مطالعه حاضر به منظور ارزیابی تاثیر عوامل محیطی بر تولید روغن های اساسی و سایر ویژگیهای فیزیولوژیکی گیاه پونه آبی با نام علمی mentha aquatica l. از خانواده نعنا در استان مازندران صورت گرفته است. نمونه های گیاهی در مرحله رویشی و خاک، از 5 منطقه از شرق تا غرب استان در فصل بهار سال 1392 و در 3 تکرار جمع اوری گردیدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر صورت گرفت و جداسازی و شناسایی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس توسط دستگاه gc و gc/ms انجام شد. ویژگیهای خاک مناطق مورد نمونه برداری شامل اسیدیته (ph)، هدایت الکتریکی (ec) و مقدار عناصر تعیین شد. مقدار فنول کل، کلروفیل a,b و کاروتنوئیدها و همین طور مقدار تعدادی از عناصر مغذی( منیزیم، نیتروژن، کلسیم، فسفر و سدیم) مورد سنجش قرار گرفت. برخی از ویژگیهای ریخت شناسی گیاه (طول و عرض برگ، ارتفاع گیاه، قطر ساقه، وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، سطح برگ و سطح ویژه برگ) از مناطق مختلف نیز مطالعه شد. آنالیز آماری توسط نرم افزار spss انجام شد. شاخص ترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس عبارت بودند از:menthofuran, eucalyptol, trans-caryophyllene, germacrene-d. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهنده تاثیر معنیدار عوامل محیطی بر مقدار (بازده) و کیفیت اسانس نمونه های مختلف گیاه پونه آبی از مناطق مختلف استان است به گونه ای که از شرق به غرب با کاهش اسیدیته، افزایش مقدار ازت و فسفر و رطوبت خاک و افزایش بارندگی بازده اسانس افزایش یافته است. بالعکس افزایش اسیدیته موجب افزایش کیفیت اسانس( تعداد ترکیبات شناسایی شده) در گیاه مورد مطالعه گردیده به گونه ای که بیشترین تعداد ترکیبات مربوط به نمونه ساری و کمترین تعداد در نمونه مناطق نوشهر و تنکابن دیده شده است. نتایج حاصل از آنالیزهای آماری نشان داد که بین نمونه های گیاهی مناطق مختلف مورد مطالعه از نظر مقدار فنول کل و قندهای محلول در سطح یک درصد اختلاف معنیدار وجود دارد. هم چنین از نظر مقدار عناصر مغذی موجود در گیاه شامل ازت، فسفر، پتاسیم، سدیم و کلسیم در مناطق مختلف اختلاف معنیدار وجود دارد. از نظر ویژگیهای ریخت شناسی شامل صفات برگ و ارتفاع گیاه نیز اختلاف معنیدار در سطح یک درصد مشاهده شده است.

شوری به عنوان یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده ی بهره برداری اقتصادی از زمین ها برای تولید گیاهان است. هورمون گیاهی اسید جاسمونیک (ja) در محافظت در برابر تنش غیر زیستی بوسیله افزایش فرایندهای فیزیولوژیکی و بهبود تحمل به شوری از طریق اثر آن بر سازوکارهای بیوشیمیایی و مولکولی موثر می باشد. گیاه گاوزبان یکی از مهم ترین گیاهان دارویی متعلق به خانواده boraginaceae از جنس anchusa با نام علمی anchusa italica می باشد. جهت ارزیابی اثر متیل جاسمونات و شوری روی گیاه a. italica در اندام های ریشه و برگ، آزمایشی در اتاقک رشد تحت شرایط کشت در گلدان در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه غلظت متیل جاسمونات به صورت محلول پاشی (صفر، 60، 120میکرو مولار) و چهار سطح شوری (86/1، 5، 10 و 15دسی زیمنس بر متر) بودند. پس از اعمال تنش، شاخصهای رشد (وزن تر، وزن خشک، سطح برگ)، عناصر معدنی (مانند سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم)، فیزیولوژیکی (محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل، کاروتنوئید) و بیوشیمیایی (پرولین، ترکیبات فنلی، قندهای محلول، بررسی کمی وکیفی پروتئین، فعالیت آنزیم های پاد اکساینده شامل کاتالاز، پراکسیداز) اندازه گیری شدند. پژوهش ما نشان داد بیشترین مقدار کلروفیل کل مربوط به سطح شوری 10 دسی زیمنس بر متر و غلظت 60 میکرومولار متیل جاسمونات و بیش ترین مقدار پرولین برگ و ریشه مربوط به شوری 15 دسی زیمنس بر متر و غلظت 60 میکرومولار متیل جاسمونات بود. مقدار قندهای محلول برگ با افزایش شوری کاهش معنی داری را نشان داد. مقدار پروتئین برگ در شوری 5 و 10 دسی زیمنس بر متر کاهش معنی داری را نسبت به تیمار شاهد (1/86) داشت. در سطح شوری پایین فعالیت آنزیم کاتالاز بیش تر بود در حالی که در سطح شوری بالا فعالیت آنزیم پراکسیداز بیشتر شد. الگوی الکتروفورزی پروتئین ها نشان داد سطوح مختلف شوری و متیل جاسمونات باعث کاهش یا افزایش شدت برخی از پروتئین ها شد. مقایسه گیاه a.italica با گیاهان حساس به شوری نشان از توانایی این گونه گیاهی در انباشت غلظت های زیاد سدیم در سلول های بخش ریشه و برگ آن است. در این پژوهش نشان داده شد محلول پاشی برگی متیل جاسمونات با غلظت 120 میکرومولار بر روی گیاه a. italica یک نقش ویژه ای را در پاسخ سازشی به تنش شوری ایفا کرد.

رشد و نمو گیاهان در بسیاری از مناطق جهان تحت تأثیر تنش های محیطی زیستی وغیر زیستی قرار می گیرد. شور شدن آب و خاک یکی از مهم ترین عوامل محیطی محدود کننده برای تولید محصول به خصوص در نواحی خشک و نیمه خشک جهان می باشد. امروزه استفاده از گیاهان دارویی در حال گسترش است و این موضوع اهمیت گیاهان دارویی و توجه بیشتر به آن را می طلبد. در این پژوهش تأثیر شوری برگیاه بنگ دانهhyoscyamus reticulatus l.) ) از خانواده سیب زمینی (solanaceae) مورد مطالعه قرار گرفته است. این گیاه سرشار از آلکالوئیدهایی چون هیوسیاموس و اسکوپولامین است که به عنوان بازکننده چشم، ضد اسپاسم و تشنج، مسکن و آرام بخش استفاده می شود. به منظور بررسی جوانه زنی این گونه غلظت های مختلفی از کلرید سدیم شامل 0(شاهد)، 50، 100، 150 میلی مولار naclاعمال گردید. نتایج نشان داد تأثیر شوری بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، ریشه چه، وزن تر و خشک ساقه چه و.ریشه چه در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی با افزایش شوری کاهش یافتند ودر شوری 200 میلی مولاربه صفر رسیدند. اما سرعت جوانه زنی بیشتر تحت تأثیر شوری قرار گرفت. به طوری که در غلظت 100و 150 میلی مولار کاهش چشمگیری را نشان داد. طول ساقه چه حساسیت بیشتری نسبت به طول ریشه چه از خود نشان داد و با روند شدیدتری کاهش یافت. جهت اعمال تنش شوری بر گیاهان، از سطوح شوری 9/2(شاهد)، 5 ،10، 15 دسی زیمنس برمتر استفاده شد. از نظر صفات ریخت شناسی، برخی صفات چون سطح برگ و طول ریشه، وزن تر وخشک اندام هوایی تغییر معنی داری را نشان ندادند. اما طول اندام هوایی و وزن تر وخشک ریشه کاهش معنی داری را نشان دادند. بررسی صفات بیوشیمیایی نیز نشان داد که پروتئین محلول، پرولین و فنل کل به طور معنی داری افزایش یافتند اما تغییرات قندهای محلول و رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیلb ، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها) تحت تأثیر شوری قرار نگرفت. بررسی عناصر معدنی موجود در گیاه نشان داد میزان سدیم در اندام هوایی و ریشه افزایش معنی داری در سطح احتمال ا درصد و میزان منیزیم، پتاسیم، کلسیم و نسبت پتاسیم به سدیم، کاهش معنی داری در سطح احتمال 1درصد نشان دادند. همچنین شوری موجب افزایش آلکالوئیدهای تروپان مانند هیوسیامین و اسکوپولامین در ریشه گیاه بنگ دانه گردید.

خانواده چتریان از حدود 300 جنس و 3000-2500 گونه تشکیل شده است که گونه‏ ی ferula gummosa (باریجه) در پاکستان، ترکمنستان و بخش وسیعی در شمال شرقی ایران و همچنین استان های مرکزی، اصفهان، زنجان، تهران، سمنان، خراسان، گلستان و مازندران پراکنش دارد و با نام ‏های محلی باریجه، بالیجه و بالنبو در ایران شناخته می ‏شود. هدف از این پژوهش معرفی این گیاه و بررسی ویژگی‏ های اکولوژیکی (ارتفاع، ph، ec، فسفاتاز خاک، برخی از فلزها و عناصر کمیاب خاک و گیاه)، بیوسیستماتیکی (استخراج dna ژنومی، مطالعه با پرایمرهای its، تعیین توالی، blast)، بیوشیمیایی (سنجش پرولین، فنل، قندهای محلول، آنزیم‏ های آنتی اکسیدان، بررسی کمی و کیفی پروتئین)، فیزیولوژیکی (سنجش کلروفیل و کاروتنوئید) گیاه در دو مرحله رویشی و زایشی در اندام ‏های برگ و ریشه می‏ باشد.