نام پژوهشگر: کبری زارعی

اندازه گیری همزمان مولیبدن و تنگستن به روش ولتامتری عاری سازی ضربانی تفاضلی با استفاده از روش anfis و مطالعات qspr جهت پیشگویی اندیس های بازداری gc برای ترکیبات چند حلقه ای آروماتیک نیتروژن دار
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1389
  معصومه علی نژاد   کبری زارعی

ولتامتری عاری سازی ضربانی تفاضلی به منظور اندازه گیری همزمان مولیبدن و تنگستن مورد استفاده قرار گرفته است. تأثیر پارامترهای مختلفی همچون ph بافر، غلظت لیگاند، پتانسیل جذب، زمان جذب و سرعت روبش پتانسیل مورد بررسی قرار گرفتند. از بافر فسفاتی با 3/3ph= برای تثبیت ph محیط استفاده شد. در محدوده ی پتانسیل 35/0- تا 2/1- ولت، پیک های مولیبدن و تنگستن به ترتیب در پتانسیل های 580- و 950- میلی ولت مشاهده می شوند. جهت اندازه گیری همزمان مولیبدن و تنگستن، از روش سیستم استنتاج فازی-عصبی تطبیقی (anfis) استفاده شده است. مقادیر ضریب تعیین برای پیشگویی غلظت های مولیبدن و تنگستن در سری ارزیابی به ترتیب 9936/0و 9939/0 به دست آمد. در نهایت نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از شبکه ی عصبی مصنوعی مقایسه گردیدند. تأثیر مزاحمت های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و مقادیر مولیبدن و تنگستن در برخی نمونه های آب معدنی اندازه گیری شدند. همچنین مقادیر حدتشخیص مولیبدن و تنگستن به ترتیب 1/4 و ng ml -1 1/3 به دست آمدند. یک رابطه کمی ساختار-خصوصیت به منظور پیشگویی اندیس های بازداری gc برای ترکیبات چند حلقه ای آروماتیک نیتروژن دار مورد بررسی قرار گرفته است. در مجموعه ی داده ها از 1498 توصیف کننده صفر تا 3 بعدی برای هر مولکول استفاده شد. سپس از روش طبقه بندی و رگرسیون درختی به عنوان روش انتخاب گر توصیف کننده ها استفاده گردید. در نهایت 3 توصیف کننده ی خود همبسته moreau-broto با علامت اختصاری ats2vاز دسته ی 2d autocorrelations ، شاخص انحراف با علامت اختصاری w و شاخص اتصال chi-3 با علامت اختصاری 3 ? از دسته ی توپولوژیکی به عنوان ورودی برای سیستم anfisانتخاب شدند. ریشه ی میانگین مربعات خطاها برای سری آموزش، پیشگویی و ارزیابی به ترتیب برابر 28/9، 31/11 و 48/11 به دست آمدند. نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از شبکه ی عصبی مصنوعی مقایسه گردیدند. نتایج نشان دادند که روش طبقه بندی و رگرسیون درختی به همراه سیستم استنتاج فازی-عصبی تطبیقی می تواند به عنوان مدلی ارزشمند برای پیشگویی اندیس های بازداری gc برای ترکیبات چند حلقه ای آروماتیک نیتروژن دار استفاده شود.

اندازه گیری داروی نیکاردیپین به روش ولتامتری ضربانی تفاضلی با استفاده از نانولوله های کربنی برای اصلاح سطح الکترود کربن شیشه ای و مدل سازی فاکتورهای بازداری آفت کش ها درکروماتوگرافی مایع با استفاده از روش cart-anfis
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1390
  سیده لیلا فاطمی   کبری زارعی

در این تحقیق، یک حسگر الکتروشیمیایی اصلاح شده با فیلم نانولوله های کربنی چند دیواره/ بتاسیکلودکسترین (mwcnts/?-cd)، تهیه گردید و از آن برای اندازه گیری نیکاردیپین استفاده شد. رفتار الکتروشیمیایی نیکاردیپین بر روی الکترود اصلاح شده بررسی شد. بعد از پیش تغلیظ نیکاردیپین بر روی فیلم (mwcnts/?-cd) در پتانسیل 900/0– ولت به مدت 1 دقیقه، پیک اکسیداسیون نیکاردیپین در سدیم هیدروکسید 04/0 مولار مورد بررسی قرار گرفت. حساسیت اندازه گیری نیکاردیپین، به طور فزاینده ای به واسطه تشکیل کمپلکس فرم کاهش یافته نیکاردیپین با ?-cd بهبود بخشیده شد. منحنی کالیبراسیون در محدوده 7-10×1 مولار تا 5-10×2 مولار از غلظت نیکاردیپین خطی است. همچنین حد تشخیص 8-10× 5/1 مولار به دست آمد. نتایج نشان دادند که این حسگر الکتروشیمیایی انتخاب پذیری و حساسیت فوق العاده ای دارد. این حسگر برای اندازه گیری نیکاردیپین در سرم خون با راندمان خوبی به کار برده شد. در بخش دوم تحقیق، یک رابطه ساختار – خصوصیت جهت پیشگویی فاکتور بازداری بعضی آفت کش ها در کروماتوگرافی فاز معکوس مایع با عملکرد بالا (hplc) با ترکیب مختلف فاز متحرک مورد بررسی قرار گرفت. مجموعه ای از 1503 توصیف کننده صفر تا سه بعدی برای هر مولکول در هر سری استفاده شد. روش طبقه بندی و رگرسیون درختی (cart)، به عنوان روشی موفق برای انتخاب توصیف کننده به کار گرفته شد. توسط این روش، علاوه بر ترکیب فاز متحرک، دو توصیف کننده ساده (لگاریتم ضریب تقسیم آب/ اکتانول و میانگین وزن مولکولی) به عنوان ورودی سیستم استنتاج فازی - عصبی تطبیقی (anfis) انتخاب شدند. ریشه میانگین مربعات خطاها برای سری آموزش، پیشگویی و ارزیابی به ترتیب با 026/0، 033/0 و 035/0 به دست آمدند. در مقایسه با روش شبکه عصبی مصنوعی، نتایج نشان دادند که روش cart- anfis روشی قدرتمند جهت پیشگویی فاکتور بازداری این سری از ترکیبات آفت-کش ها است.

مطالعه qspr جهت پیشگویی فاکتورهای تغلیظ زیستی ترکیبات بی فنیل چند کلره (pcbs) با استفاده از روش mars-anfis و تعیین ثابت های سرعت واکنش هیدرولیز دی متیل فتالات در حلال های مختلف با استفاده از تکنیک mcr-als
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1390
  زهره صالح آبادی   کبری زارعی

1-1-1- بی فنیل های چند کلره(pcbs) ترکیبات پلی کلره بی فنیل (pcbs) گروهی از مواد شیمیایی آلی سنتزی هستند که در حالت خالص، سفید رنگ و کریستاله هستند و ترکیبات صنعتی آن ها، به صورت مایع بی رنگ می باشند. ترکیبات پلی کلرینه بی فنیل بر اثر وارد کردن بی فنیل در گاز کلر در مجاورت پودر آهن یا کلرید آهن به عنوان کاتالیزور به صورت صنعتی تولید می شوند. در مجموع ??? ایزومر متفاوت بر حسب تعداد اتم کلر (? تا ?? اتم کلر) و نحوه جایگزینی بر روی حلقه بنزنی بی فنیل تشکیل می شود که فرمول شیمیایی عمومی آنها به شکل زیر می باشد: شکل (1-1) ساختار کلی بی فنیل های چند کلره خواصی همچون پایداری حرارتی بالا، بی اثر بودن شیمیایی، عدم اشتعال پذیری، مقاومت الکتریکی بالا و ثابت دی الکتریک بالا، روغن هایpcb را جزء ترکیبات اساسی مورد نیاز صنعت مطرح کرده است ]1[. برای چندین دهه ترکیباتpcbs به طور وسیعی در لامپ های فلورسنت، کارخانه های تولید کالاهایی نظیر پلاستیک، تولید چسب، کاغذ های کپی بدون کربن، لوازم آرایشی، منسوجات، ترانسفورماتورها و خازن ها مورد استفاده قرار می گرفت و از طریق پساب این کارخانه ها وارد محیط زیست می شد ]2[. این ترکیبات به علت مقاومت در برابر تجزیه عوامل زنده و غیر زنده در ??? میلیون کیلومتر مربع از کره زمین منتشر شده اند. در میان ??? ترکیب pcbs شش ترکیب آن با نام های تری، تترا، پنتا، هگزا، هپتا و اکتا کلرو بی فنیل به عنوان شاخص های pcbs در آلودگی دریا ها، رودخانه ها و به ویژه مناطق ساحلی نظیر بنادر مورد مطالعه قرار می گیرند. این ترکیبات به راحتی در چربی ها حل می شوند و در بدن موجودات زنده تجمع می یابند. ترکیبات pcbs در بدن از طریق آنزیم مونواکسیژناز عمدتاً به فنیل تغییر می یابند. سرعت اکسیداسیون تابعی از تعداد و جایگاه اتم کلر در حلقه بی فنیل می باشد ]2[. آزمایشات مختلف برای نشان دادن اثرات pcbs بر روی گونه های مختلف نشان داد که این ترکیبات می توانند روی سیستم ایمنی، عصبی، تولید مثل و همچنین میزان ترشح غدد درون ریز بدن این حیوانات تأثیر منفی بگذارند ضمن اینکه این مواد سبب بروز انواع سرطان ها در این حیوانات می شوند اثرات این ترکیبات در انسان شامل بروز انواع سرطان-های صفرا، کبد و مغز در افرادی است که در معرض این ماده شیمیایی قرار داشتند]3.[ در پروسه شیردهی بخش عمده ای از ترکیبات pcbs از بدن مادران دفع می شود. مادران شیرده، ماهانه حدود ?/? میلی گرم pcbs از طریق شیر از بدن دفع می نمایند که این مقدار ? درصد کل pcbs بدن است. در نوزادانی که مادران آنها در زمان بارداری در معرض آلودگی به pcbs قرار گرفتند علائمی نظیر، هیپرپلازی لثه ، مخاطی شدن پوست، آسیب استخوان ها و تولد زودرس مشاهده می شود. ضمن اینکه رشد کند مغزی و تغییرات رفتاری نوزادان تازه متولد شده از مادرانی که شیر آنها محتوی ترکیبات pcbs بود از دیگر عوارض این ترکیبات است ]3.[ 1-2- مروری بر کارهای انجام شده در زمینه پیشگویی فاکتور پیش تغلیظ ترکیبات pcbs آلوده کننده های زیستی مانند pcb ها، pbb ها و ... به طور گسترده ای در صنعت و کشاورزی کاربرد دارند. اغلب این آلوده کننده ها در موجودات زنده، اتمسفر و خاک پراکنده شده اند. برای بررسی خطرات زیستی این ترکیبات تعیین تغلیظ زیستی آن ها در ارگانیسم-های آبزی امری مهم به شمار می آید. این توانایی تغلیظ زیستی با عنوان فاکتور تغلیظ زیستی (bcf) شناخته می شود. در سال 1982 سابل ژیک و همکارانش روش سودمند و موثری برای پیشگویی bcf های ترکیبات شیمیایی مضر پیشنهاد کردند. شاخص های اتصال مولکولی، بر پایه توپولوژی مولکول (تعداد و نوع اتم ها و پیوند شیمیایی آن ها) به عنوان داده های غیر تجربی استفاده شد و محاسبات آن خیلی ساده بود. شاخص های اتصال مولکولی برای دومین لایه خارجی همبستگی زیادی با bcf در ماهی داشت، که برای هالوکربن های مختلف (هیدروکربن ها، بنزن ها، بی فنیل و دی فنیل اکسیدها) در آب روان مشاهده شده اند. در این روش چندین حشره کش با کاربرد وسیع از جمله ddt برای تست توانایی پیشگویی معادله به دست آمده برای ارتباط بینbcf ها و شاخص های اتصال مولکولی انتخاب شدند ]4[. در سال 2000 تائو و همکارانش از روش ثابت فراگمنت برای پیشگویی فاکتور تغلیظ زیستی bcf در ترکیبات شیمیایی غیر قطبی استفاده کردند. بررسی توانایی روش پیشگویی، براساس تست های طبقه به طبقه جک نایف انجام شد ]5[. هم چنین در سال 2002 دیمیترو و همکارانش به پیشگویی bcf در ترکیبات شیمیایی با آبگریزی بالا پرداختند که در آن تاثیر سایز مولکولی را بررسی کردند. در این کار مدل سازی qsar بین لگاریتم ضریب توزیع آب-اکتانول (log kow) و لگاریتم bcf صورت گرفت. این مطالعه ارتباط log bcf/log kowبا سایز مولکولی را در ترکیبات شیمیایی با آب گریزی بالا نشان دادند ]6[. در سال 2003 فاطمی و همکارانش با استفاده از الگوریتم ژنتیک و شبکه عصبی مصنوعی به پیشگویی مقدار bcf پرداخته اند. در این کار انتخاب مهمترین توصیف کننده ها با الگوریتم ژنتیک و رگرسیون چندگانه مرحله ای صورت گرفته است. سپس از این متغیرها به عنوان ورودی های شبکه عصبی استفاده شد ]7[. پاپا و همکارانش در سال 2007 از روش مدل سازی خطی رگرسیون qsar برای پیشگویی bcf استفاده کردند. در این کار بهترین توصیف کننده ها از طریق الگوریتم ژنتیک انتخاب شدند و محاسبات با روش رگرسیون کمترین مربعات انجام شد. در محاسبات خصوصیات فیزیکوشیمیایی (مانند ضریب توزیع آب/ اکتانول و حلالیت آب) و ساختارهای مولکولی، یعنی توصیف کننده های مولکولی ساختاری و کوانتومی در نظر گرفته شدند ]8[. هم چنین در سال 2008 کوئین و همکارانش از روش بردار فاصله الکترونگاتیویته مولکولی (medv) برای پیشگویی bcf در بی فنیل های چند کلره (pcbs) استفاده کردند ]9[. پس از آن در سال 2009 ساهو و همکارانش به پیشگویی bcf در ترکیبات آلی بدن ماهی ها پرداختند. در این کار بهترین مدل از روی مقادیر ضرایب همبستگی، ضرایب ارزیابی متقاطع و خطاهای استاندارد انتخاب شدند و از توصیف کننده های کوانتومی در ساخت مدل استفاده کردند. از مدل به دست آمده این طور استنباط می شود که تا محدوده خاصی bcf با وزن مولکولی ارتباط مستقیم داشته و از آن به بعد ارتباط معکوس دارد ]10[. سرانجام پایر و همکارانش در سال 2010 از روش رگرسیون خطی چندگانه mlr برای پیشگویی مقدار bcf استفاده کردند. در این کار جهت مدل سازی qsar برای پیشگویی bcf از حلالیت آبی و توصیف کننده هایی که تاثیرات الکترونی مختلف را نشان می دهند، استفاده کردند، هم چنین در این کار ضریب توزیع آب/ اکتانول (log p) نیز مورد استفاده قرار گرفته است ]11[.

مطالعه qspr جهت پیش گویی حلالیت حشره کش ها در آب با استفاده از روش mars-anfis و اندازه گیری همزمان سرب و کادمیم به روش ولتامتری عاری سازی پالس تفاضلی با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی (pls)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1390
  زینب افتخاری   کبری زارعی

1-1-1- حشره کش ها حشره کش ها مواد شیمیایی هستند که برای کنترل یا از بین بردن انواع متنوع آفت های زراعی که به دام و محصولات زراعی آسیب می رساند، استفاده می شوند و اغلب به عنوان حشره کش ها (برای کشتن حشرات)، آفت کش ها (برای کشتن علف های هرز)، کشنده جانوران جونده، و قارچ کش ها (برای کنترل قارچ ها، انگل ها و زنگ گیاهی) به کار می روند. آفت ها ارگانیسم های زنده ای هستند که باعث آسیب به سر شاخه ها، گیاهان، حیوانات یا انسان ها می شوند و شامل: حشرات، موش ها، علف هرز، قارچ و میکرو ارگانیسم هایی مثل باکتری ها و ویروس ها هستند ]1[. 1-1-2- تاریخچه حشره کش ها یک اختراع جدید نیستند. عنصر گوگرد توسط سومری های باستان برای محافظت از محصولات کشاورزی از حشرات استفاده می شد. کشاورزان قرون وسطی و دانشمندان به طور تصادفی از آرسنیک تا سرب را روی محصولات کشاورزی آزمایش کردند. در قرن 19، تحقیقات روی ترکیبات طبیعی شامل ترکیبات ساخته شده با ریشه ها و سبزیجات مناطق گرمسیر و همچنین گل داودی، متمرکز شد ]2[. در سال 1939، دی کلرو دی فنیل تری کلرو اتان یا ddt کشف شد که تاثیر آن روی آفت ها شدید و سریع بود، به همین علت به طور وسیعی در سرتاسر جهان به عنوان حشره کش مورد استفاده قرار گرفت. اختراع ddt با افزایش شگرف محصولات کشاورزی در سال 1950 همراه شد که به آن عصر حشره کش ها گفته می شود. بیست سال بعد، نگرانی های زیادی درباره ی سلامت انسان و تاثیرات بیولوژیکی ddt به وجود آمد و منجر به ممنوعیت استفاده از آن در 86 کشور شد. امروزه بیش از 20000 نوع حشره کش توسط آژانس محافظت از محیط زیست (epa) ثبت شده است. 1-1-3- تاثیر حشره کش ها بر سلامت انسان قرص های حشره کش، همان طور که روی اعصاب حشرات اثر می گذارند، می توانند به مرور زمان روی اعصاب پاراسمپاتیک انسان نیز تاثیر بگذارند. پودر های حشره کش یا بخار هایی که از قرص های حشره کش ساطع می شوند، می توانند به ریه افراد راه یابند و با اثر گذاشتن روی سیستم عصبی و ایجاد اختلال در کارکرد آن، باعث تنگی نفس شوند. حتی افراد سالمی که زیاد در معرض این گونه مواد قرار دارند، ممکن است گرفتار سرفه های شدید یا حمله آسم شوند. به همین خاطر بیشتر کشاورزان و افرادی که در کارخانه تولید مواد حشره کش کار می کنند، از ناراحتی های ریوی و آلرژی های شدید رنج می برند. ماده موثر و آلرژی زایی که در قرص یا اسپری های حشره کش وجود دارد، می تواند سبب تورم، قرمزی، خارش، درد یا تاول پوستی شود. سموم آلی کلره و فسفره، بسته به نوع حشره کشی که استفاده می شود، در حشره کش ها وجود دارند که حشرات در مواجهه با آن ها دچار مرگ می شوند. وقتی این سموم از طریق دست و پای حشرات وارد گردش خون آن ها می شود، خونریزی داخلی در بدن این موجودات رخ می دهد و به این ترتیب آن ها می میرند ]1[. همچنین یک مطالعه در سال 2006 سطح ترکیبات ارگانوفسفره را در 23 مدرسه قبل و بعد از رژیم غذایی شامل مواد غذایی طبیعی که بدون استفاده از حشره کش ها رشد یافته اند و مواد غذایی که در حضور حشره کش ها رشد یافته اند، اندازه گیری کردند و تحقیقات نشان داد که با تغییر رژیم غذایی میزان این سم در بدن بسیار تغییر می کند ]3[. همچنین تحقیقات نشان می دهد که در بین محصولات کشاورزی میوه ها و سبزیجات مخصوصاً توت فرنگی و گوجه فرنگی دو محصول با بیشترین میزان سمیت هستند چون در حالت طبیعی در برابر انواع مختلف بیماری ها، حشرات، کرم ها و انگل ها بسیار آسیب پذیر هستند به عنوان مثال در سال 2003، تنها در کالیفرنیا، به میزان 7/3 میلیون پوند از یک نوع سم برای گوجه فرنگی استفاده شده است ]4[. سازمان بهداشت جهانی، یک کمیسیون قوانین غذایی (cac) ایجاد کرده است که هدف آن ایجاد یک سری دستورالعمل های بین المللی برای سلامتی مواد غذایی است. هفت ماده ی شیمیایی خطرناک به عنوان آلوده کننده های آلی پایدار (pop) معرفی شده است. این مواد پایدار هستند یعنی بعد از اسپری شدن روی مواد کشاورزی، وقتی توسط دام یا انسان مصرف می شود و در نهایت وارد بدن انسان می شود، به راحتی از بدن خارج نمی-شوند. ارگانوکلرین، یکی از انواع معروف pop مورد استفاده است. ارگانوکلرین ها بطور گسترده ای در جنگ جهانی دوم بخاطر اثر بلند مدت آن ها در کنترل حشرات مورد استفاده قرار گرفتند. بیشتر آن ها در دهه های 1970 و 1980 در امریکا، کانادا و اروپا ممنوع گردیدند. بسیاری از این سموم در چربی های حیوانی و انسانی ذخیره می گردند. برخی از این ها با تاثیر غده ی درون ریز باعث انقطاع قدرت تولید نسل در حیات وحش، خصوصا پرندگان و خزندگان می گردند. آن ها در ارتباط با ایجاد برخی تومورهای سرطانی هستند. برای مثال برخی ارگانو کلرین ها در حیوانات آزمایشگاهی تومورهایی را در کبد و تیروئید ایجاد نموده اند ]5[. 1-2- مروری بر کارهای انجام شده 1-2-1- مروری بر کارهای انجام شده در زمینه ی کاربرد روش anfis در مطالعات qspr جلالی و همکارش در سال 2008 توانستند با استفاده از روش های cart و anfis رابطه ی کمی تحرک و ساختار 115 ترکیب گوناگون شامل اسیدهای سولفونیک و کربوکسیلیک را پیش گویی کنند. مقادیر rmse آن برای سری های آموزش و پیش گویی به ترتیب 61/1 و 27/2 گزارش شد ]6[. در سال 2009 پیش گویی فعالیت بازدارنده های پذیرنده ی بسیاری از مشتقات کواینازولینن روی سرتونین (5-ht7) با استفاده از روش الگوریتم کلنی مورچه (aco) به عنوان انتخاب توصیف کننده های مهم و تکنیک anfis توسط جلالی و همکارش انجام شد. مقادیر r2 و rmse آن به ترتیب 7752/0 و 360/0 به دست آمد ]7[. در سال 2010 آفیانی زاده و همکارش با استفاده از الگوریتم ژنتیک به عنوان انتخاب متغیرهای مهم به همراه anfis توانستند رابطه ی کمی فعالیت و ساختار آنالوگ های 8-آزادنین را پیش گویی کنند. در این تحقیق توسط دو توصیف کننده ی انتخاب شده-یgats4v و belv7 مدل anfis را آموزش دادند. مقادیر q2 و rmse آن به ترتیب 733/0 و 331/0 گزارش شد ]8[. در همین سال مطالعات رابطه ی کمی ساختار و خصوصیت (qspr) جهت پیش گویی نقطه ی اشتعال سری 95 تایی ترکیبات مختلف استرها به وسیله ی روش های anfis و ژنتیک الگوریتم توسط خواجه و همکارش بررسی شد. مقادیر مربع ضریب همبستگی برایanfis و ژنتیک الگوریتم به ترتیب 9690/0 و 9650/0 به دست آمد ]9[. 1-2-2- مروری بر کارهای انجام شده در زمینه ی روش mars نگوین کونگ و همکارانش در سال 1996 از روش mars برای مطالعات qsar مشتقات دی هیدرو آرتمیسینیم استفاده کردند. میزان r2 برای وقتی که از 8 توصیف کننده استفاده شد 721/0 به دست آمد ]10[. در سال 2004 پوت و همکارانش از روش mars در مطالعات ارتباط ساختار- بازداری در کروماتوگرافی استفاده کردند. 266 توصیف کننده ی مولکولی به عنوان متغیر های مستقل به کار برده شدند. در مدل بهینه ی mars از 34 تابع اصلی و روش ارزیابی متقاطع استفاده شد. میزان r2 برای سری آموزش 998/0 و برای سری پیش گویی 988/0 به دست آمد ]11[. در همین سال خو و همکارانش از روش mars برای بازدارنده های معکوس hiv استفاده کردند. مقدار rmse و q2 به ترتیب 3809/0 و 7165/0 به دست آمد. ]12[. در سال 2005 دکونینک و همکارانش از روش mars برای بازدارنده های معکوس hiv استفاده کردند.7200/0r= و 2772/0rmse= گزارش شد ]13[. در سال 2006 خو و همکارانش به مطالعه ی رابطه ی بین فعالیت های بیولوژیکی و بازدارنده ها توسط روش mars پرداختند]14[. در سال 2007 دکونینک و همکارانش به اکتشاف مدل های خطی و ترکیبات آن ها با استفاده از روش mars برای پیش گویی جذب روده ای و معده ای داروها پرداختند. 933/0r2= و 203/0rmse= گزارش شد ]15[. در سال 2009 کویروس و همکارانش از روش mars به عنوان یک روش برای طبقه بندی پوشش های زمین به وسیله ی عکس های ماهواره ای استفاده کردند ]16[. 1-2-3- مروری بر کارهای انجام شده در زمینه ی پیش گویی حلالیت حشره کش ها در سال 1994 پاتیل به پیش گویی حلالیت آبی 54 حشره کش بر اساس ساختار مولکولی آن ها با استفاده از روش qsar پرداخت. میزان r2 زمانی که همه ی داده ها در یک دسته قرار داده می شوند، 81/0 به دست آمد ]17[. در سال 2001 کلامت و همکارانش به پیش گویی حلالیت آبی دارو ها و حشره کش ها با استفاده از روش cosmo-rs پرداختند. میزان rmse برای وقتی که از یک دسته ی 107 تایی ازحشره کش ها استفاده شد، 61/0 به دست آمد ]18[. در سال 2005 سون به پیش گویی حلالیت حشره کش ها در پلیمر ها پرداخت که میزان r2 برای آن ها 7866/0 به دست آمد ]19[. در سال 2010 دیب و همکارش به پیش گویی حلالیت 219 ترکیب حشره کش در آب با استفاده از روش qspr پرداختند. با استفاده از روش pc-ann، 23 توصیف کننده انتخاب شد و میزان r2 برای سری ارزیابی 8125/0 به دست آمد ]20[.

اندازه گیری ولتامتری 4ـ نیترو فنل با استفاده از الکتروپلیمریزاسیون الکترود اصلاح شده با بتا سیکلو دکسترین- نانولوله های کربنی و پیشگویی ثابت سرعت فروپاشی آلاینده های آروماتیک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده علوم پایه دامغان 1391
  الهام تیموری   کبری زارعی

در این تحقیق ساخت الکترود کربن شیشه ای اصلاح شده با نانو لوله کربنی- بتا سیکلو دکسترین- پلی دی-فنیل آمین و استفاده از آن در اندازه گیری احیا الکتروشیمیایی 4- نیترو فنل، گزارش شده است. الکتروپلیمریزاسیون دی فنیل آمین بر سطح الکترود اصلاح شده با نانو لوله کربنی- بتا سیکلو دکسترین توسط تکنیک ولتامتری چرخه ای در محلول محتوی مونومر و سولفوریک اسید m 5 انجام گرفت. پس از پیش تغلیظ 4- نیترو فنل بر روی الکترود اصلاح شده با نانو لوله کربنی- بتا سیکلو دکسترین- پلی دی فنیل آمین در پتانسیل 2/0 ولت در مدت 150 ثانیه، پیک احیا 4- نیترو فنل در بافر فسفات با 7 ph= مورد بررسی قرار گرفت. در فیلم نانو لوله کربنی- بتا سیکلو دکسترین- پلی دی فنیل آمین، جریان پیک احیا به واسطه تشکیل کمپلکس بین بتا سیکلو دکسترین و 4- نیترو فنل و حضور فیلم پلیمری رسانا به عنوان یک واسطه انتقال الکترون، بهبود بخشیده شد. جریان پیک احیا به دنبال افزایش غلظت 4- نیترو فنل در گستره 7-10×0/1 مولار تا 10-10×0/8 مولار به طور خطی افزایش یافته است. همچنین حد تشخیص 10-10×6/1 مولار به دست آمد. این نتایج نشان دادند که الکترود اصلاح شده از حساسیت و گزینش پذیری خوبی برخوردار است. حسگر برای اندازه گیری 4- نیترو فنل در نمونه های آب به کار برده شد. در قسمت دوم این پروژه یک رابطه ساختار- فعالیت به منظور پیش گویی ثابت سرعت فروپاشی 78 ترکیب آلاینده آروماتیک مورد بررسی قرار گرفته است. برای هر ترکیب 1497 توصیف کننده توسط نرم افزار dragon و 11 توصیف کننده توسط نرم افزار hyperchem محاسبه شد. سپس از روش رگرسیون اسپلاین وفقی چند متغیره (mars) به عنوان روش انتخاب گر توصیف کننده ها و مدل سازی استفاده گردید. ریشه میانگین مربعات خطا ها (rmse) و ضریب همبستگی (r) به ترتیب برابر 0925/0 و 9558/0 به دست آمدند. نتایج به دست آمده با دو روش دیگر مورد مقایسه قرار گرفت. در یکی از مدل ها از روش رگرسیون خطی چند گانه (mlr) جهت انتخاب توصیف کننده ها استفاده شد و سپس مدل سازی توسط برنامه mars صورت گرفت. در روش دیگر، mlr هم به عنوان انتخاب گر توصیف کننده ها و هم در ساخت مدل استفاده شد. نتایج mars-mars نشان دادند که این روش می تواند به عنوان مدل توانمند برای پیش گویی ثابت سرعت فروپاشی آلاینده های آروماتیک استفاده شود.

مطالعات qsar جهت پیشگوئی میزان جذب برخی داروها در بدن انسان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1391
  سمانه نوزادقلعه نو   کبری زارعی

در این پروژه یک مطالعه qsar به منظور پیشگوئی میزان جذب داروها در بدن انسان(%hia) صورت پذیرفت. در ابتدا روش طبقه بندی و رگرسیون درختی(cart) برای پیشگویی %hia 138 ترکیب دارویی استفاده شد. برای هر یک از مولکولهای موجود در دسته دارویی 1497 توصیف کننده متعلق به 18 نوع از توصیفکنندههای تئوری بدست آمد. 3 توصیف کننده توسط روش cart انتخاب شدند که شاملt(o..o) ، mats1e و ms می باشد. همچنین روش رگرسیون خطی چند متغیره (mlr) به منظور انتخاب توصیف-کننده و مدلسازی بکار رفت. 5 توصیف کننده ی انتخاب شده در این روش شامل no، mlogp، spi، t(s..s) و ggi5 می باشد. ریشه میانگین مربع خطاها (rmse) برای سری آموزش و پیشگویی به ترتیب برای روش cart، 231/0و 280/0 و برای روش mlr، 339/0 و 290/0 بدست آمد. سپس نتایج حاصل شده با دو روش دیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. بدین صورت که 5 توصیف کننده انتخاب شده در روش mlr به عنوان ورودی برای سیستم فازی-عصبی تطبیقی (anfis) انتخاب شدند .در روش دیگر انتخاب توصیف کننده توسط الگوریتم مورچه صورت پذیرفت و 5 توصیف کننده برتر انتخاب شده توسط این الگوریتم وارد برنامه anfis شدند که شامل o-056،spi ، seigv،g(o..s) و g2s می باشند. ریشه میانگین مربع خطاها برای سه سری آموزش، پیشگویی و ارزیابی در روش mlr-anfis به ترتیب 228/0 و 166/0 و 410/0 و در روش ant-anfis به ترتیب 208/0 و 175/0 و 222/0 بدست آمد. نتایج حاصل شده نشان داد که مقادیر پیشگویی شده از روش ant-anfis به مقادیر تجربی نزدیک تر است.

اندازه گیری ولتامتری همزمان ایزومرهای نیتروفنل و مطالعه qspr کاهش خوردگی توسط مشتقات بنزیمیدازول
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1392
  رزا نخستین   کبری زارعی

در این تحقیق ساخت الکترود کربن شیشه ای اصلاح شده با نانو لوله کربنی- بتا سیکلو دکسترین- پلی دی- فنیل آمین و استفاده از آن در اندازه گیری ولتامتری همزمان ایزومر های 2- نیتروفنل، 3- نیتروفنل و 4- نیترو فنل، گزارش شده است. الکتروپلیمریزاسیون دی فنیل آمین بر سطح الکترود اصلاح شده با نانو لوله کربنی- بتا سیکلو دکسترین توسط تکنیک ولتامتری چرخه ای در محلول محتوی مونومر و سولفوریک اسید m5 انجام گرفت. پس از پیش تغلیظ مخلوطی از سه ایزومر نیتروفنل بر روی الکترود اصلاح شده با نانو لوله کربنی- بتا سیکلو دکسترین- پلی دی فنیل آمین در پتانسیل 2/0 ولت در مدت 150 ثانیه، پیک های احیای همزمان 2-نیتروفنل،3- نیتروفنل و4- نیترو فنل در بافر فسفات با 7 ph=مورد بررسی قرار گرفتند. جهت اندازه گیری همزمان ایزومر های نیتروفنل، از روش کمومتریکس anfis استفاده شد. همچنین حد تشخیص برای هریک از ایزومر های 2- نیتروفنل،3- نیتروفنل و4- نیتروفنل به ترتیب 5/0، 11/0و 13/0 میکرو مولار بدست آمد. حسگر برای اندازه گیری این سه ایزومر در نمونه های آب بکار برده شد. در قسمت دوم این پروژه یک رابطه ساختار- خاصیت به منظور مطالعه کاهش خوردگی توسط 5 ترکیب بنزیمیدازول مورد بررسی قرار گرفته است. برای هر ترکیب 1497 توصیف کننده توسط نرم افزار dragon و 7 توصیف کننده توسط نرم افزار hyperchem محاسبه شد. سپس از روش رگرسیون خطی چندگانه (mlr) به عنوان روش انتخاب گر توصیف کننده ها و مدل سازی استفاده گردید. ضریب تعیین (r2) برابر 9797/0 بدست آمد. سپس در یک مدل سازی دیگر از روش رگرسیون اسپلاین وفقی چند متغیره (mars) جهت مقایسه دو روش مدل سازی، استفاده شد. به منظور ارزیابی هر دو مدل ساخته شده از روش (leave-one-out) استفاده شد. نتایج حاصل از mars نشان داد که این روش می تواند به عنوان مدلی توانمند برای پیش گویی و بررسی کاهش خوردگی توسط مشتقات بنزیمیدازول استفاده شود.

اندازه گیری ولتامتری دوپامین با استفاده از الکترود اصلاح شده با گرافن اکسید و پیش گویی فاکتورهای تغلیظ زیستی ترکیبات بی فنیل چند کلره
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1392
  حمیده ملاک   کبری زارعی

در این تحقیق ساخت الکترود کربن شیشه ای اصلاح شده با فیلم گرافن اکسید و استفاده از آن در اندازه گیری اکسیداسیون الکتروشیمیایی دوپامین با استفاده از ولتامتری موج مربعی، گزارش شده است. پس از پیش تغلیظ دوپامین بر روی الکترود اصلاح شده بافیلم گرافن اکسید در پتانسیل جذب صفر ولت و در مدت زمان 140 ثانیه، روبش پتانسیل به روش موج مربعی از 2/0- تا 8/0 ولت انجام گردید. پیک اکسیداسیون مشخصی برای دوپامین در بافر فسفات با 6 ph= مشاهده شد. جریان پیک اکسیداسیون به دنبال افزایش غلظت دوپامین در گستره 7-10×0/5 تا 4-10×5/2 مولار به طور خطی افزایش یافته است. همچنین حد تشخیص 8-10×0/5 مولار به دست آمد. این نتایج نشان دادند که الکترود اصلاح شده از حساسیت خوبی برخوردار است. حسگر برای اندازه گیری دوپامین در نمونه ی آمپول دوپامین به کار برده شد. در قسمت دوم این پروژه یک رابطه ساختار- فعالیت به منظور پیش گویی فاکتورهای تغلیظ زیستی 58 ترکیب بی فنیل چند کلره مورد بررسی قرار گرفته است. برای هر ترکیب 2 توصیف کننده ساده انتخاب شد. سپس از روش رگرسیون خطی چند گانه (mlr) و روش رگرسیون اسپلاین وفقی چند متغیره (mars) به عنوان روش هایی برای مدل سازی استفاده گردید. ریشه میانگین مربعات خطا ها (rmse) و ضریب تعیین (r2) به ترتیب برای روش mlr برابر 3313/0 و 9122/0 و برای روش mars برابر با 2648/0 و 9300/0 به دست آمد. به منظور ارزیابی هر دو مدل ساخته شده از روش leave one out استفاده شد. نتایج نشان داد که با استفاده از این توصیف کننده های ساده و توسط روش mars می توان مدلی توانمند برای پیش-گویی فاکتورهای تغلیظ زیستی ترکیبات بی فنیل چند کلره ارائه داد.

اندازه گیری ولتامتری آمینوپیرن و مطالعه qsar فلاونوئیدها به عنوان بازدارنده های پروتئین مقاوم سرطان سینه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1393
  هانیه حلی   کبری زارعی

در این تحقیق ساخت الکترود کربن شیشه¬ای اصلاح شده با نانو لوله¬ی کربنی، سدیم دودسیل سولفات و نفیون و استفاده از آن در اندازه¬گیری الکتروشیمیایی آمینوپیرن، گزارش شده است. پس از پیش¬تغلیظ آمینوپیرن بر روی الکترود اصلاح شده، در پتانسیل جذب 2/0 ولت و در مدت زمان 60 ثانیه، روبش پتانسیل به روش پالس تفاضلی از صفر تا 5/0 ولت انجام گردید و پیک اکسیداسیون آمینوپیرن در اسید سولفوریک مورد بررسی قرار گرفت. جریان پیک اکسیداسیون به دنبال افزایش غلظت آمینوپیرن در گستره 04/0 نانو مولار تا 160 نانو مولار به طور خطی افزایش یافت. همچنین حد تشخیص 02/0 نانو مولار به دست آمد. این نتایج نشان دادند که الکترود اصلاح شده از حساسیت خوبی برخوردار است. حسگر برای اندازه¬گیری آمینوپیرن در نمونه¬ی آب معدنی و آب شهری به کار برده شد. در قسمت دوم این پروژه یک رابطه کمی ساختار-فعالیت به منظور پیش¬گویی فاکتورهای pec5024 مولکول فلاوونوئید به عنوان مهار کننده¬ی پروتئین سرطان سینه bcrp)) مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش رگرسیون خطی چند¬گانه (mlr) توصیف کننده¬ها انتخاب شدند و به عنوان ورودی رگرسیون اسپلاین وفقی چند متغیره (mars) به کار برده شدند و در نهایت مدل¬سازی توسط (mars) انجام شد. ضریب تعیین (r2) برای این روش برابر 9539/0 به دست آمد. به منظور ارزیابی مدل ساخته شده از روش leave one out استفاده شد. نتایج نشان داد که با استفاده از این توصیف کننده¬ها و توسط روش mars می¬توان مدلی توانمند برای پیش¬گویی pec50 ترکیبات فلاوونوئید¬ها به عنوان مهار کننده¬ی پروتئین سرطان سینه bcrp)) ارائه داد.

بکارگیری روش های آنالیز تصویر چند متغیره و رگرسیون اسپلاین وفقی چند متغیره در مطالعات qsar بازدارنده های گلوتاتیون s-ترنسفرازp1-1 و پلاسمودیوم فالسیپاروم دی هیدروروتیت دهیدروژناز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1393
  امیر مهدیان خان آبادی   مرتضی عتباتی

مقاومت در برابر داروهای شیمی درمانی به مدت طولانی به یک مانع قابل توجهی برای درمان موفقیت آمیز بسیاری از سرطان ها تبدیل شده است. gstp1-1 ها خاصیت سم زدایی داشته و این خاصیت خود را می-توانند بر روی داروهای شیمی درمانی انجام داده و میزان فعالیت دارو را کم کنند. در روش mia-qsar پیکسل هایی از عکس دو بعدی ساختار مولکول که دوتایی است گرفته می شود و با این اعداد مدل سازی صورت می گیرد. با استفاده از برنامهacd/chemsketch (2008) ساختار مشتقات 35 مولکول داروی بازدارنده gstp1-1 کشیده شده، بعد اندازه این عکس را تغییر داده به طوری که تمام مولکول ها از لحاظ مکان روی هم افتاده و ساختارهای مشترک آن ها روی هم قرار می گیرند. هر تصویر مولکول را وارد برنامه matlab کرده و ساختار های مشترک که برای همه مولکول ها یکسان است حذف می گردد. سپس هر مولکول در برنامه matlab به یک سطر تبدیل شده و همه مولکول ها پشت هم ردیف می شوند طوری که تعداد سطرها با تعداد مولکول ها برابر شود. بعد به وسیله الگوریتم مولفه های اصلی، بهترین pc ها را انتخاب کرده و با استفاده از رگرسیون mlr آنها را مدل می کنند. مقدار r2 برابر 9973/0 و rmse برابر 16/1 می-باشد. آنزیم dhodh یک آنزیم مهم برای توسعه بیماری مالاریا است. زمانی که انگل پلاسمودیوم فالسیپاروم به dhodh وارد می شود یک آنزیم مناسب برای رشد انگل های پلاسمودیوم فالسیپاروم فراهم می شود و در واقع سرعت تکثیر این انگل زیاد می شود. در روش مدل سازی mars این امکان وجود دارد تا بتوان الگوی غیر خطی پنهان در مجموعه داده های با تعداد متغیر زیاد را آشکار کرد و بدین ترتیب ضمن بکارگیری یک روش، امکان تعریف تابع تخمین ممکن می شود و ضرورتی به تلفیق چندین روش آماری وجود نخواهد داشت. tmars در واقع ترکیبی از دو روش mlr (رگرسیون خطی چندگانه) وmars (رگرسیون اسپلاین وفقی چند متغیره) است. در این مطالعه مشتقات داروی بازدارنده pfdhodh مورد بررسی قرار گرفت. پس از بهینه سازی ساختار، توصیف کننده های مختلف (1497توصیف کننده) با استفاده از نرم افزار dragon بدست می آید. بهترین توصیف کننده ها (6 توصیف کننده) با استفاده از روش گام به گام انتخاب شده و سپس mars برای مدل سازی استفاده می گردد. مقدار r2 در این روش 9552/0 و مقدار rmse برابر 2401/0 به دست آمده است.

اندازه گیری تئوفیلین به روش ولتامتری پالس تفاضلی به وسیله ی الکترود اصلاح شده ی کربن شیشه ای با گرافن اکسید، نفیون و سدیم دودسیل سولفات
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1394
  مهدیه حمیدی   کبری زارعی

در این تحقیق الکترود کربن شیشه ای اصلاح شده با فیلم گرافن اکسید، نفیون و سدیم دودسیل سولفات تهیه و از آن برای اندازه گیری الکتروشیمیایی تئوفیلین، استفاده شده است. پس از پیش-تغلیظ تئوفیلین بر روی الکترود اصلاح شده با گرافن اکسید، نفیون و سدیم دودسیل سولفات در پتانسیل جذب 2/0 ولت به مدت زمان 220 ثانیه، پیک اکسایش مناسبی برای تئوفیلین در اسید سولفوریک با غلظت 015/0 مولار مشاهده شد

الکترودهای اصلاح شده با نانومواد و پلیمرها جهت اندازهگیری برخی ترکیبات دارویی و کاربرد روشهای کمومتریکس در مطالعات qsa(p)r
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1394
  کمال الدین کر   کبری زارعی

این پایان نامه شامل پنج کار تحقیقاتی در زمینه های الکتروشیمی و کمومتریکس می باشد. در بخش الکتروشیمی سه کار تحقیقاتی برای اندازه گیری داروهای نیفیدیپین، کلرامفنیکل و فروزماید با استفاده از الکترودهای اصلاح شده انجام گرفته و در بخش کمومتریکس نیز دو کار تحقیقاتی انجام گرفته است.

پیشگویی ثابت تفکیک اسیدی بنزیمیدازولها با استفاده از الگوریتم ژنیتک و حلالیت آلکیل استاتها با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1386
  صالح صبحدل   مرتضی عتباتی

چکیده ندارد.

پیشگویی نفتوکینونها با استفاده از الگوریتم مورچه و حلالیت داروهای استاتین با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1386
  محبوبه محسن نیا بالایی   مرتضی عتباتی

چکیده ندارد.

اندازه گیری همزمان آنتیموان (iii) و آنتیموان (v) به روش ولتامتری روبش خطی جذبی با استفاده از روش های افزایش استانداد نقطه h و مرکز میانگین
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1387
  منیر کرمی   کبری زارعی

چکیده ندارد.

کاربرد الگوریتم مورچه جهت انتخاب توصیف کننده ها در مطالعات qspr مربوط بهmax مشتقات آنتراکینون و ضریب فعالیت هیدروکربن ها در رقت بی نهایت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1387
  اعظم برهانی   مرتضی عتباتی

چکیده ندارد.

اندازه گیری همزمان آنتیموان (iii) و آنتیموان (v) به روش ولتامتری روبش خطی جذبی با استفاده از روش های افزایش استاندارد نقطه h و مرکز میانگین
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1387
  منیر کرمی   کبری زارعی

در این پروژه، قابلیت کاربرد روش افزایش استاندارد نقطه h (hpsam) و مرکز میانگین برای داده های ولتامتری سینتیکی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، فرایندی برای اندازه گیری آنتیموان(iii) و آنتیموان(v) به وسیله ولتامتری روبش خطی جذبی با استفاده از پیروگالول به عنوان عامل کمپلکس دهنده ارائه شده است. این روش براساس اختلاف بین سرعت تشکیل کمپلکس پیروگالول با آنتیموان(iii) و آنتیموان(v) در 2/1= ph است. سایر شرایط بهینه برای اندازه گیری این گونه ها، غلظت 4-10 × 2/1 مولار، پتانسیل جذب 4/0- ولت، زمان جذب 60 ثانیه و سرعت روبش پتانسیل 100 میلی ولت بر ثانیه بود. نتایج نشان داد که دو روش افزایش استاندارد نقطه h و مرکز میانگین برای اندازه گیری همزمان گونه های آنتیموان مناسب می باشند. محدوده اندازه گیری به ترتیب برای آنتیموان(iii) 0/120-0/3 و برای آنتیموان(v)، 0/240- 0/10 نانوگرم بر میلی لیتر در هر دو روش بدست آمد. حدود تشخیص برای آنتیموان(iii) در روش افزایش استاندارد نقطه h، ng/ml 0/1 و در روش مرکز میانگین ng/ml 2/1 و برای آنتیموان(v) در روش افزایش استاندارد نقطه h، ng/ml 0/3 و در روش مرکز میانگین ng/ml 8/2 بدست آمد. اثرات یون های خارجی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. روش های پیشنهاد شده به طور موفقیت آمیزی برای اندازه گیری همزمان گونه های آنتیموان در نمونه های آب و فرآورده های دارویی به کار گرفته شد.

پیشگویی حلالیت داروهای استاتین با روش cart-anfis و اندازه گیری همزمان اسید آسکوربیک، ریبوفلاوین و پیریدوکسین با روش ولتامتری پالس تفاضلی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - دانشکده شیمی 1387
  فاطمه السادات طاهری   کبری زارعی

در این پروژه یک رابطه ساختار- خاصیت کمی به منظور پیشگویی حلالیت چند داروی استاتین در دی اکسید کربن فوق بحرانی مورد بررسی قرار گرفته است. با این روش حلالیت های لوواستاین، سیموواستاتین، آتورواستاتین، روسوواستاین و فلوواستاتین در دی اکسید کربن فوق بحرانی در 225 حالت مختلف دما و فشار پیشگویی گردید. در مجموعه داده ها از 1481 توصیف کننده صفر تا 3 بعدی و همچنین دما و فشار برای هر مولکول استفاده شد. سپس از روش طبقه بندی و رگرسیون درختی به عنوان روش انتخابگر توصیف کننده ها استفاده گردید. در نهایت 3 توصیف کننده (دما، فشار و جرم مولکولی) به عنوان ورودی برای سیستم فازی–عصبی تطبیقی (anfis) انتخاب شدند. ریشه میانگین مربعات خطاها برای سری آموزش، پیشگویی و ارزیابی به ترتیب برابر 0/90، 0/14 و 0/11به دست آمدند. نتایج به دست آمده با دو روش دیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. در یکی از این روشها روش طبقه بندی و رگرسیون درختی به عنوان انتخابگر توصیف کننده ها استفاده شد و شبکه عصبی مصنوعی به عنوان روش مدلسازی استفاده شد. در روش دیگر، رگرسیون خطی چندگانه برای انتخاب توصیف کننده ها استفاده شد و شبکه عصبی مصنوعی برای مدلسازی انتخاب شد. همچنین در بررسی دیگری روش cart به هر دو منظور انتخاب توصیف کننده و رگرسیون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان دادند که روش طبقه بندی و رگرسیون درختی به همراه شبکه فازی–عصبی تطبیقی می تواند به عنوان مدلی ارزشمند برای پیشگویی حلالیت این داروها در دی اکسید کربن فوق بحرانی استفاده شود.در قسمت دوم این پروژه، ولتامتری پالس تفاضلی به منظور اندازه گیری همزمان چند ویتامین محلول در آب، اسید آسکوربیک (ویتامین c)، ریبوفلاوین (ویتامین b2) و پیریدوکسین (ویتامین b6 ) مورد استفاده قرار گرفته است. تاثیر پارامترهای مختلفی همچون phمحیط، سرعت روبش پتانسیل و اثر قدرت یونی محیط مورد بررسی قرار گرفتند. از بافر رابینسون با 0/5 = phبرای تثبیت ph محیط استفاده شد. در روبش پتانسیل از 1- تا 2- ولت ریبوفلاوین در پتانسیل 1/22- ولت پیک مشخصی ایجاد می کند و پیک مربوط به پیریدوکسین در پتانسیل 1/75- ولت دیده می شود. همچنین در روبش برگشت از 1- تا صفر ولت پیک اسید آسکوربیک در پتانسیل 0/15- ولت دیده می شود. غلظت اسید آسکوربیک از روی منحنی کالیبراسیون به دست آمده قابل محاسبه است اما برای محاسبه غلظت ریبوفلاوین و پیریدوکسین به دلیل همپوشانی ایجاد شده از روش anfis استفاده شد. مقادیر ضریب تعیین برای پیشگویی غلظتهای ریبوفلاوین و پیریدوکسین در سری پیشگویی به ترتیب 0/9873 و 0/9731و برای اسید آسکوربیک 0/9989 به دست آمد. در نهایت نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از شبکه عصبی مصنوعی مقایسه گردیدند.