نام پژوهشگر: محمدهادی زبرجد
مریم فانی علی اکبر کلانتری
مراد از عبادت ها در این پایان نامه نماز ، روزه ، حج ، اعتکاف و زکات است. روند کار ، این گونه است که این عبادت ها به ترتیب زمانی از آخر تا اول پیش رفته تا روشن شود که همان عبادت هایی که در اسلام - آخرین و کامل ترین دین - از طرف خداوند قرار داده شده ، به ترتیب در دو دین مسیحیت و یهودیت نیز موجود بوده و به عنوان تکلیف های بسیار مهم مورد توجه پیامبران بزرگوار این دو دین بوده است. با وجود تغییرات و تحریفات بسیاری که در کتاب مقدس مورد قبول مسیحیان و یهودیان وجود دارد ، می توان گفت که این عبادت ها هرچند در زمان حال بسیار کمرنگ شده ، اما به نوعی در میان پیروان این دو دین وجود دارد یا حداقل ، در کتاب ایشان اشاره هایی به این عبادت ها شده است. هم چنین برای تکمیل و تأیید موضوع مورد بحث ، بخشی هم درباره ی عبادت های دیگر پیامبران الهی ( غیر از سه دین ذکر شده ) بیان شده و شواهدی از آیات و احادیث نیز آورده شده است.
فرحناز ذکری علی اکبر کلانتری
سرچشمه و منشأ قداست خداوند است و همه امور مقدس، قداست خود را از خداوند اخذ کرده اند. مقدسات، اشخاص و اموری هستند که در میان حامیان یک آیین از احترام ویژه ای برخوردارند و بایستی از اهانت و استهزاء مصون باشند. بر اساس آیات قرآن اموری چون ذات اقدس الهی، کتب آسمانی، آیات الهی پیامبران،دین، مومنان و معاد مقدّس شمرده می شوند.مشرکان به طرق مختلف از جمله استهزاء، دشنام، عیب جویی و نسبت های ناروا به مقدسات توهین می کردند. خداوند متعال در قرآن کریم، برای پیشگیری از توهین به مقدسات مسلمانان، آنان را از اهانت به مقدسات مشرکان باز داشته است. قرآن کریم در برابر اهانت به مقدسات به تناسب موقعیت، برخوردهای متفاوتی دارد. وشیوه هایی چون موعظه و نصیحت، ترک هم نشینی و دوستی و در عین حال صبر و به یاد خدا بودن و در نهایت مقابله به مثل را به مسلمانان ارائه می کند.
سحرناز زارعی مهدی احمدی
چکیده رحمت از واژگان کلیدی قرآن کریم و از مفاهیم اساسی دین است که اندیشمندان اسلامی از منظرهای مختلف به بررسی مفهومی آن پرداخته اند. با این حال، کاربردهای متنوع و مختلف آن در قرآن کریم موجب شده است که در بطن جمله، معنای مختلفی را بر خود بپوشاند. از این رو بررسی معنایی آن نیازمند به استفاده از روش های نوین تحلیل معنا همچون علم معناشناسی و مکاتب و روش های گوناگون آن همچون مکتب بن (معناشناسی فرهنگی-بومی) است. در این روش معناشناسی با سیر در گذشته و حال واژه و شرایط فرهنگی خاص هر دوره می توان به دو معنای هم زمانی و درزمانی واژه دست یافت و مسیر تغییر و تحول واژه را روشن ساخت؛ همچون( رحم به معنای خوراک، عذاب کردن در سال های 200-2500 و اشتقاق واژگان رحمن و رحیم از آن به عنوان اوصاف فعلی خداوند در قرآن کریم) و همچنین با تکیه بر آیاتی که واژه رحمت و مشتقاتش در آن بکار رفته و سیاق آن آیات توانسته است به جایگاه وازه رحمت از بعد هم نشینی های توصیفی، ابزاری، تاثیرگذار و تاثیرپذیر دست یابد و از سوی دیگر با پرداختن به بعد جانشینی این واژه در آیات، توانسته است جایگاه واژه رحمت در قرآن کریم را روشن سازد و از آن مهم تر ، مفاهیم این واژه در آیات و جایگاه های مختلف آن روشن سازد. کلید واژه: معناشناسی، هم نشینی، جانشینی، قرآن کریم، رحمت
امیرحسین دلیر مرتضی رحیمی
اسلام برای مالکیتی که از طریق مشروع بدست می آید ارزش زیادی قائل است و آن را محترم می شمارد واَحدی حق اتلاف وزیان رساندن به آن ندارد و هرکس ضرر وزیانی به آن برساند مسوول جبران خسارت وارده است. اما برای مالکیت نامشروع واموالی که از طریق نامشروع بدست می آیند هیچ ارزشی قائل نیست وآنها را جزء مالکیت فرد به حساب نمی آورد و نه تنها مال نا مشروع را به رسمیت نمی شناسد بلکه حتی برای آن مجازات هم تعیین می کند.مال نامشروع آثار نامطلوبی در رفتار فردی واجتماعی، حرام خوار بر جای می گذارد و حتی عوارض نامطلوب آن در رفتار فرزندان ونسل های آینده او هم آشکار می شود. از عوامل واسبابی که باعث می شود انسانها بدنبال کسب مال نامشروع بروند می توان به موارد زیر اشاره کرد ؛ دنیا دوستی ،حرص وطمع ،تفاخر به مال دنیا، زیاده طلبی،پیروی از هوای نفس، جهل ونادانی. قرآن کریم با وضع مالیات های اسلامی از قبیل، خمس و زکات وتشویق مسلمانان به پرداخت صدقه وانفاق، سعی در برطرف نمودن پدیده ی شوم فقر که ار آثار وعوارض مال نامشروع می باشد کرده است. اسلام در مبارزه خود بر ضد مال نامشروع جدی ومصمم است واز طریق آگاهی بخشیدن به مسلمانان وتشویق مسلمانان به کار وتولید وتجارت حلال واز بین بردن موجبات فقروبدبختی وتوزیع عادلانه ثروت وتدابیر پیش از تنبیه وتعیین حدود، و تعزیرات و مصادره اموال نامشروع، وبرخورد با حرام خواران، با مال نا مشروع مبارزه می کند. کلید واژه: مال مشروع- مال نامشروع- زکات- تعزیر – مصادره
شهرزاد نصرشوریجه محمدهادی زبرجد
حق و مشتقاتش 287 باردر قرآن کریم به کار رفته اند ، حق در لغت به معنای ثبوت و مطابقت با واقع می باشد و علوم مختلف ، متناسب با موضوعاتشان معانی مختلفی از آن ارائه داده اند، مثلا در عرفان، حق به خداوند اطلاق می شودودر فلسفه ،گاهی به معنی صادق و زمانی به معنی امر واقعی به کار می رود . بر اساس این پایان نامه در قرآن کریم حق به 7معنا به کار رفته است که عبارتند از : حق در برابر باطل با مصادیق (خداوند ،قرآن،اسلام ،توحید و غیره)، ثابت و محقق ،راست ودرست ، شایسته و سزاوار ، نصیب، دَین و ارتکاب . در منطبق ساختن آیات با این معانی از تفاسیر معتبر شیعه و سنی و همچنین کتب وجوه قرآن بهره گرفته و اختلاف نظرها را با مراجعه به تفاسیر معتبر نمایان ساخته ایم و با توجه به اقتضای سیاق، وجه برتر را مشخص نمو ده ایم .
محمد صدیقی محمدهادی زبرجد
کلام خداوند که حق، نور، بیان، مبین، بینه و حکیم نامیده شده با حجت ها، منطق فصیح و دلالت های آشکار عقلی و حسی خود در غایت احکام، متضمن والاترین اسرار، معانی و معارف، و دارای درست ترین و گران بهاترین سخنان و اهدافی است که دین برای تحقیق مصالح بندگان به دنبال تحقق آن اهداف است. اگر نگاهی اجمالی به آیات قرآن بیفکنیم به موارد تعلیلی بسیاری برمی خوریم، و متوجه می شویم که خداوند برای همه ی اقوال و افعال خود اهدافی را بیان می کند و آن را از پی سبب خاصی می داند. به جز ظاهری ها و اشاعره که تعلیل در احکام و افعال خداوند را انکار کردند، دیگر فرق همانند امامیه، معتزلی ها، اهل سنت و ماتریدی ها قائل به تعلیل افعال و اقوال خداوند هستند. در این پایان نامه پس از بررسی آیات سوره های فاتحه و بقره، این نتیجه به دست آمد که علت به معنای سبب، تغییر دهنده یا مقصود است. و تعلیل در قرآن ممکن است بیان علت فاعلی (سبب) یا بیان علت غایی (مقصود) باشد. آن علتی که فعل به خاطر آن به وقوع می پیوندد، ممکن است سبب وقوع فعل، و ممکن است غایت و نتیجه ی آن باشد، و بر این اساس تعلیل ممکن است، تعلیل به غایت یا تعلیل به سبب باشد. مقصود ما از اصطلاح تعلیل در این پایان نامه بیان اسباب، علت ها، حکمت ها و اهدافی است که احکام، پندها، اخبار، انشا در آیات قرآن حکیم بر اساس آن اسباب و اهداف تعیین شده است. بیان علت با اسالیب لغوی خاصی انجام می گیرد که در این پایان نامه به بیان انواع اسالیب نحوی تعلیل وارده در قرآن پرداخته ام، که عبارت اند از: الف: تعلیل به وسیله ی حروف (لام، با، فا، إذ، أو، عن، فی، کی، من، إذن، إلی، کما، علی، حتی، لعل)؛ ب: تعلیل به وسیله ی اسماء (مصدر صریح و مصادر مووله)؛ ج: تعلیل به وسیله ی الفاظ صریح (علت، سبب، غرض، من أجل، لأجل) و الفاظی که در سیاق دلالت بر تعلیل می دهند (اسمای اشاره و مشارالیه و مشتقات)؛ د: تعلیل به وسیله ی جملات(جمله ی«إنَّ، اسم و خبرش»،جمله ی«طلب و جواب طلب»،جمله ی «شرط و جزا»، جمله ی «صله و موصول»، جمله ی «حالیه») که سیاق آیات دلالت بر تعلیلی بودن آن جملات دارد. از مجموع هفت آیه ی سوره ی فاتحه و 286 آیه ی سوره ی بقره، (به تشخیص نگارنده) خداوند در بیان خویش از 220 مورد تعلیل استفاده کرده است. و این بر این امر دلالت می کند که کتاب خداوند منبع بسیار بزرگی از تعلیلات است که در آن به بیان اسباب و اهداف کرده های کردگار و رخ دادهای گیتی پرداخته است.
صغری کاظمی محمدهادی زبرجد
چکیده ندارد.