طبق داده های مختلف از شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، وضعیت منطقه جهت یک همگرایی گسترده تر نسبت به اتحادیه اروپا در سطح خیلی پایین تری قرار دارد. از مجموعه عوامل همگرایی تنها عامل انسجام اجتماعی از عوامل موثر در زمینه همگرایی منطقه ای شورا بوده است در مقابل دولتهای عضو اتحادیه اروپا تفکر عملگرایانه ای در پیش گرفتند که توانستند گام های اتحاد را یکی پس از دیگری بردارند و با محوریت منافع اقتصادی مشترک توانستند موجبات انتفاع تمامی اعضاء را از عضویت در اتحادیه اروپا فراهم آورند. در مقایسه با اتحادیه اروپا، شورا هرچند دارای ظرفیت های برای همگرایی هست اما به دلیل آنکه وزنه عوامل واگرایی در آن سنگین تر می نمایاند در دستیابی به آن مشکلات عدیده ای را پیش رو دارد. به تعبیر دیگر، به صورت بالقوه عوامل همگرایی متعددی وجود دارد اما از چنان وزنه ای در روند همگرایی شورا در مقابل عوامل واگرایی برخوردار نیستند.