 15 درصد روغن آفتابگردان، جیره بدون روغن و شاهد که جیره شاهد همان جیره تجاری رایج در بازار بود، تهیه گردید. نتایج حاصله نشان داد که سطوح مختلف روغن ماهی و روغن آفتابگردان جیره بر تمامی معیارها اندازه گیری شده، به غیر از شاخص کبدی ، درصد بقا و درصد خاکستر لاشه اثر معنی دار داشته است. لذا پیشنهاد می شود برای افزایش کمیت گوشت از سطوح بالای روغن ماهی و برای افزایش کیفیت گوشت از سطوح پائین روغن آفتابگردان در جیره استفاده گردد.