توسعه روز افزون صنعت گردشگری در دهه های اخیر، آن را به یکی از فعالیت های مهم اقتصادی، اجتماعی بسیاری از کشورهای جهان تبدیل کرده است. به طوری که بسیاری از برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه، آن را یکی از ارکان توسعه پایدار می دانند. در این راستا شهرستان ایلام نیز به عنوان یکی از مناطق مستعد گردشگری در ایران به دلیل برخورداری از ویژگی های منحصر به فرد تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی از توانمندی های بالایی برای جذب گردشگران برخوردار است اما به لحاظ کارکردها این شهرستان نیز به تبعیت از ایران، نتوانسه جایگاه در خور توجهی را کسب کند. این شهرستان با وجود قابلیت ها و جاذبه های گردشگری فراوان، همچنان برای گردشگران خارجی ناآشنا بوده و حتی گردشگران داخلی نیز تا اندازه ای با آن بیگانه اند. درپژوهش حاضر به روش توصیفی -تحلیلی، با بکارگیری فرایند برنامه ریزی راهبردی، ضمن پی جویی توانمندی ها و کارکردهای گردشگری شهرستان ایلام و به منظور توسعه این کارکردها، اقدام به ارائه راهکارها و تعیین راهبردهای کاربردی در جهت توسعه گردشگری شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه ی راهبردهای توسعه ی گردشگری شهرستان ایلام از ماتریس تحلیلی swot بهره گرفته شد. سپس برای مشارکتی کردن برنامه ریزی آتی در ناحیه مورد مطالعه، پرسشنامه ای تهیه و توسط تعدادی از مسئولان و اساتید تکمیل گردید. جامعه آماری در تحقیق حاضر با بکارگیری روش نمونه گیری تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 196 نفر از مسئولان و اساتید در منطقه به عنوان نمونه انتخاب شدند. سپس با توجه به دیدگاه های کارشناسی و نظرات مصاحبه شوندگان وزن دهی به تک تک عوامل تأثیرگذار صورت گرفت. پس از تجزیه و تحلیل عوامل داخلی و خارجی، به منظور تبیین وضعیت کلی گردشگری شهرستان ایلام، به صورت سیستماتیک و جامع به بررسی تطبیقی این عوامل پرداخته شده است. که بالا بودن مجموع امتیاز نقاط قوت(مجموع امتیاز وزنی364/2) و امتیاز مجموع فرصت ها(مجموع امتیاز وزنی838/2) نشان دهنده توانمندی های بالای منطقه در زمینه توسعه گردشگری می باشد.