عوامل رونویسی wrky یکی از بزرگترین خانواده های چند ژنی تنظیم کننده رونویسی هستند و از طریق اتصال به پروموتور ژن های درگیر در مسیر های تنش های زیستی و غیر زیستی نقش مهمی را در بیان آن ها و ایجاد مقاومت دارند. اگر چه نقش ژن های wrky در تحمل به تنش های غیر زیستی خیلی بزرگ است ولی هنوز تا حد زیادی به ویژه در غلات ناشناخته هستند. آنزیم میتوکندریایی f1f0-atp synthase، آنزیمی کلیدی در همه ی موجودات است. این آنزیم در غشای داخلی میتوکندری قرار دارد و atp مورد نیاز سلول را تامین می کند. اطلاعات اندکی در مورد نقش پمپ های تولید انرژی در مقاومت به تنش های مختلف وجود دارد. در این تحقیق بیان ژن های wrky2 و atp6 تحت تنش خشکی در دو ژنوتیپ dn11 و مرودشت به ترتیب مقاوم و حساس به خشکی، بررسی شد. الگوی بیان به نسبت گذرای ژن های wrky2 و atp6 در هر دو ژنوتیپ دیده شد. در هر دو ژنوتیپ تحت بررسی، بیشترین میزان بیان ژن ها حدود 24 الی 48 ساعت پس از تنش خشکی و کمترین میزان بیان حدود 3 الی 10 ساعت بعد از تنش خشکی بود. همچنین الگوی بیان ژن های wrky2 و atp6 در هر دو ژنوتیپ مقاوم و حساس تقریباً مشابه بود و به احتمال زیاد ژن wrky2 یک فاکتور رونویسی برای ژن atp6 است و در هنگام تنش بیان آن را تحت تأثیر قرار می دهد. به نظر می رسد که در شرایط تنش و افزایش مصرف atp در سلول، بیان atp6 افزایش می یابد و با تغییر فعالیت مجموعه آنزیمی f1f0-atp synthase انرژی مورد نیاز سلول برای غلبه به تنش تامین می شود.

به منظور بررسی تاثیر سطوح کودهای ارگانیک (3 و 6 تن در هکتار) و شیمیایی (150 و 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بر رشد و ویژگی¬های بذر تولیدی علف¬هرز تاتوره پژوهشی به صورت سه آزمایش مزرعه ای، گلخانه ای و آزمون بذر در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1391 طراحی و اجرا گردید. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین رشد گیاه، تولید بذر و پراکنش بذر به ترتیب از تیمارهای 300 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 6 تن در هکتار ورمی کمپوست به دست آمد. صفات تعداد بذر در کپسول، تعداد گل در بوته و وزن هزار دانه به ترتیب بیشترین تأثیر را در پراکنش بذر علف¬هرز تاتوره داشته‏اند. تغذیه گیاه مادری با 6 تن در هکتار ورمی کمپوست موجب ایجاد بیشترین خواب بذر، کمترین جوانه زنی و قدرت رویش بذر گردید. در حالی که بیشترین جوانه زنی و قدرت رویش بذر در تیمار تغذیه گیاه مادری تاتوره با 300 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به دست آمد. بذرهای وسطی و پایینی دارای کمترین درصد جوانه زنی و قدرت گیاهچه ای نسبت به بذرهای بالایی بودند. نتایج پژوهش گلخانه ای نشان دهنده تاثیر منفی تنش خشکی تاثیر بر سبزشدن و رشد اولیه گیاه تاتوره بود. افزایش فاصله آبیاری از 4 به 7 روز تاثیر معنی داری نداشت اما افزایش این فاصله به 14 روز موجب کاهش معنی داری در ظهور گیاهچه و رشد اولیه گیاه تاتوره داشت. به طور کلی؛ نتایج این پژوهش نشان داد که کود ورمی کمپوست در مقدار 6 تن در هکتار موجب رشد کمتر و تولید بذر کمتر گیاه تاتوره در مزرعه گردید. همچنین این تیمار موجب افزایش خواب بذرهای حاصل داشته که می تواند باعث کاهش تعداد گیاهان جوانه زده گردد. کلید واژه: تاتوره – خواب بذر- تاثیرات گیاه مادری – جوانه زنی – کود

تنش خشکی یکی از عوامل اصلی کاهش عملکرد محصولات زراعی در دنیا می باشد. به منظور ارزیابی واکنش 74 رقم خارجی جو به همراه دو رقم ایرانی (ریحان و نصرت) به تنش خشکی انتهای فصل و شناسایی ارقام حساس و مقاوم در شرایط تنش آبی، پژوهشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، در دو سال زراعی 92- 91 و 93-92 انجام شد. طرح بصورت کرت های یک بار خردشده که تیمارها شامل تنش آبی به عنوان فاکتور اصلیبر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار ارقام جو به عنوان فاکتور فرعی اجرا گردید و .نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی داری بین ارقام از نظر کلیه صفات مورد بررسی در تیمار تنش آبی وجود داشت، که نشان دهنده تنوع ژنتیکی بین رقم های مورد آزمایش می باشد. با توجه به ضرایب همبستگی، در شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی در هر دو سال همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه با صفات تعداد سنبله ی بارور، طول سنبله و عملکرد زیست توده مشاهده شد. براساس نتایج حاصل از بای پلات در دو حالت نرمال و تنش آبی ارقام شماره 17، 23، 24، 41، 47، 71 جزو ارقام متحمل شناخته شدندکه این بیانگر آن است که ارقام در هر دو شرایط دارای عملکرد بالایی در هر دو سال بودند. همچنین ارقام 15، 45، 48 و 62 به عنوان حساس ترین و ارقام نصرت و ریحان ، جز ارقام نیمه متحمل قرار گرفتند. تجزیه دندروگرام ارقام در دو شرایط نرمال و تنش نشان داد که ارقام 41 و 24 در گروه اول و ارقام 17، 23، 47 و 71 در گروه سوم جای گرفتند.

جو (.hordeumvulgarel) چهارمین غله مهم دنیاست که بدلیل سازگاری نسبی با شرایط نامساعد محیطی برای کشت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران اهمیت ویژه دارد. در این پژوهش به منظور تعیین تنوع ژنتیکی و اثرات مستقیم و غیر مستقیم صفات مختلف موثر بر عملکرد دانه در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی و نیز شناسایی ارقام متحمل به خشکی، 79 رقم خارجی و یک رقم شاهد ایرانی جو پاییزه مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش بصورت کرت های یکبارخردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 92-1391 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اختلاف معنیداری از نظر عملکرد و اجزای آن، ارتفاع بوته، تعداد پنجه کل، طول سنبله، طول و عرض برگ و طول دم گل آذین در بین ارقام مورد مطالعه وجود داشت. عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی همبستگی مثبت و معنی داری با تعداد پنجه کل، تعداد سنبله (تعداد پنجه بارور)، وزن صد دانه و عملکرد بیولوژیک نشان داد. در جمعیت مورد مطالعه تنوع ژنتیکی بالایی برای عملکرد بیولوژیک و تعداد دانه و وراثت پذیری بالایی برای تمامی صفات مورد بررسی در هر دو شرایط برآورد گردید.بعلاوه، بر اساسنتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه ضرایب مسیر، عملکرد بیولوژیک و وزن صد دانه بیشترین نقش در تبیین عملکرد را در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی ایفا کردند. برای ارزیابی میزان تحمل به خشکی ارقام از شاخص های تحمل به خشکی استفاده شد که در میان آنها mp، gmp و sti همبستگی مثبت و بالایی با عملکرد در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی نشان دادند و بعنوان بهترین شاخص های انتخاب ژنوتیپ های متحمل به خشکی مشخص گردیدند. با توجه به نتایج تجزیه به مولفه¬های اصلی، دو مولفه اول توانستند در مجموع 97 درصد (مولفه اول 70 درصد و مولفه دوم 27 درصد) از تغییرات را توجیه نمایند که مولفه اول به عنوان مولفه مقاومت و پایداری عملکرد و مولفه دوم به عنوان مولفه حساسیت به تنش خشکی معرفی شدند. پس از رسم نمودار بای پلات ارقام مقاوم، نیمه مقاوم و حساس به خشکی شناسایی شدند. بعلاوه، در بین شاخص های بیوشیمیایی مورد بررسی، میزان آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز شاخص بهتری در تفکیک ارقام متحمل از حساس شناخته شد.