در این پژوهش نمونه هایی از رسوبات سطحی رودخانه های گوهر رود، زرجوب و پیربازار رشت و همچنین شهر صنعتی رشت برای بررسی و تعیین میزان 19 نوع سم ارگانوکلره (ocps) با هدف مشخص نمودن پروفایل آلودگی، ویژگی های توزیع، عوامل موثر و خطرات ناشی از سرطان زایی این ترکیبات برداشته شده و توسط روش میکرو استخراج مایع- مایع و سپس توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی یونیزاسیون شعله (gc-fid) آزمایش گردیده است. شناسایی و تعیین غلظت این سموم از طریق ترسیم منحنی کالیبراسیون استاندارد خارجی سموم ارگانوکلره انجام شده است. ocps به عنوان آلاینده های آلی پایدار (pops) با توجه به حضور در همه جا، پایداری و تجمع آن ها در محیط طبقه بندی می شوند. سمیت بالای آن ها تهدیدی قابل توجه برای سلامت انسان و تنوع زیستی است. بر اساس آزمایش ها غلظت کلی ocps در محدوده 66/2-2/60 ng/g، با میانگین 20 ng/g بوده است. منابع عمده آلودگی مربوط به هپتاکلر، hchs، ddts و endosulfans بوده و بیشترین آلایش مربوط به آلاینده غالب ایزومر dde در رسوبات رودخانه پیربازار بوده است. نتایج آزمایشات نشان می دهد که میزان متفاوتی از ورودی های جدید و مصارف گذشته در منطقه بوده است. تجزیه و تحلیل منبع بالقوه نشان داده که وقوع سطوح بالای باقی مانده ddts و hchs به کاربرد گذشته این سموم باز می گردد. سطح باقی مانده بالاتر از ocps در مزارع صیفی کاری عمدتاً به دلیل تغییرات در کاربرد آفت کش و تخریب ocps در خاک نسبت داده می شود. میزان آلودگی ocps در خاک های کشاورزی بر اساس استانداردهای ملی به طور کلی برای تولید محصول سالم در نظر گرفته می شود، اما با این حال آن ها خطرات سرطان زایی قابل توجهی را به جمعیت در معرض این سموم بر اساس نتایج محاسبه پارامترهای افزایش خطر ابتلا به سرطان در طول عمر (ilcr) وارد می کنند.