چکیده ندارد.

اصلاح ‏‎id‎‏ (اختلالات درونی مفصل گیجگاهی فکی) با وجود آنکه حدود 200 سال پیش در مورد مفصل زانو به کاربرده شده است اما استفاده از این اصطلاح در مورد مفصل ‏‎tmj‎‏ عمر چندانی ندارد (31) این اصطلاح به مواردی اطلاق می گردد که در وضعیت طبیعی و حرکات صاف و بدون خدشه مفصل تداخل ایجاد شده باشد (18)‏‎id‎‏ مفصل گیجگاهی فکی یکی از مهمترین دلایل دردهای مزمن ناحیه سر و صورت به شمار می رود. بیماران اغلب بواسطه مزمن شدن مشکل خود هزینه های گزافی را در طی درمانهای ناموفق قبلی خود متحمل می گردند و مشکلات زیادی بر اثر لاینحل ماندن بیماری آنها در زندگی عادی آنها بوجود می آید.جراح دهان و فک و صورت فردی است که تخصص درمان این گونه بمیاران را دارا می باشد و به همراه سایر متخصصین پزشک و دندانپزشک طرح درمانی صحیح این گونه بیماران را پی ریزی می نماید. درمان این بیماران به دو فاز غیرجراحی و جراحی تقسیم می گردد که در صفحات بعد به تفصیل در مورد آنها صحبت شده است.

اولین دستگاه لیزر که جزئی از طیف امواج الکترومغناطیسی است در سال 1960 توسط میمن براساس نظر آلبرت انیشتن ساخته شد. این دستگاه لیزر یاقوتی بود که براساس نشر برانگیخته تابش پایه گذار لیزرهای متعددی گردید که بعدها توسط محققین جراحی، ساخته شد. اساس تولید لیزر بر پدیده جذب یعنی افزایش سطح انرژی یک سیستم اتمی ثابت، در برخورد با یک فوتون یا الکترون و پدیده گسیل القایی یعنی خارج شدن یک فوتون از یک سیستم اتم پر انرژی و ایجاد سیستم ثابت، استوار است. ساخت لیزر تحول عظیمی در تکنولوژی و علم بوجود آورد و جانشین گردیدن این اشعه بجای توربین های دندانپزشکی و استفاده از آن جهت تراش دندان، اولین رویای دندانپزشکان برای حذف استرس و آرامش بیماران و راحتی اعمال دندانپزشکی بود ولی نتایج اولیه رضایت بخش نبوده و یا آنکه بیش از سه دهه از اختراع لیزر گذشته است هنوز اجازه کار با این اشعه بر روی انساج سخت از طرف مجامع بین المللی داده نشده است ولی تحقیقات کلینیکی بر روی حیوانات برای به انجام رساندن این ایده اولیه دندانپزشکان همچنان ادامه دارد.با وجود عدم موفقیت کاربرد لیزر در انساج سخت، استفاده از آن بجای چاقوی جراحی از همان ابتدای پیدایش، موفقیت آمیز بوده و سازمان ‏‎fda‎‏ نیز استفاده از لیزر را در بافت نرم، در سال 1990 مورد موافقیت قرار داد.لیزرها در پزشکی به دو دسته نرم و سخت تقسیم می شود که لیزرهای سخت را به عنوان ابزار جراحی و لیزرهای نرم را برای ایجاد تحریفات حیاتی و (اعمال فیزیوتواپی) مانند کاهش و حذف درد و تسریع ترمیم بکار می برند. از جمله موارد کاربرد لیزر در بافتهای نرم و جراحی دهان، حذف بافتهای هایپرپلاستیک، اکسیژن، ‏‎(exesion)‎‏ و انیسیژن ‏‎(insision)‎‏ ژنژ یوکتومی، ژفژیوپلاستی، جراحی تومورهای عروقی، ضایعات خوش خیم، ضایعات پیش بدخیم و بدخیم، می باشد.

اولین قدم در روند درمان یک بیماری یا یک ضایعه در یک بیمار تشخیص صحیح آن ضایعه می باشد. بنابراین تشخیص صحیح، مهمترین گام در طرح ریزی درمان و عملکرد موفق یک جراح می باشد. به لحاظ موقعیت و شرایط متفاوت ضایعات، هر بیماری به وسیله یک روش تشخیصی غالب مورد تشخیص و ارزیابی قرار می گیرد. گاهی یک ضایعه مانند افت نمای بالینی مشخصی دارد که تشخیص قطعی را می توان با توجه به آن نمای بالینی مشخص نمود. گاهی یافته های ساده و معمول و رایجی نظیر تورم یا درد یا تغییر رنگ یا... در ضایعه ای دیده می شود که نمای اختصاصی هیچ ضایعه ای نیست. در این صورت باید از روشهای تشخیصی دیگر استفاده نمود. از جمله اینکه در صورتیکه ضایعه تغییر پرتوشناختی خاصی ایجاد نموده باشد. می توان به عنوان گام بعدی پس از بررسی بالینی ضایعه، از بررسی های پرتوشناختی جهت تشخیص ضایعه کمک گرفت. گاهی یافته های پرتوشناختی خاصی در بیماریهای خاصی دیده می شود که در صورت مشاهده این نماهای خاص، مسلما تشخیص در همین مرحله بررسی مسجل می گردد. ولی بیماریهای زیادی نیز وجود دارند که با وجود ایجاد علایم پرتوشناختی، نماهای مشترکی دارند. مثلا دسته ای از بیماریها، نمای لوسنت (سیاه)، دسته ای مختلط، و دسته ای نمای اپک (سفید)، دارند. لوسنسی ها به دو دسته چند حفره ای و تک حفره ای تقسیم می شوند که گروهی از بیماریها در دسته اول و گروهی در دسته دوم قرار می گیرند. بنابراین در ضایعات مجبوریم قدم به مرحله حساستر و دقیقتری از تشخیص، یعنی بررسی بافت شناختی - آسیب شناختی، بگذاریم. بررسی بافت شناختی غالبا می تواند نوع ضایعه را با توجه به رفتار بالینی ونمای پرتوشناختی ضایعه مشخص کند. بنابراین در گروهی از بیماریها می توان از یک ویژگی خاص تشخیصی که در نمای بالینی یا بافت شناختی یا پرتوشناختی وجود دارد به تشخیص قطعی رسید و در گروهی از بیماریها جمع سه گروه اطلاعات تشخیصی ما را به تشخیص نهایی خواهد رساند. از سری مطالعات بافت شناختی - آسیب شناختی دو روش را می توان نام برد. تهیه اسمیراز ضایعه ‏‎(smear cytology)‎‏ و یا تهیه مقطع بافتی از ضایعه و بررسی کل مجموعه بافت بوسیله ‏‎biopsy‎‏، پس از بیان روشهای تشخیصی فوق، باید گفته شود که در بررسی هر بیماری انتخاب بهترین روش تشخیص هم مهم می باشد. بهترین روش تشخیص روشی است که علاوه بر وارد آوردن کمترین آسیب و زیان اقتصادی به بیمار، دارای کارایی تشخیصی معتبری هم برای جراح باشد.در این بررسی، توانایی روش ‏‎(fine needle aspiration biopsy) fnab‎‏ در تشخیص ژانت سل گرانولوم مرکزی ‏‎(cgcg)‎‏ مورد بررسی قرار می گیرد و در حاشیه هم توانایی تشخیص سایر ضایعات از طریق ‏‎fnab‎‏ بصورت ‏‎blind‎‏- البته نه بصورت جامع و کامل و دسته بندی شده- مورد بررسی قرار خواهد گرفت.