این تحقیق جهت مطالعه شرایط رویشگاهی گیاه استبرقcalotropis procera l.) ) و ارائه مدلی منطقه ای براساس ارتباط بین برخی خصوصیات گیاهی استبرق چون تراکم، سطح تاج پوشش، محیط یقه، ارتفاع و تعداد انشعاب گیاه و عوامل محیطی از جمله اقلیم، خاک و توپوگرافی است. منطقه مورد مطالعه شهرستان های جنوبی استان فارس (لار، لامرد، مهر، خنج) می باشند. از روش انتخابی جهت مطالعه و انتخاب رویشگاه های استبرق استفاده گردید داده های اقلیمی از یک دوره 19 ساله ایستگاه های منطقه جمع آوری شد. در داخل هر رویشگاه نمونه های خاک و گیاه به صورت تصادفی با توجه به تغییر رویشگاه گرفته شد. با استفاده از لایه های شیب و جهت شیب حاصل از نقشه dem استان، خصوصیلت توپوگرافی رویشگاه ها استخراج گردید. از روش های آماری همبستگی و برازش مدلهای رگرسیونی (رگرسیون ساده، چندگانه، گام به گام و تحلیل مولفه های اصلی) استفاده گردید سپس جهت مطالعه هم زمان و جامع عوامل محیطی و پارامترهای گیاهی از روش رگرسیون چندگانه-چندجمله ای به صورت برنامه نویسی در محیط نرم افزار r استفاده و مدل ریاضی آماری روابط بین عوامل اکولوژیکی و خصوصیات گیاهی استبرق تهیه شد. در نهایت مدل ریاضی حاصل توسط نرم افزار arc gis به نقشه تبدیل و نقشه پیش بینی تراکم گیاه استبرق بدست آمد. بر طبق نتایج، استبرق در اقلیم های خشک و نیمه خشک حضور دارد و در این اقلیم ها در مناطق گرم با رطوبت نسبی بالا استقرار بیشتری داشته و در خاک هایی با بافت متراکم و سنگین، هدایت الکتریکی و نسبت جذب سطحی سدیم بالا استقرار کمتری داشت همچنین بیشترین حضور استبرق در دامنه های کم شیب در جهات شرق، جنوب، جنوب شرقی و مسطح بود. مقایسه نتایج نشان داد مدل بدست آمده از روش رگرسیون چندگانه-چند جمله ای دارای اعتبار بیشتری بود.

هدف کلی از انجام تحقیق ارزشیابی برنامه درسی مبتنی بر 3 بعد اصلی ارزشیابی سطح برنامه درسی (قصد شده، اجرا شده و کسب شده)، حوزه برنامه درسی (مقاصد و اهداف، محتوا، روش، ارزیابی و مدیریت) و کارکرد ارزشیابی بر مبنای معیار درونی و بیرونی می باشد. جامعه آماری تحقیق متشکل از کلیه اعضای هیات علمی و یک کلاس از دانشجویان سال آخر رشته های کارشناسی، رشته های مشترک (منابع طبیعی، گیاه پزشکی، مهندسی آب و زراعت) دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز و پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج) بود که با استفاده از نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در تحقیق حاضر پرسشنامه محقق ساخته شامل ابعاد مختلف ارزشیابی برنامه درسی است که پس از محاسبه روایی و پایایی در اختیار اعضای هیات علمی و دانشجویان قرار گرفت. اثربخشی برنامه درسی از نظر ابعاد مختلف با استفاده از روش های آماری آزمونt تک نمونه ای تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان داد که اثربخشی سطوح برنامه درسی رشته کشاورزی دانشگاه های شیراز و تهران پایین تر از حد مطلوب بود. اثربخشی حوزه های برنامه درسی رشته کشاورزی دانشگاه های شیراز و تهران پایین تر از حد مطلوب بود. اثربخشی کارکردهای برنامه درسی رشته کشاورزی دانشگاه های شیراز و تهران پایین تر از حد مطلوب بود.

به طور کلی مناطق خشک جهان در محدوده های بین عرض های 30- 15 درجه شمالی و جنوبی قرار دارند(کوچکی و محلاتی، 1372). بیابان ها نواحی هستند که دارای بارش غیر قابل پیش بینی، تبخیر و تعرق پتانسیل بیشتر از بارش، سطح سفره آب زیرزمینی بالا و دارای سرعت تبخیر زیاد می باشند. به همین دلیل نمک های اضافی بر سطح خاک جمع می شوند(کیجل ،1995). فاکتور هایی مانند اقلیم، خاک، توپوگرافی و خشکی در توزیع گیاهان مناطق خشک تاثیردارند. پیشروی بیابان ها، زوال زمین در نواحی خشک، نیمه خشک و مناطق نیمه مرطوب را در بر می گیرد و عوامل موثر در پیدایش آن در وهله اول فعالیت های انسانی و تغییرات آب و هوا می باشد. شایان ذکر است پیشروی بیابان ها به معنی گسترش بیابان های گذشته نیست بلکه هر جایی ممکن است به بیابان تبدیل شود. این فرایند در حقیقت به این دلیل رخ می دهد که اکوسیستم های نواحی خشک که بیش از یک سوم کره زمین را در بر می گیرد، شدیداَ در معرض استفاده بیش از حد و عدم بهره برداری صحیح از زمین قرار دارند. فقر، جنگل زدایی، تخریب جنگل ها، چرای بیش از حد دام ها، روش های نامناسب و نادرست آبیاری و عدم ثبات سیاسی همگی زمین ها را تحت تاثیر قرار داده است. بیابان ها از نظر اینکه زیستگاه هستند و به تقریب 14 درصد از جمعیت جهان در این مناطق واقع است و همچنین بسترگاه بانک ژن و بسیاری از معادن با ارزش است، دارای اهمیت می باشند(ویت فورد ،2002). ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک و پایین بودن میانگین بارندگی (در حدود یک سوم میانگین جهانی) پیوسته دچار تنش کم آبی و خشکسالی های مداوم و متناوب بوده است. با توجه به اینکه بخش اعظمی از مراتع ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند بحث خشکی و خسارات ناشی از آن در این مناطق دارای اهمیت بسیاری می باشد(مشکوه،1376). کشور ایران بخاطر قرار گرفتن در کمربند خشک جغرافیایی و نوار بیابانی که در 25 تا 40 درجه عرض شمالی واقع شده است عموما دارای اقلیم خشک و نیمه خشک می باشد و از شرایط آب و هوایی گرمی برخوردار است که جزء مناطق کم باران جهان به حساب می آید. میانگین دراز مدت بارندگی سالیانه در کشور حدود 250 میلی متر تخمین زده می شود، که کمتر از 3/1 بارندگی سالیانه در سطح زمین است(ناظم السادات، 1379). فلات مرکزی ایران یکی از معروفترین مناطق خشک جهان محسوب می شود. این کشور با مساحت 165میلیون کیلومترمربع در جنوب غربی آسیا و در نوار خشک جهان قرار گرفته است. 80% از کل سرزمین ایران از آب هوای خشک و نیمه خشک برخوردار است(یونپ، 1992). به این ترتیب در معرض خطر فرایند پیشروی بیابان ها قرار دارد و 12 میلیون هکتار نیز ماسه ای بوده و از شن و ریگ روان پوشیده شده است . ایران 1/2% خشکی های جهان را داراست که در مجموع شامل 2/4% بیابان های جهان است. به طور کلی مناطق خشک و نیمه خشک جهان وسعتی در حدود 44 میلیون کیلومتر مربع را شامل می شوند که حدود 39 درصد از این مساحت جزو مناطق خشک محسوب می شود(یونپ، 1992). در کشور ایران نیز به جز سواحل دریای خزر و قسمت های کوچکی از شمال غربی کشور بقیه مناطق جزء نقاط خشک و نیمه خشک محسوب می شوند . به همین دلیل در کلیه برنامه ریزی ها جهت کشاورزی، آبیاری و منابع طبیعی خشکی به عنوان مهم ترین عامل تعیین کننده مورد توجه قرار می گیرد( جنگجو،1383). در حال حاضر وسعت بیابان های کشور 34 میلیون هکتار است و مراتع فقیر بیابانی 16میلیون هکتار را پوشش می دهند .حدود 66/66% اراضی ایران به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی، دوری از منابع آبی و همچنین فیزیوگرافی جزء مناطق بیابانی هستند(رفاهی،1378). فقدان یا کمبود شدید بارندگی و منابع آبی در مناطق خشک و نیمه خشک و اقلیم زیستی خاص این نواحی، سازگاری های ویژه ای در گیاهان و جانوران بومی مناطق فوق به وجود آورده است تا امکان ادامه حیات در شرایط تنش رطوبتی یا کیفیت نامناسب آب و خاک داشته باشند. از شاخص های مهم ارزیابی مناطق بیابانی وضعیت پوشش گیاهی آن است. شرایط اقلیمی و میزان آب مورد دسترس در بیابان باعث بروز رفتار هایی در گیاه جهت سازگاری می شود. با کاهش رطوبت خاک در گیاه کاهش میزان آب داخلی و در نتیجه کاهش رشد و عملکرد را شاهد می باشیم. گیاهان در شرایط تنش خشکی با ایجاد تغییرات مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی و متابولیسمی در تمامی اندام های خود، به تنش پاسخ می دهند. در سطح یاخته ای، پاسخ گیاه به کمبود آب می تواند به صورت آسیب های یاخته ای ظاهر شود اما ممکن است با ایجاد سازگاری با تنش پاسخ های دیگری نیز بدهد(هانگ ،2003). گیاهان این مناطق دارای خصوصیات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی خاصی هستند که باعث می شود از حداقل ذخیره رطوبتی در خاک و هوا استفاده کنند و اندوخته رطوبتی گیاه نیز کمتر از حد معمول تلف شود. عمیق ترین سیستم ریشه ای برای جذب آب از اعماق پایین تر خاک، خاردارشدن ساقه ها و کوچک شدن سطح برگ ها برای کاهش میزان تبخیر، وجود پوششی مومی و چرب در سطح برگ ها، افزایش اندام های ذخیره کننده رطوبت، گوشتی و آبدارشدن ساقه و … نمونه ای از این تغییرات مرفولوژیکی است. از نظر ساختار درونی و فیزیولوژیکی نیز در گیاهان هورمون های تنظیم کننده خاص با توجه به خشکی اقلیم منطقه و کمبود رطوبت ترشح می شود و فرآیند تعرق گیاه از ساز و کار ویژه ای تبعیت می کند(مصدقی، 1374). در این مناطق محدودیت بارندگی باعث وقوع فرسایش بادی بیش از فرسایش آبی می شود ، و به خاطر کمبود پوشش گیاهی دچار فرسایش بادی و طوفان های شن هستند. به منظور جلوگیری از پدیده های فوق در سطح جهان، از چندین دهه قبل در سطح وسیع اقدامات گسترده ای آغاز شده است. در ایران نیزکه بر روی کمربند بیابانی قرار دارد، پروژه هایی در رابطه با جلوگیری از گسترش بیابان و احیاء آن انجام شده است. یکی از راه های موثر در جلوگیری از رشد و گسترش روند بیابانی شدن، کنترل بیولوژیکی است. کشت گونه های بومی و سازگار با شرایط منطقه یکی ازاقدامات اصلاحی مدیریتی است(جعفری، 1385). انتشار و حضور نباتات در هر منطقه ای وگسترش جوامع گیاهی بازتابی از شرایط خاکی و اقلیمی آن منطقه محسوب می شود. بنابراین شناخت روابط عملی میان عوامل خاک، آب و هوا و پوشش گیاهی در هر رویشگاه و تعمیم آن به سایر نقاط مشابه از جمله دستاوردهای با اهمیت در مطالعه اجتماعات گیاهی می باشد(علیزاده، 1374). استقرار گیاهچه حساسترین مرحله درطی دوره زندگی گیاه می باشد پاسخ گونه های مختلف گیاهی به تنش شوری و خشکی متفاوت است. این موضوع کمک می کند تا با انتخاب گیاهان مناسب و مقاوم به خشکی مناطق را احیا نمود(هانگ،2003).

چکیده بررسی امکان ارزیابی زیست توده برخی گونه های مهم مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از روش های غیرتخریبی به کوشش زهراملائی اندازه گیری زیست توده هرساله جهت ارزیابی بوم سازگان مرتعی (بررسی روند تغییر آن)، مدیریت مراتع ( سامانه های چرایی مناسب ) و ارزیابی پوشش در مراتع صورت می گیرد. از آنجا که اندازه گیری زیست توده بطور مستقیم مستلزم صرف وقت، هزینه و تخریب مرتع می باشد روش غیرتخریبی توسط مدلسازی می تواند مورد توجه قرار گیرد. با توجه به وسعت اکوسیستم مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک در کشور ما و درصد پوشش گیاهی کم در این مناطق و حساسیت آن به تخریب، معرفی روشی مناسب و غیر حذفی جهت برآورد زیست توده که از دقت و سرعت بالا و هزینه نمونه گیری پایینی برخوردار باشد همیشه مد نظر بوده است. تحقیق حاضر جهت برآورد میزان زیست توده گونه های مرتعی توسط ارائه مدل اکولوژیکی در دو مرحله شامل منطقه سپیدان (مرحله اول ) و دامنه کوه باجگاه از شهرستان شیراز (مرحله دوم ) اجرا گردید. گونه های مورد مطالعه شامل گونه های بوته ای چند ساله بودند که سه گونه آن در مرحله اول و دوم مشترک و دو گونه دیگر علاوه بر سه گونه مذکور در مرحله دوم نمونه برداری شدند. جهت تعیین معادلات اکولوژیکی برای تخمین زیست توده از صفات قطر متوسط تاج پوشش، محیط، ارتفاع متوسط و مساحت تاج پوشش استفاده گردید. برای این منظور تعداد تقریباً30 نمونه گیاه از هر گونه انتخاب و اندازه گیریها در مرحله اول نمونه گیری در تیرماه و در مرحله دوم در مهرماه با اختلاف زمانی سه ماه انجام شد. در مرحله دوم نمونه برداری جهت اندازه گیری مساحت تاج پوشش اقدام به عکسبرداری از 5 گونه مذکور شد. در هر دو منطقه پس از اندازه گیری صفات پوشش گیاهی برای هر گونه در سطح مرتع با استفاده از روش قطع و توزین زیست توده آنها اندازه گیری و معادلات اکولوژیکی آنها بدست آمد. نتایج نشان داد در گونه های a. ebenoides boiss, a. coluteopsis parsa, d. austroiranicus وp. salicornioides معادله مربوط به قطر و محیط پاسخگو هستند. در گونه a. tribuloides صفت قطر و سپس ارتفاع در گزینش معادلات در اولویت است. در فاز دوم مساحت تاج پوشش از بیشترین ضریب همبستگی برخوردار بود که گویای دقت بالا در روش عکسبرداری می باشد. با وجود اختلاف زمانی و مکانی در نمونه برداری و تفاوت شکل معادلات می توان معادلات بدست آمده را در مناطق مختلف با شرایط آب هوایی متفاوت بکار برد زیرا آزمون داده های هر منطقه در معادله بدست آمده در منطقه دیگر نشان داد که این تاثیر معنی دار نبود.

چکیده استفاده از فنون فازی طبقه ای در دسته بندی داده های ماهواره ای aster-l1b برای شناسایی رخساره های کویر در منطقه ابرکوه، استان یزد به کوشش ملیحه غفوری خرانق تحقیقات جاری نشان می دهد که تکنیک سنجش از دور، تکنیک بسیار کارآمدی در بررسی مناطق خشک و مطالعه تغییرات آن محسوب می شود. هدف تحقیق جاری، افزایش دقت و صحت نقشه رخساره های پلایای کویری منطقه ابرکوه یزد با تلفیق راه حل فازی طبقه ای با داده های ماهواره ای سنجنده aster-l1b است، که بر مبنای ماهیت طبقه ای رخساره های ژئومورفیک پلایای کویری و عدم قطعیت موجود در رابطه بین مقادیر کمی ویژگی های خاک و بازتاب طیفی آنها با هر یک از رخساره های مذکور است. با تعیین نقاط زمینی بر روی تصاویر ماهواره ای، ارزش پیکسل های نظیر نقاط زمینی در باندهای مختلف استخراج گردید و سپس رابطه بین داده های ماهواره ای و نتایج حاصل از آزمایشات خاک منطقه با استفاده از روش رگرسیون خطی و به روش گام به گام مورد ارزیابی قرار گرفت و دقت مدل ها با استفاده از فاکتورهای مختلف ارزیابی شد. با اعمال مدل ها بر روی تصاویر ماهواره ای، نقشه های مربوط به مولفه های شوری خاک تهیه گردید و پس از آن با به کارگیری معیارهای ارزیابی صحت، صحت طبقه بندی نقشه های حاصل بررسی گردید. پس از آن به منظور بررسی منشا فازی و غیرقطعی خصوصیات شوری پلایا، انجام آنالیزهای آماری و خوشه بندی بر روی تمام خصوصیات خاک انجام گرفت و در نهایت مدل سازی تجربی بر روی خوشه های حاصله اعمال شد. مدل های حاصله بر روی تصاویر اعمال شد و طبقه بندی نظارت شده و نظارت نشده بر روی تصاویر صورت گرفت و صحت طبقه بندی ها ارزیابی شد. نتایج نشان داد که روش فازی طبقه ای نتیجه بهتری از روش های متداول حداکثر درست نمایی ارائه نداد و این به علت تعداد کم نمونه ها است و اینکه پارامترهای شیمیایی اندازه گیری شده ممکن است با مرزهای ظاهری خاک انطباق نداشته باشند و یا تحت تاثیر آبشویی و جریان های هیدرولوژیکی باشد.

تنش خشکی به عنوان مهمترین تنش غیرزنده زمانی در گیاه اتفاق می افتد که آب مورد نیاز در مرحله ای از رشد یا تمام دوره رشدی به طور کامل فراهم نشود. آزمایش حاضر به منظور بررسی تاثیر دوره خشکی و بازیابی پس از آن بر تغییرات رشدی و بیوشیمیایی سه گونه آتریپلکس اجرا گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار انجام شد. فاکتور اول گونه های آتریپلکس شامل a. lentiformis، a. leucoclada و a. canescense و فاکتور دوم رژیم های مختلف آبیاری شامل آبیاری در حد 100%ظرفیت مزرعه (شاهد)، آبیاری در حد 75% ظرفیت مزرعه (تنش ملایم)، 50% ظرفیت مزرعه (تنش شدید) و بدون هیچ گونه آبیاری بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی ملایم و شدید موجب کاهش معنی داری در رشد هر سه گونه شد و تنش بدون آبیاری موجب از بین رفتن گونه های a. leucoclada و canescens a.شد. بازیابی توانست بخشی از این افت را در هر سه گونه به ویژه در گونه lentiformis a. جبران کند، به طوری که در این گونه تفاوت معنی داری بین رشد بوته ها در تیمار شاهد و 75% مزرعه وجود نداشت. درصد رطوبت بافت در تیمارهای شاهد، 75 و 50% ظرفیت مزرعه تفاوت معنی داری نداشت. در گونه lentiformis a. بدون آبیاری افت بسیار زیادی در درصد رطوبت ایجاد کرد، ولی بازیابی بخش بسیار زیادی از این رطوبت را جبران کرد. تیمارهای خشکی 75 و 50% ظرفیت مزرعه موجب افزایش معنی دار فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز شد، اما تیمار بدون آبیاری موجب کاهش قابل توجه در گونه a. lentiformis شد. گونه lentiformis a. دارای بیشترین فعالیت از هر چهار آنزیم بود. وزن خشک ارتباط مستقیم و معنی داری با وزن تر، درصد رطوبت و آنزیم های آنتی اکسیدان داشت. به طورکلی؛ تنش خشکی بسته به شدت تنش موجب کاهش رشد و افزایش آنزیم های آنتی اکسیدان در هر سه گونه شد؛ که بازیابی، بسته به گونه و شدت تنش، توانست بخشی از این افت را جبران کند. گونه a. lentiformis، احتمالا به دلیل دارا بودن مقادیر بالاتری از فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، دارای مقاومت بیشتر و توان بازیابی بالاتری بود.

چای ترش گیاهی یکساله است که منشاء آن آفریقا (آنگولا) می باشد. این گیاه امروزه در بسیاری از نواحی گرمسیر جهان کشت می شود. در شرایط بیابانی، در طی چرخه زندگی گیاه جوانه زنی بذر و استقرار گیاهچه از مراحل مرحله بحرانی برای گیاه می باشد. به منظور بررسی تاثیر عوامل نور، درجه حرارت، شوری و خشکی بر جوانه زنی بذر چای ترش، آزمایشات جوانه زنی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل در چهار تکرار انجام شد، تیمار ها در آزمایش اول شامل نور در 2 سطح (روشنایی و تاریکی) و درجه حرارت در 8 سطح (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد) و در آزمایش دوم فاکتور شوری در 7 سطح (0، 30، 60، 90، 120، 150 و 180 میلی مولار کلرید سدیم) و در آزمایش سوم فاکتور خشکی در 7 سطح (0، 1/0-، 2/0-، 3/0-، 4/0-، 5/0- و 6/0- مگاپاسکال) بود. نتایج نشان داد که تاثیر درجه حرارت بر صفات جوانه زنی معنی دار بود. درصد، سرعت و ضریب یکنواختی جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه با افزایش درجه حرارت تا 30 درجه افزایش و در 35 و 40 درجه کاهش یافتند. در حالیکه میانگین مدت جوانه زنی با افزایش درجه حرارت تا 30 درجه کاهش و در 35 و 40 درجه افزایش یافت. شوری (nacl) تاثیر بسیار معنی داری بر صفات جوانه زنی داشت. با افزایش شوری، درصد، سرعت و ضریب یکنواختی جوانه زنی، طول و وزن خشک گیاهچه کاهش اما میانگین مدت جوانه زنی افزایش یافت. پیش تیمار بذرها با نمک، صفات جوانه زنی را بهبود بخشید، پیش تیمار نمک حد آستانه تحمل شوری را از 77/30 به 57/53 میلی مولار افزایش داد. تنش خشکی تاثیر معنی داری بر صفات جوانه زنی داشت. با افزایش تنش خشکی، درصد، سرعت و ضریب یکنواختی جوانه زنی، طول و وزن خشک گیاهچه کاهش اما میانگین مدت جوانه زنی افزایش یافت. پیش تیمار بذر با پلی اتیلن گلیکول صفات جوانه زنی را بهبود بخشید و حد آستانه تحمل خشکی را از 147/0- به 207/0- مگاپاسکال افزایش داد

تریتی پایرم حاصل تلاقی گندم تتراپلوئید (triticum durum) و یک گونه از علف شور ساحل (thinopyrum bessarabicum) می باشد. استقرار ضعیف گیاهچه به دلیل خشکی، فقدان رطوبت کافی یکی از مهم ترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک است. در نتیجه، انتخاب ارقام و لاین های متحمل به تنش خشکی برای پایداری عملکرد ضرورت دارد. جوانه زنی یکی از مراحل اساسی و بحرانی در استقرار گیاهان می باشد. در این مطالعه از طرح بلوک های کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار استفاده شد. تیمارها در آزمایش اول شامل دما در 8 سطح (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد) و در آزمایش دوم شامل خشکی در 5 سطح (0، 3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) بود. نتایج نشان داد که تأثیر دما برصفات جوانه زنی معنی دار بود. درصد و سرعت و ضریب یکنواختی جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه با افزایش درجه حرارت تا 20 درجه سانتی گراد افزایش و پس از آن با افزایش درجه حرارت کاهش یافت. با توجه به نتایج مقایسه میانگین وزن خشک گیاهچه لاین های cr/b و la(4b,4d)/b حساس ترین لاین ها به سرما و لاین az/b متحمل ترین لاین به سرما بودند. همچنین لاین (ma/b)(cr/b)f3 حساس ترین لاین به گرما و لاین ka/b مقاوم ترین لاین به گرما بود. تنش خشکی تآثیر معنی-داری بر صفات جوانه زنی داشت. با افزایش خشکی، درصد، سرعت و ضریب یکنواختی جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و گیاهچه کاهش یافت. مقایسه میانگین وزن خشک گیاهچه نشان داد که لاین az/b مقاوم ترین لاین به خشکی و لاین (ka/b)(cr/b)f3 حساس ترین لاین به خشکی بود. پیش تیمار بذر با محلول(peg) 2/1- مگاپاسکال به مدت 2 روز، صفات جوانه زنی را بهبود بخشید. پیش تیمار (peg) حد آستانه تحمل خشکی و حد نهایی تحمل به خشکی را در همه لاین ها افزایش داد.

تیره نعنا دارای صفات و اختصاصات بسیار با اهمیت است .از جمله جنس های تیره نعنا که در ایران نیز وجود دارند جنس زاتاریا است .این جنس در ایران فقط یک گونه به نام مولتی فلورا دارد. اسانس، ماده موثر آویشن می باشد. هدف از این تحقیق تعیین بهترین محیط کاشت،نوع قلمه و بهترین سطح غلظت مواد تنطیم کننده رشد بر ریشه دهی قلمه گیاه آویشن شیرازی،جهت تولید نهال گیاه آویشن شیرازی و همچنین بررسی ترکیبات اسانس گیاه و درصد جوانه زنی در شرایط گلخانه است. برای انجام تیماربا مواد تنظیم کننده رشد ابتدا ایندول بوتریک اسید (iba) محلول های 250، 500، 1000 ،2000 ،3000 ،4000 ppm تهیه شد و بعد به مدت 10 ثانیه قلمه ها درون هورمون قرار گرفت. استخراج اسانس از نمونه های جمع آوری شده آویشن شیرازی در آزمایشگاه بخش علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز و به صورت تقطیر با آب توسط دستگاه (کلونجر) صورت گرفت.نتایج نشان داد که اقلیم سبب تمایز گیاه آویشن به 3 کیموتایپ مختلف( شامل کیموتایپ کارواکرول، کیموتایپ لینالول و کیموتایپ تیمول) شده است و اقلیم محل رشد گیاه اثر کاملا معنی داری بر روی میزان ترکیبات داخل اسانس گیاه آویشن دارد.قلمه های مناطق:آباده طشک، زرقان، قیرو کارزین و آباده سبز شدند و ریشه دار شدند ولی به تعداد کم ریشه دار شدند.که البته هورمون تاثیری بر روی آنها نداشته چون تعداد بیشتر گیاهان از شاهدها است که بدون هورمون بودند. به طور کلی نتایج نشان داد که اکوتیپ تاثیر معنی داری بر روند درصد جوانه زنی، درصد جوانه زنی نهایی، روند تعداد برگ، تعداد نهایی برگ، روند ارتفاع بوته و ارتفاع نهایی بوته در طول زمان دارد.

روش های نمونه برداری فاصله ای به علت سهولت در اجرا در اندازه گیری مشخصه های کمی جنگل های مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت بالایی برخوردارند. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی توانمندی هر یک از روش های فاصله ای در جمعآوری اطلاعات مربوط به ویژگی های زیست سنجی درختان بنه به عنوان دومین گونه مهم جنگلهای زاگرس، انجام شد. یک توده از درختان بنه به مساحت 45 هکتار در جنگل تحقیقاتی بنه فیروزآباد استان فارس انتخاب شد. با استفاده از یک شبکه 100 × 100 متر، 46 نقطه نمونه برداری در داخل محدوده مورد مطالعه قرار گرفت. نتایجنشانداد که با توجه به معیار صحت، دو روش نزدیک ترین همسایه (تک فاصله ای) و ترکیبی (چند فاصله ای) از بیشترین صحت برخوردار بودند. در برآورد ویژگی های ارتفاع، رویه زمینی، و تعداد در هکتار روش نزدیک ترین فرد، برای برآورد درصد تاج پوشش روش نزدیک ترین همسایه، در اندازه گیری مساحت تاج روش زوج های تصادفی و در برآورد قطر برابر سینه روش byth& ripleyکارآمدترین روش ها در منطقه مورد مطالعه بودند. از طرفی روش lis و مربع سرگردان به عنوان ناکارآمدترین روش از نظر دقت در محدوده پژوهش بودند

در کشاورزی سنتی، خاکورزی و کاشت مرسوم بخش بزرگی از انرژی در فعالیت های مزرعه از جمله مصرف سوخت و استهلاک قطعات تراکتور و دستگاه درگیر با خاک را به خود اختصاص می دهد. به طور کلی هدف از این تحقیق طراحی، ساخت و ارزیابی خاکورز- کارنده سه واحدی به صورت ترکیبی با خطی کار گندم و مقایسه آن با کشت مرسوم بود. در دستگاه جدید از پیش خیش هایی به منظور خاکورزی سطحی جهت جایگزینی شیار بازکن های متداول استفاده شد. عملیات برای کشت مرسوم (شاهد) در زمین پس از شخم با گاوآهن برگردان دار سه خیش، دیسک زنی با دیسک دوراهه دو زانویی و کشت با خطی کار پنوماتیک انجام شد. آزمایشها در بقایای سطحی 45% و خاک لومی-رسی با محتوای رطوبتی 15% انجام شد. عمق کار در حالت کشت مستقیم 5 سانتی متر و در حالت مرسوم 20 سانتی متر بود. طرح آماری مورد استفاده در این تحقیق طرح کرت های خرد شده بود. آزمایش ها در سه سطح سرعت (4، 6 و 8 کیلومتر بر ساعت) و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. نتایج نشان داد که دستگاه کشت مستقیم ساخته شده در مقایسه با کشت مرسوم به میزان 65%، 60%، 75% و 80% به ترتیب در زمان انجام عملیات، مصرف سوخت، کشش مالبندی و انرژی ویژه مالبندی (sde) کاهش داشته است. مقادیر عددی قطر متوسط وزنی کلوخه ها (mwd) و میزان تولید ماده خشک گیاهچه (cgr) در دو حالت در سطح 5% تفاوت معنی داری نداشت.

در مناطق خشک و نیمه خشک، خشکی از مهمترین تنش های محیطی است که اثرات نامطلوبی روی جوانه زنی و بنیه اولیه بذرها دارد. جهت بررسی واکنش اکوتیپ های متفاوت گیاه ماریتیغال به تنش خشکی و نیز تاثیر پرایمینگ بر تقویت بنیه اولیه بذرهای آن، آزمایشات جوانه زنی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی انجام شد. در آزمایش اول فاکتور خشکی در 4 سطح (fc، fc 75% ، fc 50% و fc 25%) و فاکتور منبع بذر (اکوتیپ) نیز در 4 سطح (اصفهان، اهواز، مجارستان و مشهد) بود. در آزمایش دوم، فاکتور خشکی در 4 سطح (fc، fc 75% ، fc 50% و fc 25%) و فاکتور مدت زمان پرایمینگ با peg (پلی اتیلن گلایکول 6000) نیز در 4 سطح (بدون پیش تیمار، 2 ، 4 و 6 روز پیش تیمار) مورد بررسی قرار گرفت. اکوتیپ های مختلف نسبت به تنش خشکی واکنش های متفاوتی را نشان دادند. اکوتیپ مشهد دارای بیشترین درصد جوانه زنی (75%)، طول ساقه چه، طول ریشه چه و وزن خشک ساقه چه بود. بیشترین میزان سرعت جوانه زنی (11/3)، وزن خشک ریشه چه و بنیه اولیه در اکوتیپ اهواز مشاهده شد. با افزایش تنش خشکی از شاهد به سطح 4 (fc 25%)، از میزان صفات مورد بررسی کاسته شد به جز صفت وزن خشک ریشه چه و بنیه اولیه بذر که در سطح سوم خشکی (fc50%) به حداکثر رسید و سپس کاهش یافت به طور کلی با افزایش خشکی، اکوتیپ اهواز دارای بالاترین سازگاری بود. پرایمینگ بذر نیز باعث بهبود بنیه اولیه بذر شد. با افزایش مدت زمان پرایمینگ، از درصد جوانه زنی بذور کاسته شد. بطوری که چوانه زنی بذور بدون پیش تیمار، بالاترین مقدار (حدود 80%) را دارا بودند. در حالی که درصد جوانه زنی در بذوری که 6 روز تحت پرایمینگ قرار گرفته بودند به 30% کاهش یافت. با افزایش مدت زمان پیش تیمار تا 4 روز، صفات طول ساقه چه، طول ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و وزن خشک ریشه چه افزایش یافت و پس از آن، افزایش مدت زمان پیش تیمار به 6 روز، تاثیری بر صفات مورد نظر نداشت. به عنوان مثال طول ساقه چه از 12/7 سانتی متر در سطح اول مدت پیش تیمار (بدون پیش تیمار) به 7/10 سانتی متر در سطح سوم (4روز پیش تیمار) رسید. طول ریشه چه از 15 سانتی متر به47/27 سانتی متر، وزن خشک ساقه چه از 80/2 گرم به 55/3 گرم و وزن خشک ریشه چه از 9/2 گرم به 19/4 گرم رسید. از بین صفات مورد بررسی، تنها صفت درصد جوانه زنی در سطح اول پیش تیمار (بدون پیش تیمار) به حداکثر (77%) رسید

تریتی پایرم حاصل تلاقی گندم تتراپلوئید(triricum durum l.)و یک گونه از علف شور ساحل (thinopyrum l. bessarabicum)می باشد. استقرار ضعیف گیاهچه به دلیل خشکی، فقدان رطوبت کافی یکی از مهم ترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک است. در نتیجه، انتخاب لاین های متحمل به تنش خشکی برای پایداری عملکرد ضرورت دارد. جوانه زنی یکی از مراحل اساسی وبحرانی در استقرار گیاهان می باشد. در این مطالعه به منظور تعیین دز مناسب، آزمایشی در دو مرحله بصورت بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و دو فاکتور لاین و دزهای مختلف اشعه گاما استفاده انجام شد. در مرحله اول این طرح از دزهای 0، 100، 150، 200، 250، 300 و 350 گری برای تعیین نقریبی دز بهینه با توجه به تحریک ایجاد شده دربذرها استفاده شد. آزمایش دوم شامل خشکی در 4 سطح(0، 2/0-، 4/0- و 6/0- مگاپاسگال) و اشعه گاما در 6 سطح(0، 10، 20، 30، 40، 50گری) بود. نتایج آزمایش اول نشان داد پرتوزایی تاثیر معنی داری بر صفت جوانه زنی داشت. درصد و سرعت و ضریب یکنواختی جوانه زنی و بنیه بذر(بنیه بذر 1، بنیه بذر 2 و بنیه بذر 3) و وزن خشک ساقه چه و وزن خشک ریشه چه با افزایش میزان پرتوتابی تا 200 گری افزایش وپس از آن با افزایش میزان پرتو کاهش یافت. همچنین صفت جوانه زنی لاین ها از نظر تاثیرپذیری نسبت به پرتو گاما متفاوت بودند. نتایج آزمایش دوم نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر صفت جوانه زنی داشت. با افزایش خشکی، درصد و سرعت و ضریب یکنواختی جوانه زنی طول ریشه چه و ساقه چه ووزن خشک ساقه چه و ریشه چه کاهش یافت. مقایسه میانگین وزن خشک نشان داد که لاین(ka/ b)(cr/ b) f3) حساس ترین لاین به خشکی بود. با افزایش دز، تحمل لاین ها به تنش خشکی افزایش یافت ولی از روند خاصی برخوردار نبود. در آزمایش اول که عمل پرتودهی با دزهای بالا بهترین عملکرد در صفات در دزهای 200-150 گری مشاهده شد که این نتایج در قسمت گلخانه با توجه به معنی داری وزن خشک گیاهچه به تنهایی تایید شد و در خشکی fc نیز دارای بیشترین مقدار بود. در آزمایش دوم که تیمارها شامل اشعه گاما و خشکی peg بود بهترین عملکرد در پرتو برابر با 50گری و peg با غلظت2/0- مشاهده شد.

روابط متقابل اکولوژیک درختان با یکدیگر در مدیریت پایدار پوشش های گیاهی اهمیت بسزایی دارد. در اکولوژی مکانی، این روابط متقابل و همچنین ارتباط بین فرآیندهایی چون رویش، رقابت و یا توالی که در یک توده از درختان رخ می دهد با نحوه پراکنش درختان و الگوی مکانی آنها بررسی می شود. توزیع مکانی درختان در جوامع گیاهی خشک و نیمه خشک، روابط متقابل رقابتی یا تسهیل کنندگی درون یا بین گونه ای یک جامعه را نمایان می سازد. بنابراین این پژوهش با هدف مطالعه روابط متقابل گونه بنه (pistacia atlantica) و سه گونه جنس بادام (amygdalus spp.) به عنوان یکی از تیپ های غالب رویشگاه های خشک و نیمه خشک زاگرس انجام شد. با استفاده از فرایند پوآسون ناهمگن، توزیع مکانی همه درختان و درختچه ها ارزیابی شد. با استفاده از تابع های d و hs و همچنین g و o تک و دو متغیره، روابط متقابل درون و بین گونه ای بنه و گونه های جنس بادام در منطقه مورد مطالعه تحلیل شد.

چکیده ندارد.