چکیده ندارد.

بمنظور بررسی تاثیر مقادیر و زمانهای متفاوت مصرف ازت (اوره) بر روی عملکرد و برخی صفات زراعی دو رقم نخود معمولی (جم و کاکا) آزمایشی انجام گرفت . تیمارهای کودی عبارت بودند از: آزمایش در قالب طرح کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجراء گردید. ارقام بعنوان فاکتور اصلی و تیمارهای کودی بعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسی عبارت بودند از : -1 ارتفاع گیاه -2 عرض و گسترش گیاه -3 شروع گلدهی -4 رسیدن اولین نیام -5 رسیدن کامل محصول -6 تعداد نیام در بوته -7 تعداد بذر در ده نیام -8 وزن صد دانه -9 عملکرد دانه . نتایج بدست آمده نشان میدهد که بین ارقام از نظر کلیه صفات مورد بررسی اختلاف معنی دار وجود دارد ولی اثر متقابل ارقام و تیمارهای کودی در هیچ مورد معنی دار نشد، هرچند که روند تغییرات کمی صفات نسبت به تیمارهای کودی در دو رقم کاملا" یکسان نبودند. اثر تیمارهای کودی مختلف به روش ارتفاع و گسترش گیاه، زمان رسیدگی کامل، تعداد نیام در بوته، وزن صد دانه و عملکرد معنی دار گردید. این آزمایش نشان داد که تیمارهای 60-2 و 60-1 در مقایسه با سایر تیمارها بیشترین تاثیر را روی افزایش ارتفاع و عرض گیاهان در هر دو رقم بجا گذاشتند ولی مصرف ازت در اواخر گلدهی اثر چندانی بر روی این صفت نداشته است . طول دوره زندگی گیاه با مصرف مقادیر مختلف ازت در مرحله زایشی افزایش یافت ، هر چند که طویل تر شدن زندگی گیاه همبستگی معنی داری را با عملکرد دو رقم نخود نشان نداد (جداول همبستگی)، ولی افزایش طول زندگی گیاه با سنگین تر کردن وزن دانه ها موجب بالا رفتن عملکرد تیمارهای اواخر گلدهی در مقایسه با شاهد گردید. استفاده از ازت به هر میزان در هنگام کاشت یا مصرف آن در دو نوبت اثر قابل ملاحظه ای را از نظر تعداد نیام در بوته و عملکرد دانه دو رقم نخود در مقایسه با مصرف ازت در دوره زایشی یا شاهد داشت . عکس این امر در مورد وزن صد دانه مشاهده گردید، چرا که مصرف ازت در دوره زایشی یا شاهد داشت . عکس این امر در مورد وزن صد دانه مشاهده گردید، چرا که مصرف مقادیر مختلف ازت در دوره زایشی یا 60 کیلوگرم ازت در دو نوبت منجر به افزایش وزن دانه هر دو رقم در مقایسه با تیمارهای کودی زمان کاشت گردید. بنابراین مشخص شد که مصرف ازت هنگام کاشت بهترین تاثیر را روی تعداد نیام در بوته و نهایتا" عملکرد گذاشته، حال آنکه استفاده از ازت در اواخر گلدهی علیرغم افزایش قابل ملاحظه وزن دانه ها و زیاد کردن عملکرد در مقایسه با شاهد، اثر کمتری روی افزایش محصول در مقایسه با تیمارهای کودی زمان کاشت داشته است . بهترین تیمارها از نظر عملکرد مصرف 60 کیلوگرم ازت در دو نوبت بود . زیرا وجود مقدار کافی ازت در هر دو زمان (مرحله زایشی و رویشی) با افزایش قابل توجه تعداد نیام در گیاه و وزن دانه ها، بیشترین مقدار محصول را تولید نمود . ترتیب قرار گرفتن صعودی - نزولی تیمارهای کودی نسبت به صفات مورد مطالعه در دو رقم جم و کاکا با مختصر اختلافاتی مشابه یکدیگر بودند.

برای تشخیص و شناخت ارقام مقاوم به شوری گیاهان زراعی و در نهایت معرفی ارقام مقاوم در مرحله جوانه زنی برای ناحیه ای که به وسعت 450 هزار هکتار میباشد، این بررسی صورت گرفته است . این ناحیه موسوم به دشت آجی چای و واقع در غرب تبریز است که تا کناره های دریاچه ارومیه امتداد دارد. رودخانه شورآجی چای که در اوایل بهار و تابستان که آب آجی چای بعلت کاهش تقلیل یافته و کیفیت آن نامطلوب میگردد، زراعتهای مختلف دچار صدمات شدید ناشی از افزایش غلظت مواد محلول در آب و در نتیجه در خاک میشوند. یکی از راههای مقابله با این خطرات ، شناسائی، معرفی ارقام زراعی مقاوم به این شرایط و کاشت در این مناطق است که طبیعتا" باید با ارزیابی و شناسائی عکس العمل گیاهان در مرحله جوانه زنی شروع گردد. لهذا این موضوع بررسیهای این کار تحقیقی را شامل میگردد. آزمایشها کلا" در آزمایشگاه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز و در دو مرحله انجام دشه است . در مرحله اول بذور 64 رقم از 11 گونه زراعی که از منطقه دشت آجی چای و مرکز اصلاح و تهیه و نهال و بذر وزارت کشاورزی تهیه شده بود، در معرض غلظتهای صفر، 25، 50، 75، و 100 میلی مول در لیتر nacl قرار گرفتند. آزمایشها به شکل فاکتوریل با طرح پایه کاملا" تصادفی و با 4 تکرار انجام گردید. در مدت آزمایش مهمترین مشکل قابل ذکر شیوع آلودگی قارچی ریزوپوس در ظرفهای پتری دیش بود که در چندین مورد منجر به تکرار آزمایش شد. برای مقابله با این آلودگی بذور هر رقم با آب ژاول 5 درصد بمدت 15 دقیقه ضدعفونی شدند و به تعداد یکصد بذر شمارش و در پتریهایی که در اتو کلاو تحت 140 درجه سانتی گراد و بمدت 2 ساعت ضدعفونی شده بودند قرار داده شدند و محلولهای نمک اضافه گردیدند. سپس پتری ها در انکوباتور تحت دمای 1 + 25 درجه سانتیگراد بر اساس مقررات ista نگهداری و شمارش شدند. در طی مدت آزمایش هیچگونه افزایش رطوبتی به پتری ها انجام نگرفت . بعد از شمارش و ثبت ارقام، تجزیه آماری طرح انجام گرفت و 35 رقم متعلق به 8 گونه برای آزمایشات مرحله دوم برگزیده شدند. در مرحله دوم آزمایش برای جلوگیری از شیوع آلودگی قارچی تدابیر دیگری اندیشیده شد و اقدام به ساخت یک هود مجهز به لامپ u.v به قدرت 30 وات و با تابشی در حدود 536jm-2h-1 شد. در این مرحله از آب رودخانه آجی چی بعنوان محلول نمک استفاده گردید تا مستقیما" اثر شوری آب محل بر جوانه زنی بذور مطالعه گردد. آب رودخانه آجی چای به مقدار کافی در اواخر شهریور 1368 از محل پل "وینار" واقع در راه تبریز به اثر برداشته شد و چون دارای ec خیلی بالائی بود با آب مقطر رقیق شده و غلظتهای 3 و 6 و 12 و 15 میلی موز از آن تهیه گردید. این غلظتها به همراه تیماری با آب مقطر و کلا" هر تیمار در سه تکرار بر روی بذور ارقام مختلف اعمال شدند. برای جلوگیری از تبخیر پتری ها را داخل کیسه نایلونی گذاشته و سپس در انکوباتور 1 + 25 درجه قرار گرفتند. پس از سپری شدن زمان لازم شمارش نهائی انجام و بعد از ثبت نتایج، تجزیه آماری طرح با نیومن کوئلز 5 درصد (با استفاده از بسته نرم افزاری

این بررسی بمنظور تشخیص و شناخت ارقام مقاوم به شوری تعدادی ا گیاهان زراعی و مرتعی و درنهایت مصرفی ارقام مقاوم به شوری آب رودخانه آجی چای در مرحله رشد رویشی انجام گرفته است . هدف از انجام این آزمایش شناسائی ارقام مقاوم به شوری بود تا بدینوسیله بتوان برخی از آنها را جایگزین ارقام زراعی متداول کرد. مشخص شده است که یکی از راههای مقابله با خطر شوری و استفاده از خاکهای شور شناسائی، معرفی و اصلاح گیاهان برای تحمل به شوری بوده است . بدینمنظور بذور 34 رقم از 9 گونه زراعی و مرتعی از موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج و تبریز و سازمان تحقیقات جنگلها و مراتع آذربایجانشرقی از روستاهای دشت آجی چای جمع آوری گردید. این ارقام در یک طرح آزمایشی فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در یک تونل پلاستیکی مورد مقایسه قرار گرفتند. جهت اجرای آزمایش از گلدانهای پلاستیکی به قطر 20 سانتی متر و محتوی 4 کیلوگرم خاک استفاده گردید. آب آبیاری گلدانها به ترتیب 75ˆ. (شاهد)، 4، 8 و 12 میلی موس بر سانتی متر بود. تاریخ کاشت گلدانها 31 خرداد ماه بوده و گیاهان پس از رسیدن به مرحله ظهور غنچه و گلدهی بدنبال اندازه گیری ارتفاع از قسمت طوقه قطع گردیده و در آون الکتریکی بمدت 48 ساعت در دمای 70 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. سپس بیوماس بوته ها (بدون در نظر گرفتن وزن ریشه) با استفاده از ترازوی حساس با دقت یک ده هزارم گرم تعیین گردید . در این آزمایش مشخص گردید که تحمل به شوری در بین و درون گونه ها در مرحله رشد رویشی متفاوت بوده و گیاهان را میتوان از کم تحمل تا بسیار مقاوم طبقه بندی کرد. طبقه بندی بشرح زیر است : نخود گاودانه شبدر یونجه سورگوم گندم جو آگروپیرون آتریپلکس . اثر بارز شوری توقف کلی در رشد گیاه است . افزایش غلظت نمک به بیش از آستانه تحمل میزان رشد و ارتفاع نهائی گیاه را بطور فزاینده ای کاهش میدهد بطور کلی کراسها در مقابل شوری نسبت به لگومها بسیار مقاومتر هستند. از این آزمایش میتوان نتیجه گرفت که بین جنسها، گونه ها و واریته ها تحمل به شوری اختلاف معنی داری وجود دارد و بدین جهت گروه مناسبی از گیاهان مقاوم به شوری را جهت کشت در زمینها شور بایستی انتخاب کرد.

از اهداف کشت مخلوط بهبود بخشیدن به کیفیت و کمیت علوفه، کاهش ریسک ، استفاده بهینه از عوامل محیطی و کاهش فرسایش خاک را میتوان نام برد. در کشت مخلوط کراس - لوگم گراس از ازت تثبیت شده بوسیله لگوم استفاده میکند. میزان انتقال ازت از لگوم به گراس بستگی به نسبت لگوم در کشت مخلوط، فاصله ردیفها و نوع گونه دارد. بمنظور تعیین نسبت مناسب کشت یونجه و علف باغ در کشت مخلوط و همچنین تاثیر مصرف و یا عدم مصرف ازت بر روی عملکرد، آزمایش در دو سال با استفاده از طرح کرتهای خرد شده که فاکتور اصلی آن میزانهای صفر و 100 کیلوگرم در هکتار اوره (45 کیلو ازت خالص) بعد از هر چین بوده و فاکتور فرعی آنرا نسبتهای کشت شامل : کشت خالص علف باغ (ooooo)، کشت مخلوط 80 درصد، علف باغ 20 درصد یونجه (ooaoo) کشت مخلوط 40 درصد یونجه، 60 درصد علف باغ (

بمنظور بررسی عملکرد سیب زمینی از طریق تاثیر نور و دما بر غده های بذری آزمایشی با بکارگیری دو واریته سیب زمینی بنامهای دراگا، آئولا در سال 1370 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز واقع در اراضی کرکج انجام یافت . این محل جزو اقلیم استپی سرد و نیمه خشک بوده و بارندگی سالیانه آن حدود 310 میلیمتر است و خاک منطقه دارای بافت شنی لومی با سطح الارض کم عمق و ph تقریبی 8 میباشد. در این آزمایش عده های بذری دو واریته دراگا و آئولا قبل از کشت تحت تاثیر سه نوع نور (بدون نور، نور مهتابی و نور طبیعی + مهتابی) و در دمای متفاوت (دمای طبیعی حدود 5 درجه سانتیگراد و دمای مصنوعی 20 درجه سانتیگراد) به شکل آزمایش 2×3×2 قرار گرفتند و 12 تیمار حاصل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه پیاده گردید. نتایج حاصله نشانگر این امر است که قراردادن غده های بذری سیب زمینی تحت رژیم نور و دما موجب افزایش نسبی عملکرد شده و مهمتر از همه موجب میشود که گیاه در مقابل ارماض و آفات و بی آبی و حتی یخبندانهای سطحی بهاری مقاوم باشد و در نهایت عملکرد مناسب را تضمین کندو نیز محصول زودتر ببازار عرضه شده که از نظر اقتصادی حائز اهمیت است .

کشت مخلوط از یک سو یکی از روشهای افزایش تولید محصول با استفاده از عامل زمان می باشد و از سوی دیگر روشی در راستای نزدیک شدن بیشتر به نظامهای پایدار زراعی از طریق افزایش گونه ای و به تبع آن کاهش استفاده از نهاده های سینتیک می باشد. در جهت دستیابی به این هدف باید به روابط متقابل گیاهان با یکدیگر و با محیط زیست ، دقت لازم و کافی مبذول گردد. در همین راستا، آزمایشی در بهار سال 1376 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجراء گردید. در این آزمایش دو گیاه سورگوم و شبدر برسیم به صورت مخلوط کشت گردیدند. آزمایش در قابل بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار، شامل کشت خالص سورگوم (t1)، کشت خالص شبدر برسیم (t5)، 75 درصد سورگوم 25+ درصد شبدر برسیم (t2)، 50 درصد سورگوم 50+ درصد شبدر برسیم (t3) و 25 درصد سورگوم 75+ درصد شبدر برسیم (t4) و چهار تکرار پیاده گردید. طرح بکار رفته، نیز روش جایگزینی بود. آتالیز رشد برای هر دو گیاه از طریق نمونه برداریهای هفتگی در طول چین اول انجام گردید و گرافهای مربوطه برای تجمع ماده خشک ، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی رسم گردیدند. بر اساس نتایج حاصله مشخص گردید که گیاه سورگوم در تیمار چهارم حداکثر تجمع ماده خشک ، cgr و rgr را دارا بود. به طوری که کاهش نسبت شبدر در ترکیب ، باعث کاهش معیارهای فوق در این گیاه شد. در حالی که حداکثر تجمع ماده خشک ، cgr و rgr در مورد شبدر از کشت خالص بدست آمد و با افزایش نسبت سورگوم در ترکیب ، رشد بوته های شبدر کمتر گردید. از نظر تولید میانگین بیوماس کل در سه چین تیمارهای اول تا پنجم به ترتیب از حداکثر تا حداقل بیوماس تولیدی را دارا بودند. بررسی جداگانه علوفه برای چین ها نشان داد که چین دوم دارای حداکثر بیوماس بوده و به ترتیب چین های اول و سوم در رده های بعدی قرار گرفتند. ler تیمار دوم (1/14) بیشتر از سایر ترکیبات کشت مخلوط بود. ترکیبات مربوط به تیمارهای سوم و چهارم، ler در حدود یک را نشان دادند. تیمار دوم از rvt بیشتر از یک و تیمارهای سوم و چهارم از rvt کمتر از یک برخوردار شدند. سورگوم دارای اثر رقابتی شدیدتر (3/3) بر روی شبدر برسیم بود، در حالی که شبدر رقیب ضعیفی برای سورگوم بوده و فشار رقابتی آن برابر 0/33 بدست آمد. منحنی عملکرد گروهی نشان داد که نسبتهای پایین از گیاه شبدر در ترکیب کشت مخلوط به ler بالاتر از یک منجر شده، ولی افزایش نسبت آن از حدود 50 درصد به بعد باعث کاهش ler کشت مخلوط در وضعیت طرح جایگزینی می گردد.