نام پژوهشگر: فاطمه شیخ
مایده کمالی محمدهادی پهلوانی
گندم معمولی یا گندم نان با نام علمی triticum aestivum l. مهمترین گیاه زراعی در سطح دنیا است و نقش مهمی در امنیت غذایی جهان ایفا میکند. زنگ زرد گندم یکی از بیماریهای مهم گندم در سطح دنیا است که خسارت اقتصادی شدیدی وارد میکند. شیوع این بیماری طی دهه های گذشته در ایران نیز باعث کاهش سطح زیرکشت ارقام پرعملکرد تجن و فلات در منطقه شمال ایرن شده است. یکی از موثرترین راه های کاهش اثرات این بیماری استفاده از ارقام متحمل می باشد. به منظور افزایش مقاومت ارقام پرعملکرد تجن و فلات آزمایشی طی سال های 1390-1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. در این تحقیق سعی بر این بود که این ارقام از لاین های پیشرفته (f6) مقاوم به این بیماری که در شجره خود از این ارقام بهره می بردند بازیابی شوند. روش اصلاحی مورد استفاده تلاقی برگشتی به کمک نشانگرهای مولکولی بود. فرض های پایه این پژوهش وجود تنوع بین افراد نسل f6 از نظر میزان مقاومت به بیماری و همچنین شباهت ژنتیکی به والد مورد نظر بود. در سال زراعی اول افراد این نسل از نظر میزان مقاومت به بیماری و شباهت ژنتیکی با والد مورد نظر ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که بوته های مختلف از نظر میزان مقاومت تفاوت دارند. میزان شباهت ژنتیکی افراد این نسل با والد مربوطه در شباهت ژنتیکی افراد این نسل با والد مربوطه در جمعیت فلات از 38 تا 85 درصد و در جمعیت تجن از 62 تا 90 درصد متغیر بود. با توجه به سطح مقاومت و همچنین شباهت ژنتیکی با والد مربوطه، بوته های با میزان مقاومت و شباهت بالاتر شناسایی و بذرهای حاصل از تلاقی برگشتی آنها با والد (تجن یا فلات) به عنوان والدین نسل بعد انتخاب شدند. بذرهای حاصل کشت شده و نسل bc1f2 ایجاد شد. افراد این نسل نیز از نظر میزان مقاومت به بیماری و شباهت ژنتیکی با والد دوره ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که افراد این نسل نیز از هر دو جنبه دارای تنوع می باشند. دامنه تغییرات شباهت به فلات در این نسل از 60 تا 90 درصد متغیر بود در حالی که این مقدار در جمعیت تجن از 64/43 تا 73/92 درصد متغیر بود. در این نسل نیز با توجه به میزان مقاومت و شباهت به والد دوره ای بذرهای حاصل از تلاقی برگشتی بوته های انتخاب شده که دارای مقاومت و شباهت بیشتر با والد دوره ای بودند به عنوان والدین نسل بعد انتخاب شدند. با توجه به اینکه تشخیص تنوعی که از نظر میزان شباهت به والد در نسل های در حال تفکیک وجود دارد با استفاده از روش های ارزیابی فنوتیپی مشکل می باشد استفاده از نشانگرهای مولکولی در امر انتخاب می تواند باعث افزایش کارایی انتخاب و کاهش طول دوره اصلاحی و در بلند مدت صرفه جویی در هزینه ها گردد.
فاطمه شیخ علی اکبر سلیمانی
نتایج پژوهش های بسیاری حاکی از آن است که در بستر خشونت های خانگی، صدمات روانی و جسمی قابل توجهی به زنان و کودکان وارد می آید. از ویژگی های فردی تاثیرگذار در کاهش موثر خشونت و آمار طلاق، می توان به نقش تمایزیافتگی و خودپنداره زنان اشاره نمود. هدف: در این پژوهش میزان تمایزیافتگی و خودپنداره در زنان مطلقه و غیرمطلقه دارای تجربه خشونت-های خانگی مورد مقایسه قرار گرفت. روش: به این منظور تعداد 80 نفر از زنان مطلقه دارای تجربه خشونت های خانگی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با 80 نفر از زنان غیر مطلقه دارای تجربه خشونت های خانگی در سن و تحصیلات همتاسازی شدند و به سوالات پرسشنامه تمایزیافتگی اسکوورون و خودپنداره راجرز پاسخ دادند. به منظور تحلیل داده های پژوهش از آزمون t استیودنت، رگرسیون گام به گام و همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: یافته های تحقیق رابطه معناداری بین متغیرهای تمایزیافتگی و خودپنداره در زنان مطلقه و غیرمطلقه دارای تجربه خشونت های خانگی نشان دادند. تمایزیافتگی گروه زنان مطلقه بالاتر از گروه زنان غیرمطلقه است. گروه زنان مطلقه از خودپنداره مثبت تری نسبت به گروه زنان غیرمطلقه برخوردارند. بین تمایزیافتگی و خودپنداره در زنان مطلقه دارای تجربه خشونت های خانگی، رابطه معناداری وجود دارد (01/0 p<). بین تمایزیافتگی و خودپنداره در زنان غیرمطلقه دارای تجربه خشونت های خانگی نیز رابطه معناداری وجود دارد (01/0 p<). نتیجه گیری: تمایزیافتگی و خودپنداره نقش مهمی در افزایش روزافزون آمار طلاق دارند. این نتایج ضرورت در نظر گرفتن آموزش های پیش از ازدواج در زمینه های مهارت در روابط بین فردی, آموزش خودمتمایزسازی و همین طور شناسایی افراد پرخاشگر و آموزش مهارت های کنترل و مدیریت خشم به آنها را نشان می دهد. کلیدواژه : خشونت خانگی، تمایزیافتگی، خودپنداره، طلاق.
محمد کیان بخت ابراهیم زینلی
مطالعه ی حاضر به¬منظور بررسی واکنش رشد، عملکرد دانه، غلاف سبز و اجزای عملکرد دانه سه رقم باقلا (برکت، هیستال و لزدی اتونو) نسبت به شش تاریخ کاشت صورت پذیرفت. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان در سال زراعی 92-1391 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاریخ کاشت بر تمام صفات مورد مطالعه، یعنی ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی در بوته، تعداد گره در ساقه اصلی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن 100 دانه، عملکرد دانه و غلاف سبز، عملکرد زیست توده و شاخص برداشت اثر معنی¬دار داشته و رقم نیز بر ارتفاع بوته، تعداد گره در ساقه اصلی، وزن 100 دانه و عملکرد زیست توده باقلا اثر معنی¬دار داشت. همچنین اثر متقابل رقم و تاریخ کاشت بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد زیست توده و ارتفاع بوته باقلا معنی¬دار بود. نتیجه تجزی? رگرسیون نشان دهنده ی کاهش خطی عملکرد دانه خشک، غلاف سبز و عملکرد زیست توده با تاخیر در کاشت بود. بر اساس این نتایج، در فاصله ی بین اولین و آخرین تاریخ کاشت به ازای هر روز تاخیر در کاشت عملکرد دانه خشک به میزان 48 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت. همچنین، نتایج حاکی از آن است که از 212 روز از شروع سال شمسی (26 مهر) با هر روز تاخیر در کاشت عملکرد غلاف سبز برابر 265 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت. بر اساس عملکرد غلاف سبز می¬توان تاریخ کاشت 26 مهر را به¬عنوان تاریخ کاشت بحرانی برای باقلا در این آزمایش معرفی نمود. مشخص شد که تاثیر تاریخ کاشت بر شاخص سطح برگ، وزن خشک برگ، ساقه، دانه و وزن خشک کل در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود؛ ولی تاثیر رقم بر شاخص سطح برگ و وزن خشک کل معنی دار بود. نتایج تجزیه رگرسیون نشان داد که روند تغییرات شاخص سطح برگ و وزن خشک برگ در طول فصل رشد از یک مدل لجستیک تبعیت می¬کند که در ابتدا با یک شیب ملایم و سپس به صورت خطی افزایش یافت و با وقوع مرحله پیری، ریزش برگ¬ها و انتقال مجدد مواد از برگ¬ها به دانه¬ها روندی کاهشی داشتند. بر خلاف شاخص سطح برگ و وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، دانه و کل پس از رسیدن به حداکثر روندی کاهشی نداشته و تقریبا ثابت ماندند. بررسی تولید و توزیع ماده خشک طی فصل رشد بیان گر آن بود که در ابتدای فصل رشد بخش عمده¬ای از وزن خشک گیاه به برگ¬ها اختصاص داشت و با گذشت زمان وزن خشک برگ¬ها و ساقه¬ها برابر شد و بعد از آن بیشترین وزن خشک گیاه به ساقه¬ها تعلق گرفت. این روند تا ظهور غلاف سبز ادامه داشت ولی با ظهور غلاف سبز، وزن خشک ساقه روندی نزولی پیدا کرد که دلیل این کاهش انتقال مجدد مواد از ساقه¬ها به دانه¬ها و هدایت بیشتر مواد فتوسنتزی به دانه¬ها می¬باشد. به طور کلی، نتایج این مطالعه حاکی از واکنش قابل توجه عملکرد دانه و غلاف سبز هر سه رقم مورد آزمایش به تاریخ کاشت و ضرورت کشت به موقع برای دستیابی به عملکرد مناسب، و همچنین عدم تفاوت واکنش عملکرد ارقام به تاریخ کاشت می باشد.