داستان کوتاه به عنوان یکی از انواع داستانی در ادبیات، هنری نوظهور است که تا پیش از قرن بیستم به شکل کنونی اش در ادبیات عربی مرسوم نبود. این نوع ادبی درست مانند داستان های کوتاه اروپایی در ادبیات جدید عربی به طور عام و ادبیات مصری به طور خاص، نوشته می شود که آنها را در زبان فرانسه nouvelle می نامند و در ادبیات جدید حتی بر رمان های مفصل نیز ترجیح دارند؛ زیرا که از یک سوی نوشتن آن از رمان بسیار دشوارتر است و نویسنده مطلب مهمی را که می توانسته در یک رمان در صفحه ها وحتی جلدهای نامحدود بنویسد در داستان کوتاه باید با نهایت ایجاز و رسایی در چند صفحه محدود جای دهد و همان نتیجه را که از روایت داستانی بلند گرفته می شد، بگیرد و شیره مطلب را چنان بیرون بکشد و چنان عصاره ای از آن ترتیب دهد و حشو و زاید آنرا چنان بپیراید که در یکی چند دقیقه خواننده از آن نتیجه بردارد؛ از سویی دیگر بسا خوانندگانی هستند که حوصله یا وقت برای آنکه رمان بلندی را بخوانند ندارند و اگر بریده بریده بخوانند رشته مطلب از دستشان می رود، از این رو به داستان کوتاه که مناسب حال و وضعشان است، رو می آورند. در قرن بیستم میلادی در مصر نام نویسندگان توانا و چیـره دستی چون محمد و محمود تیمور که بنیانگذاران داستان کوتاه فنی مصری هستند، می درخشد. همچنین آثار ارزنده ای در این برهه از زمان به منصه ظهور رسید که هر یک در نوع خود ارزنده، زیبا و قابل تأمّل می باشد. آثاری چون مجموعه داستانی«العبرات» مصطفی لطفی المنفلوطی و مجموعه «همس الجنون» نجیب محفوظ و مجموعه «أرخص اللیالی» یوسف ادریس و صدها مجموعه داستانی دیگر از نویسندگان بزرگ معاصر که موجب صعود این نوع ادبی-هنری تا قله رفیع ادبیات عربی شدند. در این تحقیق سعی بر آن است که مجهولات داستان کوتاه در ادبیات جدید عربی و مصری، تا اندازه ای آشکار شود و ریشه های آن در ادبیات کهن عربی بررسی گردد و تحولاتش در ادبیات جدید و معاصر عربی و مصری دنبال گردد و نویسندگان اولیه و پیشگام آن به همراه نویسندگان جدید برشمرده شود و نقش و فعالیت مهم ترین آنها در ارتقاء هنر داستان کوتاه مورد بحث و بررسی قرار گیرد. نگارنده برای تحقّق بخشیدن به این اهداف، پایان نامه حاضر را به چهار بخش و سیزده فصل تقسیم نموده است. در بخش اول ابتدا اجمالاً به تاریخ مصر در عصر جدید و عوامل نهضت و پیشرفت پرداخته شده و سپس اوضاع نثر و تحولات آن به عنوان قالب اغلب داستان در این دوره، مطرح گردیده است. در بخش دوم، به داستان و تعریف و تاریخچه و انواع و عناصر این نوع ادبی پرداخته می شود و تحولاتش در عصر جدید مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش سوم داستان کوتاه به همراه عناصر آن معرفی می گردد و برای روشن تر شدن مفهوم داستان کوتاه، با انواع ادبی نزدیکش مقایسه می شود و نیز بررسی مختصری درباره تاریخچه داستان کوتاه در غرب به عنوان خاستگاه نخستین آن و نویسندگان بزرگ و اولیه اش که نویسندگان شرقی و عربی آثار آنان را الگوی خود قرار دادند، به عمل آمده است. در بخش آخر که عنوان پایان نامه را دربردارد ابتدا توضیحی اجمالی درباره داستان کوتاه در ادبیات عربی و مقامه آورده شده است. در فصل اول این بخش طبق بررسی های انجام شده در خصوص مقامه، سعی بر آن است که ارتباط این فن با داستان کوتاه روشن گردد. در فصل دوم، بحث درباره داستان کوتاه در ادبیات مصر باستان و مصر جدید است. از آنجا که مصر یک سرزمین عرب زبان است، توضیحات و بحث هایی را که در خصوص اوضاع داستان و داستان کوتاه در دوران قدیم در ادبیات عربی ذکر شد، به این کشور نیز تعمیم داده شده و از شرح های تکراری پرهیز شده است؛ از این رو بی-درنگ داستان کوتاه جدید مصری و اشکال آن و مسأله نسل های نویسندگان داستان کوتاه و به دنبال آن جریانات و گرایش های داستان کوتاه، در فصل سوم این بخش، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است که از اهمیت ویژه ای در این پایان نامه برخوردار است؛ چرا که طبق پژوهش های به عمل آمده در هیچ یک از تحقیقات مشابه، درباره نسل های نویسندگان و گرایش ها و جریان های حاکم بر زندگی و ادب آنها به تفکیک و آن چنان که در اینجا گردآوری شده، سخن به میان نیامده است. در پایان این فصل، نظری کوتاه به نویسندگان زن در زمینه داستان کوتاه مصری افکنده شده است. موضوع فصل چهارم از بخش آخر، تحقیق و بررسی زندگی ادبی و آثار و جایگاه سه تن از نویسندگان بزرگ مصری که هر کدام نقش خاصی در شکل گیری و پیشرفت داستان کوتاه دارند، می باشد. در فصل آخر یعنی فصل پنجم، سه داستان کوتاه مختلف از سه نویسنده متفاوت ترجمه شده و عناصر و موضوع داستان ها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

چکیده هنر نمایشنامه برای اولین بار در یونان باستان با بنیه ای غنایی و در قالب تراژدی، شکل واقعی به خود گرفت؛ سپس کشورهای اروپایی از آن تقلید کرده و در بهترین وجه به تغییر و تحول آن پرداختند. در اواخر قرن هفدهم با حمله ناپلئون به مصر، جهان عرب نیز از این هنر بی نصیب نماند و هنرمندان و ادیبان بزرگی در این زمینه فعالیت کرده و استعدادهای خود را شکوفا نمودند. احمد شوقی یکی از بزرگ ترین شاعران مصری است که هشت نمایشنامه تراژدی و کمدی تألیف نمود. او موضوع نمایشنامه های تراژدی را از تاریخ قدیم عرب می گیرد و در بیشتر آن ها زندگی ملوک و پادشاهان و همچنین ظلم و ستم و گردن کشی های حاکمان زمان را به نمایش می گذارد. او در نمایشنامه های کمدی از موضوعات آزاد بهره می گیرد و رذایل و مفاسـد اخلاقی و ارزش ها و ضـد ارزش های جامعه را به تصویر می کشد. شوقی با توجه به روحیه وطن دوستـانه و سیاست طلبانه خود، با ظرافت و جذّابیت کامل در صحنه های مختلف نمایشنامه، مضامینی چون ملّی گرایی و میهن دوستی، حکمت، دیانت، سیاست و سایر موضوعات را جای می دهد.

چکیده ابوتمام، حبیب بن اوس طائی، شاعر و سراینده قرن سوّم هجری، یکی از مشهورترین و بزرگترین شاعران عصر عبّاسی اوّل به شمار می رود. او مردی زیرک و باهوش بود و حافظه ای قوی داشت و به شعر و ادب عشق می ورزید. او به مدح بسیاری از امرا و خلفا پرداخته است. ابوتمام شاعری است که در سرودن شعر، تنها بر ذوق و قریحه تکیه نکرد؛ بلکه شعر، از دریچه نگاه او، نتیجه و ثمره تلاش عقلی و ذهنی است. او شعر خود را در پوششی از نکات صرفی و نحوی قرار داد. عمق بخشی به معنا و دقّت در گزینش لفظ، باعث شد که هاله ای از غموض بر شعر او مستولی گردد. به نظر می رسد که بررسی نکات صرفی و نحوی گامی بزرگ برای درک بهتر ابیات دیوان های اشعار و احاطه و آشنایی با مسائل صرف و نحوی آن ها می باشد. با وجود آن که کل دیوان مورد بررسی قرار گرفته شد، به خاطر حجم فراوان مطالب و نیز وجود الفاظ مشابه و تکراری، به پیشنهاد استاد راهنمای محترم دست چینی از ابیات مهم به عنوان ثمره و نتیجه پژوهش این پایان نامه به ترتیب صفحات دیوان ارائه و انتخاب شده است. نمی توان گفت که دیوان ابوتمام از لحاظ صرفی و نحوی دارای نکات شاذ و مبهم است؛ بلکه باید این گونه ذکر کرد که در اشعار ابوتمام تعقید و غرابت وجود دارد که با بررسی و کمک از نکات صرف و نحو می-توان آن را رفع کرد؛ لذا اشعار ابوتمام به گونه ای است که با تلاش و تفکّر بسیار قابل درک می باشد. در صرف و نحو دو مکتب وجود داشت: مکتب بصره و دیگری مکتب کوفه. در آغاز بین آن دو مکتب، اختلاف زیادی وجود داشت. بصری ها بر قیاس و تعلیل و کوفیان به روایت اشعار و اخبار و نوادر روی آوردند. به همّت این دو مکتب علم نحو با اصول و عناصر کامل ارائه گردید. کلمات کلیدی: ابوتمام، صرف و نحو، مکتب بصره، مکتب کوفه

امین ریحانی یکی از نویسندگان بزرگ ادبیات مهجر به شمار می رود که با بنیان نهادن شعر منثور به پدر شعر منثور عربی معروف گردید. او بیشترین تأثیر را در تجدد شعر معاصر عرب داشت. با ورود شعر سپید به حیطه ی ادب، فصلی نوین در تاریخ ادب گشوده شد که بعدها ادیبان برجسته ای چون جبران خلیل جبران به تأسی از وی این راه را ادامه دادند و ادبیات عرب را با آثار زیبای خود پربارتر ساختند. ریحانی مصلحی سیاسی، اجتماعی، و جهانگردی بزرگ بود که با فریادها و نداهای آزادی، اتحاد و ... توانست گام-های بلندی در جهت بیداری شرق عربی بردارد. در این راستا وی در عوامل و دلایل کامیابی و ناکامی مردم مشرق زمین درنگ نموده و سعی کرد تا با افکار و روش های دقیق و منظم آن ها را بازشناسی نماید. اندیشه و تفکر جهانی و توجه به مضامین انسانی چون بنای جامعه ی جهانی و آرمانی، آزادی، اتحاد شرق و غرب، مساوات به عنوان عامل رسیدن به کامیابی و مبارزه با جهل و تعصبات دینی، تقالید و خرافات، استعمار و ظلم، جنگ و فقر به عنوان عوامل ناکامی مردم از او چهره ای ادیب و اندیشمند، توانا و متعهد نمایانده است. در این پژوهش سعی بر آن است تا با معرفی ادبیات مهجر و سیری در زندگی و فعالیت های سیاسی، اجتماعی و ادبی این ادیب بزرگ، گام های رسیدن به کامیابی و عوامل موثر در ناکامی از دیدگاه ریحانی در حیطه ی سیاست و اجتماع که متفاوت از دیدگاه روانکاوان در معرفی کامیابی و ناکامی و عوامل موثر در آن می باشد، مورد بررسی، تحلیل و تشریح قرار گیرد.

پس از حمله ناپلئون و ارتباط بیش از پیش سرزمینهای عربی با غرب، ملت عرب هنوز از استبداد عثمانی ها رها نگشته بود که به استعمار خارجی گرفتار آمد و هر کدام از کشورهای عربی به نحوی تحت الحمایه استعمارگران بزرگی چون انگلیس و فرانسه و ایتالیا درآمد. از آن پس جنبش هایی در مصر، سوریه و عراق شکل گرفت و اعتراضات مردمی شدّت یافت. در این میان شعرا با سلاح قلم خود وارد مبارزات مردم گشتند؛ از جمله این شاعران، احمد شوقی، خلیل مطران و حافظ ابراهیم هستند که پایان نامه حاضر در صدد است تا به چگونگی مبارزات این شعرای نامدار در راه حفظ وطن خویش در برابر ظلم و فساد داخلی و خارجی بپردازد. این سه شاعر عصر نهضت در اشعارشان بر مواد ادبی قدیم تکیه کردند و در عین نوآوری و تجدد، فخامت شعر قدیم را حفظ کردند؛ به همین دلیل بود که اینان به شعرای محافظین لقب گرفتند. اجتماعیات و زندگی مردم، دو موضوع محوری در شعر این شاعران است؛ بدین صورت که این شاعران، شعر را که تا این زمان مختص طبقه اشراف و خواص بود، به میان عامه مردم وارد ساختند و خود نیز وارد زندگی آنها شدند. در این پژوهش بیان شده است که چگونه این شاعران راهی را که بارودی باز کرده بود، به خوبی هموار و طی کردند و به نحو شایسته از سرچشمه های اصیل شعر عربی بهره بردند تا آنجا که اسلوبشان محکم شد و راه شعر خوب و مردمی برایشان هموار گشت و شعر را از حالت جمود به بیداری کشاندند و با طرح مسائل زندگی مردم، نظیر علم، فقر، وطن، عدالت، آزادی و زن، در کالبد خمود ملت عرب روحی دوباره دمیدند.

چکیده بیان، دانشی است که از چگونگی بازگفت وبازنمود اندیشه وپندار به شیوه های گوناگون سخن به میان می آورد.صورخیال از ابزارهای زیباسازی و دل انگیز نمودن شعر است؛ که شاعر توانا با استفاده از آن می تواند شعر خود را به درجهی بالایی از قبول برساند. و در این راه از چهار شیوهی اصلی صور خیال یعنی:تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه استفاده می کند تا بتواند افکار آمیخته با احساس خود را در قالب ابیات شعر عرضه نماید و هنر سرایندگی خود را در معرض دیدگان خوانندگان جلوه گر سازد؛ در واقع صور خیال به عنوان ابزاری است برای اینکه شاعر بتواند عمق معانی، اهداف و مقصود موجود در ذهن خود را به زبان شعر بیان نماید. پایان نامه حاضر صور خیال (تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه) موجود در ابیات جلد اول دیوان بحتری، شاعر بزرگ عصر زرین عباسی را مورد بررسی قرار داده و معانی ابیات بررسی شده در پاورقی آورده شده است. کلید واژه ها: صور خیال، بحتری، تشبیه، مجاز، کنایه، استعاره

قرآن کریم از همان لحظه های نخستین نزولش، توجّه عرب را به خود جلب کرد. در این میان ادبا و شعرای عرب تحت تأثیر اسلوب بی نظیر آن قرار گرفته و گاهی به صورت های مستقیـم یا غیر مستقیـم، آیـات و عبـارات آن را در آثـار خود می گنجاندند؛ امّا عصری که در تاریخ ادبیّات عرب بیش از هر زمان دیگر، شاهد ظهور و رواج آیات و شواهد قرآنی در آثار ادبا بوده است، عصر انحطاط می باشد. عصر فترت یا انحطاط به لحاظ تاریخی پس از دوره ی عبّاسی واقع شده است. این عصر که از سقوط بغداد به سـال 656 هـ . ق توسّط هولاکوخان شروع شده و تا سال 1213 هـ . ق ادامه یافت، مقارن با حکمرانی ممالیک و سپس عثمانیان بر کشورهای عربی بوده که بر مردم ظلم و ستم زیادی اعمال می کردند. در پی آن گروهی به زهد روی آوردند و مصداق این امر به وجود آمدن اشعار دینی، مبنی بر مدح پیامبر اکرم (ص) می باشد. حاکمان این عصر به ظواهر دینی بیشتر مقیّد بودند، شاعران و ادبا نیز به دلیل حوادث سیاسی، اجتماعی و فرهنگ دینی حاکم بر عصر، با کتاب بزرگ قرآن انس گرفتند و آیات این کتاب بزرگ را در اشعار خود به کار بستند. بدین ترتیب می بینیم که به کار بستن آیات و شواهد قرآنی به صورت های لفظی یا معنوی در دیوان های شاعران این عصر به عنوان یک ویژگی عمده مطرح شده است؛ به طوری که کمتر شاعری وجود دارد که از آیات قرآنی در اشعارش بی نصیب مانده باشد. نگارنده در صدد است با استناد به دیوان چهار تن از شاعران این عصر یعنی ابن نباته، ابن معتوق، صفی الدین حلّی و شرف الدّین انصاری به تحلیل و بررسی شواهد قرآنی موجود در آن ها بپردازد.

چکیده اخلاقیات و مکارم آن، از مهم ترین و با ارزش ترین فضایل در دین اسلام و دیگر جوامع به شمار می رود که شاعران معاصر عربی این فضایل را در شعر خویش به تصویر کشیده اند. از آنجا که همواره در طول تاریخ بشری، زبان شعر و ادب تأثیر گذارترین راه در مخاطب بوده است، و برای بیان جایگاه و تبلیغ موضوع اخلاقیات نیز شاعران عجم و عرب آن را بهترین وسیله برای خود یافته و در بیان فضایل اخلاقی زبان به ذکر و ثنای آن گشوده اند و با ابزار ادبی و فنی خود جامعه ی انسانی را به آن ترغیب نموده اند، بنابراین در این پژوهش، اخلاقیات و مکارم اخلاقی از جمله صبر، عدالت، ایمان به خدا، صدق، جود و وفا و ... در لابلای دیوان پنج شاعر معاصر عربی، مصطفی غلایینی، پطرس کرامه، صالح مجدی، اخرس و عبد الغنی نابلسی مورد بررسی قرار گرفته و در گذر آن زندگی، آثار و ویژگی شعری این شاعران به طور مختصر معرفی گردیده است. با توجه به ماهیت تحلیلی و توصیفی بودن این پژوهش، نگارنده با روش کتابخانه ای و به صورت تحلیلی، سعی بر شناساندن و تبین بهتر مضامین اخلاقی (البته بر حسب مقتضای حال) از بین دواوین شاعران نموده است، تا خوانندگان با به کارگیری این فضایل در زندگی بتوانند به آن چیزی که مطلوب جامعه و اسلام است عمل کنند. واژگان کلیدی: اخلاقیات، شعر معاصر عربی، غلایینی، کرامه، مجدی، اخرس، نابلسی.

حکمت یکی از فنون شعری عربی محسوب می شود؛ بدین بیان که حکمت در نزد اعراب جاهلی نتیجه ی تجارب زندگی است که با ظهور اسلام بدان رونق بیشتری داده شد و در قصاید عصر جاهلی آن را در شعر زهیر و امثال آن و در صدر اسلام این فن از شعر از طریق قرآن کریم و سخنان پیامبر اکرم (ص) و امام علی(ع) گردآوری شده است. همچنین در شعر بسیاری از شعرای دیگر همچون متنبی و شریف رضی شاهد آن هستیم. هدف از حکمت هدفی انسانی مانند نصیحت، پند و اندرز است که با همراه ساختن مثل هایی انسان ها را به راه راست آگاه می سازد. در عصر معاصر نیز شاعران فرهیخته ای در این فن قلم فرسایی کردند: از آن جمله احمد رامی، شاعر معاصر مصر می باشد که با توجه به شرایط و اوضاع مصر، حکمت را در موضوعات و مضامین مختلف از جمله: ترغیب به اصول اخلاقی، پرهیز از فریفته شدن به دنیا، صبر و بردباری، پاکی درون و غیره به کار برده است. در این پایان نامه به روش تحلیلی و با ترجمه و تحلیل ابیات از لابه لای دیوان شاعر معاصر عربی، احمد رامی سعی شده است افکار و دیدگاههای این شاعر در مورد حکمیات و مضامین آن به طور کامل بررسی شود تا معلوم گردد که وی به چه میزان از حکمیات سخن گفته است.

رمز، وسیله ای الهامی و از بارزترین ابزار تصویرگری شعر است که شاعر معاصر از طریق پشتکار مداومش در ورای کشف ابزار بیان زبانی از آن بهره می جوید، که زبان شعریش به آن می بخشد و قادر بر الهام، نسبت به آنچه که معیّن و توصیف عواطف و احساساتش و نیز دور بودن دیدگاه متفاوت شعریش سخت می کند. شاید خطری که حدود شعر رمزی را تهدید می کند تجمید آن باشد که حول محور مدلول معین و مشخصی می چرخد؛ بدین جهت که در صورت تجمید رمز، به یک رمز زبانی عادی و ساده ای تبدیل می شود که قریب به ذهن می شود، که در این راستا رمز، آن اشارات بکر و ناب و ارزش فنی خود را از دست می دهد. و متأسفانه این پدیده به طور واضح در شعر معاصر عربی رایج و شایع شده است، و به محض اینکه شاعری این رمز را با مدلول مشخصی به کار می برد و به موفقیتی دست می یابد تا اینکه همه ی شاعران به سوی آن رمز می روند و آن مدلول را مبتذل می نمایند و به توانایی های ایحائی آن استناد می کنند و آن را به رمز لغوی و عادی مبدّل می کنند. و از مهمترین اهداف این پایان نامه: دست یابی به بیداری و دیدگاه جامع و کاملی نسبت به این رمز و پدیده ی تجمید رمز که بیشتر شاعران در آن ورطه ی آن غوطه ور شده اند.و روش کار نگارنده این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد.

هویت از مسائل مهم و بحث برانگیز در حیطه جامعه شناسی و روان شناسی است که سالها فکر دانشمندان را به خود معطوف داشته است. ادبیات و مسائل اجتماعی در طول تاریخ پیوندی ناگسستنی با یکدیگر داشتهاند. این پیوند به ویژه در عصر جدید با تحولات اجتماعی به وجود آمده، بیشتر نیز شده است. از آغاز قرن بیستم شعر عرب دگرگونی های ظریف و تعیین کننده ای به خود دیده است؛ بیشتر شدن ارتباط جهان عرب با مغرب زمین و نیز پیشرفت صنعت و انقلاب صنعتی بر زندگی و هویت مردم عرب تأثیر گذاشته است. شاعران که از انسان های آگاه و نکته سنج جامعه هستند این تأثیر و تأثر را در اشعار خود آورده و از جهات گوناگون به آن پرداخته اند. احمد عبدالمعطی حجازی که فارغ التحصیل رشته جامعه شناسی از دانشگاه سوربن پاریس است، دردهای اجتماع زمان خود را در قالب شعر به تصویر می کشد. او هویت و ابعاد آن را به وضوح در اشعار خود آورده است؛ به طوری که در این زمینه از شاعران نامدار محسوب می شود. او معتقد است تکنولوژی، هویت فردی و اجتماعی افراد را از بین میبرد. وی در اشعارش از خلأ روحی و عاطفی ، هویت گم شده اش در شهر، نکوهش شهر، ستایش روستا و مذمت تکنولوژی عصر جدید سخن می گوید.با توجه به اهمیتی که موضوعات اجتماعی در شعر شاعران معاصر دارد و با توجه به اینکه این بحث در دیوان عبدالمعطی حجازی مورد مطالعه قرار نگرفته است، پژوهش حاضر ضمن تبیین مسائل مربوط به حوزه هویت، می کوشد با نگاهی جامع به حیات و آثار این شاعر معاصر، اشعار او را حول محور موضوع بحران هویت بررسی نماید. بدین منظور به بیان مولفه های مهم در زمینه بحران هویت از جمله بحران هویت اجتماعی، فردی، تمدنی، ملی، خانوادگی، دینی و فرهنگی پرداخته و در این باره به شواهد مختلفی از وی اشاره شده است.

از میان منتقدان و شاعران نوگرای ادبیات معاصر عربی که در حال حاضر در قید حیات است و شهرتی بس جهانی دارد، علی احمد سعید اسبر معروف به ادونیس است. ادونیس در سال 1930 میلادی در روستای قصابین شهر لاذقیه در سوریه به دنیا آمد و پس از گذراندن چند سال از عمر خود در زادگاهش، آن جا را برای همیشه ترک گفت و رحل اقامت خویش را در لبنان افکند. وی به دلیل گرایش های متفاوتی که به مکتب های مختلف (رئالیسم، رمانتیسم، سمبولیسم و سوررئالیسم) دارد و هم چنین به دلیل گرایش به فلسفه و تصوف، اشعارش بس پیچیده و مبهم و تأویل پذیر، و فهم آن برای مخاطب مشکل است. ادونیس اساس شعر خود را بر ستون های مشخصی بنا نهاده است؛ به همین اساس و پایه ی شعر، یا به بیانی دیگر به تکیه ی اصلی آن، موتیف (بن مایه) می گویند. از جمله بن مایه های اصلی شعر ادونیس که در جای جای آن بازتاب دارد، اسطوره پردازی و الگوگریزی است که به طور آشکار در اشعارش، نمود پیدا کرده است؛ از دیگر بن مایه های بارز شعر این شاعر زبردست، پیچیدگی و ابهام ناشی از گرایش فلسفی، عرفانی و صوفیانه ی وی است که تحت تأثیر فلسفه ی غرب به ویژه فلسفه ی نیچه و هاید گر و عرفان نفرّی قرار گرفته است.

از حوز های ادبی که در حیطه ی زیبایی شناسی قابل بررسی است، اشعار حسینی است، اشعاری که به بیان مناقب و رثای امام حسین(ع) خصوصا مسئله ی قیام و شهادت ایشان در روز عاشورا می پردازد؛ این نوع شعر در ادبیات زبان ها و اقوام مختلف نمود داشته است، زبان عربی به عنوان بن مایه ی این نوع شعر شناخته شده و شاعران آن از دیرباز و بعد از قیام امام حسین(ع) فعالیت خود را شروع کرده اند، اشعاری که حامل معانی و اندیشه های پرباری هستند. از شاعران برجسته ی نه چندان دور این نوع شعر در زبان عربی «سید بحرالعلوم» است، در زبان فارسی «وصال شیرازی» و در زبان ترکی نیز «فضولی بغدادی» است. که هر کدام دارای چکامه های زیبا و پرمعنایی در حوزه ی شعر حسینی هستند.