نام پژوهشگر: حمیدرضا ضیایی
عصمت شهرکی حمیدرضا ضیایی
موضوع این تحقیق معنا وحقیقت گزاره های اخلاقی از دیدگاه احسا سگرایی و توصیه گرایی است در میان مسا ئل فلسفه اخلاق آنچه که اساسی تر و مهمتر از همه به نظر می رسد حقیقت گزاره های اخلاقی است، یعنی اینکه آیا گزاره های اخلاقی از سنخ قضایای واقعی و خارجی است یا از نوع قضایای اعتباری است؟و اگر اعتباری است، آیا از امور اعتباری محض است که صرفا اعتبارمعتبر دارد یا آن که از اعتباراتی است که ریشه تکوینی و منشأ انتزاع واقعی دارد؟خلاصه آن که گزاره های اخلاقی از سنخ گزاره های اخباری است یا انشایی؟ این مسا له در فلسفه اخلاق جنبه کانونی ومحوری دارد به گونه ای که مسائل دیگر از قبیل اطلاق یا نسبیت ،معیار ارزش اخلاقی ،معقول ومنطقی بودن گزاره های اخلاقی و.....بستگی به نوع نظریه ای دارد که در این مساله اتخاذ می شود از این رو در این رساله سعی شده است که این مسائل مهم و اساسی از دیدگاه مکتب احساسگرایی وتوصیه گرایی مورد بررسی قرار گیرد و نقاط ضعف و قوت آن مشخص گردد روش اجرای کار در این پژوهش کتا بخانه ای بوده که ابتدا تحقیقات و بررسیهای لازم پیرامون پیشینه تحقیق و مو ضوعات مر بوط به آن صورت گرفت و مطالب مورد نیاز جمع آوری گردید. به طور کلی پژوهش حاضر در چهار فصل ارائه شده که در فصل اول تحت عنوان کلیات که شامل تاریخچه بحث، تعریف ارزشها و معنای خوب و بد و ارتباط احساسگرایی و توصیه گرایی با الزام اخلاقی و بیان نظر در این خصوص از آراء و عقاید نمایندگان این دو مکتب و صاحب نظران و دیدگاههای مختلف بهره گیری لازم صورت می گیرد. در فصل دوم مکتب احساسگرایی مورد بررسی قرار می گیرد بدین منظور ابتدا چکونگی پیدایش احساسگرایی و پوزیتیویسم منطقی، تمایز نظر طبیعت گرایان با احساسگرایی وبیان نظریه های آیر واستیو نسن به عنوان نمایندگان این مکتب مورد نقد وبررسی قرار گرفته است. در فصل سوم تبیین توصیه گرایی، احکام اخلاقی از نظر دستور گرایان، تمایز زبان توصیه ای وتوصیفی ونکته نظریات هیر ونقاط قوت وضعف آن مورد توجه قرار می گیرد. در فصل چهارم به نقدو بررسی وتمایز دو مکتب واشکالات وارده بر این دو مکتب پرداخته شده ودر پایان به علت نواقص ونارساییها از جمله ، اخلاقی نبودن گزاره های اخلاقی، بی ثمر بودن گزاره های اخلاقی در این دو مکتب، معیار مشخصی برای دستیابی به اهداف اخلاقی، گزاره های اخلاقی را در نظر مختار ارائه نموده که ضمن عقلانی بودن همراه با الزام اخلاقی مطلق بوده وزمینه رسیدن انسان به کمال می باشد.
نرگس حسینی ----- ------
چکیده موضوع "اتانازی"(euthanasia) یا "پایان دادن آسان به زندگی بیماران درحال مرگ" از بحث برانگیزترین موضوع های اخلاق پزشکی است. مطرح شدن این موضوع طی چند دهه ی اخیر ناشی از پیشرفت های پزشکی و تلاش هدفمند جنبش های اجتماعی مرتبط با آن است که باعث طرح ضرورت بازگشت به سوی فلسفه و مسائل اخلاق پزشکی، در دنیای جدید شده است. متاسفانه در آثار مکتوب فارسی، اتانازی مسبوق به سابقه ای نه چندان دور است، به طوری که در چند سال اخیر، تنها یک کتاب غنی و چند مقاله به زبان پارسی دراین باب در دسترس بوده است که دست آویز محکمی برای شکل دادن و پرداختن به موضوع پژوهش بوده است از این روی رساله از نظر منبع و محتوا در مضیغه و تنگنا بوده است. مسئله ی زیستن ومرگ دراین جهان، یکی ازجنبه های اصلی فلسفه ی اخلاق و اخلاق پزشکی است و ازجمله پدیده هایی که اخلاق پزشکی دنیای جدید با آن رو به رواست، مسئله ی "اتانازی" یا "به مرگی" است. بنابراین "اتانازی" یکی ازمباحث بسیارتامل برانگیزاخلاق زیستی است که ازدیربازموضوع مباحث داغ فلسفی-دینی وحقوقی-اخلاقی بوده است. درحال حاضراین مساله مطرح است که آیا پزشک این حق را دارد که بیماران غیرقابل درمان را با درخواست آن ها یا بدون درخواست آن ها به علت رهایی ازدرد و رنج از زندگی ساقط کند. اتانازی انواعی دارد که از حیث اخلاقی، حقوقی و قانونی از یکدیگر متفاوت اند. تمایز دو نوع عمده آن، یعنی اتانازی فعال و منفعل، این است که در نوع اول، بیمارغیرقابل درمان و با رنج زیاد را بدون امید به بهبودی می کشیم، اما دردومی، می گذاریم که بمیرد. موافقان چنین عملی را اخلاقی دانسته و در توجیه نظرخود به دلایلی همچون خود مختاری انسان، کیفیت زندگی و...استناد می کنند. اما مخالفان دامنه گسترده ای از استدلال های اخلاقی و دینی تا نگرانی های کاربردی را مطرح می کنند. و معتقدند پذیرش آن ما را درسراشیبی سقوط اخلاقی قرار می دهد. از منظر اخلاقی عمل اتانازی مرگ شیرین یا آسان تعبیر شده و ازمنظر حقوقی قتل ترحم آمیز تعبیرمی شود، این رساله سعی دارد به بیان ماهیت اخلاقی و حقوقی اتانازی و نقد وتحلیل نگرش های مختلف اخلاقی و حقوقی این مسالــه ی مناقشه برانگیز بپردازد. رهیافت اصلی تحقیق حاضر، رهیافتی فلسفی-الهیاتی، تئوریک و ناظر به مقام نظر است و سعی شده است از منابع معتبر به ویژه کتب فلسفه اخلاق و دیدگاه های متخصصان اخلاق زیستی و آثار مرتبط با این موضوع استفاده شود. واژگان کلیدی پارسی: اتانازی، اخلاق پزشکی، به مرگی، قتل ترحم انگیز، حیات، مرگ vocabulary latins kay: euthanasia ، medical ethics, mercykilling ،good death, life، death