بررسی و مطالعه نابرابریهای اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و آموزشی در بین مناطق جغرافیایی یا تقسیمات سیاسی در یک کشور و یا یک استان یکی از کارهای ضروری و پایه ای برای برنامه ریزی و اصلاحات در راستای تامین عدالت اجتماعی و رشد اقتصادی متعادل می باشد.بدون شک برای یک کشور در حال توسعه ، رشد و توسعه اقتصادی خوب است اما توسعه متوازن مناطق بهتر خواهد بود. بنابراین جهت ایجاد توسعه متوازن و نیز اجرای عدالت اجتماعی، برنامه ریزان باید توزیع متوازن امکانات و تسهیلات را اساس و پایه برنامه ریزی خود قرار دهند. با توجه به اینکه تدوین و آماده کردن چنین برنامه ای باید متکی بر اطلاعات کمی و آماری باشد بررسی نابرابری ها با استفاده از آمارهای در دسترس و موجود کاری است که باید مقدمتا صورت گیرد. در جهت انجام و تحقق چنین هدفی مطالعه ای تحت عنوان تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان های آذربایجان شرقی انجام گرفت که نتایج بدست آمده بیان کننده نکات ذیل می باشد:با توجه به نتایج سال 1355 شهرستانهای مورد مطالعه از نظر درجه توسعه یافتگی شرایط نسبتا مطلوبی داشته است. ولی شدت نابرابری محاسبه شده نشان دهنده فاصله نسبتا زیاد شهرستانها از لحاظ برخورداری از امکانات می باشد. در سال 1365 وضعیت شهرستانهای مورد مطالعه از نظر توسعه یافگی بهبود نسبی را نشان می دهد و شدت دو گانگی نیز کمتر از سال 1355 بوده است. در سال 1375 درجه توسعه یافتگی شهرستانهای استان افت داشته و ضریب دوگانگی محاسبه شده، نابرابری نسبتا بالایی را از نظر برخورداری شهرستان ها از امکانات لازم برای توسعه را نشان می دهد.