نام پژوهشگر: محمدرضا پیرمرادی
محمدرضا پیرمرادی رضا رستمی
چکیده : هدف : تحریک مغناطیسی از روی جمجمه یک شیوه ایمن ، غیرتهاجمی است که از دو دهه پیش بعنوان درمان بیماری افسردگی اساسی مورداستفاده قرارگرفته و سال 2006 ازسوی fda مورد تائید قرارگرفته است . در بیماران افسرده تغییرات مشخصی درمیزان جریان خون و همچنین درسطح سلولی نسبت به افراد طبیعی در مناطقی از مغز وجود دارد که تحریک مکرر مغناطیسی با فرکانس بالا بر روی ناحیه کرتکس دورسولترال پیش پیشانی نیمکره چپ و یا با فرکانسهای پایین (مهاری) درناحیه کرتکس دورسولترال پیش پیشانی سمت راست موجب تاثیر درمانی واضح در این مناطق می شود . اما از سوئی دیگر شواهد ضد و نقیضی در مورد اثربخشی این تکنیک در اختلال افسردگی وجود دارد لذا هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات درمانی این شیوه نوین و همراهی آن با سایر درمانهای موجود در اختلال افسردگی اساسی عودکننده میباشد. روش: تعداد سی و دو بیمارافسرده براساس نظر روانپزشک و پرسشنامه scid انتخاب و سپس ارزیابی ایشان بر اساس آزمونهای همیلتون، بک و عملکرد اجتماعی انجام گرفت ، سپس بطور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش که تحت درمانهای معمول (داروی ثابت و روان درمانی) بودند طی 20 جلسه (5 جلسه در هفته) به مدت 20 دقیقه تحت rtms در ناحیه پروفرونتال دورسولترال چپ قرار گرفته و گروه کنترل فقط درمانهای معمول (داروی ثابت و روان درمانی) را گرفتند . در طول درمان هفته ای یکبار آزمون بک از افراد گرفته شده و نهایتاُ در انتها ارزیابی های اولیه (آزمونهای همیلتون، بک و پرسشنامه عملکرد اجتماعی) مجدداً صورت گرفت. داده ها با استفاده از آزمون خی دو – کوواریانس – آزمون t و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تحلیل قرارگرفت . نتایج : طبق شواهد بدست آمده پژوهش حاضر، اختلاف میانگینها در نمرات مقیاس افسردگی بک در قبل و بعد از مداخله درگروه کنترل حدود 19/4 میباشد درصورتیکه این اختلاف درگروه آزمایش 25/18میباشد. میانگین آزمودنیها درگروه کنترل ، درآزمون افسردگی همیلتون حدود 93/1 کاهش نشان میدهد ، در صورتیکه این عدد درگروه آزمایش حدود 68/13 است. پژوهش حاضر نشان داد اضافه کردن rtms به درمانهای معمول میزان افسردگی را در سطح 05/0 =? با توجه شاخص افسردگی بک و مقیاس همیلتون بطورمعنی داری کاهش داده است (001/0 ?p و 11/4=t) * (001/0?p و77/28 =f). و همینطور نمره عملکرد اجتماعی (sass) را بطور محسوسی افزایش داده است. ( 83 f = و 001/0 =p ) بحث : به طورکلی ، تحریک مکررمغناطیسی ازروی جمجمه ( rtms ) برناحیه کرتکس دورسولترال پیش پیشانی چپ درهمراهی باسایردرمانها برکاهش علائم ونشانه های افسردگی وشدت آنها موثربوده وباعث افزایش سطح عملکرداجتماعی آزمودنیها شده است. کلید واژه ها: تحریک مکررمغناطیسی ازروی جمجمه(rtms ) ، افسردگی ، افسردگی اساسی عودکننده
محمدرضا پیرمرادی رضا امید بیگی
آنغوزه تلخ با نام علمی frula assa-foetida l. گیاهی چند ساله، علفی و از گیاهان دارویی مهم تیره چتریان می باشد. شیرابه استخراج شده از این گیاه که با انجام عمل تیغ زدن ریشه در فصل خواب آن (تابستان) صورت می گیرد، خاصیت دارویی دارد. مواد موثره آنغوزه اکثرا ترکیبات گوگردی می باشند. مواد موثره این گیاه اثر ضد انگل، قاعده آور و ضد تشنج دارند. در رفع بیماریهای دستگاه تنفس، اسپاسم حنجره، آسم و دستگاه هضم موثر است. به دلیل بهره برداری های نادرست و بی رویه، نسل این گیاه در معرض خطر انقراض قرار گرفته است. برای نجات نسل این گیاه و همچنین برای استفاده از سایر مزایای کشت زراعی، اهلی کردن این گیاه اجتناب ناپذیر است. برای اهلی کردن گیاهان وحشی نظیر آنغوزه باید شرایط اقلیمی (آب و هوایی و خاکی) مورد نیاز برای رشد و نمو گیاه به دقت تعیین گردد. به همین منظور 9 رویشگاه آنغوزه شامل کوهپایه، جنگل قائم، جوپار، خمروت، پابدانا، راین، ساردوئیه، سیرجان و شهربابک واقع در استان کرمان شناسایی و مطالعات بر روی گیاهان آنغوزه این مراتع انجام گرفت. از هر مرتع دو نمونه خاک از عمق 30-5 سانتی متری تهیه و کلیه عناصر ماکرو و میکرو و همچنین بافت، هدایت الکتریکی و سایر خصوصیات این دو نمونه اندازه گیری گردید. سپس میانگین داده های این دو نمونه خاک، به عنوان خصوصیات خاک هر مرتع در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه خاک نشان داد که آنغوزه گیاهی کم توقع است و در خاکی با بافت سبک و فقیر از نظر مواد غذایی و آلی که هدایت الکتریکی حدود 8 دارد، قابل کشت و کار است. نتایج نشان داد که میزان بارندگی در رویشگاههای مورد مطالعه از حدود 140 میلیمتر بارندگی سالیانه در مراتع جنگل قائم و پابدانا تا 286 میلیمتر در مرتع سیرجان متغییر است. گرادیان دما نشان داد که متوسط دمای سالیانه از حدود 7 درجه سلسیوس در مرتع راین تا 7/15 درجه سلسیوس در مرتع شهربابک متغییر است. از آنجائیکه تکثیر آنغوزه فقط از طریق بذر انجام می شود، به همین جهت برای کشت و کار زراعی این گیاه باید بتوان بذر آن را به راحتی وادار به جوانه زنی نمود. جهت تعیین بهترین تیمار برای حل مشکل جوانه زنی بذر آنغوزه، 12 تیمار مختلف در 4 تکرار و در هر تکرار 100 بذر در قالب طرح کاملا تصادفی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد بذر آنغوزه برای جوانه زنی بر اساس ارتفاع جمع آوری به حدود 20 تا 30 روز سرما دهی مرطوب در دمای 7-0 درجه سلسیوس نیاز دارد. همچنین مشخص گردید، حذف پوسته بذور یکساله بهترین تیمار برای جوانه زنی بذور آنغوزه می باشد. همچنین برای بررسی تنوع ژنتیکی از نشانگر rapd استفاده شد. نتایج نشان داد گیاهان 9 مرتع مورد مطالعه در 4 گروه قرار گرفتند. مراتع کوهپایه، جنگل قائم و جوپار در یک گروه، مراتع خمروت و پابدانا در یک گروه، مراتع راین و ساردوئیه در یگ گروه و مراتع شهربابک و سیرجان نیز در گروه دیگر قرار گرفتند. فاصله مراتع از هم، جدایی جغرافیایی توسط کوههای بلند و کشت بذور مراتع مجاور در یکدیگر توسط انسان در این دسته بندی نقش مهمی داشتند. بررسی تنوع مورفولوژیکی نشان داد که اقلیم، مخصوصا میزان بارندگی نقش مهمی در بروز صفات مورفولوژیکی دارد. تفاوت صفات مورفولوژیکی مانند طول و عرض برگها، قطر گیاه، قطر ریشه، ارتفاع ساقه گل دهنده، تعداد چتر ساده و مرکب، عملکرد بذر، وزن هزار دانه به استثناء تعداد برگ در گیاهان مراتع مورد مطالعه در سطح یک درصد با هم تفاوت معنی دار داشتند. هر چه ارتفاع محل رویش گیاهان بالاتر بود، میزان بارندگی بالاتر و در نتیجه صفات مورفولوژیکی مذکور از لحاظ کمی افزایش یافتند. از لحاظ فنولوژی نیز هر چه ارتفاع مرتع بالاتر بود، زمان سبز شدن گیاهان، تاریخ گل دهی و بذر دهی به تاخیر افتاد ولی طول دوره رشد رویشی و فعال بودن گیاه به دلیل افزایش بارندگی و کاهش دما افزایش یافت. برای تعیین عملکرد شیرابه در 5 تکرار و در هر تکرار 10 گیاه با روش دوطرفه برای 15 مرتبه تیغ زده شدند. نتایج نشان داد گیاهان مرتع کوهپایه با میانگین 64/69 گرم در هر بوته بیشترین عملکرد و گیاهان مرتع جوپار با میانگین 76/50 گرم در هر بوته کمترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. با استخراج اسانس شیرابه گیاهان مراتع مورد تحقیق در 3 تکرار با روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر، بازده اسانس شیرابه هر رویشگاه محاسبه گردید. شیرابه گیاهان جنگل قائم بیشترین بازده اسانس (07/10 درصد) و شیرابه مرتع راین کمترین بازده اسانس (24/7 درصد) را داشتند. آنالیز نمونه اسانس هر رویشگاه با gc و gc/ms نشان داد که کلاستر و گروهبندی تنوع فیتوشیمیایی دقیقا مانند گروهبندی و کلاستر تنوع ژنتیکی می باشد. علاوه بر عامل ژنتیک، ارتفاع و میزان بارندگی نیز بر درصد ترکیبات اسانس مخصوصا ترکیبات دی سولفیدی نقش داشت و با افزایش ارتفاع و بارندگی، درصد این مواد کاهش یافت. در نهایت با کشت بذور هر مرتع در پائین دست همان مرتع گام اولیه جهت اهلی کردن این گیاه برداشته شد.
هاجر محمدی محمدرضا پیرمرادی
شوری فاکتور مهمی است که تولید محصول و ادامه ی کشت و کار را در بسیاری از مناطق جهان به مخاطره می افکند. چرا که شوری، قابلیت تولید و حاصلخیزی زمین ها را کاهش می دهد. به منظور بررسی تأثیر غلظت های مختلف شوری و اسید سالیسیلیک بر ویژگی های مورفولوژیکی ریحان رقم کشکنی لولو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. آزمایش با 2 فاکتور، شوری (0، 30، 60 و 90 میلی مولار) و اسید سالیسیلیک (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی مولار) انجام شد.
مجید بی باک محمدرضا پیرمرادی
کدوی پوست کاغذی (cucurbita pepo var. styriaca) متعلق به تیره کدوئیان یکی از گیاهان دارویی مهم می باشد که مواد موثره آن برای پیشگیری و درمان سرطان پروستات کاربرد دارد. استفاده از خاکپوش به عنوان یکی از روش های شناخته شده در کاهش مصرف آب مورد توجه قرار گرفته است. بدین منظور، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان جیرفت انجام شد، به¬طوری که دور آبیاری (6 و 12 روز) به عنوان فاکتور اصلی و خاکپوش (پلاستیک شفاف، پلاستیک تیره، کاه وکلش و بدون خاکپوش) به عنوان فاکتور فرعی در هر بلوک اعمال شد. نتایج حاصل نشان داد که اثر دور آبیاری و خاکپوش بر پارامترهای تعداد برگ، سطح برگ، طول ساقه، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک برگ، تعداد ساقه فرعی و تعداد گره در بوته در چهار زمان اندازه گیری (شروع گلدهی، شروع میوه دهی، اوج میوه دهی و رسیدگی میوه) و محتوای آب نسبی برگ، کارایی استفاده از آب، کلروفیل (a،b و کل)، کاروتنویید، شاخص کارایی فتوسنتز (pi) و نسبت فلورسانس متغیر به حداکثر (fv/fm)، تعداد میوه در بوته، متوسط وزن میوه، قطر میوه، تعداد بذر در میوه، وزن هزار دانه، قطر بذر، عملکرد میوه، عملکرد و درصد روغن دانه معنی دار شد و بیشترین میانگین این پارامترها در فاکتور دور آبیاری مربوط به دور آبیاری 6 روز و در فاکتور خاکپوش مربوط به خاکپوش تیره بود. اثر متقابل دور آبیاری و خاکپوش بر پارامترهای وزن تر برگ در سه زمان (شروع گلدهی، شروع میوه دهی و رسیدگی میوه)، سطح برگ در زمان اوج میوه دهی، طول بوته در دو زمان (اوج میوه دهی و رسیدگی میوه)، وزن خشک ساقه در زمان رسیدگی میوه، وزن تر ساقه در زمان (شروع گلدهی، شروع میوه دهی و رسیدگی میوه)، وزن خشک برگ در زمان شروع گلدهی، وزن خشک ساقه در زمان شروع گلدهی، محتوای آب نسبی برگ در زمان رسیدگی میوه، کارایی استفاده از آب، نسبت فلورسانس متغیر به حداکثر (fv/fm)، شاخص فتوسنتز (pi)، وزن هزار دانه و درصد روغن معنی دار شد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین میانگین این پارامترها مربوط به تیمار دور آبیاری 6 روز × خاکپوش پلاستیک تیره و کمترین آن مربوط به تیمار دور آبیاری 12 روز × شاهد بود. به طور کلی افزایش دور آبیاری سبب کاهش و استفاده از خاکپوش سبب افزایش در میزان پارامترهای رویشی، فیزیولوژیکی، زایشی و درصد روغن بذر کدوی پوست کاغذی شد.
مریم محمدی محمود رقامی
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی توده های دستنبو، تعداد 28 ژنوتیپ از سراسر کشور گرد آوری و با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی rapd بررسی شدند. این پژوهش به دو صورت جداگانه به اجرا درآمد. در آزمایش نخست، توده های دستنبو در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار کشت شد. در این آزمایش تنوع مورفولوژیکی ژنوتیپ های دستنبو با استفاده از توصیف نامه ملون ipgri مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی داری در سطح یک درصد برای همه صفات ارزیابی شده در بین ژنوتیپ های دستنبو نشان داد. همچنین نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترصفات در ژنوتیپ های مورد مطالعه اختلاف معنی داری با هم دارند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر، تجزیه همبستگی صفات نشان داد که وزن میوه با صفات طول میوه، عرض میوه، طول حفره داخلی، عرض حفره داخلی و طول بذر همبستگی مثبت و معنی داری دارد. همچنین عملکرد میوه با تعداد بذر در میوه همبستگی منفی دارد. با توجه به مدل رگرسیونی به دست آمده، صفات قطر طوقه و ضخامت گوشت میوه بیشترین تاثیر در متغیر عملکرد داشتند. در تجزیه صفات به عامل ها 8 عامل اصلی 85/87% از واریانس کل را توجیه کرد. تجزیه خوشه ای بر اساس صفات مورفولوژی ژنوتیپ ها را به دو گروه جداگانه تفکیک نمود، در آزمایش دوم، برای درک بهتر چگونگی تنوع ژنتیکی توده های دستنبو، تعیین چندشکلی و فاصله ژنتیکی در بین توده ها، از نشانگرهای مولکولی rapd استفاده شد. شباهت ژنتیکی ژنوتیپ ها با استفاده از ضریب تشابه ساده و به روش upgma صورت پذیرفت. 10 آغازگر به کار برده شده در مجموع 92 قطعه تولید کردند که از بین آن ها 64 قطعه دارای چندشکلی مناسب بودند. درصد چندشکلی کل به دست آمده 6/64 درصد بود. تجزیه خوشه ای براساس ماتریس تشابه ساده به روش upgma رسم شد. دندروگرام به دست آمده از تجزیه خوشه ای در حد تشابه 54/0 ژنوتیپ های دستنبو را به سه گروه اصلی تقسیم کرد. بیشترین تشابه بین ژنوتیپ های d2 و d3 به میزان 91/0 بود. با مقایسه دندروگرام خوشه ای حاصل از تجزیه داده های مورفولوژیکی و مولکولی rapd، قسمتی از نتایج مورفولوژیکی و مولکولی با هم مطابقت نشان دادند و در بیشتر موارد بین نتایج تفاوت دیده شد
کبری جانقربان محمدرضا پیرمرادی
به منظور یافتن بهترین محیط کشت و ریزنمونه برای کالوس زایی و جنین زایی سوماتیکی گیاه آنغوزه در شرایط درون شیشه ای پژوهشی در سه مرحله انجام شد. مرحله ی نخست این پژوهش با 42 تیمار هورمونی و 5 ریزنمونه در چهار تکرار انجام شد. مرحله دوم نیز با تیمار هورمونی مشابه مرحله ی اول و کالوس حاصل از 3 ریزنمونه در محیط کشت های جامد و مایع و در سه تکرار انجام گردید. مرحله ی سوم که با هدف باززایی غیرمستقیم انجام شد با 17 تیمار هورمونی، کالوس حاصل از سه ریزنمونه و دو محیط کشت ms و ms2/1 و در سه تکرار بود.. نتایج آزمایش نخست نشان داد که ریشه چه توانایی بیشتری برای القای کالوس دارد و کالوس حاصل از این ریزنمونه وزن و میانگین قطر کالوس بیشتری نسبت به ریزنمونه های دیگر داشت. در پژوهش حاضر مشخص گردید که کالوس حاصل از گیاه آنغوزه توانایی تولید جنین های سوماتیکی را دارد و کالوس حاصل از ریشه چه و هیپوکوتیل پتانسیل جنین زایی را دارند.