به منظور بررسی تأثیرگذاری گیاهان پوششی بر کنترل علف های هرز ذرت در تاریخ های مختلف کاشت، آزمایشی در سال زراعی 1390 به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. این تحقیق به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمار های مورد بررسی شامل سه گیاه پوششی سویا (glycine max l.)، شنبلیله (trigonella foenum gracum l.) و لوبیا چشم بلبلی (vigna unguiculata l.) در دو تاریخ مختلف کاشت (همزمان و 21 روز بعد از کاشت گیاه ذرت) همراه با دو شاهد (آلوده به علف های هرز و عاری از علف های هرز) بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه ذرت kg h-13/11853 و 4/11447 مربوط به تیمار شاهد (با وجین) بود که از نظر آماری با عملکرد دانه ذرت زمان دوم کاشت لوبیا چشم بلبلی ( kg h-14/11447) تفاوتی نداشت و کمترین عملکرد دانه ذرت ( kg h-11/5246) از تیمار شاهد آلوده به علف هرز بدست آمد. از طرف دیگر، کاشت گیاهان پوششی سویا در زمان اول و دوم، شنبلیله در زمان اول و دوم و لوبیا چشم بلبلی در زمان اول و دوم به ترتیب 96، 93، 83، 68، 91 و 97 درصد زیست توده علف های هرز را کاهش دادند. همچنین این گیاهان پوششی به ترتیب منجر به کاهش 90، 85، 64، 52، 81 و 90 درصد تراکم علف های هرز در مجموع سه مرحله نمونه برداری نسبت به تیمار آلوده به علف هرز شدند. طبق نتایج این آزمایش بانک بذر علف های هرز تحت تاثیر گیاهان پوششی قرار گرفت، به طوری که کاشت گیاهان پوششی سویا، شنبلیله و لوبیا چشم بلبلی، در تاریخ های اول و دوم و تیمار شاهد (آلوده به علف هرز) به ترتیب 49، 52، 26، 27، 49، 51 و 5 درصد تعداد بذور موجود در خاک را نسبت به نمونه برداری قبل از کاشت، کاهش دادند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد زراعت گیاهان پوششی بقولات همراه با مدیریت های مناسب می تواند جایگزین مطلوبی برای روش های کنترل شیمیایی در کنترل علف های هرز باشد که در نهایت موجب افزایش بهره وری نهاده ها و رسیدن به اهداف کشاورزی پایدار خواهد شد.

به منظور بررسی نسبت های جایگزینی کشت مخلوط سویا (glycine max l.) با دو گیاه ریحان (ocimum basilicum l.) و گاوزبان (borago officinalis l.) آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار در مزرعه ای واقع در 10 کیلومتری غرب شهرستان شیروان در سال 1390 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل نسبت های 75%سویا: 25%ریحان، 50%سویا: 50%ریحان، 25%سویا: 75%ریحان، 75%سویا: 25%گاوزبان، 50%سویا: 50%گاوزبان و 25%سویا: 75%گاوزبان و کشت خالص هر یک از گیاهان بود. نتایج آزمایش نشان داد که تجمع ماده خشک و سطح برگ تک بوته سویا در تیمارهای مخلوط در مقایسه با کشت خالص این گیاه افزایش داشت. همچنین تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد سویا در واحد سطح در نسبت 75%سویا: 25%ریحان از مقدار بیشتری در مقایسه با سایر تیمارهای مخلوط و کشت خالص سویا برخوردار بود. این درحالی بود که افزایش سهم سویا در مخلوط باعث کاهش شاخص های رشدی ریحان و گاوزبان گردید. ارتفاع هر یک از گیاهان با افزایش رقابت بین گونه ای با کاهش همراه بود. شاخص کلروفیل سویا در نسبت های 75%سویا: 25%ریحان و گاوزبان در مراحل مختلف با شاخص کلروفیل این گیاه در کشت خالص اختلاف معنی داری نداشت و در سایر نسبت ها با افزایش سهم ریحان و گاوزبان از میزان آن کاسته شد. شاخص کلروفیل ریحان در مراحل پایانی و شاخص کلروفیل گاوزبان در مراحل ابتدایی در کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص بیشتر بود. افزایش رقابت در کشت مخلوط سهم ماده خشک و سطح برگ لایه های بالایی کانوپی هریک از گیاهان را در مقایسه با کشت خالص افزایش داد. تغییرات عمودی شاخص کلروفیل هر یک از گیاهان از یک حالت زنگوله ای تبعیت کرد. بیشترین عملکرد دانه سویا (2656 کیلوگرم بر هکتار) از نسبت 75%سویا: 25%ریحان بدست آمد که اختلاف معنی داری با کشت خالص این گیاه نداشت. عملکرد دانه سویا با ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین، تعداد گره در ساقه، تعداد بذر در متر مربع، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت، همبستگی معنی دار مثبت و با وزن خشک بوته همبستگی معنی دار و منفی داشت. در بین این صفات بیشترین همبستگی مربوط به تعداد بذر در متر مربع (97/0) و عملکرد بیولوژیک (97/0) بود. عملکرد اندام رویشی و اسانس برگ ریحان در هر دو چین و عملکرد گل و بذر گاوزبان و عملکرد اسانس گل آن با افزایش سهم سویا در مخلوط کاهش یافت. بیشترین عملکرد روغن دانه سویا از نسبت 75%سویا: 25%گاوزبان بدست آمد که با تیمارهای کشت خالص و نسبت 75%سویا: 25%ریحان اختلاف معنی داری نداشت. مطالعه شاخص های رقابتی نشان داد که ریحان در مقایسه با گاوزبان از قابلیت رقابتی کمتری در مقابل سویا برخوردار است. در نهایت مطالعه سودمندی رقابتی و اقتصادی کشت مخلوط بر این اذعان داشت که کشت مخلوط سویا با ریحان به لحاظ تولید دانه و عملکرد رویشی و کشت مخلوط با گاوزبان از نظر تولید روغن دانه و اسانس نسبت به کشت خالص رجحان دارند.