نام پژوهشگر: مریم نظم بجنوردی
مریم نظم بجنوردی منصوره موحدین
هدف: کشت سلول های اسپرماتوگونی و تولید سلول های پر توان embryonic stem cells (es like cells) که دارای قابلیت بازسازی و تولید هرسه نوع لایه زایای جنینی می باشند، این سلول ها را به عنوان منبع کافی و جدیدی برای سلول درمانی و ترمیم در بیماریها از جمله بیماریهای نورودژنراتیو پیشنهاد می دهد. در تحقیق حاضر تمایز سلول های اسپرماتوگونی موش به سلول های شبه الیگودندروسیت و نقش آنها درمیلین سازی پس از پیوند به موش صحرایی مدل دمیلیناسیون بررسی شد. مواد و روشها: سلول های اسپرماتوگونی ازبیضه موش نوزاد توسط دو مرحله هضم آنزیمی جداسازی شدند. پس از کشت سلول های اسپرماتوگونی کلنی های es like cells درپاساژ پنجم معادل هفته 3 کشت حاصل شدند. ژنهای پرتوانی و ژنهای اختصاصی اسپرماتوگونی با روش real time-pcr و مارکرهای پرتوانی نظیر oct4، sox2 و ssea1 نیز با روش ایمونوسیتوشیمی و فلوسایتومتری در سلول های es like cells بررسی شدند. سلول های es like cells ابتدا به سلول های پیش ساز عصبی و سپس به سلول های شبه الیگودندروسیت تمایز یافتند. درمرحله in vivo مدل دمیلیناسیون توسط تزریق استریوتاکسیک 2 میکرولیتر توکسین لیزولیسیتین به کورپوس کالوزوم القا شد. پس از یک هفته از ایجاد مدل دمیلیناسیون سلولها ی شبه الیگودندروسیت نشاندارشده با diiبه صورت درجا به موش پیوند گردید. 2و 4 هفته پس از پیوند سلول بررسی های هیستولوژی وایمونوهیستوشیمی به منظور بررسی تغییرات وسعت دمیلیناسیون و شدت رمیلیناسیون وجایگزینی سلول های پیوندی درمحل ضایعه انجام شد. یافته ها: ماهیت سلول های es like cells با استفاده از معیارهای مختلف شناسایی نظیر بیان ژنهای پرتوانی c-myc و nanog و مارکرهای پرتوانی نظیر oct4، sox2 و ssea1 مورد تایید قرار گرفت. بررسی مارکرهای nf68، nestin، ng2 olig2, با روش ایمونوسیتوشیمی وreal time-pcr تمایز es like cells را به سلول های پیش ساز عصبی و شبه الیگودندروسیت درپایان هر مرحله القا تایید کرد. یافته های هیستولوژی نشان دهنده کاهش معنادار وسعت دمیلیناسیون وافزایش شدت رمیلیناسیون در گروه پیوند سلول نسبت به گروه کنترل بود. همچنین براساس بیان plp تمایز سلول های جایگزین شده پس از پیوند به سلول های میلین ساز با روش ایمونوسیتوشیمی تایید گردید. نتیجه گیری: سلول های اسپرماتوگونی درشرایط کشت کلنی های es like cells را ایجاد کرده که می تواند با استفاده از القاگر ra ابتدا به سلولهای پیش ساز عصبی و سپس توسط ترکیباتی نظیرegf و bfgf به سلولهای شبه الیگودندروسیت تمایز پیدا کند که این سلولها قادربه میلین سازی پس از پیوند به موش صحرایی مدل دمیلیناسیون است. کلمات کلیدی: سلول های اسپرماتوگونی، es like cells، سلولهای شبه نوروپروژنیتور، الیگودندروسیت، میلین سازی، مدل دمیلیناسیون ، پیوند سلول