نام پژوهشگر: مهشید منزوی

آسیب پذیری بافت های قدیمی بخش مرکزی شهر در برابر مخاطرات محیطی زلزله مورد منطقه 12 شهر تهران
thesis دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  مهشید منزوی   محمد سلیمانی

آسیب پذیری شهرها در برابر مخاطرات محیطی در کشورهای دارای محیط طبیعی مخاطره آمیز، به چالشی مهم در برابر علوم شهرشناسی، مدیریت مهندسی شهری تبدیل شده است. با وجود این و به رغم مطالعات و تحقیقاتی که طی حدود هفت دهه گذشته در مورد بافت های تاریخی قدیمی و فرسوده شهری انجام شده است، آسیب پذیری بافت های مذکور در برابر زلزله در مقیاس جهانی از دهه 91 میلادی مورد توجه قرار گرفته و در ایران نیز از اواسط دهه 1370 مطرح شده است خطر زلزله برای شهر تهران به دلیل استقرار بر بستر طبیعی نا امن در میان دو گسل فعال شمال و جنوب از ویژگی های انکار ناپذیر آن است در این رساله آسیب پذیری بافت های قدیمی فرسوده منطقه 14 شهر تهران در برابر زلزله از منظر جغرافیای شهری و در چارچوب دیدگاه سیستمی و رویکرد زمینه گرایی مورد بررسی گرفته است. برای محاسبه آسیب پذیری هفت متغیر در حوزه جمعیت فعالیت و ویژگی های فیزیکی کالبدی منطقه مذکور انتخاب، بررسی و تحلیل شده است در این بررسی آسیب پذیری هر یک از متغیرها و چگونگی پراکنش آنها در سطح بلوک ها منطقه 12 در تابع مورد نظر به کار گرفته شده و وضعیت آسیب پذیری محدوده مورد بررسی براساس وزن کل متغیرها در سطح نواحی و بلوک های شهری این منطقه در قالب نظام های آسیب زا تاثیر پذیر در درون شهر و محدوده بافت های بخش مرکزی تحلیل شده است نتایج حاصل نشان داده است که متغیرهای فاصله کاربری ها از فضاهای باز دسترسی به محدوده آسیب پذیر، سال احداث بنا و نوع مصالح ساختمانی به ترتیب بیشترین تاثیر را در آسیب پذیری منطقه در برابر زلزله دارند. متغیرهای مذکور در انطباق با ساختار و توزیع فعالیت های منطقه 12 بر فعالیت های فرا منطقه ای و توزیع متمرکز آنها در نواحی یک دو و سه متکی است که این امر باعث جذب جمعیت سیال هشتصد هزار نفری روزانه به منطقه 12 شده و آسیب پذیری بافت های فرسوده شهری بخش مرکزی را در برابر زلزله افزایش داده است این رساله همچنین تفاوت بارز میان متغیرهای مذکور را در منطقه از نظر تاثیر در آسیب پذیری از زلزله نشان داده است دستمایه نظری پژوهش این بوده است که شناخت واقعی آسیب پذیری بافت های شهری فرسوده قدیمی منطقه 12 و هر گونه اقدام برای کمک به باززنده سازی آن مشروط به درک نظام کلی این محدوده و نحوه تعامل و عملکرد خرده نظام های آسیب زا و تاثیر پذیر در فرآیند آسیب پذیری است این رساله در پایان پیشنهادهایی راهبردی برای تحقق یافته های خود ارایه کرده است.