نام پژوهشگر: علی اکبر دایا
نفیصه مزراعی محمد بومری
منطقه نخیلاب واقع در 145 کیلومتری شمال¬غرب زاهدان قرار دارد. از نظر زمین¬شناسی این منطقه در مرز زون فیلیش شرق ایران و بلوک لوت واقع شده است. سنگ¬های منطقه شامل فلیش¬ها، گدازه¬های آندزیتی کرتاسه، توف¬های آندزیتی – داسیتی ائوسن است که در آن یک استوک دیوریتی تا کوارتز دیوریت نفوذ کرده اند. هدف از این مطالعه بررسی اکتشاف ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه¬ای، رگه¬های سولفیدی و واحدهای اکسیدشده می¬باشد. نمونه¬ها از سه واحد متفاوت شامل رگه¬های سولفیدی، سنگ¬های اکسیدشده و رسوبات وقطعات بستر آبراهه انتخاب شدند که مقادیر طلا و دیگر عناصر برای 16 نمونه به ترتیب توسط روش fire assay و آنالیز icp تعیین شدند. نتایج پس از تلفیق با داده¬های پیشین موجود توسط نرم افزارهای مختلف مورد تجزیه و تحلیل های آماری قرار گرفتند، پارامتر های آماری، هیستوگرام¬ توزیع پراکندگی و ضریب همبستگی عناصر ترسیم و تعیین شد. سپس با استفاده از gis نقشه پراکندگی هر عنصر جهت تعیین مناطق امید بخش تعیین گردید و در نهایت مقادیر زمینه، آستانه و آنومالی برای عناصر با استفاده از روش فراکتال محاسبه گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، بیشترین مقدار طلا در نمونه¬ها ppb3912 و بیشترین مقدار مس ppm17752 تعیین و همبستگی مثبت بین طلا و مس مشاهده گردید. براساس نقشه¬های ترسیم شده آنومالی طلا و مس در غرب بخش مرکزی منطقه و مرتبط با توده دیوریتی می¬باشند. نتایج حاصل از روش¬های فراکتالی بر روی نمونه¬های رسوبی تأیید کننده نتایج آمار کلاسیک بوده و عناصر مس، نقره و آرسنیک را نزدیک به حد اقتصادی و محل آنومالی را منطبق بر واحد دیوریتی نشان می-دهد.
علی اکبر دایا علی اصغر حسنی پاک
روشهای آماری مختلفی برای تحلیل داده های اکتشافی معدنی وجود دارد. اعتبار هر یک از این روشها در این است که بتوان تا حدودی شناخت از جز (نمونه ها) را به کل (جامعه مورد بررسی ) تعمیم داد. این روشها از انواع ساده (براساس پارامترهای آماری توزیع) تا پیچیده (براساس ساختار فضایی) تغییر می کند. روشهایی که بر آمار کلاسیک استوار است عمدتا توزیع کمیت مورد نظر را در یک یا چند جامعه بدون در نظر گرفتن موقعیت فضایی آنها نسبت به یکدیگر مورد بررسی قرار می دهد. به کارگیری تکنیک فیلتر فرکتال در تجزیه و تحلیل داده ها می تواند بسیار موثر واقع شود. در این روش ابتدا داده ها با استفاده از تبدیلات فوریه به حوزه های فرکانسی انتقال داده می شود و سپس براساس خصوصیات هم تشابهی جوامع تفکیک و از میان آن میدان های پرپتانسیل جهت اکتشافات ژئوشیمیایی تفضیلی تر معرفی می شود. برای این منظور داده های 108 نمونه برداشت شده از رسوبات آبراهه ای (که هر نمونه برای 20عنصر آنالیز شده ) با استفاده از این تکنیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در نهایت مناطق امیدبخش(آنومالی) از زمینه تفکیک شده و مناطقی که برای پیدایش کانی سازی اقتصادی حائز اهمیتند معرفی گردیده است.