ساقه خوار ذرت، sesamia cretica از مهمترین آفات مزارع ذرت و نیشکر در ایران می باشد. به علت تغذیه لاروها از بافت درونی ساقه گیاهان میزبان و مخفی بودن لاروها، از کنترل شیمیایی با این آفت نتایج قابل قبولی حاصل نمی شود و بهترین راه کنترل آن کنترل بیولوژیک است. مهمترین عامل کنترل طبیعی این آفت زنبور پارازیتویید تخم telenomus busseolae است که به علت تخصص میزبانی فقط روی میزبان طبیعی (ساقه خوار ذرت) قابل پرورش است. پرورش انبوه این آفت روی غذایی طبیعی کاری پرهزینه و پر مشقت است. در این بررسی کرم ساقه خوار ذرت را روی پنج رژیم غذایی شامل ساقه تازه ذرت، بلال تازه ذرت، پودر بلال خشک شده ذرت، پودر مغز ساقه نیشکر (پیت نیشکر) و غذای نیمه مصنوعی در دمای 5/29 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی پرورش داده شد و آماره های زیستی آن روی رژیم های مختلف ثبت گردید. پرورش روی رژیم های غذایی پودر مغز ساقه نیشکر و رژیم غذایی نیمه مصنوعی با موفقیت همراه نبود. طبق نتایج به دست آمده از جدول تجزیه واریانس داده ها، بین رژیم های غذایی ساقه تازه ذرت، بلال تازه ذرت و پودر بلال خشک شده ذرت در آماره های طول دوره لاروی، درصد شفیرگی، وزن شفیره ها، طول دوره شفیرگی، طول عمر حشرات کامل، تعداد تخم های گذاشته شده و درصد تفریخ تخم ها اختلاف معنی داری در سطح احتمال پنج درصد مشاهده شد اما در درصد ظهور حشرات بالغ و نسبت جنسی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بر اساس این نتایج روی جیره ساقه تازه ذرت طول دوره لاروی حشرات نر و ماده به ترتیب 18.74 و 19.78 روز به دست آمد. میانگین وزن شفیره های نر و ماده به ترتیب 127.76 و 188.45 میلی گرم و میانگین درصد شفیرگی لاروها 65.5 درصد محاسبه گردید. طول دوره شفیرگی برای حشرات نر و ماده به ترتیب 10.67 و 10.18 روز و درصد ظهور حشرات بالغ نر و ماده به ترتیب 79.81 و 85.45 درصد به دست آمد. طول عمر حشرات بالغ نر و ماده به ترتیب 6.4 و6.7 روز و نسبت جنسی 1.03:1 (ماده به نر) محاسبه گردید. میزان تخمریزی حشرات ماده 324.35 عدد و درصد تفریخ تخم های گذاشته شده 90.5 درصد به دست آمد. بر اساس این تحقیق می توان نتیجه گرفت که از بین رژیم های غذایی مورد بررسی ساقه تازه ذرت برای پرورش انبوه کرم ساقه خوار ذرت مناسب است ولی پودر بلال خشک شده ذرت در صورتی که ترکیباتی به آن اضافه گردد احتمالاً می تواند برای پرورش ساقه خوار ذرت استفاده گردد.

تنش های زیستی و غیرزیستی مهمترین عوامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی مانند گندم می باشند. خانواده ی ژنی wrky رمزکننده گروه بزرگی از عوامل رونویسی هستند که در تنظیم ژن های پاسخ دهنده به تنش های زیستی و غیرزیستی دخیل می باشند. بنابراین شناسایی و مطالعه ی این خانواده ی ژنی گامی موثر در راستای یافتن راهکارهایی هدفمند برای تحمل گیاهان به تنش ها خواهد بود. در پژوهش حاضر، اطلاعات مربوط به اعضای خانواده ی wrky گندم از پایگاه های اطلاعاتی مرتبط مانند planttfdb، gramineatfdb، graingenes و embl جمع آوری شد. برای یافتن اعضای جدید، توالی های حفظ شده خانواده ی wrky برنج در داده های پایگاه ncbi (اعم از nr، estو htgs) به وسیله ابزارtblastn جستجو شدند. هم پوشانی estها در پایگاه اطلاعاتیtigr (est annotator) بدست آمد. توالی هایی مثل est و cdna (فاقد پروتئین) توسط نرم-افزارهای dnastar، ncbi orf finder ترجمه شدند. ساختار پروتئینی این خانواده از طریق پایگاه اطلاعاتی pdb و منابع علمی بررسی شد. همردیفی و آنالیز فیلوژنتیکی با استفاده از نرم افزار های mega4 و bioedit انجام گردید. الگوی بیانی این خانواده ی ژنی با استفاده از داده های ریزآرایه و est در پایگاه های plexdb، genevestgator، ddd ncbi و tigr بررسی شد. هستی شناسی و عملکرد ژن های wrky در پایگاه agrigo مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، 95 عضو از خانواده ی ژنی wrky در گندم یافت شد. برای 76 عضو پیدا شده ساختار حفظ شده خانواده wrky به طورکامل وجود داشت و برای دیگر اعضاء، توالی کامل پروتئین پیدا نشد. ویژگی خاص پروتئین های این خانواده وجود پهنه wrky با حدود 60 اسید آمینه است که شامل توالی حفاظت شده ی wrkygqk در انتهای آمین و ساختار انگشت مانند روی در انتهای کربوکسیل (با توالی حفاظت شده cx7cx23hxc و یا cx4–5cx22–23hxh) می باشد که برای ایجاد ساختار فضایی ویژه این خانواده و اتصال بهdna ضروری می باشند. عوامل رونویسی wrky در گندم همانند سایر گیاهان بر مبنای تعداد پهنه های wrky و ساختار انگشت روی آنها در سه گروه قرار گرفتندکه شامل 16 عضو از گروه i، 38 عضو از گروه ii و 22 عضو از گروه iii بود. در گروه ii به ترتیب 6، 13، 11، 6 و 2 عضو در زیرگروه های iia، iib، iic، iid و iie قرار گرفتند. زیرگروه های iiia و iiib در گروه iii نیز به ترتیب دارای 10 و 12 عضو بودند. بررسی دقیق مناطق حفاظت شده و آنالیز فیلوژنتیکی موید نظریه_های موجود بود مبنی بر این که گروه i (دارای دو پهنه wrky) قدمت بیشتری نسبت به دیگر گروه ها دارد و گروه ii این خانواده با از دست دادن پهنه wrky انتهای آمینی گروه i (و حفظ پهنه wrky انتهای کربوکسیل آن) ایجاد و در طی تکامل گسترش پیدا کرده اند و گروه iii بعد از گروه های i و ii در پاسخ به تنش ها و در راستای سازگاری بیشتر گیاه با شرایط تنشی بوجود آمده اند. همچنین در میان زیرگروه های ii، iib قرابت ژنتیکی نزدیک تری نسبت به گروه i دارد بنابراین احتمالاً این زیرگروه اولین زیرگروه بعد از تکامل گروه i می باشد در حالی که شباهت زیرگروه iia به گروه iii بیشتر است و احتمالاً این زیرگروه بعد از زیرگروه های دیگر گروه ii بوجود آمده است. 7 عضو از این خانواده، با توجه به بیان افتراقی آنها در پاسخ به تنش خشکی در ارقام حساس و متحمل گندم، به عنوان ژن های کاندید در تحمل به خشکی انتخاب شدند که 4 عضو از آنها مربوط به گروه iii می باشند. امید است تنظیم بهینه بیان این ژن ها، موجب افزایش تحمل به تنش و حفظ و پایداری عملکرد در شرایط تنش شود.

آفت سرخرطومی برگ یونجه از آفات مهم یونجه در کشور است. فعالیت این آفت در اکثر موارد با انهدام علوفه چین اول همراه است و حدود 1200000 تن علوفه خشک چین اول یونجه در ایران تنها توسط این آفت از بین می رود که از لحاظ اقتصادی 33% محصول یونجه را شامل می شود. به منظور کاهش خسارت و مصرف سموم شیمیایی رقم قره یونجه-مراغه-27 با استفاده از سویه های غیربیماری زا آگروباکتریوم lba4404 و agl01 حاوی پلاسمید pbi121-cry3a مورد تراریزش قرار گرفت و ژن سنتتیک cry3a به گیاه یونجه منتقل شد. تحقیق حاضر به منظور بررسی گیاهان یونجه تراریخته حاوی ژن سنتتیک cry3a باکتری bacillus.turengensis.var.tenebrionis انجام شد. در مرحله اول گیاهان تراریخته ای که در محیط باززایی ms بدون هورمون، رشد کرده و ریشه دادند به گلدان منتقل شدند و آنالیزهای مولکولی، حضور و بیان ژن cry3a را به ترتیب از طریق آزمایشات pcr و لکه گذاری سادرن تایید کرد. همچنین تجزیه گیاهان تراریخته با استفاده از تکنیک الیزا نشان داد که انتقال ژن موفقیت آمیز بوده و ژن در جای مناسبی از ژنوم قرارگرفته و پدیده خاموشی برای ژن رخ نداده است و پروتئین cry3a به میزان بالایی تولید می شود. آزمایشات زیست سنجی با استفاده از لاروهای سرخرطومی بر روی گیاهان تراریخته یونجه انجام شد و درصد مرگ و میر لاروهای سرخرطومی در گیاهان تراریخته تا 90 درصد مشاهده شد. میانگین میزان خسارت وارده به برگ گیاه تراریخته 60 درصد کمتر از خسارت در گیاهان شاهد بود. میانگین وزن لاروهای زنده در گیاهان شاهد 2/20 میلی گرم بوده که این میزان در گیاه تراریخته به 23/1 میلی گرم کاهش یافته است. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که گیاهان تراریخته حاوی ژن cry3a به طور معنی داری نسبت به لارو های سرخرطومی مقاومت داشتند.

چکیده اشریشیاکلی سویه o157:h7 یکی از عوامل بیماری زایی مهم انسان و دام می باشد. اتصال باکتری به سلول میزبان، اولین گام در تثبیت و بیماری زایی است که به واسطه سیستم ترشحی نوعiii صورت می گیرد. در این میان espa به عنوان اصلی ترین جزء تشکیل دهنده سیستم ترشحی ارتباط تنگاتنگی با اتصال اولیه ی باکتری به سلول میزبان دارد. . espa به سبب ساختار خود و قرار گرفتن آن در غشاء خارجی باکتری، یک ایمنی زای قوی می باشد. tirنیز پروتئینی است که پس از بیان در باکتری و از طریق سیستم ترشحی نوعiii به سلول میزبان منتقل و در غشاء آن مستقر می شود و نقش مهمی در اتصال باکتری به میزبان دارد. سیستم های بیان گیاهی به دلیل هزینه ی پایین تولید، انجام تغییرات پس از ترجمه ای مشابه سایر سلول های یوکاریوتی، تشکیل ساختار صحیح پروتئین تولیدی و عدم آلودگی محصولات به عوامل بیماری زای انسانی، توالی های سرطان زا، پریون ها، جایگزینی مناسب برای سیستم های بیانی مرسوم محسوب می شوند. بیان آنتی ژن عوامل بیماری زایی میکروبی و ویروسی در گیاهان جهت تولید واکسن های خوراکی مطلوبیت ویژه ای دارند. به ویژه اینکه سلول های گیاهی به عنوان میکروکپسول های طبیعی از آنتی ژن های واکسن هنگام عبور از دستگاه گوارش محافظت می کنند. پروتئین های ایمونوژنیک کلیدی عوامل بیماری زا می توانند در بافت های گیاهی بیان شده و به عنوان واکسن خوراکی به انسان یا حیوانات ارزشمند اقتصادی خورانده شود. دریافت دهانی واکسن به دلیل هزینه کمتر و انجام ساده تر جایگزین جذاب و مناسبی برای تزریق می باشد. همچنین شانس دست یافتن به ایمنی مخاطی علیه عوامل عفونی که از این سطوح وارد می شوند با دریافت دهانی افزایش می یابد. در این تحقیق برای تهیه ی سازه ی ژنی حاوی قسمت های ایمنی زایespa(e) وtir(t) که با استفاده از یک رابط پپتیدی به یکدیگر متصل شده بودند از روش soeing pcr استفاده گردید. این ژن مصنوعی براساس کدون های گیاه بهینه سازی شد. در ادامه سازه ی فوق جهت همسانه سازی به ناقل pjet منتقل گردید. پس از اطمینان از صحت همسانه سازی از طریق توالی یابی، سازه ی دوتایی et جایگزین ژن gus در ناقل بیانی گیاهی شد و تحت کنترل پیشبرنده دائمی camv 35s قرار گرفت. سپس ساختار تهیه شده به agrobacterium tumefaciens وارد گردید و از آن برای تراریختی ریز نمونه های توتون استفاده گردید. پس از دو روز هم کشتی توام با اگروباکتریوم روی محیط هم کشتی، ریز نمونه ها به محیط باززایی انتخابی حاوی کانامایسین منتقل شدند.شاخساره های باززایی شده با اندازه ی مناسب به محیط ریشه زایی انتقال یافتند. تائید تراریختی گیاه با آزمون pcr و با آغازگر های اختصاصی صورت گرفت. برای تائید بیان ژن کایمریک et،در سطح رونویسی از آزمون rt-pcr استفاده شد.

عوامل نامساعد محیطی شامل انواع تنش های زیستی و غیرزیستی می باشند که رشد و باروری گیاهان را تحت تأثیر قرار می دهند و باعث کاهش عملکرد می شوند. با توجه به اینکه گندم سطح زیادی از اراضی کشور را به کشت خود اختصاص داده است و نیز ارزش اقتصادی این گیاه سعی بر آن شد که به شناخت عوامل ژنتیکی آن در مقابله با تنش شوری پرداخته شود. در این تحقیق با استفاده از تکنیک cdna–aflp سطح رونویسی مورد بررسی قرار گرفته است. در طی این فرآیند ابتدا rna کلی این گیاه استخراج شد و به dna دو رشته ای تبدیل و در ادامه مراحل aflp روی آن انجام شد. تکنیکcdna-aflp جهت تجزیه و تحلیل اختلاف بیان ژن ها در ارقام گندم کویر، کارچیا و روشن (ژنوتیپ های متحمل به شوری) و تایفون (ژنوتیپ حساس به شوری) در شرایط بدون تنش و تنش شوری مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد برخی ژن ها افزایش یا کاهش بیان در الگوی یک ژن خاص در پاسخ به شوری نشان دادند. تحت شرایط تنش شوری 250 قطعه در کویر، 216 قطعه در کارچیا، 252 قطعه در روشن و 258 قطعه در تایفون بیان شدند. قطعاتی که الگوی بیان متفاوتی داشتند از روی ژل آکریل آمید جداسازی و توالی یابی شدند. در این تحقیق 17 قطعه توالی یابی شدند. در ادامه با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی بیوانفورماتیکی مورد بررسی تکمیلی قرار گرفت. تعدادی از این قطعات ناشناخته و تعدادی نیز شناخته شده بودند. یافته های حاصل از این تحقیق نشان داد که قطعات شناخته شده در فرآیندهای مختلف گیاه دخالت دارند. پنج tdf مرتبط با فاکتورهای رونویسی، پنج tdf مرتبط با انتقال پیام، سه tdf مرتبط با متابولیسم، دو tdf ناشناس، یک tdf پروتئین فرضی و یک tdf مرتبط با پروتئین تنظیمی در سرما شناسایی شدند.

بادام (prunus dulcis. mill) متعلق به خانواده رُزاسه، یکی از مهمترین گونه¬های تجاری و قدیمترین محصول درختی خشکباری است. از نظر باغبانی، بادام جزء میوه¬های خشک بوده و بذر خوراکی (مغز یا گوشت بذر) آن محصول تجاری محسوب می¬گردد. بنابراین، گرده¬افشانی و لقاح در بادام ضروری است. ارقام تجاری بادام دارای خودناسازگاری گامتوفیتیکی بوده، که مانع از خود تلقیحی شده و باعث دگر تلاقی می¬گردد. ژنتیک خودناسازگاری گرده- مادگی توسط یک مکان ژنی یا یک ژن (s) با چندین آلل 1s تا sx کنترل می¬گردد و ارقام خودسازگار دارای ژن sf می¬باشد. تعیین سازگاری بین گرده و مادگی بادام هم در برنامه¬های اصلاحی جهت انتخاب والدین برای انجام تلاقی و هم در گزینش ارقام گرده¬دهنده برای کاشت در باغ¬های تجاری، ضروری است. در بادام تعیین خود)نا(سازگاری با روش¬های متعددی انجام می¬گیرد. در این بررسی، 37 رقم و ژنوتیپ بادام موجود در کلکسیون دانشگاه شاهد بوسیله واکنش pcr، با استفاده از آغازگرهای دیجنریتem-pc1consrd, paconsi-f, em pc2consfd , em-pc3consrd، شناسایی و غربالگری شدند. نتایج pcr، نشان داد که اغلب ارقام و ژنوتیپ¬ها خودناسازگار بودند. اگرچه دو ژنوتیپ a9 و a36 آلل sf (خودسازگاری) را نشان دادند. بدلیل اینکه اندازه نوار¬های تکثیر شده توسط آغازگرهای اینترون اول زیر 500 جفت باز و نزدیک به هم بودند، اندازه¬گیری دقیق آنها مشکل بود. بهمین خاطر در این پژوهش اندازه اکثر نوارها با استفاده از تکثیر آلل¬های s توسط آغازگرهای اینترون دوم مشخص و محاسبه گردید.

چکیده به منظور نقشه یابی qtl های مرتبط با ژن های مقاومت به شوری در مرحله ی گیاهچه ای گندم، هشت صفت تعداد برگ، طول گیاهچه (sl)، طول ریشه (rl)، نسبت رشد ریشه به گیاهچه (rsr)، وزن تر گیاهچه (sww)، وزن تر ریشه (rww)، وزن خشک گیاهچه (sdw) و وزن خشک ریشه (rdw) در دو سطح تنش و شاهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمعیت مورد مطالعه شامل 100 لاین اینبرد نوترکیب حاصل تلاقی دو والد، روشن (مقاوم به شوری و بومی ایران) و سوپرهد (حساس به شوری، عملکرد بالا و اروپایی) می باشد. به منظور انجام ارزیابی های ژنوتیپی از 45 نشانگر ریزماهواره (ssr) استفاده شد. مجموعا تعداد 50 qtl در سه ژنوم a، b و d یافت شد. سهم ژنوم d از qtl های شناخته شده بسیار بیشتر از سایر گروه های ژنی است. هم چنین در میان دو سطح تنش و بدون تنش، تعداد 29 qtl برای تنش و 21 qtl برای شرایط بدون تنش یافت شد. در خصوص توزیع فراوانی qtl ها در جمعیت مورد بررسی به تفکیک کروموزوم ها، کروموزوم 2d بیشترین qtl ها را در خود جای داده است. از میان صفات مختلف، صفت وزن خشک ریشه بیشترین تعداد و صفت نسبت رشد ریشه به گیاهچه کمترین تعداد qtl ها را دارا می باشند. در مورد تمام صفات اندازه گیری شده، والد سوپرهد تحت شرایط تنش کاهش قابل توجه و معناداری را نسبت به شرایط تنش و والد روشن نشان داده است. با توجه به شناسایی پیوستگی نشانگر ها با qtlهای مرتبط با صفات زراعی در شرایط تنش شوری در مطالعات مشابه روی همین جمعیت می توان وجود گروه های ژنی موثر بر مقاومت به شوری را در این کروموزوم ها تایید نمود. نتایج نشان داد که درمواجهه گیاه با تنش شوری در مرحله گیاهچه ای، گروه های ژنی خاصی بیان می شوند که گروهی از این ژن ها در مراحل رشدی مختلف و در شرایط تنش شوری بیان یکسانی دارند و گروهی تنها خاص مقاومت در مقابل تنش شوری در مرحله ی گیاهچه ای می باشند. کلمات کلیدی: گندم نان، تنش شوری، مرحله گیاهچه ای، توزیع فراوانی qtl، نشانگر ssr

گونه های جنس بالنگو از خانواده(نعناعیان) به عنوان گیاهانی با ارزش دارویی و اقتصادی محسوب می شوند. به منظور تعیین تنوع ژنتیکی74 ژنوتیپ متعلق به سه گونه lallemantia.royleana.، lallemantia peltata و lallemantia iberica از 17 آغازگر issr و 10 آغازگر scot استفاده شد. در مجموع 153 قطعه تکثیری امتیازدهی شدند، که تمامی این نوارها در سطح جمعیت ها چند شکل بودند. نتایج نشان داد که نشانگرهای issr و scot ، نشانگرهای مناسبی برای ارزیابی تنوع ژنتیکی گیاه بالنگو می باشند.

سیاه دانه (nigella sativa l) از خانواده آلاله (ranunculaceae) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که در برخی مناطق ایران کشت می¬شود. این پژوهش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ-های سیاه دانه با استفاده از نشانگرهای مولکولی issr و scot انجام شد. جمعیتی شامل 80 ژنوتیپ سیاه دانه از نقاط مختلف کشور انتخاب گردید و توسط 17 آغازگر issr و 9 آغازگر scot مورد ارزیابی قرار گرفت. آغازگرهای issr در مجموع 79 قطعه dna تکثیر نمودند که 61 قطعه آنها (77/42%) چندشکل بودند. آغازگرهای scot نیز از مجموع 73 قطعه تکثیر شده، 54 قطعه (72/66%) چندشکلی نشان دادند. میانگین اطلاعات چندشکل (pic) برای آغازگرهای issr و scot به ترتیب 0/148 و 0/177 به دست آمد. ضریب تمایز ژنتیکی در میان جمعیت¬ها (gst) به مقدار 0/40و برآورد جریان ژنی (nm)، به طور متوسط تعداد مهاجرت رد و بدل شده در هر نسل در میان جمعیت¬ها برابر 0/76 محاسبه شد. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که تنوع ژنتیکی به طور عمده در درون جمعیت¬های مورد بررسی (81 درصد) بیشتر از بین جمعیت¬ها (19 درصد) بود. ماتریس تشابه با استفاده از ضریب دایس، تجزیه خوشه¬ای با الگوریتم پیوستگی کامل (complete linkage) و تجزیه به مختصات اصلی انجام شد. بر اساس نتایج حاصل از نمودار خوشه¬ای، ژنوتیپ¬های مورد مطالعه به 6 گروه مجزا در سطح تشابه 0/82 تقسیم شدند. نتایج حاصل از ماتریس تشابه به ترتیب بیشترین و کمترین تشابه را بین نمونه¬های قوچان 3 و قوچان 4 با مقدار 0/96 و نمونه¬های کرمانشاه 4 و رابر 5 با مقدار 0/75 نشان داد. نتایج این پژوهش نشان داد که نشانگرهای issr و scotبه طور موثری می¬توانند برای مطالعه تنوع ژنتیکی توده¬های سیاه دانه استفاده شوند.

چکیده ندارد.