در این پروژه ابتدا گسل شمال تبریز مورد بررسی قرار گرفته و شتاب ماکزیمم جنبش نیرومند زمین در اثر این گسل با استفاده از روابط کاهندگی در محل ارگ تبریز به دست آورده شده است. سپس با استفاده از اندازه گیری میکروتریمورها در محل ارگ تبریز و ارائه نسبت طیفی h/v در این محل، زمان تناوب غالب ساختگاه محاسبه شده است. از این نسبت طیفی h/v برای تولید شتابنگاشت هایی در این محل نیز استفاده شده است. پس از واقعی کردن شتابنگاشت ها با استفاده از شتاب مبنای تخمینی در آن محل، طیف پاسخ این شتابنگاشت ها محاسبه شده است. همچنین با استفاده از اندازه گیری میکروتریمورها در بام و پای بنای ارگ، زمان تناوب غالب سازه به دست آمده؛ که به وسیله ی این زمان تناوب و طیف پاسخ محاسبه شده، پاسخ شتاب سازه ی ارگ ارائه شده است.

بطورکلی براساس تجربیات بدست آمده از زلزله های گذشته و بررسی میزان و نحوه توزیع آسیبهای ناشی از آنها برای ایمنی در مقابل مخاطرات ناشی از زلزله، دو عامل اساسی ایمنی سازه و ایمنی ساختگاه یا محل احداث سازه در نظر گرفته می شود. ایمنی ساختگاه در هنگام زلزله بستگی به مخاطرات ژئوتکنیکی و زمین شناسی نظیر زمین لغزش، روانگرایی و تشدید حرکات زمین به علت اثر شرایط ساختگاهی دارد. شرایط ساختگاهی نقش مهمی را در میزان تخریب سازه ها ایفا می کند. یکی از روشهای بررسی و پیش بینی به منظور اجتناب یا مقابله با پدیده های فوق تهیه نقشه های خاص پهنه بندی حاوی اطلاعاتی در مورد پتانسیلهای بروز خطرات می باشد. هدف این رساله بررسی شرایط ساختگاهی و تشدید حرکات زمین در نقاط مختلف شهر تبریز به هنگام رویداد زلزله و ریزپهنه بندی آن می باشد. اثر شرایط ساختگاهی در دو محور تاثیر توپوگرافی و شرایط خاک هر محل قابل بررسی است که در تحقیق حاضر منحصراً به بررسی تاثیر شرایط خاک محل پرداخته شده است. برای بررسی و تحلیل تاثیر شرایط خاک و انجام ریزپهنه بندی، سعی شده در نقاط مختلف شهر سرعت انتشار موج برشی با انجام برداشتهای لرزه ای به روش انکساری اندازه گیری شود و با انجام محاسبات بر روی نتایج حاصل از این برداشتها برای ریزپهنه بندی شهر بر اساس پارامترهایی چون سرعت موج برشی در لایه سطحی و زیرسطحی، ضخامت، پریود و فرکانس طبیعی لایه سطحی اقدام گردد. بطور کلی از نقشه های ریز پهنه بندی فوق می توان در برنامه ریزی شهری، مکان یابی سازه های مهم و تأسیسات و شریانهای حیاتی و یا اتخاذ تدابیر طراحی برای ساخت سازه ها و همچنین در برنامه ریزی مدیریت بحران در حین وقوع زلزله استفاده نمود.

بطورکلی براساس تجربیات بدست آمده از زلزله های گذشته و بررسی میزان و نحوه توزیع آسیبهای ناشی از آنها برای ایمنی در مقابل مخاطرات ناشی از زلزله، دو عامل اساسی ایمنی سازه و ایمنی ساختگاه یا محل احداث سازه در نظر گرفته می شود. ایمنی ساختگاه در هنگام زلزله بستگی به مخاطرات ژئوتکنیکی و زمین شناسی نظیر زمینلغزش، روانگرایی و تشدید حرکات زمین به علت اثر شرایط ساختگاهی دارد. شرایط ساختگاهی نقش مهمی را در میزان تخریب سازه ها ایفا می کند. یکی از روشهای بررسی و پیش بینی به منظور اجتناب یا مقابله با پدیده های فوق تهیه نقشه های خاص پهنه بندی حاوی اطلاعاتی در مورد پتانسیلهای بروز خطرات می باشد. هدف این رساله بررسی شرایط ساختگاهی و تشدید حرکات زمین در نقاط مختلف شهر تبریز به هنگام رویداد زلزله و ریزپهنه بندی آن می باشد. اثر شرایط ساختگاهی در دو محور تاثیر توپوگرافی و شرایط خاک هر محل قابل بررسی است که در تحقیق حاضر منحصراً به بررسی تاثیر شرایط خاک محل پرداخته شده است. برای بررسی و تحلیل تاثیر شرایط خاک و انجام ریزپهنه بندی، از اندازه گیریهای انجام شده میکروتریمورها در نقاط مختلف شهراستفاده شد و با انجام محاسبات بر روی نتایج حاصل از این برداشتها برای ریزپهنه بندی شهر بر اساس پریود طبیعی اقدام گردید. بطور کلی از نقشه های ریز پهنه بندی فوق می توان در برنامه ریزی شهری، مکان یابی سازه های مهم و تأسیسات و شریانهای حیاتی و یا اتخاذ تدابیر طراحی برای ساخت سازه ها و همچنین در برنامه ریزی مدیریت بحران در حین وقوع زلزله استفاده نمود.

با توجه به اهمیت ارزیابی و مقاوم سازی ساختمان های بنایی در کاهش خسارات ناشی از زلزله، در تحقیق حاضر یک روش ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای نیمه تفصیلی برای ساختمان های بنایی غیر مسلح بدون کلاف یا دارای کلاف بتنی یا فولادی با استفاده از روش سطح اول ارزیابی استاندارد ارزیابی لرزه ای ساختمان های بتن آرمه موجود کشور ژاپن تهیه شده است. استاندارد مذکور برای ارزیابی لرزه ای ساختمان های بتن آرمه کوتاه و یا با ارتفاع متوسط مناسب می باشد. روش سطح اول ارزیابی استاندارد مذکور بر اساس مقاومت برشی المانهای سازه ای قائم ساختمان یعنی ستون ها ودیوار های برشی می باشد. دیگر پارامتر های موثر در این روش ارزیابی چگونگی قرار گیری و اندر کنش المان های قائم در کنار هم، شکل پذیری، نامنظمی وفرسودگی ساختمان می باشد. در این روش هرچه مساحت سطح مقطع دیوارهای برشی نسبت به ستون های خمشی بیشتر باشد دقت روش ارزیابی بیشتر خواهد بود. همچنین در روش ارزیابی لرزه ای مذکور، میزان و نحوه میلگرد گذاری در تعیین مقاومت ساختمان نقشی ندارد. همان طور که می دانیم در ساختمان های بنایی غیر مسلح المان های اصلی مقاوم در برابر زلزله دیوارهای باربر بنایی فاقد میلگرد می باشند، با توجه به مطالب فوق روش سطح اول ارزیابی استاندارد مذکور برای ارزیابی لرزه ای ساختمان های بنایی مناسب تشخیص داده شد. در این تحقیق، روش سطح اول ارزیابی لرزه ای استاندارد با اعمال تغییراتی بر اساس دستورالعمل ها و روش های ارزیابی لرزه ای ساختمان های بنایی برای ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان های بنایی موجود در ایران بازنویسی شده است. تغییرات شامل روش برآورد مقاومت برشی، نحوه اندرکنش کلاف های قائم و دیوار های بنایی، شاخص شکل پذیری و موارد دیگرمی باشد. به عنوان یک مطالعه موردی، یک ساختمان بنایی با کلاف بتنی توسط روش ارائه شده و دیگر روش های ارزیابی لرزه ای ساختمان های بنایی مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج حاصله با هم مقایسه شده است.

ایمنی از مهم ترین مسائل در هر سازه یا ساختمان می باشد. یک سازه باید طوری طراحی و اجرا شود که علاوه بر حالت عادی، در شرایط اضطراری نیز قابلیت بهره برداری خود را حفظ کند. از جمله عواملی که باعث ایجاد شرایط اضطراری در یک سازه می شود، می توان به زلزله، آتش سوزی، سیل، حملات تروریستی، و ... اشاره کرد. مسئله تخلیه افراد از یک سازه در شرایط اضطراری از مهم ترین مسائل در چنین شرایطی است. در این تحقیق از شبیه سازی کامپیوتری برای بررسی رفتار تخلیه بازار تبریز استفاده شده است. از روش اجزای مجزا (dem) برای شبیه سازی استفاده شده است. در این روش بدن انسان با استفاده از المان دایروی یا بیضوی مدلسازی می شود. نیروهای برخوردی از طریق فنر و میراگر حقیقی و مجازی به المان وارد می شود. در این روش، آنالیز می تواند موقعیت هر المان را با استفاده از حل معادلات حرکت بصورت گام به گام زمانی تعیین کند. سه حالت شبیه سازی مختلف از نظر تعداد افراد به ترتیب با 1000، 2000، 3000، نفر برای حالات شبیه سازی 1 تا 3 در نظر گرفته شده است. زمان تخلیه و دانسیته افراد در خروجی های کنترل دانسیته شده بصورت کمی محاسبه شده است. زمان تخلیه برای حالات 1 تا 3 شبیه سازی به ترتیب برابر 280، 321، و 386 ثانیه تعیین شده است. همانطور که نتایجنشان می دهد با دو و سه برابر کردن تعداد افراد جمعیت، زمان تخلیه 15/1و 39/1 برابر شده است. حداکثر دانسیته افراد برای هر سه حالت شبیه سازی در اطراف خروجی مسجد جامع بوده و برای حالات شبیه سازی 1 تا 3 به ترتیب برابر 28/1، 92/1، و 7/2 نفر بر متر مربع تعیین شده است. همانطور که نتایج نشانمی دهد با افزایش تعداد افراد جمعیت، مقدار دانسیته افراد در خروجی ها نیز افزایش می یابد که برای خروجی فوق با دو و سه برابر کردن تعداد افراد جمعیت، حداکثر دانسیته 5/1 و 1/2 برابر شده است. در کل نتیجه می شود که رفتار تخلیه بازار تبریز برای حالات شبیه سازی در نظر گرفته شده مناسب و قابل قبول می باشد.

زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی ویرانگر است که هر ساله قسمتی از زمین را می لرزاند و خرابی به بارمی آورد. جهت کاهش این خسارت، احداث ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله و مقاوم سازی ساختمان های موجود ضروری است. هدف از این تحقیق ارزیابی لرزه ای ساختمان های اسکلت بتن آرمه با قاب خمشی متوسط با روش تحلیل دینامیکی غیر خطی می باشد. در این تحقیق از سه مدل با طبقات 4 و7 و10 طبقه استفاده شده است که با اصول آیین نامه 2800 و آیین نامه بتن ایران طراحی شده و توسط نرم افزار تحلیل غیر خطی perform-3d مورد ارزیابی قرار می گیرند. بر اساس نتایج بدست آمده در این تحقیق ساختمان های بتنی با قاب خمشی متوسط، تحت رکورد های زلزله های مورد بررسی، تا حد زیادی در سطح عملکرد مورد انتظار آیین نامه 2800 باقی مانده و رفتار قابل قبولی از خود نشان می دهند. نتایج آنالیز نشان داد که طبقات بالایی در ساختمان های مورد بررسی کمی بیشتر از حد نیاز خود طراحی شده و امکان تشکیل مفصل پلاستیک در طبقات میانی این نوع ساختمان ها بیشتر از طبقات دیگر می باشد. همچنین مقاطع بدست آمده در مدل های با طبقات بیشتر نسبت به مقاطع ساختمان های با ارتفاع کمتر، مقاوم تر بوده و کمی بیشتر از حد مورد نیاز طراحی شده اند.

چکیده: از آنجا که سازه های تاریخی بایستی در مقابل زلزله های آینده جان سالم بدر برند، مطالعه روی مشخصات دینامیکی، ارزیابی قابلیت آسیب پذیری و در نهایت تقویت آنها امری غیر قابل اجتناب می باشد. هدف از این پژوهش بدست آوردن خصوصیات دینامیکی به خصوص پریود طبیعی بناهای تاریخی ارگ تبریز، مسجد کبود و تیمچه ملک بازار تبریز می باشد که به تبع آن، چگونگی رفتار آنها در برابر زلزله های محتمل قابل مطالعه خواهد بود تا شاید بتوانیم گامی موثر در جهت حفظ و تقویت و به سازی بناهای تاریخی فوق که نشان دهنده هویت یک ملت می باشند برداریم. برای تحلیل دینامیکی سازه ها لازم است که خصوصیات دینامیکی سازه مانند پریود طبیعی ارتعاش، شکل مودهای ارتعاش، جذب انرژی و حد تسلیم سازه در دسترس باشد. تنها با تعیین مستقیم این خصوصیات دینامیکی به وسیله آزمایش بر روی ساختمان های واقعی و مقایسه با نتایج تحلیلی است که می توان به میزان دقت نتایج تحلیلی دست یافته و در مورد قابل قبول بودن نتایج تحلیلی قضاوت نمود. آزمایش ارتعاشی درجا روشی مناسب و عملی برای تعیین دقیق خصوصیات دینامیکی سازه ها است. در این روش، ارتعاشات ناشی از عوامل طبیعی همچون لرزه های بسیار خفیف زمین، باد و ترافیک سبب ارتعاش سازه در مودهای مختلف آن می شود. با اندازه گیری پاسخ سازه در برابر این ارتعاش ها و تحلیل آنها می توان خصوصیات دینامیکی سازه را بدون نیاز به وقوع زمین لرزه و یا نصب لرزاننده های بزرگ و قوی روی سازه به دست آورد. با آزمایش و بررسی های بسیار بعمل آمده در علم پردازش سیگنال این نتیجه حاصل شده است که روش چهار طیفی به دلیل برخورداری از تکنیک های جدید ایجاد شده در علم پردازش سیگنال، می تواند در حکم روشی مناسب در استخراج مشخصات دینامیکی مورد استفاده قرار گیرد. در این تحقیق، نتایج حاصل از نرم افزار j-sesame با نتایج حاصل از روش چهارطیفی نیز مقایسه شده است. قدرت روش چهارطیفی در استفاده هم زمان از خاصیت چهار طیف است که عبارتند از: طیف چگالی توان، طیف چگالی توان متقاطع، طیف ارتباط و طیف فاز متقاطع. به منظور پردازش داده ها، از روش نسبت طیفی مولفه افقی به عمودی، معروف به رهیافت ناکامورا (h/v) استفاده شده است. اندازه گیری های میکروتریمور طوری هدایت گردیده تا مشخصه های دینامیکی بناهای مورد آزمایش تخمین زده شود. در این مطالعه از نرم افزار j-sesame استفاده شده است. این نرم افزار به منظور پردازش داده های میکروتریمور با رعایت تمامی نکات قابل توجه در پردازش میکروتریمورها طراحی گردیده است.

هدف از انجام این تحقیق تعیین همبستگی بین پارامترهای لرزه ای و پاسخ سازه های کوتاه، متوسط و بلند مرتبه با اسکلت بتن مسلح در انواع زلزله ها می باشد. برای بررسی تاثیر رکوردهای لرزه ای بر سازه ها بایستی بتوان آن ها را به روشی مناسب به مقیاس درآورد به نحوی که رکوردهای به مقیاس شده بتوانند توانایی تحریک سازه را مطابق رکورد خام داشته باشند و محتوای فرکانسی آن ها دچار تغییر چندانی نگردد. در این مطالعه روش توازن طیفی برای این مهم بکار برده شده که از لحاظ حفظ خصوصیات اولیه رکورد مطابقت خوبی نسبت به سایر روش های مقیاس سازی نشان می دهد. رکوردهای نزدیک گسل انتخاب شده مربوط به زلزله های دوزجه، امپریال ولی، کوبه، لوما پرییتا، نورثریج، پارکفیلد و سان فرناندو می باشد. از نرم افزار etabs جهت تحلیل دینامیکی تاریخچه زمانی خطی رکورد زلزله های فوق و طراحی سازه های 3، 6 و 9 طبقه اسکلت بتن مسلح با سیستم قاب خمشی و شکل پذیری متوسط استفاده شده است. بر اساس نتایج بدست آمده پارامترهای دامنه ای رایج اثرگذاری کمی بر پاسخ سازه ها دارند درصورتیکه پارامترهای وابسته به محتوای فرکانسی اثرات بیشتری بر پاسخ قاب های مورد مطالعه در این تحقیق نشان می دهند.

در سال های اخیر ساخت ساختمان های بتنی در کلان شهر تبریز مورد توجه قرار گرفته است و بالای 90 درصد ساختمان های ساخته شده در تبریز در طول دو دهه ی اخیر مربوط به ساختمان های بتنی می باشد. بر این اساس، مطالعه روی مشخصات دینامیکی ساختمان های بتنی امری ضروری می باشد. هدف از این پژوهش بدست آوردن برخی خصوصیات دینامیکی از قبیل فرکانس طبیعی، پریود طبیعی ارتعاش، و شکل مودی ارتعاش می باشد. با استفاده از اندازه گیری میکروتریمور در ساختمان های بتنی در مناطق مختلف شهر تبریز از قبیل برج بلور، برج مرکز خرید ستاره ائل گلی، و دیگرساختمان های بتنی، مشخصات دینامیکی ذکر شده در بالا بدست می آیند. در نتیجه با استفاده از نتایج این پژوهش می توان رفتار ساختمان های بتنی را در برابر زلزله های احتمالی مطالعه نمود. برای مطالعه ی دینامیکی سازه های بتنی، باید اطلاعاتی در زمینه ی ویژگی های دینامیکی سازه ها (پریود طبیعی ارتعاش، شکل مود ارتعاش، جذب انرژی و حد تسلیم سازه) بدست بیاوریم. با بدست آوردن نتایج تحلیلی بر روی ساختمان های بتنی و مقایسه ی این نتایج با آزمایش های تجربی به قابل قبول بودن و صحیح بودن نتایج آنالیزهای تحلیلی پی برده شد. در سال های اخیر اندازه گیری میکروتریمور به عنوان یکی از ساده ترین راه های تعیین مشخصات دینامیکی سازه ها مورد استفاده قرار گرفته است. ریزلرزه ها با عبور از لایه های مختلف خاک باعث تغییرات در دامنه امواج خود می شوند که با بررسی این تغییرات می توان مشخصات دینامیکی سازه های بتنی را بدست آورد. در این مطالعه پارامترهای دینامیکی ساختمان های بتنی در شهر تبریز با استفاده از اندازه گیری ریزلرزه ها توسط روش چهار طیفی و روابط تخمینی استاندارد 4866 iso و آیین نامه 2800بررسی شده است. با استفاده ی همزمان از خاصیت چهار طیف (طیف توان نگاشت ثبت شده در نقاط مختلف سازه، طیف چگالی توان متقاطع هر نقطه نسبت به نقطه مرجع، طیف ارتباط و طیف فاز متقاطع) می توان فرکانس ها و اشکال مدی را در حالت های مختلف، بویژه در حالتی که محرک ورودی در دسترس نیست با دقت و سهولت بیشتر بدست آورد. آزمایش ارتعاش درجا روش مناسب و عملی برای تعیین دقیق خصوصیات دینامیکی سازه ها است. به عنوان یکی از روش های آزمایش ارتعاش درجا، ارتعاشات محیطی ناشی از عوامل طبیعی مانند لرزه های بسیار خفیف زمین، باد، و ترافیک در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. با اندازه گیری پاسخ سازه در برابر این ارتعاش ها در مودهای مختلف و تحلیل آنها توسط نرم افزار matlab® می توان خصوصیات دینامیکی سازه را بدون نیاز به وقوع زمین لرزه ها و یا نصب لرزاننده های بزرگ و قوی روی سازه ها بدست آورد.

بطورکلی براساس تجربیات بدست آمده از زلزله های گذشته و بررسی میزان و نحوه توزیع آسیبهای ناشی از آنها برای ایمنی در مقابل مخاطرات ناشی از زلزله، دو عامل اساسی ایمنی سازه و ایمنی ساختگاه یا محل احداث سازه در نظر گرفته می شود. ایمنی ساختگاه در هنگام زلزله بستگی به مخاطرات ژئوتکنیکی و زمین شناسی نظیر زمین لغزش، روانگرایی و تشدید حرکات زمین به علت اثر شرایط ساختگاهی دارد. شرایط ساختگاهی نقش مهمی را در میزان تخریب سازه ها ایفا می کند. یکی از روشهای بررسی و پیش بینی به منظور اجتناب یا مقابله با پدیده های فوق تهیه نقشه های خاص پهنه بندی حاوی اطلاعاتی در مورد پتانسیل های بروز خطرات می باشد. از طرفی ، از آنجا که سازه های تاریخی بایستی در مقابل زلزله های آینده جان سالم بدر برند، مطالعه روی مشخصات دینامیکی، ارزیابی قابلیت آسیب پذیری و در نهایت تقویت آنها، امری غیر قابل اجتناب می باشد. در این راستا ریز پهنه بندی بازار تاریخی تبریز، با استفاده از اندازه گیری های میکروتریمورها (ریز ارتعاشات)، به صورت تک ایستگاهی در 63 محل، طی چهار مرحله انجام گرفته شده است؛ که طی این تحقیق مقادیر پریود طبیعی (پریود طبیعی ) با توجه به مقادیر فرکانس طبیعی مربوطه و بر پایه روش ناکامورا، با استفاده از نرم افزارj-sesame برآورد گردیده و سعی شده نتایج مطالعه را با استفاده از اطلاعات کاملی که از آزمایش ps-logging و down hole در یکی از نقاط مورد مطالعه، که توسط هیات ژاپنی با همکاری دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و میراث فرهنگی(شرح کامل آزمایش و نتایج آن در یکی از فصول این رساله آمده است)، انجام شده بود مقایسه کنیم، که طی این مقایسه تطابق رضایت بخشی را تجربه نمودیم. در آخر نقشه های هم پریود طبیعی ، هم فرکانس طبیعی و هم بزرگ نمایی نسبی با استفاده از نرم افزارarc-gis، بر پایه تکنیک درون یابی کریجینگ تهیه، و تغییر این پارامترها در گستره مربوطه توسط این نقشه ها بررسی شده اند..

هدف از این پژوهش بدست آوردن برخی خصوصیات دینامیکی تعدادی از ساختمان های فولادی در سطح شهر تبریز از قبیل فرکانس طبیعی یا پریود طبیعی ارتعاش و شکل مودی ارتعاش با استفاده از اندازه گیری میکروتریمور می باشد. این مطالعات بر روی ساختمان های یاس، هلال احمر، بانک توسعه صادرات، ساختمان 24 طبقه بیمه تامین اجتماعی، 3 بلوک شهرک شهید تجلایی و ساختمان دانشکده عمران دانشگاه آزاد تبریز صورت گرفته است. با استفاده از نتایج این پژوهش می توان تاحدودی رفتار ساختمان های فولادی را در برابر زلزله های احتمالی مطالعه نمود. برای مطالعه ی دینامیکی سازه های فولادی، باید اطلاعاتی در زمینه ی ویژگی های دینامیکی سازه ها (پریود طبیعی ارتعاش، شکل مود ارتعاش، جذب انرژی و حد تسلیم سازه) بدست بیاوریم. با بدست آوردن نتایج تحلیلی بر روی ساختمان های فولادی و مقایسه ی این نتایج با آزمایش های تجربی به قابل قبول بودن و صحیح بودن نتایج آنالیزهای تحلیلی پی برده شده است. در سال های اخیر اندازه گیری میکروتریمور به عنوان یکی از ساده ترین راه های تعیین مشخصات دینامیکی سازه ها مورد استفاده قرار گرفته است. در این مطالعه پارامترهای دینامیکی ساختمان های فولادی در شهر تبریز با استفاده از اندازه گیری ریزلرزه ها توسط روش چهار طیفی و آیین نامه 2800 بررسی شده است. با استفاده ی همزمان از خاصیت چهار طیف(طیف توان نگاشت ثبت شده در نقاط مختلف سازه، طیف چگالی توان متقاطع هر نقطه نسبت به نقطه مرجع، طیف ارتباط و طیف فاز متقاطع) می توان فرکانس ها و اشکال مدی را در حالت های مختلف، بویژه در حالتی که محرک ورودی در دسترس نیست با دقت و سهولت بیشتر بدست آورد. آزمایش ارتعاش درجا روش مناسب و عملی برای تعیین دقیق خصوصیات دینامیکی سازه ها است. در این روش، ارتعاشات ناشی از عوامل طبیعی مانند لرزه های بسیار خفیف زمین، باد، و ترافیک سبب ارتعاش سازه در مودهای مختلف می شود. با اندازه-گیری پاسخ سازه در برابر این ارتعاش ها و تحلیل آنها توسط یک برنامه کامپیوتری در نرم افزار matlab می توان خصوصیات دینامیکی سازه را بدون نیاز به وقوع زمین لرزه ها و یا نصب لرزاننده های بزرگ و قوی روی سازه ها بدست آورد.

زمین لرزه های دوگانه آذربایجان شرقی (????) دو زمین لرزه نسبتاً شدیدی بودند که در روز شنبه ?? مرداد ???? (یازدهم آگوست سال 2012 میلادی) مناطقی از استان آذربایجان شرقی را لرزاندند. زمین لرزه اول با بزرگای گشتاوری 1/6 در ساعت 16:53 به وقت محلّی و زمین لرزه دوم نیز با بزرگای گشتاوری 1/6 در ساعت 04:?? به وقت محلّی بوده اند که رومرکز این رویدادها براساس لرزه نگاشت های ثبت شده در شبکه ملی لرزه نگاری باند پهن پژوهشگاه در مورد زمین لرزه اول در مختصات 55/38 درجه عرض شمالی (درجه و صدم درجه) و 87/46 درجه طول خاوری و در مورد زمین لرزه دوم در مختصات 58/38 درجه عرض شمالی و 78/46 درجه طول خاوری قرار دارد. چند روز پس از این زمین لرزه ها گروه اعزامی از دانشگاه شهید مدنی آذربایجان با همکاری گروه اعزامی از انجمن مهندسین عمران ژاپن (jsce) به سرپرستی پروفسور ماساکاتسو میاجیما، استاد دانشگاه کانازاوا، برای بازدید از مناطق زلزله زده و تهیه گزارشی از مشاهدات خود عازم این مناطق گشتند که این اقدامات انجام یافته، نقطه مبدا و شروع این تحقیق برای بررسی پرسشنامه ای جهت تعیین شدت زلزلهjma (japanese meteorological agency) می باشد. با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده از زلزله به کمک پرسشنامه، ابتدا به بررسی پرسشنامه ای شدت زلزله jma و تهیه نقشه های هم شدت در حوالی مرکز زمین لرزه و شهرهای اطراف شامل اهر، ورزقان، هریس، مرند، هادیشهر و جلفا خواهیم پرداخت، سپس با استفاده از روابط بین شدت زلزلهjma و شاخصه های حرکت زمین، شدت زلزله با استفاده از این روابط نیز محاسبه شده و در نهایت با شدت های به دست آمده از بررسی پرسشنامه ای مقایسه و رابطه سازگارتر را در این مطالعه معرفی خواهیم کرد و به بحث و بررسی نتایج حاصله از این تحقیق و مقایسه با نتایج سایر تحقیقات انجام یافته خواهیم پرداخت

زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی ویرانگر است که هر ساله قسمتی از زمین را می لرزاند و خرابی به بار می آورد. جهت کاهش این خسارت، احداث ساختمان های مقاوم در برابر زلزله و بهسازی ساختمان های موجود لازم بوده و برای رسیدن به این هدف، آگاهی از چگونگی رفتار سازه های موجود ضروری است. تحلیل دینامیکی افزایشی (incremental dynamic analysis) روشی است که اخیراً مورد توجه قرار گرفته و می تواند رفتار سازه را با افزایش شدت زلزله از ناحیه خطی تا تسلیم و فروپاشی به خوبی نشان دهد. در این تحقیق سه نمونه قاب خمشی بتن آرمه با شکل پذیری متوسط با تعداد طبقات 4، 7 و 10 که با اصول استاندارد 2800 ایران طراحی شده است، توسط نرم افزار opensees تحت رکوردهای حوزه نزدیک با روش تحلیل دینامیکی افزایشی غیرخطی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده، رفتار سازه های بررسی شده در ناحیه خطی و در شدت های پایین تفاوت چشمگیری ندارد؛ ولی در شدت های بالاتر اختلاف محسوسی ایجاد می شود به طوری که مدل 4 طبقه در سطوح شدت بالاتری نسبت به دو مدل دیگر دچار فروپاشی می شود. همچنین نتایج نشان داد که طبقات پایین در سازه ها بیشتر در خطر بوده و بیشترین تغییر شکل ها مربوط به این طبقات است.

ازآنجاکه سازه های تاریخی بایستی در مقابل زلزله های آینده جان سالم به دربرند، مطالعه روی مشخصات دینامیکی، ارزیابی قابلیت آسیب پذیری و در نهایت تقویت آن ها امری غیرقابل اجتناب می باشد. هدف از این پژوهش به دست آوردن مشخصه دینامیکی پریود طبیعی انتقالی و پیچشی بنای تاریخی ارگ تبریز با استفاده از میکروتریمورهای اندازه گیری شده می باشد که به تبع آن، چگونگی رفتار آن ها در برابر زلزله های محتمل قابل مطالعه خواهد بود تا شاید بتوانیم گامی موثر در جهت حفظ و تقویت و بهسازی بنای تاریخی فوق که نشان دهنده هویت یک ملت می باشند برداریم. برای تحلیل دینامیکی سازه ها لازم است که خصوصیات دینامیکی سازه مانند پریود طبیعی ارتعاش، اشکال مودی ارتعاشی، جذب انرژی و حد تسلیم سازه در دسترس باشد. تنها با تعیین مستقیم این خصوصیات دینامیکی به وسیله آزمایش بر روی ساختمان های واقعی و مقایسه با نتایج تحلیلی است که می توان به میزان دقت نتایج تحلیلی دست یافته و در مورد قابل قبول بودن نتایج تحلیلی قضاوت نمود. آزمایش ارتعاشی درجا با استفاده از اندازه گیری میکروتریمورها روشی مناسب و عملی برای تعیین دقیق خصوصیات دینامیکی سازه ها است. در این روش، ارتعاشات ناشی از عوامل طبیعی همچون لرزه های بسیار خفیف زمین، باد و ترافیک سبب ارتعاش سازه در مود های مختلف آن می شود. با اندازه گیری پاسخ سازه در برابر این ارتعاش ها و تحلیل آن ها می توان خصوصیات دینامیکی سازه را به دست آورد. با آزمایش و بررسی های بسیار به عمل آمده در علم پردازش سیگنال این نتیجه حاصل شده است که روش چهار طیفی به دلیل برخورداری از تکنیک های جدید ایجاد شده در علم پردازش سیگنال، می تواند در حکم روشی مناسب در استخراج مشخصات دینامیکی مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش، نتایج حاصل از نرم افزار j-sesame با نتایج حاصل از روش چهار طیفی نیز مقایسه شده است. نرم افزار j-sesame به منظور پردازش داده های میکروتریمور با رعایت نکات قابل توجه در پردازش میکروتریمورها طراحی گردیده است. همچنین تابع انتقال از سطح زمین به بام بنای ارگ تبریز با نرم افزارهای j-sesame و matlab محاسبه شده است. جهت شناسایی فرکانس پیچشی بنای موردنظر از روش طیف ارتباط همبستگی و طیف فاز مربوط به آن و روش مجموع و تفاضل مولفه های موازی در بام استفاده شده است. در بخش آخر پایان نامه جهت ارزیابی رفتار دیواره های کناری بنای ارگ ، مقادیر بزرگنمایی تابع انتقال و ماکزیمم تغییرمکان های نسبی نقاط مختلف بام نسبت به مرکز بام و زمین با استفاده از میکروتریمورهای اندازه گیری شده و نرم افزارهای j-sesame و seismosignal محاسبه شده است.

زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی ویرانگر است که هرساله قسمتی از زمین را می لرزاند و خرابی به بارمی آورد. کشور ایران به دلیل قرار گرفتن بر کمربند زلزله خیز، دارای پتانسیل آسیب پذیری بالایی می باشد. زلزله های متعددی با بزرگای مختلف در ایران و به خصوص در مناطق با لرزه خیزی زیاد ازجمله تبریز رخ داده است و موجب خسارات و تلفات شدید شده است ، ازجمله زلزله های اخیر که در سال های اخیر رخ داده اند، می توان زلزله اهر- ورزقان را به یادآورد. به طور حتم سازه هایی که در معرض زلزله های شدید قرار می گیرند، رفتارشان وارد مرحله غیرخطی می شود و خسارات فراوانی هم به خود سازه و هم به جان افراد وارد می کنند. در تحقیق حاضر با استفاده از محتمل ترین رکوردهای زمین لرزه پیش بینی شده برای گسل شمال تبریز که توسط tsurugi و همکاران ژاپنی و ایرانی اش در سال 2011 ارائه شد، سه سازه واقعی ساخته شده در شهر تبریز با طبقات 3 ، 6 و 9 موردبررسی قرار گرفتند. سازه های مذکور که نمایندگانی از سازه های شهر تبریز می باشند هر سه از نوع بتنی قاب خمشی متوسط می باشند، که تحت ملاحظات آیین نامه 2800 و آبا ایران طراحی و ساخته شده اند. لازم به ذکر است که هر سه سازه به صورت 3d در نرم افزار sap2000 مدل سازی شده و تحت 8 رکورد پیش بینی شده همپایه نشده و 8 رکورد پیش بینی شده همپایه شده برای هرکدام از سازه ها تحت تحلیل دینامیکی غیرخطی تاریخچه-زمانی مورد آنالیز قرارگرفته اند، برای مقایسه نتایج حاصله با آیین نامه 2800 برای هر سازه یک تحلیل دینامیکی طیفی بر اساس طیف طرح آیین نامه 2800 برای شهر تبریز انجام گرفته است. نتایج حاصله حاکیت از فاصله نسبتاً زیاد در نتایج حاصل از تحلیل طیف طرح 2800 و رکوردهای پیش بینی شده می باشد، طرح آیین نامه 2800 برای شهر تبریز نسبت به زلزله های پیش بینی شده برای سازه های کم ارتفاع مانند ساه 3 طبقه دست پایین می باشد و امکان بروز خسارات قابل توجه تحت زلزله احتمالی گسل شمال تبریز می رود

این پایان نامه با هدف آشنایی با جداساز های لرزه ای و ویژگی های منحصر به فرد و مزایای فراوان این تکنولوژی ،انواع سامانه های جداساز لرزه ای و عوامل موثر بر عملکرد و نحوه مدلسازی و طراحی آنها انجام گرفته است. این فن آوری بهترین روش برای محافظت لرزه ای سازه ها از صدمات ناشی از ارتعاشات زمین می باشد که در چند دهه اخیر توجه زیادی بدان شده است.

تعیین این که کدام یک از پارامترهای حرکت زمین توانایی بهتری در منعکس نمودن پتانسیل آسیب رسانی زلزله به سازه ها را دارند اساس این مطالعه را تشکیل می دهد و به همین خاطر، همبستگی بین پارامترهای لرزه ای مختلف با شاخص خسارت اصلاح شده پارک و آنگ برای سه قاب 3، 8 و 12 طبقه بتن آرمه با سیستم باربر جانبی قاب خمشی و شکل پذیری متوسط انجام شده است. جهت پی بردن به تفاوت این همبستگی در حوزه نزدیک و دور از گسل، در مجموع از 28 رکورد جداگانه زلزله برای حوزه نزدیک و دور از گسل استفاده گردیده است.

یکی از ابزارهای کلیدی در ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای سازه ها، منحنی های شکنندگی است که احتمال فراگذشت آسیب سازه از یک سطح آسیب لرزه ای معین را برای چندین سطح از جنبش های لرزه ای زمین بیان می کند. هدف از این مطالعه، تعیین منحنی های شکنندگی و بررسی آسیب پذیری لرزه ای سیستم ساختمانی قاب خمشی بتن مسلح با شکل پذیری متوسط طراحی شده بر اساس آیین نامه ایران می باشد. ساختمان های مورد مطالعه شامل ساختمان های مسکونی واقع در مناطق مختلف شهر تهران می باشد. مدل سازی این ساختمان ها، در نرم افزار zeus-nl انجام شده و تحلیل ida بر روی آنها انجام گرفته است. در نهایت، منحنی های شکنندگی بر حسب pga برای ساختمان های مذکور بدست آمده است. نتایج نشان می دهد که در حالت کلی با افزایش ارتفاع سازه، شکنندگی افزایش می یابد.

زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی ویرانگراست که هر ساله قسمتی از زمین را می لرزاند و خرابی به بارمی آورد. جهت کاهش این خسارت، احداث ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله و مقاوم سازی ساختمانهای موجود ضروری است. هدف از انجام این تحقیق بررسی وضعیت آسیب پذیری لرزه ای ساختمانهای موجود به دو روش کیفی و کمی می باشد. پس از شناخت و بررسی روشهای مختلف ارزیابی ساختمانها در برابر زلزله، روش ارزیابی کیفی آریا با توجه به شرایط و وضعیت ساخت و ساز منطقه مورد مطالعه (شهر تبریز) برای ارزیابی اولیه برگزیده شده و با اصلاح و تکمیل مشخصات مورد نیاز دیگر، روش تکمیل شده آریا به عنوان روش اصلی ارزیابی انتخاب گردید. 200 ساختمان شهر تبریز (اعم از اسکلت بتن مسلح، اسکلت فلزی، بنایی) به طور تصادفی مورد ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای قرار گرفتند. در ارزیابی آسیب پذیری به روش کمی از دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمانهای موجود استفاده شده است. یک ساختمان 3 طبقه اسکلت فلزی با بادبند که در شهر تبریز ساخته شده است به روش کمی مورد ارزیابی آسیب پذیری لرزه قرار گرفت. همچنین 3 ساختمان اسکلت بتنی با قاب خمشی و شکل پذیری متوسط با پلان مشابه و در مدلهای 4 و 7 و 10 طبقه مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی کمی آسیب پذیری لرزه ای ساختمانهای با اسکلت بتنی و فلزی با استفاده از تحلیل استاتیکی غیرخطی (روش بار افزون) توسط نرم افزار etabs صورت گرفته است. هدف بهسازی، بهسازی مبنا و سطح عملکرد ایمنی جانی در نظر گرفته شده است. در انتها یک ساختمان یک طبقه بنایی با کلاف افقی و قائم که طبق استاندارد 2800 ساخته شده مطابق دستورالعمل تحلیل آسیب پذیری و بهسازی لرزه ای ساختمانهای بنایی غیرمسلح مورد ارزیابی قرار گرفته است. براساس نتایج بدست آمده در این تحقیق، ساختمانهای اسکلت بتنی با قاب خمشی متوسط و ساختمان اسکلت فلزی با بادبند در ردیف خسارت کم و ساختمان بنایی با کلاف افقی و قائم در ردیف خسارت زیاد قرار می گیرند

زلزله تبریز (4/4=m) در تاریخ 25 شهریور ماه 1386 در ساعت 8 و 50 دقیقه پس از گذشت ده سال این شهر را به لرزه درآورد. حدود 1 ماه پس از وقوع زلزله به بررسی اثرات و خسارات احتمالی ناشی از زلزله پرداخته شد. این تحقیق ازطریق بررسی پرسشنامه ای در سطح شهر تبریز انجام پذیرفت که به بررسی شدت زلزله در مقیاس آژانس هواشناسی ژاپن jma مربوط می شود. در این پایان نامه نحوه بررسی وگردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و چگونگی محاسبه شدت زلزله در مقیاس فوق و همچنین نقشه توزیع شدت زلزله در شهر تبریز ارائه می شود. با استفاده از اطلاعات و داده های موجود از شتاب نگارهایی که در اثر این زمین لرزه فعال گشته اند به معرفی هرچه دقیقتر و جامع تر این زمین لرزه پرداخته و به تعیین شدت زلزله jma از طریق روابطی که بین شدت زلزله jma و شاخصه های حرکت زمین وجود دارد می پردازیم. با مقایسه شدت زلزله بدست آمده از این روابط و شدت زلزله حاصل از بررسی پرسشنامه ای رابطه سازگارتر را در این مطالعه معرفی می نماییم.