نام پژوهشگر: علی شمس
علی شمس ابراهیم تقی زاده
پذیرش و توسعه مالکیت های غیر مادی یکی از تحولات بزرگ نظام های اقتصادی جهان است که امروزه در میان تمام ملل متمدن رسوخ کرده است، انسانهای پیشین مالکیت را همواره منحصر به اشیاء مادی می دانستند و برای آنها مالکیت های فکری و سایر چهره های مالکیت غیرمادی مفهومی نداشت. این قبیل مالکیت که در اثر پیشرفت و تکامل دانش بشری وارد قلمرو حقوق شده است برای نخستین بار در حقوق موضوعه دول اروپای غربی مورد شناسایی قرار گرفته و از آنجا به تدریج پا به عرصه حقوقی و اقتصادی دیگر ممالک نهاده است. هنر اصلی در شکل گیری سیاست های مربوط به مالکیت فکری و غیرمادی در سراسر جهان، در حمایت از دست آوردهایی است که مناسب با هدف حفاظت از آنهاست. جنبه های متنوع این موضوع، از نظر هدف و در رابطه با جزئیات قواعد با یکدیگر متفاوت اند. لیکن برخی از این نوع حقوق، شباهت های زیادی با حقوق مالکیت در اموال منقول مادی دارند. اختلاف در تعریف و تفسیر و تعیین استانداردها در زمینه حقوق مالکیت فکری، یکی از بزرگترین چالش های پیش روست و تلاش برای حمایت از حقوق مالکیت فکری و یکسان سازی مفاهیم مرتبط با این حقوق به یک معمای اجتماعی تبدیل شده است. حق سرقفلی تاجر و حق کسب، پیشه و تجارت از جمله مالکیت های غیرمادی است که زمان زیادی از پیدایش آن نمی گذرد و در اصل این پدیده در قرن حاضر در زندگی اقتصادی مردم ظهور پیدا کرده و قانون گذاران را ناچار به وضع مقررات لازم در این مورد نموده است.
خدیجه مهردوست علی شمس
هدف تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر شناسایی عوامل موثر بر مشارکت بهر ه برداران روستائی در طرح های آبخیزداری می باشد که از نظر ماهیت ترکیب دو پارادیم کمی و کیفی را مورد توجه قرار داده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کمی شامل کلیه روستائیان در دو حوزه آبخیر درود فرامان و لعل آباد شهرستان کرمانشاه بودند (3722=n) که 220 نفر طبق جدول مورگان کرجسی و به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی متناسب با حجم انتخاب شدند. به وسیله روش نمونه گیری گلوله برفی در بخش کیفی از بین جامعه آماری روستاییان حسین قلی خان و کارشناسان آبخیزداری و مجریان طرح های آبخیزداری نمونه ها انتخاب شدند. نتایج حاصل از همبستگی نشان داد که بین متغیرهای عوامل اطلاعاتی و ترویجی، نگرش به مشارکت، سطح تحصیلات و روابط اجتماعی با میزان مشارکت بهره برداران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد، ولی متغیرهای وضعیت اقتصادی، سن، تعداد افراد تحت تکفل، سابقه کار کشاورزی و دامداری، میزان زمین دیم، تعداد گوسفند رابطه ای معنی دار و منفی با میزان مشارکت دارند. نتایج آزمون t تست نشان داد که بین دو گروه زنان و مردان تفاوتی از لحاظ مشارکت وجود ندارد ولی بین گروه های متاهل با مجرد، بهره برداران حوزه لعل آباد با درود فرامان، افراد دارای شغل کشاورزی و غیرکشاورزی تفاوت معنی داری وجود دارد. متغیرهای منابع اطلاعاتی- ترویجی و عوامل اقتصادی 57 درصد از تغییرات واریانس میزان مشارکت روستاییان در طرح های آبخیزداری را براساس آزمون رگرسیون تبیین کردند. واژگان کلیدی: مدیریت منابع طبیعی، طرح های آبخیزداری، مشارکت مردمی، حوزه های درود فرامان و لعل-آباد.
علی شمس احمد رضا محبوبی اردکانی
در این پایان نامه پس از معرفی کلی خاکریزهای متکی بر شمع و روش اجرا، به صورت اجمالی به ارائه روشهای تحلیل و طراحی خاکریز های مسلح متکی بر شمع پرداخته شده است. در ادامه چند مورد مدلسازی استاتیکی با استفاده از نرم افزار abaqus ارائه شده و نتایج آنها با روشهای مرسوم تحلیل و طراحی مقایسه شده است. در فصول 3 و 4 با استفاده از نرم افزار 6.11های متکی بر شمع در شرایط بارگذاری استاتیکی و دینامیکی به صورت 3 بعدی مدل سازی شده است. نتایج تحلیل در شرایط بارگذاری استاتیکی نشان میدهد که سطح خاکریز هم در شمعهای انتها باربر و هم در شمعهای اصطکاکی، تغییر شکلهایی در حد مجاز را نشان می دهند. حال آنکه بارگذاری دینامیکی باعث تغییر شکلهای بزرگی در سطح خاکریز میشود. ژئوسنتتیک در سیستم خاکریزهای متکی برشمع در مکانیزم انتقال بار و کاهش حرکت جانبی خاکریز و افزایش ظرفیت باربری نقش مهمی را ایفا میکند. چنانچه روی شمعها ژئوسنتتیک قرار گرفته باشد، تاق در بدنه خاکریز تشکیل می شود و شکلگیری تاق باعث انتقال بار بین سرشمعها به نحو مطلوب شده و از نشست خاکریز جلوگیری میکند. افزایش سختی ژئوسنتتیک در حد متعارف سبب کاهش میزان نشست خاکریز میشود. فاصله سر شمعها در شکل گیری طاق در خاک و میزان نشست خاکریز نقش مهمی دارد. خاک زیر بستر ژئوسنتتیک در سیستم باربری و کاهش نشست خاکریز در شرایط بارگذاری استاتیکی نقش مهمی را بازی نمیکند و افزایش سختی آن در کاهش نشست خاکریز تاثیر مهمی ندارد. حال آنکه مصالح خاکریز در مکانیزم انتقال بار نقش مهمی را اجرا میکنند. لذا معمولا برای خاکریزها مصالح دانه ای با زاویه اصطکاک بالا پیشنهاد شده است. افزایش زاویه اصطکاک داخلی خاک خاکریز سبب شکلگیری تاق خاکریز در ارتفاع کمتری میشود و همین موضوع امکان ساخت خاکریزهایی با ارتفاع کم را ممکن میسازد.
نسرین قادری علی شمس
کشاورزی و توسعه آن نقش مهمی در توسعه روستایی دارا بوده و تصور رسیدن به توسعه روستایی بدون توسعه بخش کشاورزی امکان پذیر نیست. برنامه ریزی جهت رسیدن به توسعه کشاورزی نیازمند شناخت اولیه و علمی از وضعیت موجود توسعه و نیز توزیع شاخصهای توسعه در بین مناطق روستایی می باشد. تحقیق توصیفی- تحلیلی حاضر با هدف شناخت سطوح توسعه یافتگی کشاورزی دهستانهای شهرستانهای پاوه با استفاده از روشهای ویکور، تاپسیس و شاخص ترکیبی صورت پذیرفت. در مجموع با استفاده از 91 شاخص توسعه کشاورزی در زیرمحورهای باغی، دامی، زراعی، پایداری، ساختاری- زیربنایی و آموزشی- نیروی انسانی و با تلفیق داده های ثانویه و اولیه تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای excel, spss, gis نشان داد که بین دهستانهای شهرستان از لحاظ توسعه کشاورزی اختلاف و نابرابری وجود دارد. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از مدل ویکور نشان داد که دهستان هولی در سطح اول، دهستان های سیروان، ماکوان و شمشیر در سطح دوم و دهستان شیوه سر در سطح سوم قرار دارند. همچنین تحلیل با مدل تاپسیس نشان داد که دهستان هولی در سطح اول، سیروان در سطح دوم و دهستان های ماکوان، شمشیر و شیوه سر در سطح سوم قرار دارند ولی نتایج تحلیل با استفاده از روش شاخص ترکیبی حاکی از آن بود که دهستان ماکوان در سطح اول، هولی در سطح دوم و سیروان، شمشیر و شیوه سر در سطح سوم قرار دارند. نتایج دو مدل تاپسیس و ویکور با وجود برخی اختلافات جزئی شباهت زیادی با همدیگر دارند و در مجموع این دو مدل بیشتر از مدل شاخص ترکیبی با واقعیات میدانی توسعه دهستانها تطابق دارند.
مریم رخشانی علی شمس
تحقیق، تدریس و خدمات سه کارکرد مهم اعضای هیات علمی در دانشگاه محسوب می شوند و نحوه ارتباط این کارکردها با همدیگر و نیز با پیشرفت تحصیلی دانشجویان مورد توجه محققان حوزه آموزش عالی می باشد. لذا تحقیق توصیفی- ارزشیابانه حاضر با هدف بررسی و سنجش ارتباط بین عملکرد آموزشی (کمیت و کیفیت تدریس) اعضای هیات علمی با عملکرد پژوهشی و نیز پیشرفت تحصیلی دانشجویان طی سال های تحصیلی 1386 تا 1391 صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق کلیه اعضای هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان می باشند که به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها به دلیل مستند شدن و صحت آزمایی توسط معاونت های آموزشی و پژوهشی دانشگاه دارای روایی و پایایی کافی بودند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که کیفیت تدریس با برخی شاخص های عملکرد پژوهشی رابطه مثبت و معناداری داشته ولی با کمیت تدریس رابطه معناداری ندارد. همچنین بین عملکرد پژوهشی و کیفیت تدریس با پیشرفت تحصیلی دانشجویان ارتباط معنی داری وجود نداشت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که کیفیت تدریس اعضای هیات علمی فارغ التحصیل داخل کشور با خارج کشور هیچ تفاوت معنی داری با همدیگر نداشته ولی کیفیت تدریس اعضای هیات علمی با وضعیت استخدامی مختلف تفاوت معنی داری با همدیگر دارا هستند. نتایج تحلیل رگرسیونی بیانگر این بود که تعداد مقالات مجلات داخل کشور و تعداد دانشجویان کلاس دو عامل موثر بر کیفیت تدریس هستند.
ابوالفضل رنجور علی شمس
گندم به عنوان یکی از اصلی ترین مواد غذائی و مهمترین محصول زراعی در کشور ما از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و رشد روزافزون جمعیت نیز بر ضرورت افزایش تولید آن می¬افزاید. افزایش عملکرد در واحد سطح به عوامل زیادی از جمله مهارتهای مدیریتی گندمکاران بستگی دارد. لذا تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر با هدف بررسی و شناسایی مهارت¬های مدیریتی گندم کاران شهرستان خدابنده و ارتباط این مهارت¬ها با عملکرد محصولی آنان صورت گرفت. از لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها نیز از نوع میدانی محسوب می شود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه گندم کاران شهرستان خدابنده بود که در سال زراعی 91-1390 اقدام به کشت گندم کرده بودند(28750 n=). طبق فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه ای به تعداد 200 گندمکار و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه¬ای تصادفی انتخاب و مورد مطالعه واقع شدند. با استفاده از نرم افزار arcgis 9.3 لایه های اقلیمی، ارتفاع، بارندگی، دما و نوع خاک مربوط به روستاهای منطقه مورد مطالعه رویهم گذاری شده و در انتخاب نمونه های سعی گردید که اثرات این عوامل محیطی تاحدودی کاهش پیدا کند. ابزار تحقیق پرسشنامه¬ای بود که روایی آن از طریق متخصصان ترویج، توسعه روستایی و زراعت مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار تحقیق نیز با انجام مطالعه مقدماتی روی 20 کشاورز خارج از منطقه مورد مطالعه و و محاسبه آلفای کرونباخ بزرگتر از 7/0 برای بخشهای مختلف پرسشنامه بدست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که مهارت¬های مدیریتی گندمکاران در حد متوسط بوده و رابطه مثبت و معنی¬داری بین مهارت¬های مدیریتی با متغیرهایی مانند میزان زمین شخصی، منابع اطلاعاتی کشاورزان، سطح زیر کشت ومتوسط عملکرد 5 سال گذشته گندم وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای مهارت¬های مدیریتی و سابقه کشت گندم 8/51 درصد از واریانس عملکرد گندمکاران آبی و متغیر مهارت¬های مدیریتی 4/59 درصد عملکرد گندمکاران دیم را تبیین می¬نماید.
مهدیه اسدالهی علی شمس
پژوهش به عنوان یکی از مهمترین وظایف دانشگاه¬ها بوده و دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیز با انجام پایان¬نامه بخشی از وظایف پژوهشی دانشگاه¬ها را برعهده دارند. یکی عوامل موثر در کیفیت تحقیقات صورت گرفته توسط این دانشجویان خودکارآمدی پژوهشی آنها بوده و این متغیر نیز با تجربیات پژوهشی آنها در محیط دانشگاه ارتباط دارد. هدف تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر بررسی ارتباط بین تجربیات پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی فارغ¬التحصیلان می¬باشد. جامعه آماری شامل تمامی 326 فارغ¬التحصیل سال¬های 90 و 91 کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان بود که 202 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و به روش نمونه¬گیری تصادفی طبقه¬ای مورد مطالعه واقع شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط متخصصان آموزش عالی کشاورزی مورد تایید قرار گرفت. با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بیشتر از 73/0 برای شاخص های ترکیبی از پایایی آن اطمینان حاصل شد. نتایج یافته¬های تحقیق نشان داد که میان خودکارآمدی پژوهشی فارغ¬التحصیلان قبل و بعد از گذراندن پایان¬نامه تفاوت معناداری ایجاد شده است و گذراندن دوره کارشناسی ارشد و تدوین و دفاع از پایان¬نامه میزان توانایی فارغ¬التحصیلان را به صورت معنی¬داری افزایش داده است. با توجه به نتایج، شفاف¬سازی معیارها و اهداف و مهارت¬های پژوهشی با خودکارآمدی بعد از پایان¬نامه رابطه مثبت و معناداری در سطح 01/0 درصد دارا بودند. نتایج تحلیل¬های رگرسیون گام به گام نیز نشان دادند که متغیرهای مهارت¬های پژوهشی، شفاف¬سازی معیارها و اهداف و زیرساخت¬ها و امکانات دانشکده در حدود 33 درصد خودکارآمدی پژوهشی را پیش¬بینی می¬کنند و متغیرهای خودکارآمدی پژوهشی، تعداد کلاس¬ها (کارگاه¬های) شرکت کرده در ارتباط با روش تحقیق و آمار، تعداد طرح های پژوهشی انجام داده یا درحال انجام در قالب همکار، معدل دوره کارشناسی ارشد، تجربه پژوهشی از بُعد استاد راهنما، تعداد ساعت اختصاص داده شده به کار پایان¬نامه در حدود 28 درصد از تغییرات مربوط به میزان نگرش نسبت به پژوهش را در فارغ¬التحصیلان کارشناسی ارشد را تبیین می¬کنند. نتایج تحلیل عاملی نیز حاکی از آن است که عوامل تجربه پژوهشی فارغ¬التحصیلان به ترتیب اهمیت در هفت عامل استاد راهنما، زیرساخت¬های فکری و تسهیلاتی، گسترش مهارت¬های پژوهشی، ارائه شرایط و زمینه¬های رشد فکری، آزمون پایان¬نامه، فرایند تصویب پروپوزال، تسهیلاتی و منابع اطلاعاتی قرار می¬گیرند و در حدود 34/61 درصد از واریانس کل را تبیین می¬نمایند.
مریم زیارتی جعفر یعقوبی
پژوهش حاضر باهدف شناسایی موانع و عوامل موثر بر توانمندی شغلی زنان سرپرست خانوار روستایی و راهکارهای ارتقای آن در شهرستان شیروان انجام گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش پارادایم ترکیبی بود که در بخش کمی از روش علی- ارتباطی و در بخش کیفی از روش نظریه مبنایی استفاده شد. زنان سرپرست خانوار روستایی بخش مرکزی شهرستان شیروان جامعه آماری تحقیق را تشکیل دادند. حجم نمونه با استفاده از رابطه کوکران 120 نفر برآورد گردید و نمونه ها به روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق در بخش کمی، پرسشنامه و در بخش کیفی مصاحبه عمیق بود. روایی پرسشنامه با استفاده از پانل اعضای هیئت علمی و پس از انجام اصلاحات مورد نظر آن ها تأیید شد. به منظور سنجش پایایی ابزار تحقیق از آزمون راهنما و محاسبه ضریب کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای بخش¬های مختلف پرسشنامه بین 81/0 تا 91/0 به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده¬ها با استفاده از نرم افزارهای spss و amose در بخش کمی و nvivo نسخه 8 در بخش کیفی انجام شد. نتایج نشان داد¬ میانگین نمره توانمندی شغلی پاسخگویان 14/3 از 5 بود. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد بین توانمندی شغلی با میزان سواد¬ پاسخگویان، دریافت وام بدون بهره یا با بهره کم از بانک¬ها، وجود بازار ویژه جهت فروش محصولات زنان سرپرست خانوار، تأسیس تعاونی¬های زنان خود اشتغال برای زنان سرپرست خانوار و بیمه نمودن زنان سرپرست خانوار همبستگی مثبت و معنی¬دار وجود داشت. نتایج مقایسه میانگین¬ها نشان داد توانمندی شغلی زنان شرکت کننده در دوره های فنی¬و¬حرفه ای به طور معنی داری بیشتر از زنانی بود که در این دوره ها شرکت نکرده اند. هم¬چنین توانمندی شغلی زنان شاغل به طور معنی¬¬داری بیشتر از زنان خانه¬دار بود. نتایج رگرسیون به روش گام به گام نشان داد وجود بازار ویژه جهت فروش محصولات زنان سرپرست خانوار و شرکت در دوره¬های آموزشی فنی و حرفه¬ای 8/20 درصد از تغییرات توانمندی شغلی را تبیین کردند. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی مشکلات زنان سرپرست خانوار روستایی در شش عامل نابرابری، استرس و حمایت اندک، فقدان امنیت اجتماعی و اخلاقی و نقش مخرب واسطه¬ها، ناتوانی در دریافت وام، مسئولیت¬های متعدد و مانع تراشی مردان برای اشتغال، فقدان شغل و مهارت اشتغال، ناامنی اجتماعی و مشکلات عاطفی خلاصه شدند که این عوامل درمجموع 45/58 درصد از واریانس مشکلات زنان سرپرست خانوار روستایی را تبیین نمودند. در بخش کیفی پس از کدگذاری باز، 184 مولفه استخراج شد. در مرحله کدگذاری محوری مشکلات فوق در 31 طبقه دسته بندی شدند. بر اساس مدل استخراجی مشکلات زنان سرپرست خانوار روستایی در مرحله کدگذاری انتخابی مشخص شد مشکلات اجتماعی، مشکلات خاص روستا و بیماری و پیامدهای آن منجر به فقدان درآمد پایدار در زنان مورد مطالعه شده است که این مشکل در کنار مشکلات خانوادگی و مشقت جسمی و روحی کار برای زنان باعث مشکلات متعدد دیگری گردیده که در مجموع باعث ایجاد احساس ناامیدی در زنان شده است. واژگان کلیدی: زنان سرپرست خانوار روستایی، توانمندی شغلی، اشتغال، فقر
علیرضا عباسی علی شمس
افزایش عملکرد کمی و کیفی مزارع پرورش ماهی قزل آلا در سال های اخیر با توجه به افزایش سرانه مصرف گوشت سفید بخصوص ماهی ضروری است. از عوامل مهم اثرگذار بر عملکرد این واحدها، سطح دانش و مهارتهای مدیریتی پرورش دهندگان مزارع می باشد. تحقیق توصیفی همبستگی حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر عملکرد پرورش دهندگان ماهی قزل آلا در شهرستان ماهنشان صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق را کلیه واحدهای پرورش ماهی قزل آلای شهرستان ماهنشان که دارای پروانه بهره برداری بودند، تشکیل می دادند (147 واحد) که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه ای به اندازه 110 واحد انتخاب و با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی متناسب انتخاب و مورد مطالعه واقع شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه¬ای بود که روایی آن از طریق اعضای هیات علمی صاحب نظر در رشتههای ترویج و آموزش کشاورزی، اقتصاد کشاورزی و کارشناسان شیلاتی مورد تایید واقع شد و پایایی آن نیز با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه آلفای کرونباخ برای شاخص سنجش دانش برابر با 86/0 و 94/0 برای شاخص سنجش مهارتهای مدیریتی مورد تایید واقع شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که سطح دانش اکثریت پرورش دهندگان (2/58 درصد) در حد متوسط بوده و مهارتهای مدیریتی اکثریت آنها (8/76 درصد) نیز متوسط و به پایین می باشد. تحلیل همبستگی نشان داد که عملکرد (مقدار تولید در هر متر مکعب) واحدهای پرورشی رابطه مثبت و معنی داری در سطح یک درصد با دانش و مهارتهای مدیریتی پرورش دهندگان آنها داراست و نیز دانش با مهارت های مدیریتی پرورش دهندگان در سطح یک درصد رابطه مثبت و معناداری دارد. همچنین نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که متغیرهایی مانند سن، مدت بلا استفاده از استخر و مدت زمان پرورش ماهی دارای رابطه منفی و معنی دار با متغیر عملکرد (مقدار تولید ماهی در هر متر مکعب) دارا بوده، ولی سطح تحصیلات و میزان تولید ماهی در سالهای گذشته دارای رابطه مثبت و معنی داری با عملکرد می باشند. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که چهار متغیر مدت زمان پرورش ماهی، سطح دانش پرورش دهندگان، کل مساحت استخرها و سابقه پرورش ماهی در حدود 43 درصد از واریانس عملکرد (مقدار تولید ماهی در هر متر مکعب) را تبیین می کنند. و همچنین دو متغیر تحصیلات و میزان استفاده از منابع اطلاعاتی 9/67 درصد واریانس مربوط به دانش پرورش دهندگان را تبیین کرده و چهار متغیر دانش پرورش دهندگان، میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، تحصیلات و سابقه پرورش 9/70 درصد واریانس مربوط به مهارت های مدیریتی را تبیین می کنند.
اسماعیل اخبار احمد قیدی
امروزه تجارت جهانی و جهانی شدن در حال تحمیل شرایط خود بر تمامی کشورهای دنیا می باشد و در چنین شرایطی، بقا و تداوم تولید در گرو کارآمدی و برتری در عرصه رقابت و به عبارتی مزیت نسبی است. تحقق مزیت نسبی در گرو تأمین الزامات گوناگون فنی، تکنولوژیکی و حتی سیاستگذاری است. در این راستا، ارزیابی شرایط موجود، شناسایی قابلیتها و اتخاذ اقدامات و برنامه های متناسب در سطوح خرد و کلان ضروری است. با توجه به اهمیت و جایگاه بخش دامی بخصوص گاوداریها در اقتصاد کشور، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی مزیت نسبی گاوداری روستایی، گاوداریهای نیمه صنعتی وصنعتی در استان زنجان صورت گرفت. پس از جمع آوری داده های میدانی و ثانویه و انجام محاسبات مرتبط نسبت به تعریف گاوداری نماینده اقدام گردید. بر این اساس، گاوداری نماینده سیستم روستایی به طور متوسط یک گله 05/6 رأسی و گاوداری نماینده واحدهای نیمه صنعتی گله ای152رأسی است که مقادیر مصرف نهاده ها و تولید محصولات آن با میانگین گیری از گاوداری های نمونه به دست آمد. سپس با استفاده از شاخص های ماتریس تحلیل سیاستی (pam) پس از برآورد قیمت اجتماعی نهاده ها و محصولات، شاخص های نسبت هزینه منابع داخلی (drc) ، نسبت هزینه به منفعت اجتماعی (scb)، سودآوری خالص اجتماعی(nsp)، ضریب حمایت اسمی بر نهاده قابل تجارت (npci)، ضریب اسمی حمایت بر بازده قابل تجارت (npco)، ضریب حمایت موثر (epc)، ضریب سوددهیpc)) و نسبت هزینه بازاری (pcr)، برای سیستم گاوداریهای روستایی به ترتیب برابر با 73/1، 086/1 و 790/425/19 ریال در سال، 487/0، 687/0، 471/2، 17/3 و 065/0 و برای گاوداریهای نیمه صنعتی مورد مطالعه به ترتیب 533/0، 833/0، 930/948/594/2 ریال در سال، 507/0، 53/0، 571/0، 42/0و 659/0 بدست آمد که حاکی از فقدان مزیت نسبی در بهره برداری های روستایی و وجود مزیت نسبی در گاوداریهای نیمه صنعتی است. کوچک مقیاس بودن گاوداریهای روستایی موجب استفاده بیش از حد از نهاده های غیرقابل مبادله به ازای هر واحد دام می شود و نیز تولید اندک هر واحد دام به ازای نهاده های مورد استفاده از دلایل اصلی فقدان مزیت نسبی این واحدها است. در خصوص واحدهای نیمه صنعتی، عملکرد بالای تولید شیر گاوها باعث شده است که حتی اگر شیر هر رأس گاو شیرده در هر روز تا 18 کیلوگرم کاهش یابد این سیستم کماکان دارای مزیت نسبی باشد. با توجه به نتایج تحقیق توانمندسازی دامداران روستایی جهت اصلاح روشهای فعلی تولید و نیز کمک به ایجاد واحدهای نیمه صنعتی توسط دامداران روستایی با توجه به دارا بودن مزیت نسبی توسط این واحدها پیشنهاد می گردد.
سعید خدایاری اسماعیل کرمی
: یکی از پیش شرط های مهم در بهره وری تولید محصولات و توسعه کشاورزی به صورت پایدار، از جمله پرورش آبزیان، دانش به روز کشاورزان است که خود ناشی از عوامل گوناگونی است. بازدیدهای اولیه از واحدهای پرورش ماهی شهرستانهای ماهنشان و زنجان، تجارب شخصی نگارنده در زمینه پرورش ماهی، و مصاحبه با کارشناسان شیلات استان زنجان نشان می دهد که در پرورش ماهی قزل آلا به نظر می رسد که پرورش دهندگان در زمینه عوامل فنی مربوط به احداث استخر پرورش، غذا دهی، و حفظ و نگهداری ماشین آلات، برق و آب، بویژه در سالهای اول پرورش دچار مشکل هستند. این مساله ممکن است ناشی از دانش فنی کم آبزی پروران باشد، ولی نیاز به انجام بررسی جهت بیان دقیق و علمی آن دارد.
سمیه پیرمردوند چگینی علی شمس
نتایج تحقیق نشان داد که باغداران رفتارهای بازاریابی متفاوتی دارند، بطوری که 28 درصد از محصول تولیدی باغداران به صورت سبز (فراوری نشده) و بقیه پس از فراوری بفروش می رسد (45 درصد بصورت کنسرو، 23 درصد بصورت شکسته و 4 درصد بصورت روغن زیتون و شوری). همچنین نتایج نشان داد که برای محصولات مختلف مسیرهای بازاررسانی تقریباً متفاوتی وجود دارد که حاشیه کل برای مسیر بازاررسانی غالب یعنی مسیر "تولیدکننده- عمده فروش- خرده فروش- مصرف کننده" برای زیتون کنسرو شده، شکسته و روغن به ترتیب 32000 ، 25000 و 80000 ریال به ازای هر کیلوگرم بدست آمد. نتایج نشان داد که متغیرهایی مانند سن، سطح تحصیلات، شرکت در دوره های ترویجی، میزان ریسک پذیری، میزان رضایت از کمیت و کیفیت تولید با رفتار بازاریابی باغداران رابطه معنی داری دارند. نتایج تحلیل عاملی نیز نشان داد که شش عامل آموزشی- اطلاعاتی، اعتباری، اجتماعی، زیرساختی، قیمتی و نهاده ای در حدود 50/69 درصد واریانس مربوط به مسائل و مشکلات بازاریابی زیتون کاران را تبیین می کنند.
پروانه صفری الموتی علی شمس
امروزه خطرات زیست محیطی ناشی از سوء مدیریت پسماند به عنوان یکی از مشکلات اساسی کشور مطرح است و این مشکل در روستاها بیشتر از شهرها نمود دارد. آلودگی های زیست محیطی و درنتیجه به خطر افتادن بهداشت و سلامت روستاییان نیازمند الگوی مناسب مدیریت پسماند براساس وضعیت موجود است. تحقیق توصیفی همبستگی حاضر با هدف کلی بررسی رفتار مدیریت پسماندهای کشاورزی و خانگی و عوامل موثر بر این رفتارها در روستاهای شهرستان قزوین صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق کلیه خانوارهای روستایی شهرستان قزوین بودند (31338n= )، که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونهای برابر با 247 نفر برای جامعه زنان روستایی و 217 نفر برای جامعه مردان روستایی محاسبه و از طریق روش نمونهگیری چند مرحلهای تصادفی انتخاب و مورد مطالعه واقع شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن از طریق پانلی از اساتید و کارشناسان صاحبنظر در این زمینه مورد تأیید واقع شد. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق یک مطالعه مقدماتی انجام گرفت که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای بخش های مختلف بیشتر از 7/0 بدست آمد. نتایج نشان داد که زنان روستایی دارای رفتار پیشگیری از پسماند خانگی در حد متوسط می باشد و این رفتار با متغیرهای سن، مسوولیتپذیری زیستمحیطی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و منزلت اجتماعی رابطه مثبت و معنی دار ولی با تحصیلات، درآمد، تعداد افراد خانوار و دانش رابطه منفی و معنیداری دارد. تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که شش متغیر سن، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، درآمد، مسوولیتپذیری زیستمحیطی و منزلت اجتماعی 57 درصد واریانس رفتار پیشگیری از پسماند خانگی زنان روستایی را تبیین می کنند. نتایج نشان داد که مردان روستایی دارای 15 رفتار دفع نهایی پسماندهای کشاورزی و زنان نیز دارای 11 رفتار دفع نهایی پسماندهای خانگی می باشند و زنان و مردان روستایی با سطوح متفاوت مسوولیت پذیری زیست محیطی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، منزلت اجتماعی، انسجام اجتماعی و دانش رفتارهای دفع متفاوتی را در خصوص برخی پسماندهای کشاورزی و خانگی دارا می باشند. با توجه به نتایج تحلیل عاملی اکتشافی مشکلات مدیریت پسماندهای روستایی در شش عامل، مشکل مدیریت دفع نهایی پسماندهای خانگی (01/17 درصد)، مشکل فرهنگی- آموزشی پسماندهای خانگی(11/14 درصد)، مشکل بهداشتی پسماندهای خانگی(11/12 درصد)، مشکل دانشی و بهداشتی پسماندهای کشاورزی(97/8 درصد)، مشکل دانشی پسماندهای خانگی(99/6 درصد) و مشکل آموزشی پسماندهای کشاورزی(47/5 درصد) خلاصه شد که در مجموع این عوامل 68/64 درصد از واریانس کل مربوط به مشکلات مدیریت پسماندهای روستایی را در منطقه مورد مطالعه تبیین نمودند.