یکی از عوامل موثر در عملکرد یک سیستم محل قرارگیری تسیهلات آن سیستم است که تحت عنوان جایابی یا جانمایی تسهیلات مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به آن که اکثر محققان به چند هدفه بودن طبیعت مسائل مکان یابی و چیدمان باور دارند، ضروری است که معیارها و اهداف مختلفی در تعیین مکان مناسب تسهیلات به کار گرفته شود. از طرفی با توجه به تغییر پذیری سریع دنیای امروز، لازم است تا برای به دست آوردن جواب مناسب، تغییرات پارامترهای مسئله طی زمان در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر در صورتی که مسائل مکان یابی و چیدمان در حالت دینامیک بررسی نشوند، ممکن است جواب هایی تولید کنند که با گذشت زمان به جواب های نامناسب و ناکارآمدی تبدیل شوند (owen & daskin, 1998). با توجه به آن که بیشتر تحقیقات صورت گرفته در زمینه مسائل مکان یابی و چیدمان چند معیاره، به بررسی مسئله در شرایط استاتیک پرداخته اند، این پژوهش به دنبال تعیین جواب مسئله مکان یابی و چیدمان دینامیک با در نظر گرفتن چند معیارمختلف به کمک تکنیک تحلیل پوششی داده ها است. بر این اساس برای مسئله چیدمان دینامیک، روش حلی با رویکرد لکزیکوگرافی پیشنهاد شده است. در روش پیشنهادی جواب مسئله چیدمان دینامیک کلاسیک (مدل qap پیشنهادی توسط سایر محققین برای حل مسئله چیدمان دینامیک که تنها معیار هزینه را در بر می گیرد ) که مورد تأیید و بررسی اکثر محققان است به عنوان یک جواب اولیه مورد استفاده قرار می گیرد. پس از تعیین واحدهای تصمیم گیری و معیارهای مورد ارزیابی بر مبنای جواب اولیه مورد استفاده، یک مدل برنامه ریزی خطی صفر و یک ترکیب شده با یکی از مدل های تحلیل پوششی داده ها برای بهبود جواب پیشنهاد می شود. برای اعتبارسنجی روش پیشنهادی 48 مسئله فرضی با ابعاد کوچک و بزرگ که پارامترهای آن ها بر اساس تحقیقات قبلی تنظیم گردیده، حل شده و نتایج حاصل با رویکرد طراحی آزمایش ها مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با تنظیم پارامترها در محدوده مورد بررسی و در نظر گرفتن خطای نوع اول 5 %، جواب حاصل از روش پیشنهادی بدتر از جواب کلاسیک نخواهد بود و در بدترین حالت منجر به بهبود 50% از معیارها می شود. به عبارت دیگر جواب روش پیشنهادی یا همان جواب مسئله کلاسیک خواهد بود و یا این که به جواب جدیدی می رسد که در آن، تمام یا بخشی از معیارها (در بدترین حالت نیمی از معیارها ) بهبود یافته اند. همچنین در حوزه مسائل مکان یابی نیز برای حل مسئله مکان یابی پوشش دینامیک با در نظر گرفته معیارهای مختلفی غیر از پوشش مجموعه، مدل مسئله پوشش با یکی از مدل های تحلیل پوششی داده ها ( که هدف آن یافتن کاراترین واحد تصمیم گیری از طریق حل تنها یک مدل برنامه ریزی ریاضی است) ترکیب شده است. به عنوان استفاده کاربردی از مدل پیشنهادی، مدل ارائه شده برای تعیین محل یک بازار دوره ای (یک سیرک) به کار برده شده است.

امروزه با توسعه تکنولوژی و ظهور فناوری های جدید، سازمان ها بیش از پیش به اهمیت مدیریت زنجیره تأمین پی بردند. همچنین با تغییرات سریع تقاضای مشتریان به علت افزایش تنوع در محصولات و نیز آسیب پذیر شدن زنجیره ها به علت افزایش منابع ریسک توجه به مدیریت اختلالات بیشتر شده است. در همین راستا در این پایان نامه، مدیریت اختلالات در مرحله طراحی شبکه زنجیره تأمین که اولین و مهم ترین تصمیم مدیریتی است، مورد بررسی قرار می گیرد. در این پایان نامه یک مدل ریاضی احتمالی برای طراحی شبکه یک زنجیره تأمین شامل تسهیلات تولید ظرفیت دار، مراکز توزیع و خرده فروشان در شرایط عدم قطعیت فرمول بندی شده است. این مدل عدم قطعیت تقاضا، تأمین و ارتباطات شبکه را به طور هم زمان در نظر گرفته است که این مدل را واقعی تر می کند. در این مدل، مکان مراکز توزیع و خرده فروشان از یک مجموعه گسسته از مکان های بالقوه انتخاب می شود و اثر تصمیمات استراتژیک مکان یابی تسهیلات بر تصمیمات عملیاتی نگهداری موجودی و حمل ونقل در زنجیره بررسی می شود. در تابع هدف که بدنبال حداکثر کردن سود زنجیره است، علاوه بر هزینه های استراتژیک، هزینه های عملیاتی، هزینه ی کمبود برای تقاضای برآورده نشده و مازاد برای محصولات اضافی در پایان دوره فروش در نظر گرفته شده است. در نظر گرفتن این هزینه ها تضمین می کند که سطح سرویس مشخصی به مشتریان ارائه گردد. برای حداقل کردن انحراف از میانگین هزینه های عملیاتی که مربوط به آینده است، مدل استوار می شود. مدل حاصل یک مسأله غیر خطی مختلط عدد صحیح است. برای حل این مدل و رسیدن به جواب بهینه، به روش مبتکرانه ای با استفاده از تقریب رگرسیون خطی به مدل خطی تبدیل می شود. در پایان نتایج با مثال عددی توضیح داده شده و تغییر پارامترهای مختلف بر مدل بررسی می شود.

امروزه مدیریت بحران کارا به عنوان یکی از چالش های بزرگ مطرح می باشد. در این زمینه، لجستیک یکی از حوزه هایی است که بهبود در آن منجر به اثرات مهمی در کارایی و اثربخشی هر چه بیشتر مدیریت بحران می شود. از طرفی یکی از استراتژی های مهم لجستیکی جهت بهبود عملکرد و کاهش زمان تاخیر، مکان یابی از پیش و ذخیره سازی موجودی در نزدیکی مکان مورد استفاده می باشد که در این پایان نامه به آن پرداخته شده است. به عبارت دیگر در این پایان نامه جهت تعیین نظامی کلی برای مدیریت لجستیک، به هنگام مقابله با بحران و به حداقل رساندن خسارات ناشی از آن، به ارایه یک مدل چند هدفه ی یکپارچه برای مکانیابی و تخصیص مراکز بحران -که در آن کلیه فعالیت های مربوط به بحران مدیریت می شود- با در نظر گرفتن حمل ونقل و تعیین میزان موجودی کالاهای مورد نیاز پرداخته می شود. بطوریکه که این اهداف عبارتند از: الف) کمینه کردن هزینه های مربوطه و ب) کمینه کردن ریسک در پاسخگویی به بحران های بوجود آمده که به صورت حداقل کردن متوسط وزنی فاصله بین مراکز مستقر شده با افراد آسیب دیده بیان شده است. مدل مذکور مدلی غیرخطی و از نوع عدد صحیح مخلوط می باشد که تحت چهار سناریو مختلف که از ترکیب وجود یا عدم وجود محدودیت در تعداد مراکز جدید و وجود یا عدم وجود مراکز بحران مستقر شده قبلی حاصل می شود بررسی شده است. سپس با توجه به سطح اطمینان مطرح شده به تعیین موجودی هر یک از کالاها در مراکز مستقر شده پیش از وقوع بحران و تعیین سیاست سفارش دهی در زمان پاسخگویی پرداخته شده است. علاوه براین از انجاییکه وقوع بحران و میزان تقاضای کالاها بصورت غیر قطعی می باشد در این پایان نامه سعی شده است تا جنبه احتمالی مربوط به بحران وخسارات ناشی از آن نیز لحاظ گردد. در پایان نیز به ارایه الگوریتم و حل مدل پایه ای ارایه شده در این پایان نامه، با استفاده از الگوریتم ژنتیک تک هدفه و چند هدفه پرداخته شده است.

یکی از مزیت های رقابتی پایدار برای کشورها و شرکت ها کاراتر و اثر بخش تر کردن فعالیت های زنجیره تامین است. یکی از قسمت های عمده این فعالیت ها که می تواند موجب صرفه جویی بسیار در هزینه ها شود فعالیت های لجستیکی است. مدیریت کارای فعالیت های لجستیکی علاوه بر اینکه یک منبع مهم برای خلق مزیت های رقابتی است می تواند موجبات رضایت مشتریان و پاسخگویی به نیازهای هاص آنان را فراهم آورد. یکپارچه سازی طراحی شبکه لجستیک نیز به همین دلیل از اهمیت بالایی برخوردار است یکی از زمینه های مناسب و مغفول مانده برای یکپارچه سازی در شبکه های لجستیک طراحی یکپارچه شبکه لجستیک مستقیم و معکوس است که می تواند باعث جلوگیری از زیر بهینگی ناشی از طراحی جدا از هم شبکه لجستیک مستقیم و معکوس شود در این تحقیق یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح آمیخته برای طراحی شبکه یکپارجه شبکه لجستیک مستقیم ومعکوس باهدف حداقل سازی هزینه ها ارایه شده است. با توجه به اینکه مدل ارایه شده به دسته np-hard تعلق دارد یک الگوریتم ممتیک بر پایه استفاده از سه نوع جستجوی همسایگی به طور پویا برای حل مدل توسعه داده شده است در پایان برای اثبات کارایی الگوریتم پیشنهادی نتایج محاسباتی به دست آ<د از اجرای الگوریتم را با جواب های دقیق مقایسه شده است

هدف این پایان نامه، طراحی یک شبکه توزیع استوار در یک زنجیره تامین غیرقطعی در سطح تصمیم سازی استراتژیک می باشد. خروجیهای مدل موردنظر که سه رده کارخانه تولیدی، انبار توزیع و مشتریان ، را درنظر می گیرد شامل تعداد، مکان و ظرفیت بهینه کارخانه های تولیدی و انبارهای توزیع، تعیین بهترین استراتژی جهت توزیع محصول از کارخانه ها به انبارها و از انبارها به مشتریان و تقاضای برآورده نشده تحت سناریوهای مختلف اقتصادی خواهد بود. به دلیل تاثیرات طولانی مدت تصمیمات طراحی سطح استراتژیک بر سطوح اجرایی، نزدیک کردن طراحی های این فاز به واقعیتهای زمان اجرا، بسیار حایز اهمیت است. یکی از عناصر کلیدی در این رابطه، وجود پارامترهای غیرقطعی از قبیل تقاضای مشتریان و نحوه مواجهه با آنها در هنگام مدلسازی می باشد. زنجیره تامین مورد نظر تحقیق حاضر، نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. درواقع، این پایان نامه می کوشد عدم قطعیت موجود در تقاضای مشتریان و همچنین هزینه های حمل و توزیع را در هنگام طراحی سطح استراتژیک، منظور نماید، امری که در ادبیات موضوع، با وجود اهمیت زیاد، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در راستای تحقق این هدف، از بین رویکردهای موجود جهت مدلسازی عدم قطعیت، متد بهینه سازی استوار سناریومحور انتخاب گردیده تا بتوان حساسیت مدل را نسبت به داده های مختلف غیرقطعی تحت سناریوهای مختلف و به شکلی کاربردی کاهش داد. مساله مورد نظر که نوع خاصی از مساله مکانیابی تسهیلات با ظرفیت محدود است و به شکل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط، مدل شده است در دسته مسایل np-hard قرار می گیرد. ازآنجاکه روشهای حل دقیق موجود، کارایی مناسبی در حل این دسته مسایل ندارند علاوه بر استفاده از نرم افزار lingo جهت حل دقیق، یک الگوریتم ابتکاری ترکیبی موثر بر پایه الگوریتم ژنتیک و برنامه ریزی ریاضی، در این پایان نامه توسعه می یابد و نتایج حاصل برای چندین سناریوی تصادفی با هم مقایسه می گردد. این نتایج، کارکرد موثر الگوریتم ارایه شده را به خوبی نشان داده است.

در این مطالعه یک سیستم موجودی برای یک محصول با قابلیت استفاده در نظر گرفته می شود، با این فرض که بازگشت های احتمالی مستقیما به جریان تقاضا وابسته هستند. یک مدل موجودی بر اساس مدل پایه در ادبیات مساله توسعه داده شده و با توجه به تاثیر گذاری چرخه عمر محصول بر تقاضا، یک سیاست مرور دوره ای با پنج سقف موجودی متفاوت پیشنهاد می شود. با تولید 108 سناریوی مختلف و شبیه سازی دو مدل در شرایط برابر، سیستم پایه (با یک انبار محصولات نهایی)، سیستم پیشنهادی (با یک انبار محصول نهایی و یک انبار برای محصولات مستعمل) و اختلاف هزینه این دو سیستم تحلیل می شوند. نتایج محاسباتی نشان از برتری مدل پیشنهادی دارد. در ادامه یک الگوریتم فراحسی جستجوی همسایگی متغیر ترکیبی ارایه می شود. این الگوریتم پیشنهادی تلفیقی از الگوریتم فراحسی و شبیه سازی است. زیرا ارزیابی جواب ها در این الگوریتم با اجرای مدل شبیه سازی صورت می گیرد. نتایج جواب های حاصل از حل 108 سناریوی طراحی شده با نتایج بدست آمده ازنرم افزار جانبی در نرم افزار ، مقایسه می-شوند. نتایج بدست آمده از الگوریتم ترکیبی از نظر سرعت و کیفیت جواب دارای برتری نسبت به جواب های نرم افزار است. نتیجه گیری و ارایه پیشنهادات آتی در پایان ارایه شده است.

بحران قطع جدی کارکردهای یک جامعه به علت فقدان گسترده محیط، مواد، یا تلفات انسان می باشد که متجاوز از توانایی جامعه برای استفاده از منابع در دسترس برای مقابله با آن می باشد. قسمت اعظم مدیریت بحران، مدیریت لجستیک آن می باشد و برنامه ریزی توزیع کالاهای امدادی، انتقال مجروحین از محل حادثه و مسیریابی وسایل نقلیه از استراتژی های مهم جهت مدیریت بهتر و کاراتر لجستیک بحران می باشد که این پایان نامه به آن پرداخته است. در این پایان نامه به طراحی مدلی پویا برای شبکه توزیع کالاهای امدادی، انتقال مجروحین و مسیریابی وسایل نقلیه در مواقع بحران پرداخته شده است تا در کنار می نیمم کردن هزینه های حمل و نقل و نگهداری کالا، هدف مهم دیگر که مینیمم کردن جریمه های ناشی از عدم انتقال مجروحین و عدم تامین کالاهای مورد نیاز در زمان مقرر می باشد تامین شود. تابع هدف دوم در این مدل به نوعی بحث انتقال بهنگام کالا و مجروح را در نظر می گیرد. شبکه بحران مورد بررسی در این پایان نامه سه نوع گره مختلف نقاط آسیب دیده، مراکز تامین کننده کالا و مراکز درمانی را شامل می شود و مدهای مختلف حمل و نقلی زمینی، هوایی و ... با انواع وسایل نقلیه مربوط به هر مد مورد توجه بوده است. از آنجا که مدل دو هدفه خطی مخلوط حاصل در ابعاد بزرگ قابل حل با روش های دقیق نمی باشد، یک الگوریتم ژنتیک چند هدفه برای حل مدل طراحی شده است که کیفیت آن در مسایل کوچک با جواب های حاصل از نرم افزار بهینه سازی لینگو مقایسه شده است. نتایج نشان می دهند که الگوریتم مورد نظر در زمان کوتاهتری نسبت به لینگو به جواب های خوبی دست می یابد و در ابعاد بزرگ نیز در مدت زمان مناسبی به جواب می رسد.

در این مطالعه برخی از مسایل پیچیده در طراحی شبکه توزیع معرفی خواهند شد. این مسایل شامل مکان یابی تسهیلات، مسیریابی وسایل نقلیه و تصمیمات موجودی می شوند. این دسته از مسایل به عنوان مسایل طراحی شبکه توزیع شناخته شده اند. در این تحقیق یک سناریو انتخاب شده و به طور کامل مورد تحلیل قرار خواهدگرفت. این سناریو برگرفته از مدل (ambrosino and (scutella, 2005 است. این مدل به عنوان یک مساله دوهدفه توسعه داده شده است. یکی از این اهداف هزینه کل سیستم بوده که یک هدف متداول در ادبیات موضوع است و هدف دیگر مجموع زمان سرویس دهی به مشتریان را حداقل می کند. برای درنظر گرفتن هدف دوم یکسری تغییرات در مدل اعمال می شود. برای این نوع مسایل که np-hard هستند و در زمان منطقی با الگوریتم های دقیق قابل حل نیستند، یک الگوریتم ترکیبی در دو فاز پیشنهاد می گردد. این الگوریتم طبق رویکرد مسایل چندهدفه توسعه داده می شود. نتایج حاصل برای مساله تک هدفه با نتایج حاصل از حل دقیق مساله مقایسه و مورد ارزیابی قرار می گیرد. سپس 20 ترکیب از مسایل نمونه انتخاب و توسط روش حدی برای تخمین نقاط موثر حل می-شوند. نتایج بدست آمده از روش حدی برای ارزیابی کارایی الگوریتم چندهدفه به کار می روند. نتایج محاسباتی نشان می دهند که الگوریتم ترکیبی پیشنهادی دارای کیفیت جواب مناسب و زمان اجرای قابل قبول است. نتیجه گیری و ارایه پیشنهادات آتی در پایان ارایه خواهد شد.

امروزه تصمیمات صحیح مکان یابی مراکز توزیع و روش های تصمیم گیری انعطاف پذیر و بعلاوه قابل اعتماد در موفقیت سازمان های کوچک و بزرگ تاثیر غیر قابل انکاری دارد، از آنجایکه تحویل محصول به مشتریان یکی از مهمترین فعالیت های شرکت های تولیدی است، در چهار دهه اخیر بررسی روی مدلسازی و راه حل مسایل مکان یابی و مسیریابی توسعه یافته و حجم عظیمی از نوشتارهای علمی را به خود اختصاص داده است. بر طبق تحقیقات انجام گرفته هزینه حمل و نقل و انبارداری بیش از 20 درصد از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص می دهد، بنابراین با بهبود سیستم های توزیع حتی به مقدار جزیی می توان به صرفه جویی هایی اساسی در این زمینه دست یافت. از طرف دیگر حتی در کشورهای با تقاضای بالا تمایل مشتریان برای انتظار جهت دریافت کالا کمتر و کمتر می شود از این جهت تصمیماتی مربوط به مکان یابی مراکز توزیع و مسیریابی وسایل نقلیه مسایلی پراهمیت جلوه می نماید. یکی از محدودیت هایی که در بحث مسایل مسیریابی وسایل نقلیه مطرح می شود وجود دو نوع سرویس دهی است. مسایل مربوط به این حالت زمانی اتفاق می افتند که در یک مسیر باید به برخی از مشتریان کالا تحویل دهیم که اصطلاحا به آن linehaul گویند و از برخی دیگر از آنها کالا را جمع آوری کنیم که اصطلاحا به آن backhaul می گویند. در سال های اخیر بصورت ملموسی مشخص شده که بافت ترکیبی تحویل / جمع آوری صرفه جویی قابل توجهی را در هزینه های حمل و نقل بوسیله بازدید مشتریان backhaul در طول مسیر توزیع موجب می گردد، با توجه به پیشنهاداتی که در خصوص توسعه مسایل مکان یابی و مسیریابی صورت گرفته و اینکه مسیله مکان یابی و مسیریابی backhaul کمتر مورد بررسی قرار گرفته است، در این پایان نامه به ارایه یک مدل و روش حلی برای مسایل مکان یابی و مسیر یابی با چندین مرکز توزیع با فرض جمع آوری کالا در مسیر توزیع می پردازد. به دلیل برخی از فرضیات غیرواقعی مانند همگن بودن وسایل نقلیه و عدم محدودیت تعداد وسایل نقلیه که معمولا در این مسایل مد نظر قرار می گیرند، در این مطالعه ابتدا مدل ریاضی فرموله می-شود که در آن از اینگونه فرضیات خبری نیست. برای حل مساله تعریف شده از روش فوق ابتکاری آنیلینگ شبیه سازی شده استفاده شده است. مسایل تست موجود در ادبیات مسیله مکان یابی مسیریابی برای بررسی الگوریتم پیشنهادی مورد استفاده قرار گرفته است. مقایسات لازم برای ارزیابی کارایی الگوریتم ارایه شده، طراحی و کارایی الگوریتم از نظر سرعت و کیفیت خوب جواب ها نشان داده شده است.

در این پایان نامه پس از معرفی مفهوم طراحی مکانیزم و کاربرد آن در حوزه مزایدات ترکیبی، مسأله خاص عرضه عمومی اولیه سهام مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه یکی از چالش‏های مطرح در فرآیند عرضه عمومی اولیه سهام یعنی پدید? قیمت‏گذاری زیر قیمت بازار معرفی و دلایل آن ارایه می گردد. یکی از دلایل خاص بروز این پدیده وجود عدم تقارن اطلاعات در بازار در مورد بنگاه‏های تحت واگذاری می‏باشد. در این راستا مدیریت بازار سرمایه، شرکت هایی که عوامل شفاف‏ساز نامیده می‏شوند را متولی بررسی مولفه‏های بنگاههای تحت واگذاری می نماید تا بتواند با کسب اطلاعات مورد نیاز از آنها این چالش را رفع نماید. اما شرکت های شفاف‏ساز نیز ممکن است به منظور بیشینه کردن مطلوبیت خود، فرآیند شفاف‏سازی را به طور کامل انجام نداده و دچار مخاطره اخلاقی گردند. برای جلوگیری از بروز مخاطره اخلاقی در این تحقیق، مدلی ارایه می گردد که با تعیین مقدار بهینه پاداش و جریمه عوامل شفاف‏ساز که از جانب مدیریت بازار به آنها تعلق می‏گیرد، علاوه بر کمینه نمودن مقدار هزینه مدیریت بازار رفتار صادقانه عوامل را نیز تضمین می کند. همچنین از آنجایی که شرایط محیطی حاکم بر بازارهای سرمایه مختلف است، در این تحقیق دو مدل متفاوت توسعه داده شده و هر یک از آنها به طور جداگانه مورد تحلیل قرار می گیرد. در ادامه نیز نظام ایجاد همکاری بین عوامل شفاف‏ساز در هر دو مدل بررسی و شرایطی تعیین می شود که تحت آنها صرفه جویی در هزینه شفاف سازی بر اثر همکاری، بر هزینه ممانعت از مخاطره اخلاقی غلبه دارد.

امروزه با گسترش رقابت بین سازمانهای تولیدی و حتی خدماتی این سازمان ترجیح می دهند برای بقا و افزایش سوددهی خود با سازمان های بالادست یا پایین دست خود همکاری های تجاری نزدیک تر داشته باشند. به این ترتیب هدف یک زنجیره تامین باید بیشینه کردن ارزش تولید شده برای کل طرفین درگیر باشد.در این پایان نامه سیستم شبکه توزیع سه سطحی مشتمل بر تعدادی کارخانه، عمده فروش و خرده فروش مورد مطالعه قرار گرفت است و مدل ریاضی آن برای یافتن مقدار بهینه توزیع هر قلم کالا در مسیرهای کاندید برای ارسال بین مبادی و مقصدها در هر یک از کانال های توزیع در هر دوره از افق برنامه ریزی توسعه داده شده است. تقاضای مشتریان و قیمت خرید محصولات تحت سناریوهای مختلفی می تواند تغییر کند و کلیه تقاضاها دوره برنامه ریزی باید مرتفع گردند با توجه به ماهیت غیرقطعی پاره ای از داده های ورودی جهت کاهش تغییرپذیری ارزش تابع هدف با تغییر پارامترهای ورودی، از بهینه سازی استوار استفاده گردیده است. توابع هدف مسئله موردنظر به کمینه سازی استوار کل هزینه های خرید، نگهداری موجودی و حمل و نقل و همچنین کمینه سازی استوار موجودی مازاد و پس افت در مسئله می پردازد که به این طریق مفهوم توزیع به هنگام در مسئله گنجانده شده است. در پایان نامه ضمن ارائه یک مدل خطی استوار که هر دو هدف عنوان شده را دربرمی گیرد با استفاده از یک الگوریتم خوشه بندی چگالی محور به بررسی و انتخاب ضرایب مدل استوار به گونه ای پرداخته شد که ضرایب حاصل منجر به ایجاد جواب بهتر و استوارتری در سیستم گردد. همچنین از روش حدی به عنوان یک رویکرد تصمیم گیری چندهدفه جهت انتخاب مجموعه جواب های بهینه پارتو استفاده گردید.

در پایان نامه حاضر یک زنجیره تأمین دو سطحی (شامل سطوح عمده فروشی و خرده فروشی) با یک زنجیره تأمین موجود و مشابه دیگر در چندین بازار مصرف رقابت می کند. در یک محیط رقابتی تجاری هر گاه محصولات تمایز چندانی با هم نداشته باشند، مکان و سایر خصوصیات تسهیلات خرده فروشی، نقش مهمی را در موفقیت یک زنجیره تأمین ایفا می کند. در چنین محیطی مقدار سهم بازار کسب شده توسط هر زنجیره می تواند به مکان و ظرفیت تسهیلات خرده فروشی وابسته گردد. زنجیره تأمین مورد بررسی به منظور طراحی استراتژیک لایه خرده فروشی خود درصدد تعیین مکان و ظرفیت تسهیلات خرده فروشی خود است، به گونه ای که سود کل زنجیره بیشینه گردد. همان طور که اشاره گردید، انتخاب مکان مناسب تر و حجم ظرفیت بیشتر باعث افزایش سهم بازار زنجیره مفروض خواهد شد. اما از طرف دیگر افزایش سهم بازار با افزایش هزینه ها نیز همراه خواهد بود، زیرا هزینه ها نیز تابعی از مکان و ظرفیت تسهیلات خرده فروشی می باشند. لذا با تعریف بیشینه سازی تابع سود به عنوان تابع هدف، سعی می-شود ضمن افزایش سهم بازار و درآمد زنجیره، از افزایش بی رویه هزینه ها و تضعیف سود آوری زنجیره جلوگیری گردد. در مطالعه حاضر محدودیت های ظرفیت به منظور مقابله با تقاضای از دست رفته و محدودیت های کران به منظور نزدیک سازی مسیله به واقعیت در نظر گرفته شده اند. رقابت بین زنجیره ها در حالت استاتیک و تابع تقاضای مشتریان در دو حالت الاستیک و غیر الاستیک مورد بررسی قرار گرفته اند. برای مدل سازی شرایط مسیله از بسط مدل های "مکان یابی و طراحی رقابتی" استفاده شده است. تمایز مدل بکار گرفته شده در این پایان نامه با سایر مدل-های مکان یابی و طراحی رقابتی، در لحاظ نمودن رویکرد "زنجیره تأمین" از طریق در نظر گرفتن تعاملات لایه ی بالادستی و پایین دستی می باشد. کلیه مسایل مطرح شده از نوع مسایل غیرخطی و غیر محدب می باشند که این ویژگی پیچیدگی را بیشتر و حل آن ها را دشوارتر می سازد. در مدل های تک خرد ه فروش، از روش شاخه و کران بازه ای به عنوان یک روش حل بهینه سازی سراسری و در مدل های چند خرده فروش، از روش های ابتکاری و فرا ابتکاری برای یافتن جواب های بهینه محلی استفاده شده است. بررسی انواع دیگر عوامل رقابتی در رقابت بین زنجیره ها، در نظر گرفتن رقابت دینامیک، پیش بینی آمدن رقیب در آینده ای نزدیک، طراحی ویژگی های سایر سطوح مرتبط با خرده فروش ها (مانند عمده فروش ها) و ... زمینه های مناسبی جهت تحقیقات آتی برای توسعه مدل-های عنوان شده در این پایان نامه می توانند باشند.

مواد خطرناک که به اختصار hazmat نامیده می شوند، شامل مواد منفجره؛ گازها؛ مایعات و جامدات قابل اشتعال؛ مواد اکسید کننده؛ مواد سمی؛ مواد خورنده، ضایعات خطرناک، زباله های منازل و بیمارستان ها می شوند. این مواد اصولاً در تاسیساتی چون پالایشگاه های نفتی، کارخانه های شیمیایی، کارخانه های تولید کاغذ، بیمارستان ها، خشکشویی ها و حتی منازل تولید می شوند و به دلیل حمل ونقل فراوان این مواد به/از نقاط تقاضا و همچنین اثرات فاجعه بار آنها، پیشگیری های فراوانی در زمینه جلوگیری از هرگونه حادثه احتمالی آن ها بایستی انجام گردد. بدون شک نمی توان حمل این مواد را در هیچ جای دنیا ممنوع ساخت، لیکن چگونگی حمل آنها در اغلب اوقات بسیار بغرنج می نماید و اعتراضات مردمی در قبال این چنین تصمیماتی، دولت ها را در بسیاری مواقع مجبور به عقب نشینی نموده است. . اکثر قریب به اتفاق تسهیلات ناخوشایند مانند کارخانه های شیمیایی یا تولید-کننده و یا مصرف کنندگان مواد خطرناک و ناخوشایند هستند و به همین دلیل مسیله مسیریابی را می بایست همگام با حل مسیله مکان یابی این گونه تسهیلات انجام داد. هدف پایان نامه، ارایه مدل و روش حلی برای مکان یابی و مسیریابی مواد خطرناک از نقاط تولید به یک روش موثر، مقرون به صرفه و با ریسک اندک با درنظرگرفتن مکان های کاندید استقرار برای تسهیلات پردازش و دفن این مواد از یک سو و نقاط تولید مواد خطرناک مشخص است. مواد خطرناک تولید شده، ابتدا به نقاط پردازش منتقل شده و مورد پردازش قرار می گیرند و باقیمانده که تقریبا بلااستفاده خواهد بود به نقاط دفن منتقل می شوند. در این پایان نامه پاسخ چهار پرسشی که در ادامه آمده است، یافته می شود: • نقطه پردازش کجا قرار گیرد؟ • نقاط دفن کجا قرار گیرند؟ • مسیر حمل مواد خطرناک از نقاط مصرف به نقطه پردازش چگونه است؟ • مسیر حمل باقیمانده ها از نقطه پردازش به نقاط دفن چگونه است؟

در این تحقیق مسیله بهینه سازی یک زنجیره تامین متشکل از سه لایه مورد بررسی قرار می گیرد. اجزاء درون محدوده سیستم شامل تولیدکنندگان، انبارهای میانی و مصرف کنندگان است که در بین آنها ناوگان حمل و نقل، وظیفه جاری ساختن کالا را بر عهده دارد. انبارهای میانی به کلاس های مختلفی تقسیم می شوند و برای استفاده از آنها اولویت وجود دارد. علاوه بر متغیرهای تصمیم رایج در مدل های زنجیره تامین، در این تحقیق مکان تسهیلات جدید نیز به عنوان متغیر تصمیم است. افق زمانی محدود، به دوره های زمانی گسسته می شود. فضای جواب برای استقرار موجودیت های زنجیره تامین نیز گسسته است. از آنجا که تقاضا پویا و معین فرض می شود، برای رویارویی با مشکلات ضعف در پیش بینی تقاضا دو نوع ذخیره در انبارهای میانی در نظر گرفته می شود. کالای مورد بحث از نوع کالای فله ای است. تامین کنندگان کالای واحدی را با نسبت های امتزاجی متفاوت و معین تولید می کنند که لازم است تا علاوه بر برآورده کردن نیاز مصرف کنندگان، نیازهای آنان برای اجزاء ترکیب شده هم در مدل سازی منظور گردد، بدین منظور لازم است تا نسبت امتزاجی مناسبی از کالای مورد نظر حمل گردد تا نیازهای ترکیبی را نیز تامین نماید. در پایان نیز به عنوان تحقیقات آتی پیشنهاد می گردد که توابع هدف متضاد، تأثیر پنجره زمانی خرید در تابع هدف و همچنین تعیین سطح بهینه نسبت امتزاج کالا در هر انبار در مدل دخالت داده شود.