نام پژوهشگر: حسن حمدی
افشین حسین زاده امیر آینه بند
به منظور بررسی اثر روش های مدیریت تلفیقی کنترل علف های هرز بر عملکرد کمی و کیفی گیاه نیشکر رقم 69cp، آزمایش مزرعه ای در سال 89-1388 در کشت و صنعت دعبل خزاعی واقع در جنوب شرق اهواز انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل 9 تیمار کنترل در سه گروه شیمیایی، زراعی و تلفیقی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: الف- کنترل شیمیایی: 1- ترکیب آترازین و( آمترین + توفوردی) با نسبت 5 کیلوگرم و( 5/2 کیلوگرم+2 لیتر) در هکتار، 2- ترکیب ای . پی . تی . سی + متری بوزین با نسبت 8 لیتر + 2 کیلوگرم در هکتار، 3- ترکیب( تبوتیوران + آترازین) و( آمترین + متری بوزین) با نسبت به ترتیب( 2 لیتر + 2 کیلوگرم) و( 3 کیلوگرم+ 2کیلوگرم) در هکتار. ب- کنترل زراعی: 4- فقط برگ نیشکر، 5- فقط خاک ورزی، 6- ترکیب باگاس و گل صافی. ج- کنترل تلفیقی: 7- ترکیب آترازین با نسبت 5 کیلوگرم در هکتار و برگ نیشکر. 8- ترکیب ای . پی . تی . سی و خاک ورزی. 9- ترکیب( تبوتیوران + آترازین) با نسبت به ترتیب( 2 لیتر + 2 کیلوگرم) و گل صافی و باگاس. صفات مورد بررسی شامل خصوصیات عملکرد و اجزای عملکرد کمی و کیفی نیشکر و وضعیت علف های هرز بودند. نتایج نشان داد که به لحاظ عملکرد کمی بیشترین قطر نی، وزن ساق? اصلی، تناژ نی و عملکرد شکر در تیمار 8 ( ای . پی . تی . سی + خاک ورزی) بدست آمد. همچنین به لحاظ کیفیت محصول نیز بهترین شرایط برای صفات خلوص شکر و پولاریته نیز در روش مبارز? 8( ای . پی . تی . سی + خاک ورزی ) بدست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که روش های تلفیقی در مقایسه با روش های شیمیایی و زراعی از کارکرد بهتری در کنترل علف های و به دنبال آن بهبود عملکرد کمی و کیفی نیشکر برخوردار بودند. بنابراین برای مبارزه با علف های هرز و با هدف کاهش مصرف سم، در نیشکر راهکار تلفیق سموم شیمیایی با عملیات خاک ورزی بین ردیف ها توصیه می گردد.
امین باندری مجید جامی الاحمدی
نیشکر از مهترین گیاهان قندی در جهان محسوب می شود. این گیاه پتانسیل تولید با کیفیت بالا و به مقدار زیاد در واحد سطح زمین را داراست و قیمت بسیار ارزان شکر در مقایسه با مقدار کالریی که ایجاد می-کند، این کالا را به صورت منبعی اساسی در تامین انرژی جوامع فقیر مبدل نموده است. از اینرو پایداری درازمدت کشت و صنعت های نیشکر از جهت تامین شکر مورد نیاز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این تحقیق در سال 1390 در مقیاس منطقه ای در استان خوزستان به منظور تدوین شاخصی برای کمی کردن میزان پایداری بوم شناختی نظام های کشاورزی نیشکر در کشت و صعنت امیرکبیر، امام خمینی(شعیبه) و کارون انجام شد. اطلاعات مربوط به این نظام کشاورزی شامل سنجه های اجتماعی، تولید نیشکر و محصولات جانبی، کود و مواد شیمیایی، خاک، آب و آبیاری، شخم و مکانیزاسیون و شیوع و مدیریت علف های هرز با استفاده از پرسش نامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس این دیدگاه یک شاخص پایداری که تلفیقی از 74 سنجه بود برای نظام زراعی نیشکر طراحی شد. نتایج شاخص پایداری بیانگر آن بود که کشت و صنعت های نیشکر در استان خوزستان از لحاظ پایداری در وضعیت نسبتا خوبی برخوردار هستند و سه کشت و صنعت در یک گروه از دسته بندی وضعیت شاخص های پایداری قرار داشتند. میانگین امتیاز شاخص پایداری در این نظام ها در سه کشت و صنعت مورد مطالعه 83/60 بود. بالاترین و پایین ترین امتیاز شاخص پایداری به ترتیب مربوط به کشت و صنعت امیرکبیر و به میزان 13/70 و کشت و صنعت کارون و به میزان 50/52 و کشت و-صنعت امام خمینی از نظر با میزان حاصل 88/59 در رتبه دوم قرار داشت. در میان گروه سنجه های مورد مطالعه در این تحقیق کمترین درصد امتیاز کسب شده متعلق به گروه های کود و مواد شیمیایی(50/47 درصد) و بیشترین درصد امتیاز کسب شده مربوط سنجه پایداری شخم و مکانیزاسیون (80 درصد) بود.
صادق کلانترهرمزی محمدرضا سیاهپوش
نیشکر یکی از مهم ترین گیاهان صنعتی کشور جهت تولید شکر است. راهکارهای زیادی جهت بهبود صفات زراعی این گیاه وجود دارد که مهندسی ژنتیک و استفاده از روش های انتقال ژن ازجمله آنها است. مهمترین آفت مزارع نیشکر در استان خوزستان، ساقه خوار سزامیا (.sesamia spp) میباشد و سالانه خسارت قابل توجهی به صورت کمی و کیفی به این محصول وارد می کند. استفاده از واریته های مقاوم به آفت و یا مقاوم سازی گیاه به آفات یکی از مهمترین روش های کنترل آفات محسوب می شود. در این تحقیق تلاش شد تا کلیه مراحل کشت بافت دو رقم تجاری نیشکر cp48-103 و cp69-1062، از برگ های پیچیده انتهایی ساقه بهینه سازی شود. بر اساس نتایج حاصل، شستشوی اولیه با آب، تیمار هیپوکلریت سدیم 5/2% به مدت 10 دقیقه و سپس الکل 70% با زمان یک دقیقه به همراه محیط کشت حاوی آنتی بیوتیک سفاتوکسیم به میزان 250 میلی گرم در لیتر بهترین شرایط سترون سازی نمونه ها است. برای تهیه نمونه های مناسب کشت، دو روش برش مورد بررسی قرار گرفت که روش برش استوانه از وسط، در مورد برگ های پیچیده انتهایی نسبت به تهیه رینگ از نتایج بهتری برخوردار بود. استفاده از محیط کشت ms جامد با تیمار 3 میلی گرم در لیتر از هورمون 2,4-d بهترین نتایج را برای تولید کالوس در پی داشت. استفاده از تیمار هورمونی naa به همراه iba نتوانست بافت کالوس مناسبی تولید کند. به منظور تولید شاخساره از کالوس ها، ترکیب هورمونی 1 میلی گرم در لیتر bap به همراه 2 میلی گرم در لیتر kinetin بهترین پاسخ دهی را داشت. گیاهچه های تولیدی در محیط ms حاوی تیمار 5 میلی گرم در لیتر iba به همراه 1 میلی گرم در لیتر kinetinو همین طور تیمار 3 میلی گرم در لیتر naaبه همراه 3 گرم در لیتر زغال فعال، بهترین شرایط برای ریشه دهی را داشتند. در تیمارهایی که از زغال فعال استفاده شده بود، گیاهچه های حاصل شده از نظر صفات اندازه گیری شده شامل: روز تا ظهور ریشه، طول ریشه و تعداد گیاهان به ریشه رفته، نتایج بهتری را نسبت به عدم استفاده از آن بدست آوردند. استفاده از انتقال ژن bt می-تواند یک راه موثر برای مقابله با آفات ساقه خوار به شمار رود. به این منظور، کالوس های حاصل از مریستم انتهایی دو رقم نیشکر cp48-103 و cp69-1062 جهت تراریختی به کمک agrobacterium tumefasiens سویه های eha105 و همچنین gv2260 استفاده شد. پس از هم کشتی، کالوس ها به محیط گزینشگر انتقال یافتند و بعد از گذشت 20 تا 25 روز، از جوانه های باززایی شده dna استخراج شد. آنالیز pcr، حضور ژن cry1ab را در برگ جوانه های مقاوم به هیگرومایسین، تایید کرد. جوانه های تراریخته باندی با اندازه bp1194 تولید کردند این در حالی بود که گیاهان غیرتراریخته (شاهد) هیچ باندی از خود نشان ندادند.