فضاهای عمومی شهری نقش بسزایی در شکل گیری فعالیتهای روزمره زندگی دارند. این فضاها در محدوده مورد مطالعه (اسلامشهر) نه تنها متناسب با شرایط جسمانی و روانی سالمندان نمی باشند، بلکه در برخی موارد موجب انزوای ایشان نیز می گردند. این پژوهش با هدف بررسی رضایتمندی سالمندان ساکن در ناحیه یک از منطقه یک اسلامشهر از فضاهای عمومی شهری این محدوده و شناسایی مولفه های موثر بر آن انجام گرفته است. روش جمع آوری داده ها از طریق پرکردن پرسشنامه و مصاحبه رودررو با ساکنان با حجم نمونه 290 عدد بوده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نسخه 16 نرم افزار spss انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد که رضایتمندی سالمندان از فضاهای عمومی شهری در حد متوسط بوده و با سابقه سکونت، دسترسی به خدمات عمومی، امنیت محیطی، ویژگی های کالبدی محدوده و خاستگاه اجتماعی – اقتصادی آنها رابطه دارد. احساس رضایت در بین سالمندانی که دارای همسر و تحصیلات و کسانی که با فرزندان خود زندگی می کردند، بیشتر از بقیه سالمندان بود. در نهایت با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهادهایی در دو سطح برنامه ریزی و طراحی فضاهای عمومی متناسب با شرایط جسمانی و روانی سالمندان ارائه گردیده است. واژگان کلیدی: رضایتمندی، فضای شهری، فضای عمومی، اسلامشهر، شهر دوستدار سالمند.

حضور انسان در فضای شهری مستلزم بستری مناسب جهت پاسخگویی به نیازهای اوست. فضا و ویژگی های آن نقشی موثر در میزان این حضور و استفاده ایفا می کند چنانچه فضاهای شهری به عنوان عرصه ای برای تبلور زندگی جمعی، نقش مهمی در تعیین هویت شهر و آفرینش تعاملات انسانی، تقویت و تداعی خاطرات و ایجاد تعلق خاطر برای نسل های آینده دارند. ارتقا کیفیت فضای شهری، میزان حضور و استفاده از فضا و برقراری تعامل با محیط را افزایش داده و بستری برای مشارکت فعال وی فراهم می کند. در این راستا سعی بر این است با استفاد از روش های تحلیلی و توصیفی، با تکیه بر آرا صاحبنظران، با نگاهی به گذشته ایران باستان و اسلام-و اینکه انسان همواره در آیین های مختلف جایگاه ویژه ای می یابد-. همچنین توجه به نقش فضا و تحلیل ارتباط دوسویه محیط و رفتار ارتباط تنگاتنگ و پیچیده الگوهای رفتاری و وی‍‍‍ژگی های محیط تبیین شود و از این طریق راهنمایی جهت طراحی فضا مبتنی بر رفتار تهیه شود.در این میان دستاویزی با نام طراحی شهری می تواند یاری گر شهرها برای خلق فضایی پاسخگو و انسانی باشد. طراحی شهری با ابزار، اصول و احکامی که از طریق توجه به الگوهای رفتاری شهروندان وضع می کند بستری مناسب برای حضور انسان در صحنه فضای شهری فراهم می کند تا نه تنها به نیازهای ضروری وی پاسخ دهد بلکه برآورد کننده نیازهای عالی انسانی و ایجاد لذت از تعالی در وی گردد. واژگان کلیدی: رفتار، فضای شهری، طراحی شهری رفتارگرا ، ادراک محیطی.

چکیده : در گذر زمان و شتاب گرفتن تغییرات محیط و تصویرذهنی، مسئله امروز فضاهای شهری ما، برهم خوردن تعادل این تغییرات نسبت به یکدیگر و از این رو بحران هویت در این فضاها می باشد. حال ازمیان انواع فضاهای شهری، فضای ورودی شهر مورد پژوهش قرار گرفته است. چراکه این فضا علاوه بر توقع شرایط عام کیفیت محیطی در فضا، بطور خاص می باید نشان از شخصیت و هویت بستر قرار گیری در آن نیز باشد. در این بین، شهر یزد نیز بواسطه بافت تاریخی منسجم و شناخته شده که در ذهن بسیاری از شهروندان و مسافران نقش بسته است توقعاتی در ذهن مخاطب خود ایجاد می کند، بنابراین فرد انتظار دارد در هنگام ورود به شهر با سیمای دعوت کننده و هویت بخش شهر یزد مواجه شود، اما فقدان شرایط عام کیفیت محیطی به همراه نقصان در بهره مندی از شرایط خاص محیطی و شناسه یزد، این انتظار مخاطب برآورده نمی سازد. در قالب مسئله فوق، پرسش بنیادین تحقیق عبارتست از: چگونه می توان فضای ورودی شهر را بگونه ای طراحی کرد که نشان از شخصیت و هویت بستر قرارگیری در آن باشد ؟ بنابراین هدف از پژوهش حاضر، طراحی ورودی شهر یزد بصورت مجموعه فضاهایی در تطبیق با تصویر ذهنی جمعی افراد (اعم از شهروندان و گردشگران) از طریق ردیابی توقعات استفاده کنندگان فضا از ورودی یزد می باشد تا علاوه بر بازشناسی و تشخیص فضا به عنوان فضای ورودی شهر ، در مقام ورودی شهر یزد نیز نشان از تشخص و شخصیت بستر قرارگیری خود باشد. پس در راستای حصول هدف پژوهش، پس از مروری بر مبانی نظری موضوع و تدقیق چارچوب نظری تحقیق، با برداشت تصویر ذهنی افراد از فضای ورودی شهر یزد، چشم اندازی از توقعات و انتظارات افراد از محور ورودی شهر یزد شکل گرفت. در ادامه بر اساس رویکرد زمینه گرایی در طراحی این محور، بارزه های هویتی شهر یزد جهت درک ارزش های زمینه ای و تداوم آن در طراحی محور ورودی شهر استخراج گردید. نهایتا با شناخت بستر طرح در سطوح مختلف، زمینه برای طراحیِ شهری بلوار فقیه خراسانی بر مبنای تصویر ذهنی افراد و بصورتی که نشان از شخصیت بستر قرارگیری (شهر یزد) باشد فراهم آمد. این تحقیق از نوع پژوهش های کیفی و روش تحقیق مطالعه حاضر مبتنی بر روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و و از نوع پژوهش های کاربردی می باشد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش نیز بر اساس مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و برداشت های میدانی از بستر مورد مطالعه بوده است. در این پژوهش نیز برداشت تصویر ذهنی افراد از بلوار فقیه خراسانی جهت تدقیق انتظارات و توقعات افراد از قلمرو مکانی مورد نظر، از طریق پرس و جوی شفاهی (مصاحبه) صورت گرفته است. عمده نتایج تحقیق حاضر، استخراج مولفه های هویتی شهر یزد در منظر ورودی شهر و تدقیق نحوه استفاده از تصاویرذهنی افراد در طراحی فضای ورودی شهر یزد می باشد، نهایتا طراحی محور ورودی شهر بصورت مجموعه فضاهایی خوانا، خاطره انگیز و فراموش نشدنی برای شهروندان و گردشگران که نمایشی از تشخص و هویت شهر یزد نیز باشد، پایان بخش این پژوهش بوده است. هم چنین به نظرمی رسد در ادامه این مسیرِ پژوهشی که گام های نخستین آن در این رساله کلید خورده است، تدقیق انتظارات و توقعات افراد از فضای ورودی شهر در سطوح پایین تر طراحی و مشارکت مردم جهت طراحی در محور ورودی شهر یزد، نقطه شروع مناسبی برای پژوهش های بعدی در قالب پژوهش حاضر باشد. واژگان کلیدی: شهر، ورودی شهر، فضای شهری، هویت و تشخص، تصویر ذهنی، زمینه گرایی

از نقطه نظر تأثیر متقابل طراحی شهری و تغییرات اقلیم شهری ، بیشترین پتانسیل ها به شرایط وزش باد در شهر برمی گردد. سرعت باد شهری در سطح خیابان با عناصر طراحی شهری نظیر جهت گیری خیابان، ارتفاع و تراکم ساختمان ها، پراکنش ساختمان های مرتفع، و ... دچار تغییرات قابل توجه می شود. مناطقی که در اقلیم گرم و مرطوب قرار دارند بیشترین نیاز به وزش مناسب باد جهت دستیابی به آسایش حرارتی را دارند. این آسایش حرارتی علاوه بر واحدهای سکونتی، در فضاهای شهری نیز باید ایجاد شود، چرا که حضور توام شهروندان و به دنبال آن سرزندگی فضاهای شهری به دنبال این امر محقق می شود. با وجود تاثیرمهم باد در شکل و کیفیت فضاهای شهری و بافت مسکونی و همچنین گنجینه غنی طراحی همساز با اقلیم در شهرهای تاریخی ایران ، مطالعات مدونی در این زمینه صورت نگرفته و خلاقیت های شهر ایرانی در این حوزه در یک تحلیل دقیق علمی به وضوح آشکار نگردیده است. شهر بوشهر در کرانه شمالی خلیج فارس یکی از شهرهای اقلیم گرم و مرطوب است که کلیت بافت و فضاهای شهری آن متناسب با شرایط اقلیمی شکل گرفته است و خلاقیت های منحصر به فردی در طراحی اقلیمی، از بافت تا بنای معماری را می توان در آن مشاهده کرد که سیمای شهری متمایز و هویت بخش بوشهر قدیم را ایجاد کرده است. با وجود این تجربه غنی بافت تاریخی بوشهر از این حیث مورد مطالعه جدی قرار نگرفته است. بر این مبنا در این پژوهش تلاش شده است از روش های تحلیل کمی و کیفی جهت تحلیل وضعیت جریان باد استفاده شده و معیارهای متناسب با آن تدوین شود. 6 گام تحلیلی و به صورت ویژه سه مرحله استفاده از اصول تایید شده علمی که نوعی از استدلال منطقی است، استفاده از معیار پنواردن و همچنین تحلیل در نرم افزار fluent و با توجه به یک تحلیل قیاسی زمینه دستیابی به معیارها را فراهم می آورد. براساس نتایج تحلیل ها در 6 گام، 14 معیار اصلی پیشنهاد شده و بر اساس آنها سیاست ها و پیشنهادات طراحی ارائه گردیده است. کلیدواژه: جریان باد، گذر کوتی، میدان کوتی، نرم افزار fluent ، معیار پن واردن

بحران هزار توی چالش ها و تردیدهای مواجهه با تعاملات گوناگون ونحوه برخورد با آن در دنیای شتابان امروز از یکسو، گسست فرهنگی با گذشته تاریخی خود از دیگر سو همه وهمه بر دوش ایرانی معاصرسنگینی می کند. در این بین معماران و طراحان شهری به عنوان طبقه پاسخگوی چهره شهر وخانه ایرانی، سردرگران تجربه نسخه های گوناگون برجسم بیمار این روح متلاطم است.از جمله این تجارب، طراحی شهرهای جدید به عنوان راه حلی برای برون رفت از بن بست همه مشکلات گذشته در نگاه اول امیدوار کننده است. اما با گذشت چند دهه از ساخت و ساز ها و سکونت شهروندان و یا تجربه بزرگترین پروژه عمرانی کشور در شهر جدید پرند این سوال را به ذهن متبادر میکند که آیا کیفیت فضاهای شهری در مواجهه با قبل ارتقا یافته است؟ آیا نیازهای گوناگون شهروندان از زیباشناختی تا داشتن سرپناه امن برآورده شده است یا شهر جدید تنها فرصتی برای بازار گرمی بساز و بفروشها در مقیاس کلان شده است. تاکنون پژوهشگران بسیاری به مسائل مربوط به شهرهای جدید خصوصا مسأله کیفیت، هویت و شخصیت این شهرها پرداخته اند. همچنان که به غیر از کتب و مقالاتی که تا کنون در این ارتباط به چاپ رسیده است، همایشی در این ارتباط نیز در سال 1384 برگزار شد که محصول آن به طور مفصل در اختیار سایر پژوهشگران حوزه شهری خصوصاً شهرهای جدید قرار دارد.اما آنچه موضوع هدف این پایان نامه است و به نظر می رسد از نظر پژوهشگران قبلی به دور مانده، آن است که در شرایط فعلی و با محدودیت های موجود، در شهرهای جدید چه می توان کرد که کیفیت از دست رفته تا حدودی به فضاهای شهری آن بازگردد. این پژوهش برآن است در حد توان ضمن درک درست از فضای شهری ،مفهوم کیفیت محیطی ،عناصر و اجزای کالبدی فضای شهری سابقه وعلل شکل گیری شهرهای جدید ودر سه مقیاس، طرز تلقی شهروندان از خیابان مسکونی،نحوه مشارکت ایشان با متخصصان حرفه و دیدگاه کارشناسانه رابا الوویت اجزای کالبدی شناسایی، بررسی وتحلیل نماید.درپایان با آگاهی ازکاربرد اسناد هدایت طراحی شهری برای فازدوشهر جدید پرند به عنوان نمونه موردی راهنما ارائه نماید.به دلیل فراگیر بودن خیابان های مسکونی در فاز دو این شهر که مهمترین فضای شهری است، مورد مداقه، بررسی و تحلیل قرارمی گیرد.

کلانشهر تهران، به عنوان بزرگترین هسته و تراکم جمعیتی کشور، بیشترین میزان نیروی انسانی، سرمایه گذاری، طرح های اقتصادی و زیرساختی را به خود جذب کرده است و به علت تمرکز و تراکم بیش از حد، در صورت بروز هر گونه بحران طبیعی و انسانی در معرض بیشترین تهدیدات و آسیب پذیری ها قرار دارد. بنابراین نیاز به بررسی جامع و دقیق از منظر پدافند غیر عامل بیش از پیش احساس می گردد. پدافند غیر عامل از جمله موضوعاتی است که در سال های اخیر در طرح ها و برنامه های شهری مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با ارائه روشی که در آن شهر و عناصر شهری تاثیر گذار در موضوع پدافند غیر عامل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، به دنبال کاهش خسارات احتمالی حاصل از حملات نظامی هوایی در شهرها می باشد. جمعیت بیشتر، فشردگی و تراکم بالای ساختمانی و جمعیتی شهرهای بزرگ، مساله ذکر شده را پیچیده تر می کند. از اینرو این پژوهش در پی دستیابی به کاهش آسیب پذیری با ارایه تدابیر پدافند غیرعامل در طراحی شهری است. منطقه شش شهر تهران با حدود 220 هزار نفر جمعیت درسال 1385 و 20 کیلومتر مربع مساحت، یکی از مهمترین مناطق شهر تهران بشمار می آید. وجود کاربری های مهمی نظیر وزارتخانه ها، سفارتخانه ها، موسسات آموزش عالی، مراکز درمانی و بیمارستان های عمومی، شرکتهای بزرگ اقتصادی و غیره نشان می دهد این منطقه از جایگاه ویژه ای برخوردار است. به منظور شناخت عناصر آسیب پذیر با رویکرد پدافند غیر عامل در این منطقه، از روش دلفی استفاده گردید، بر این اساس فهرستی از عناصر آسیب پذیر تهیه، ارزش گذاری و با استفاده از نرم افزار gis و روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس، پهنه بندی آسیب پذیری منطقه بر اساس این عناصر تهیه شد. در پایان با توجه به تحلیل های صورت گرفته با استفاده از تکنیک تحلیلی swot در مورد هر یک از عناصر شهری، راهکارهای لازم به منظور کاهش خسارات ناشی از حملات نظامی هوایی ارائه گردید.

معماری مقوله ای فرهنگی است و محتملا بی ارتباط با گذشته نیست. ساخت و سازهای دهه های اخیر ‏بدون در نظر گرفتن ارزش های فرهنگی و بومی، چهره شهر را برای ساکنین بیگانه نموده است. ساختمان ‏ها با اشکال متنوع و بدون در نظر گرفتن بافت پیرامونی، از زمین سر بیرون می آورند. به طوریکه نمی ‏توان رابطه معناداری مابین ساختمان های جدید و بناهای با ارزش قدیمی و معماری بومی آن منطقه ‏برقرار نمود‎. ‎‏ شهر رشت هم مانند خیلی از شهرهای ایران در پی تحول تاریخی، دچار دگرگونی شده و ‏شکل جدید آن برای رسیدن به طرحی نو، انسجام و پیوند با ساختار قدیم را برهم زده است. از این رو، ‏ضروریست بدنبال راهکاری جهت ضابطه مند نمودن ساخت وسازها ، خصوصا در مناطق تاریخی ‏باشیم. ‏در این ارتباط تصور می شود، برای پیشگیری از هرچه بیشتر خدشه دار شدن چهره بافت های با ارزش شهر رشت ضرورت شناسایی فاکتورهای صوری و محتوایی ‏مربوط به فرهنگ و ارزش های موجود در بناهای قدیمی و به کار بستن آن ها در ساختمان های جدید با ملاحظه پاسخ به نیازهای روز ‏جامعه ، راهکار مناسبی باشد. برای رسیدن به این هدف از طریق مطالعات ‏کتابخانه ای و نیز با کسب اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی ، سایت مورد نظر مورد توصیف و تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. حاصل این پژوهش و بررسی –که با محوریت ارتباط اثر با زمینه صورت پذیرفت- مجموعه ای از احکام و دستوالعمل های کمی و کیفی اجرایی برای انجام طراحی بود.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

وجود روستاهای قدیمی در اطراف "شهرری" و به ویژه روستاهای شمالی آن، باعث جذب گروههای جدید مهاجر به تهران شده و در عمل به پرشدن اراضی کشاورزی، باغات و اراضی بایری شد که بین تهران و شهرری فاصله ایجاد کرده بودند. از این رو نظام کالبدی-فضایی منطقه بصورت واحدها و بافتهای مسکونی پراکنده و در قالب محلاتی با هسته روستایی درآمد. بطوریکه در حال حاضر سیمای فضایی شهرری بصورت بافت قدیمی و فرسوده و حرم در مرکز، و مجموعه روستا-محلات و مجتمعهای پراکنده مسکونی، در اطراف ، شکل گرفته است . بر این اساس بافت مرکزی و میدان شهرری از موقعیت ویژه کالبدی و ارتباطی در نظام شهری برخوردار بوده و نقطه عطف و گره گاه اصلی و مهمترین فضای شهری در منطقه محسوب می گردند. در طرح پیشنهادی کارکردهای اساسی میدان مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته و گزینه های پیشنهادی با هدف رفع مشکلات کارکردهای، در کوتاه مدت ، و ایجاد یک فضای مناسب شهری متناسب با جایگاه و نقش ویژه بارگاه حضرت عبدالعظیم(ع) در درازمدت ، تدوین و ارائه شده است . در واقع در طرح پیشنهادی تلاش شده که با استفاده از اراضی باز و بایر اطراف میدان و همچنین امتیاز بناهای کم ارزش و فرسوده، قابلیتهای عملکردی و تاریخی میدان، خیابان حرم و کاروانسرای موجود بکار گرفته شود. کارکردهای ویژه میدان که در طرح پیشنهادی مورد توجه قرار گرفته عبارتند از: -کارکرد میدان بعنوان آستانه عبدالعظیم(ع) و نقش آن بعنوان گذرگاه اصلی زائرین ایرانی و خارجی -نقش ترافیکی میدان در نظام حمل ونقل شهری و برون شهری -کارکرد تجاری و خدماتی میدان با توجه به وضعیت استقرار آن نسبت به بازار، مجتمعهای تجاری-خدماتی و موسسات مالی و اداری اطراف آن -ویژگی تاریخی و هویت بخش میدان مرتبط با حرم، بازار قدیمی، ایستگاه ماشین دودی و کاروانسرای عباسی.

گزارش حاضر از نظر محتوایی از چهاربخش تشکیل شده است : -1 مبانی و مفاهیم نظری، -2 شناخت و بررسی عوامل موثر بر نحوه مداخله در بافت ، -3 تدوین اصول و مبانی طرح و برنامه برنامه، -4 معرفی طرح و برنامه، در بخش نخست به شرح مبانی و اهداف ابتدایی طرح و پروژه پرداخته شده است . بخش دوم که به شناخت و بررسی عوامل موثر بر نحوه مداخله در بافت اختصاص دارد، در سه فصل مورد بررسی قرار می گیرد، در فصل اول که خود از چهار قسمت تشکیل شده است ، ابتدا به سنجش مقام و موقعیت محدوده در شهر و منطقه پرداخته شده است ، سپس کلیه اطلاعات مربوط به وضع موجود سه حوزه فراگیر، تاثیرپذیر و مستقیم در ابعاد عملکردی، کالبدی و فضایی بررسی شده است . در فصل دوم ذکری از تاریخچه محدوده و منطقه، سیر تغییرات کاربری و کالبدی آن به میان آمده است و در نهایت در فصل سوم نحوه مداخله در بافت با در نظر گرفتن عوامل موثر بر آن، مانند موقعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ترافیکی بافت محدوده، تحلیل منظر شهری آن و نتایج حاصل از انواع روش های دخالت در بافت های تاریخی مشخص شده است . در بخش سوم که تدوین اصول و مبانی طرح و برنامه نام گذاری شده است ، کلیه اطلاعات بدست آمده در بخش نخست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتیجه آن به صورت یک جمع بندی نهایی ارائه گردیده است . بینش و دیدگاه صحیح نسبت به سایت از یک طرف ، جمعع بندی پتانسیل های و ضعف ها، بررسی قابلیت ها و محدودیت ها از طرف دیگر در این بخش منجر به تعیین یک استراتژی جامع نگرانه در پروژه می شود، که در بخش پنجم و تحت عنوان تعیین اهداف و استراتژی های طرح ساماندهی ارائه می گردد. در بخش نهایی که مربوط به معرفی طرح و برنامه است ، می باید برای رسیدن به یک ساختار جامع نگرانه در پروژه، با توجه به سوابق، ارزش ها و پتانسیل های موجود در محدوده و با توجه به عناصر و عوامل موردنظر برای تامین حیات فعلی و آتی آن، طرحی پیشنهاد شود که فعالیت ، کالبد و فضا را در محدوده با هدف حفظ ادامه زندگی در این مرکز فعال شهری به گونه ای مطلوب ، ساماندهی و بهبود بخشد. طرح و اجرای ساماندهی چنین مراکزی در ادامه حیات و زندگی بافت قدیم شهری چون تهران از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

بافتهای سنتی ما روزگاری ماوا و محیطی امن، توام با آسایش و رفاه مردمی بودند که در آن سالیان متمادی زندگی کرده اند. این فضاها که در طول قرنها ساخته شده و شکل گرفته اند، بر اساس تشخیص و قضاوت و انتخاب اندیشمندانه آفریننده یا آفرینندگان آن متکی به ارزشها و شرایط متغیر جامعه انسانی آنروز بوجود آمده اند. در گذشته مقتضیات و روح حاکم بر زندگی ایرانیان (اعم از اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و مذهبی)، همان روحی بود که بر معماری آنان نیز حاکم بوده و هماهنگی کامل بین ساختار معماری و زیر بنای زندگی اجتماعی و اقتصادی خانوارها وجود داشت . در واقع دلچسب بودن فضاهای شهری و معماری در بافتهای کهن بواسطه شناخت دقیق نیازهای جمعی و پاسخگویی به آن بوده است . یعنی فضاها علاوه بر پاسخگویی به عملکرد مادی نیازهای روحی و روانی آن را نیز پاسخگو بود. محیطهای شکل گرفته قدیمی، انعکاسی از جامعه بوده و مفاهیمی همچون هویت ، وحدت ، خوانایی، هماهنگی، سازگاری و بسوی از مفاهیم دیگر را در خود جای داده بود. اما به تدریج و با نفوذ سبک معماری مدرن و در دوره انقطاع تاریخی، محله های انسجام و پیوستگی و هویت و شخصیت مستقل خود را از دست داده و مفهوم و ارزشهای محله بی اعتبار شده و بدنبال درک ناشیانه و برداشت سودجویانه از دیدگاه مدرنیسم و رواج روش بساز و بفروش در ساختمان سازی، بافت مسکونی از شکل محله ای با بافت فشرده و بسته با برخوردهای اجتماعی معدود به یک سیستم باز و قابل دسترسی با روابط اجتماعی پراکنده تبدیل شد. ساختن خانه های ردیفی بر روی قطعات کوچک و مساوی زمین، بصورت یک شکل و بدون در نظر گرفتن خصوصیات محلی و اقلیمی در شهرهای مختلف ، بافتهای مسکونی تقریبا یکنواختی را ایجاد کرده است . متاسفانه این روش با همه مشکلات شناخته شده ای که دارد هنوز هم ادامه دارد. حتی امروز که معماری و شهرسازی در جهان به سویی می رود که برخلاف ساده نگری، یکنواختی و هم سانی سبک بین اللملی، شرایط محیطی و خصوصیات منطقه ای و مفاهیم تاریخی و فرهنگی را مد نظر قرار می دهد [اشاره می شود به منشور -2000 متن منشور در بخش ضمائم آمده است .] ادامه تقلیدی سطحی و بی چون و چرا به هیچ وجه وجاهت علمی و فرهنگی ندارد. چرا که تاریخ و فرهنگ معماری و شهرسازی ما مطالب آموزنده و بسیار مهمی را برای گفتن و عرضه کردن داشته و دارد. دستیابی به یک شهرسازی با هویت به عنوان یک آرزوی مشترک گروهی را به بحث و مطالعه و تجربه و آزمون کشانده است و در این رابطه تحقیقاتی انجام شده و نظریاتی نیز ارائه گردیده است . علیرغم موج از خود بیگانگی که فرهنگ ما را فراگرفته هنوز چهره زیبای آن زنده است و تاثیر است که جمعی را به جهد و تلاش به قصد احیا و دمیدن روح آن به فضای امروز کشانده است . بحث هویت و ایجاد معماری و شهرسازی با هویت نیز از همین جا شروع می شود. جستجو برای معماری و شهرسازی با هویت ما را به پیوند با تاریخ برمی انگیزد که جستجوی هویت برای شهرسازی امروز همان جستجوی هویت برای فرهنگ امروز است . پیوند با گذشته به معنای تکرار صورتها و اشکال تاریخی و استفاده از پدیده های فضائی گذشته به عنوان یک مدل عینی نیست چون در این صورت منکر تحولات ، نوآوری و تاثیرشرایط زمان و مکان خواهیم شد. لکن باید در جستجوی راهی بود که بتوان فضاهائی را ایجاد نمود که مفاهیم و ارزشهای موجود بافتهای کهن بگونه ای برای شهرنشین امروزی تامین شود.

با توجه به تمام موضوعات مطالعه شده، مهمترین مشکل و عامل تنزل کیفیت زندگی در چهارصد دستگاه، بی توجهی به همبستگی اجتماعی است که در دوره ای از حیات این محله بصورت خودجوش بوجود آمده بود، می باشد. این همبستگی بوسیله یک عامل وحدت بخش ، یعنی زمین فوتبال ، کل هویت محله و اساس حسن تعلق به مکان را در ساکنین تشکیل داده بود که با از بین بردن آن عامل وحدت بخش ، همبستگی اجتماعی تضعیف گردید، ساکنین قدیمی نقل مکان کردند، خاطرات به نسل بعدی ساکن در محله انتقال پیدا نکرد، علاقه به کالبد محله و بناهای با ارزش آن کم شد و در نهایت تخریب های کالبدی و آسیبهای اجتماعی تشدید گردید. بنابراین بعنوان یک نتیجه گیری کلی می باید به عامل وحدت بخش در همبستگی اجتماعی و نیز حفظ ارزشهای موجود در محله پرداخته شود.

در این تحقیق صرفا در پی اثبات ادراک و فضا نیستیم، که این تخصص روانشناسان محیط و رفتارشناسان می باشد، بلکه استفاده کاربردی از نحوه ادراک فضا در ایجاد رابطه رفتاری با فضاˆفعالیت و دیگران مورد نظر میباشد. با توجه به اهمیت مطلب ادراک و ارتباط با فضا، همچنین وسعت مطالب آن، این مبحث در دفتری جداگانه تحت عنوان تئوری ارتباطات تدوین گشته است . عمده محمل این ارتباطات در این تحقیق، از محل اتصال فضای خصوصی (مسکن) به فضای نیمه خصوصی (بن بست) تا فضای عمومی از قبیل خیابان و میدان دیده شده است . که ضمن جمع و ارائه تعاریف مختلفی که از آنها وجود دارد، به صورت تفصیلی به خصوصیات و شاخه های اصلی آنها و چگونگی رابطه اجزاء آنها با یکدیگر و انسان می پردازد. به بیانی دیگر انواع فضاهای شهری از مقوله رابطه عملکردی، صوری و معنایی باانسان مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن به صورت احکامی که بایدها و نبایدهای طراحی را به طراح شهری می نمایاند ارائه شده است . باید متذکر شد که هدف این پروژه نمایاندن نقش طراح شهری به عنوان متخصصی که جمع ستانده های فوق را به مکان بدل میکند و تدوین مبادی طراحی است ، که برای طرح انواع مکانهای پیش گفته سندیت دارند. در این تحقیق از ارائه طرح و شکل مشخص فضایی پرهیز شده است . چرا که برای رسیدن به طرح در کنار اصول باید عوامل دیگری همجون انواع سوژه ها، جامعه و فرهنگ خاص آن، اقلیم و تکنولوژی و... مورد بررسی قرار گیرند و تاثیر هر کدام به تصویر کشیده شود و به بیانی دیگر ارائه طرح چون پیش فرض ها یا مصداق های ثابت موردی لازم دارد از عهده بررسی این پروژه خارج بوده است .

در نظامهای علمی مربوط به شهرسازی نگرش به شهر به عنوان عنصر زنده بارها از جانب اربابان نظر مطرح گردیده است و این دیدگاه برای دانشجویان شهرسازی دیدگاهی گوش آشناست . براستی در معادله تاریخ دارای چه نقشی است آیا این نوع بینش در رفتار شهرسازی نیز تجلی داشته است یا در قالب کلام باقی مانده و به عبارتی زیبا مبدل گردیده است . شهر را اگر بعنوان عنصر زنده و با حیات بپذیریم بایستی به یک بررسی رفتاری در رابطه با شهر بیاندیشیم که در ان همدلی با شهر برقرار باشد و رفتار شهرسازانه خویش را با پندار اندیشمندانه خود داوری نمائیم با نگاهی به تاریخ درمی یابیم هر زمان معمار و شهرساز فرصت گفتگوئی متقابل با شهر را یافته اند محصول فضائی مطلوب بود و زمانی که به شهر به مثابه یک مخاطب نگریسته شد محصول فضائی نامطلوب بوده است . بافت مرکزی شهر زنجان بیش از نیم دهه است که بر روی تخت درمان قرار گرفته و مورد اظهار نظرهای کارشناسان شهرسازی و معماری قرار دارد، در سال 64 مهندسین مشاور شارمند (مشاور طرح جامع و تفصیلی شهر) محدوده طرح مرکز شهر زنجان را مورد مطالعه و در وسعتی حدود ده هکتار پیش بینی ساماندهی را در حد مرحله صفر مطرح می نماید. سپس در سال 74 مطالعات امکان سنجی محدوده مرکزی شهر با الگوی طرح جامع به مهندس مشاور تجیر از سوی شهرداری زنجان واگذار و مهندس مشاور اقدام به تهیه مطالعات مربوط به امکان سنجی وارائه سه گزینه می نماید. در این اثنی محدوده فوق به لحاظ شرایط حساس مکانی از سوی دانشجویان مختلف نیز بعنوان پروژه مورد بررسی، که رساله مرکز تجاری، فرهنگی، گردشگری، توسط آقای محمدسعیدنمازی را میتوان نام برد. در هر سه مرحله فوق نگرش حاکم بر طرح با دید خاصی همراه بوده که در این گزارش سعی بر اینست که از دیدگاه دیگری مسئله بررسی و مداقه قرار گیرد. ذکر نام سبزه میدان، یکی از قدیمی ترین مکانهای شهر زنجان، همواره همراه با هزاران یاد و خاطره میباشد در صحبت از سبزه میدان، تک تک افراد از دریچه خاطرات و ذهنیات خاص خود به این میدان می نگرند، ذهنیاتی متفاوت که شاید قریب به یقین نیز نباشد، اما آنچه در تمام ذهنیات به صورت مشترک به چشم می آید، احساس تعلق خاطر و این همانی به این جمله قدیمی و جستجوی بخشی از خاطرات زندگی گذشته در این منطقه است . وجود جاذبه ای پنهان در این فضا، یادآور دوران گذشته یا به عبارتی دوران جوانی، صاحبان خاطره را بر آن تا حتی چشمان خود را بر روی تغییر و تحولات منطقه بسته و یا ناخودآگاه این تغییرات را انکار کنند.

رساله حاضر شامل سه فصل است.فصل اول مطالب حاصل از یک تحقیق کتابخانه ای است که موضوع اصلی آن رفتار است. این فصل با تعریف واژه رفتار آغاز می شود و سپس به عوامل موثر بر رفتار می پردازد و رفته رفته نقش محیط را از آن میان برجسته تر نموده و نهایتا داده های فضایی و معماری را بعنوان بخشی از محیط که توسط انسان ادراک می شود معرفی می نماید. سپس ازآنجا که هدف این پروژه طراحی یک مرکز محله بود در فصل دوم پس از اشاره به عوامل پیدایش محله های مسکونی و نقش اجتماعی آن، به تعریف مرکز محله در محله های قدیمی و سپس بطور خلاصه به رابطه بین الگوی معماری و الگوی رفتاری، تغییرات موجود در محله های امروزی، عدم انطباق فضاهای موجود با الگوهای رفتاری و عوارض ناشی از آن اشاره می شود. سپس نتایج حاصل از یک سری مشاهدات میدانی آورده شده. این مشاهدات به قصد مطالعه رفتارها در ظرف مورد نظر طراحی (مرکز محله) انجام شده است. بیش از 20 مرکز محله در نقاط مختلف شهر تهران انتخاب و بازبینی شده که از آن میان 10 مورد بطور خاص مورد مطالعه و برداشت قرار گرفته اند. ثمره این مطالعات تعدادی احکام رفتاری بود که در طراحی مورد استفاده قرار گرفته.فصل سوم معرفی سایت پروژه ((شهرک پردیسان)) قم می باشد که شامل ویژگیهای جغرافیایی و اقلیمی منطقه است که به استخراج احکام اقلیمی انجامیده. همچنین به نکات مورد نظر مشاور در طراحی کلی شهرک بطور اجمالی اشاره شده. در آخر محله مورد نظر معرفی گردید.

پیاده و سواره متاثر از حرکت یکدیگرند. هنگامی که پیاده و وسیله نقلیه موتوری بطور همزمان در یک سامانه حمل و نقل شهری قرار می گیرند، کنش و واکنش پیاده به سه حالت عمده بروز می کند:تاثیر پذیری وسیله نقلیه از پیاده، تاثیرپذیری پیاده از وسیله نقلیه و تاثیرپذیری پیاده از پیاده.