در این رساله سعی شده تا یکی از پرسشهای مهم همیشه موجود در اذهان ایرانیان، مورد مداقه و بررسی قرار گیرد. عقب ماندگی ایران و توسعه غرب و علل آن، نه تنها افکار روشنفکری که اذهان مردم عادی را نیز به خود مشغول داشته است . این امر سبب گردیده تا هرکس به فراخور حال خود پاسخی به آن دهد. اگر برای آگاهی ایرانیان و بویژه روشنفکران آن از وضعیت نابسامان خود بتوانیم زمانی را نام ببریم، جنگهای ایران و روس و شکستی که نصیب ایران گردید سرآغاز آگاهی از عمق عقب ماندگی و لذا تلاش برای بیرون رفت از آن می باشد.از آنجا که روشنفکران به عنوان پیشروان قوم مطرح می گردند بالطبع در ایران این قشر پس از پی بردن به عقب ماندگی به دنبال یافتن چرایی و ارائه راه حل برای خروج از آن وضعیت بودند. از این رو کار ما در این رساله بعد از آشنایی با اندیشه های روشنفکران عصر مشروطه بویژه میرزاملکم خان به عنوان شاخص روشنفکران این عصر ، فهم پاسخ آنان به این سوال می باشد که برای خروج از عقب ماندگی و رسیدن به توسعه اروپا چه باید کرد؟