نام پژوهشگر: حسن حاجی تبار فیروزجایی

قتل از روی ترحم (اتانازی) در حقوق کیفری ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده علوم انسانی 1392
  شیوا محمد نژاد قادیکلائی   حسن حاجی تبار فیروزجایی

از جمله مسائل چالش برانگیزی که از حقوق بشر سوء استفاده می شود اتانازی می باشد که در عرصه حقوق بین الملل توسعه یافته است. اتانازی بیش از هر چیز با اخلاقیات مرتبط است و در حال حاضر یکی از مسائل بحث برانگیز حقوق پزشکی می باشد. از دیدگاه ادیان با ارزش ترین نعمتی که خداوند متعال به بندگان خود عطا کرد، نعمت حیات می باشد و هر گونه دخل و تصرف در آن محدود شده است، لذا بیش از آنکه که حق به شمار آید چهره حکم به خود گرفته است. اتانازی تحت همین عنوان در فقه جایگاهی ندارد ولی می توان آن را در قالب اذن یا امر به قتل خود مورد مطالعه قرار داد. فقها به اتفاق معتقدند اذن یا امر به قتل حرمت عمل را از بین نمی برد. اما در خصوص قصاص یا دیه نظرات مختلفی مطرح شده است. عده ای معتقدند مجنی علیه با اذن به قتل خود حق خود را ساقط کرده است لذا قصاص و دیه منتفی خواهد بود. برخی نیز با استناد به اصل برائت و شبهه همین نظر را پذیرفتند. مهم ترین عنصر در اتانازی رضایت مجنی علیه است. اصل اولیه این است که رضایت مجنی علیه مجوز جرم ارتکابی نمی باشد و در مورد قتل نیز بدین گونه عمل می شود و غالب انواع اتانازی را می توان مصداقی از قتل عمدی دانست مگر اینکه مشمول حکم استثنایی ماده 365 ق. م. ا شود. در مورد دایره ی شمول این ماده اختلاف نظر وجود دارد. به نظر می رسد مطابق این ماده برای اینکه رضایت مجنی علیه موجب سقوط قصاص یا دیه شود باید متعاقب عمل جانی، مجنی علیه اعلام عفو کند والا مشمول این ماده نمی باشد. با توجه به تعیینی بودن کیفر قصاص لذا در صورت عفو از قصاص از سوی مجنی علیه اولیای دم نمی توانند مطالبه دیه کنند. اگر عمل مرتکب مشمول ماده فوق شود، نامبرده از باب تعزیر مشمول ماده 843 ق. م. ا 1392 خواهد بود.

هتک حیثیت در فضای سایبر
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده علوم انسانی 1392
  آزاده یونسی   حسن حاجی تبار فیروزجایی

قدمت جرم، به قدمت خود انسان و قدمت جرم رایانه ای، به قدمت رایانه باز می گردد. بزهکاری رایانه ای یا بزهکاری مدرن، به عنوان یکی از انواع جدید بزهکاری در حقوق ایران و بین الملل را شاید بتوان به اعتبار نیاز به یک هوش خلاق و پویا، در ردیف جرایم فسفری که توسط افراد هوشمند رخ می دهد، دانست. تمامیت جسمانی و معنوی اشخاص همیشه قابل احترام بوده و یکی از جرایم علیه شخصیت معنوی افراد، جرم هتک حیثیت می باشد که به تازگی نیز از طریق رایانه در سطح گسترده ای ارتکاب می یابد؛ که درفصل پنجم قانون جرایم رایانه ای (مصوب 1388) در مواد 16 و 17 تحت عنوان هتک حیثیت که از لحاظ دسته بندی در زمره جرایم علیه شخصیت معنوی افراداست به آن پرداخته شده است . به نظر می رسد مقصود قانونگذار از آوردن حرف «و» بین دو عنوان هتک حیثیت و نشر اکاذیب جدا کردن این دو جرم بوده است؛ نه هتک حیثیت از طریق نشر اکاذیب؛ چرا که هتک حیثیت، مصادیق دیگری نیز دارد؛ از قبیل: توهین، قذف و افترا. بنابراین، قانونگذار در استفاده عمدی از این عنوان در ابتدای فصل پنجم قانون جرایم رایانه ای، در صدد تحت پوشش قرار دادن کلیه مصادیق هتک حرمت بوده است. بنابراین، نیازی به نام بردن از مصادیق بی شمار هتک حرمت احساس نشده است. جرایم رایانه ای مرز نمی شناسد ، همچنین به دلیل ویژگی های خاص جرایم رایانه ای (گستردگی، فراوانی، وقوع آسان، تنوع و...)، اهمیت هتک حیثیت در فضای مجازی به عنوان جرمی مطلق که در تحقق آن باید اظهار اهانت آمیز از طریق رایانه صورت گیرد و مخاطب توهین، فردی حقیقی، زنده و معین باشد، نمایان می شود.