نام پژوهشگر: زهره حیدریان

جداسازی و آنالیز ناحیه ی راه انداز (پروموتر) ژن rmtatp6 زیر واحدkd 6 پمپ atpase میتوکندریایی درگیر در مقاومت به تنش و بهینه سازی انتقال ژن از طریق آگروباکتریوم رایزوجنسیس با حذف مرحله کشت بافت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - پژوهشکده بیوتکنولوژی 1390
  کیمیا کجباف   اسماعیل ابراهیمی

تنش یا استرس به دو دسته تنش های زنده و غیرزنده تقسیم می شود که رشد گیاهان و محصولاتشان را به صورت منفی تحت تاثیر قرار می دهد. شوری خاک از مهم‏ترین تنش‏های غیر زیستی در کشاورزی به شمار می‏رود که مدت‏ها پیش از حضور بشر‏ و کشاورزی وجود داشته است. یکی از عواملی که موجب بحران در این زمینه شده است، آبیاری زمین‏های کشاورزی است. ژن rmtatp6 ،زیرواحد 6 کیلو دالتونی mitochondrial atp synthase f1-f0 را در برنج کد می کنند و پروتئین آن در قسمت کوچک (f0) این آنزیم قرار می گیرد. مطالعات نشان دادند که بیان این ژن نقش مهمی در تحمل به استرس های محیطی دارد. سیگنال ها از طریق مسیر های انتقال پیام میتوانند فعالیت عوامل رونویسی (transcription factors, tfs) را تنظیم کنند . tf های فعال شده میتوانند بیان بسیاری از ژن های هدف را برای تولید پروتئین مناسب تنظیم کنند. در این راستا با افزایش abaدر تنش یونی، نرخ مصرف atp در سلول افزایش می یابد بنابراین ژن های موثر در تولید atp همچون atp6 که دارای عناصر پاسخ دهنده به aba هستند نیز القا خواهند شد. با وجود نقش کلیدی توالی های غیر کد کننده در تنظیم بیان ژن ها و به دلیل حضور transcription factor binding site-tfbs های پاسخ دهنده به عوامل تنش زا بر روی پروموتر این ژن در این پژوهش سعی برشناسایی و جداسازی پروموتر ژن rmtatp6 شد. همچنین در این پژوهش متوجه شدیم که پروموتر یک ناحیه بسیار متغیر از ژنوم است که در ارقام مختلف از یک گونه نیز تغییراتی در آن مشاهده می شود. مطالعات بیوانفورماتیکی و آزمایشگاهی نشان داد که این پروموتر یک ناحیه تنظیمی القا پذیر بوده و حاوی عناصر تنظیمی مانند abre ، myc و myb میباشد و میتواند برای مطالعات بعدی جهت کنترل بیان ژن به کار رود.

بررسی میزان بیان ژن کد کننده tamyb related 1-3 در گندم زراعی تحت تنش خشکی ، شوری و تیمار اسید آبسزیک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - پژوهشکده بیوتکنولوژی 1390
  مریم حسین یار   علی نیازی

رشد گیاه به میزان قابل توجهی تحت تاثیر تنش های محیطی قرار می گیرد. بروز پاسخ های گیاه جهت سازش با شرایط جدید همراه با تغییر الگوی بیانی برخی از ژن های عملکردی و تنظیمی می باشد. سوپرخانواده myb یکی از بزرگترین خانواده های عوامل رونویسی است و به سه زیرخانواده 3r وr2r3 ،(myb related) myb1r تقسیم می شود. در این تحقیق، بیان یک ژن از خانواده myb1r، با توالی cdnaمشخص با نام tamyb related 1-3 به طول bp1359، پس از آنالیز توالی، تحت تیمار خشکی، شوری و اسید آبسزیک مورد بررسی قرار گرفت. تحت تنش خشکی،بیان ta myb 1-3 در دو رقم مقاوم کویر و حساس شیراز، وابسته به ژنوتیپ بوده به گونه ای که در رقم کویر بیان ژن ،تحت تنش، در طولانی مدت افزایش یافت. در حالیکه در رقم شیراز افزایش بیان در گیاه کنترل و کاهش بیان در گیاه تیمار شده مشاهده گردید که احتمالا نشاندهنده نقش عملکردی ta myb 1-3 در رقم شیراز است. در تنش شوری، بیان ta myb 1-3 در رقم حساس الموت نسبت به گیاهان مقاوم ماهوتی و آجیلوپس بیشتر بود و در هر دو تیمار کوتاه و بلند مدت افزایش نشان داد اما در گیاهان مقاوم افزایش بیان در دراز مدت مشاهده گردید و در مقایسه با تیمار aba که در 6 ساعت پس از شروع تیمار، در رقم مقاوم ماهوتی افزایش بیان ژن اتفاق افتاد، می توان احتمال داد که ta myb1-3 جهت مقابله با تنش اسمزی که در ساعات اولیه تنش شوری رخ می دهد، وابسته به aba و در بلند مدت، در رویارویی با تنش یونی ، مستقل عمل می کند

جداسازی باکتری های موثر در زیست پالایی آلودگی های نفتی برای پاکسازی زمین های کشاورزی آلوده به نفت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - پژوهشکده بیوتکنولوژی 1390
  گل آفرین قریشی   عباس عالم زاده

این پژوهش به منظور جداسازی باکتری های موثر در زیست پالایی آلودگی های نفتی، برای پاکسازی زمین های کشاورزی آلوده به نفت صورت گرفته است. به همین منظور، از یک نمونه نفت سفید، 3 نمونه خاک آلوده به نفت خام، گازوئیل یا نفت کوره و 2 نمونه خاک اطراف پالایشگاه شیراز که آلودگی ظاهری در آن وجود نداشت جهت جداسازی باکتری های تجزیه کننده نفت استفاده شد. از این نمونه ها 138 کلونی باکتری جداسازی شد که30 کلونی از میان آنها انتخاب شده و در محیط حداقل m9 و ssm که به ترتیب منبع کربن، منبع گوگرد یا منبع نیتروژن حذف و نفت سفید جایگزین آن شده بود رشد داده شدند. در کنار آن کلونی های جدا شده در محیط های m9 و ssm کامل به عنوان شاهد مثبت و محیطm9 و ssm که منبع کربن، گوگرد یا نیتروژن از آن حذف شد و نفت سفید نیز اضافه نشده بود به عنوان شاهد منفی کشت شدند. پس از بررسی آماری و مقایسه میانگین میزان رشد باکتری ها در محیط های ذکر شده، مشخص شد که کلونی های جداسازی شده از نفت سفید، نفت خام و خاک اطراف پالایشگاه از منطقه 1، بیشترین رشد و کلونی هایی که از خاک آلوده به نفت کوره و گازوئیل جداسازی شده بودند کمترین رشد را داشتند. در مجموع کلونی si2، c4 و k2 مناسب ترین کلونی ها برای زیست پالایی معرفی شدند که هر سه باکتری های گرم منفی و بی هوازی اختیاری هستند. نفت سفیدی که 6 روز با کلونی c4 در محیط ssm بدون منبع کربن قرار گرفته بود، با کروماتوگرافی گازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و پس از مقایسه با شاهد مشخص شد که بیش از 40 درصد از نفت سفید را تجزیه کرده است.

جداسازی و بررسی بیان یکی از ژن های متعلق به خانواده ی myb transcription factor در تنش خشکی و تیمار آبسیزیک اسید در دو رقم گندم زراعی کویر و شیراز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - پژوهشکده بیوتکنولوژی 1391
  امیر رحمانی   زهره حیدریان

خانواده ی ژنی myb یکی از بزرگترین خانواده های عوامل رونویسی بوده که بر اساس تکرارهای متصل شونده به dna به چهار زیرکلاس myb1r، myb2r، myb3r و myb4r تقسیم می شوند. هدف از این پژوهش جداسازی ژن فرضی ptta0740 از زیرکلاس myb1r در گندم نان و بررسی تغییرات بیان آن در تنش خشکی و تیمار با هورمون گیاهی آبسیزیک اسید (aba)، در ارقام متحمل کویر و حساس شیراز است. نتایج نشان داد که ژن ptta0740 در ژنوم گندم دارای دو نسخه بوده که هر دو شامل چهار اگزون و سه اینترون می باشند. تفاوت این دو نسخه تنها در اندازه و ترادف اینترونی بوده، در حالی که حاوی اگزون های کاملا مشابه بودند. بیان ژن مورد نظر در تنش خشکی در هر دو رقم افزایش نشان داد، که این افزایش بیان در رقم حساس به خشکی شیراز شدت بیشتری داشت. بیان ژن ptta0740 در تیمار aba در هر دو رقم کاهش نشان داد، این کاهش بیان در رقم متحمل کویر شدت بیشتری داشت. با بررسی عملکرد ارتولوگ های این ژن در گیاه آرابیدوپسیس و نحوه ی بیان متفاوت ptta0740 در تنش خشکی و تیمار باaba دو احتمال برای عملکرد آن قابل تصور است. ژن مورد نظر یا در مسیر بیوسنتز aba دخیل بوده و یا القا کننده ی تحمل به تنش خشکی از طریق دخالت در مسیر بیوسنتز سوبرین (بافت چوب پنبه ای) می باشد.

جمع آوری و تعیین تنوع ژنتیکی گیاه سالیکورنیا با استفاده از نشانگر مولکولی ای.اف.ال.پی (aflp)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1391
  علی محمدی   زهره حیدریان

سالیکورنیا گیاهی است شور پسند و خودرو که به دلیل خصوصیات منحصر به فردی چون مقاومت زیاد نسبت به شوری و استفاده از آب شور برای آبیاری به عنوان گیاهی استراتژیک در کشورهای مختلف جهان مطرح گردیده است. گیاه مزبور دارای مصارف خوراکی، دارویی و صنعتی می باشد. خصوصیات گیاه از جمله میزان روغن و پروتئین آن تحت تاثیر شرایط محیطی و نوع گونه تغییر می کند، و تشخیص دقیق گونه با توجه به خصوصیات مورفولوژیکی ساده نیست. پیدا نمودن مارکر مولکولی که با میزان بالای تولید چربی ارتباط داشته باشد می تواند در استفاده بهینه از گیاه مذبور موثر باشد. شناسایی گونه های ایران با استفاده از مارکر مولکولی aflp مشخص کرد که بر خلاف تشخیص اولیه در کتاب فلور ایران، که گونه سالیکورنیا ایران را گونه یوروپیا معرفی کرده بود، گونه های ایران از لحاظ ژنتیکی قرابت پایینی با گونه یوروپیا داشته و کاملا از آن مجزا گردیده اند. در بین گونه هایی که از لحاظ مورفولو ژیکی به عنوان گونه ایرانیکا شناسایی گردیده اند شکاف ژنتیکی ایجاد گردیده که هنوز از لحاظ مورفولوژیکی به عنوان دو گونه یا زیر گونه مجزا تقسیم نگردیده ولی از لحاظ ژنوتیپی دارای تفاوت های بارزی هستند. کلمات کلیدی: سالیکورنیا، aflp، مارکر مولکولی، طبقه بندی

بررسی برخی عوامل موثر بر رویان زایی بدنی در سویا (.glycine max l) با استفاده از روشهای آزمایشگاهی و بیوانفورماتیکی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1390
  رفیعه کشفی   اسماعیل ابراهیمی

رویان زایی بدنی، یک شکل غیرجنسی از تکثیر گیاهان در طبیعت است که خیلی از موارد باززایی جنسی را تقلید می کند. در این تحقیق کشت بافت سویا glycine max و رقم ویلیامز انجام شد. بهترین نتیجه برای القای رویان بدنی سطح 5 میلی گرم در لیتر هورمون 2,4-d و پس از آن 25 میلی-گرم در لیتر 2,4-d مشاهده شد، این نتیجه به همراه ریزنمونه کوتیلدون نابالغ و از سطح آداکسیال و اندازه بذر 4-3 میلی متر حاصل شد. علاوه بر این قطعه ای از توالی ژن monopteros (mp) که در آرابیدوپسیس وجود دارد و در سویا ناشناخته بود از رقم ویلیامز جداسازی و توالی یابی شد. در قسمت آنالیزهای بیوانفورماتیکی برای اولین بار از تحلیل پروموتر برای فهم کاربرد ناشناخته monopteros استفاده شد. تعداد رایجی از سیس المنت های تنظیمی جیبرلین و skn-1_motif نتایج ما را در مورد دخیل بودنِ این عامل رونویسی در فاز دوم رویان زایی بدنی تائید می کند، به این دلیل که افزایش در سطح جیبرلین باعث شروع این مرحله می شود. در نتیجه، آنالیز پروموتر عوامل رونویسی حیاتی در رویان زایی بدنی و کشف المنت های پاسخگوی هورمونیِ فعال روی نواحی پروموتر از این ژن ها، شاهدی ارزشمند را برای پیشرفت کشت بافت گیاه ارائه می کند. همچنین آنالیز دمین های این ژن توالی یابی شده در سویا با دمین های موجود در آرابیدوپسیس به همراه ترسیم درخت فیلوژنی نشاندهنده ی شباهت بالای توالی جدید در سویا با دمین سوم یعنی aux-iaa در آرابیدوپسیس بود. برای درک بهتر روابط میان این عامل رونویسی و دیگر عوامل رونویسی ترسیم شبکه ppi و نرم افزار pathway studio برای ساخت، به تصویر کشیدن و آنالیز مسیرهای بیولوژیکی مورد استفاده قرار گرفت. پیچیده-ترین شبکه را روش سوم ایجاد کرد که نشان دهنده اثرات (تنظیم، بیان و اتصال) گسترده میان monopteros/iaa24 و دیگر فرآیندهای سلولی بود. اثرات تنظیم کننده گی این عامل رونویسی روی نمو ریشه، الگوی گل دادن، نمو پروکامبیوم، نمو رویانی، آغازه مریستم، گل دهی، نمو گیاه، تمایز، نمو مریستم و روزت دیده شد.

فیزیولوژی تولید آنزیم های خارج سلولی آلفاآمیلاز و پروتئاز توسط جنس سودوموناس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1391
  لیلا شکرفروش   محمد جواهری

آنزیم های آمیلاز و پروتئاز در همه موجودات زنده وجود دارند و برای رشد و تمایز سلول ها ضروری می باشند. آنزیم های خارج سلولی دارای کاربردهای متعدد و با ارزشی در بخش های صنعتی مختلفی هستند. اگرچه منابع باکتریایی زیادی برای تولید آمیلاز و پروتئاز وجود دارد، اما تعداد بسیار کمی به عنوان تولید کننده های تجاری تشخیص داده شده است. جدایه های باکتریایی از منابع مختلف به منظور بررسی فعالیت آنزیم های خارج سلولی مانند آمیلاز و پروتئاز جداسازی گردید. بیشتر جدایه های باکتریایی قادر به تولید آنزیم آمیلاز و پروتئاز بودند. بهترین دما برای تولید آنزیم آمیلاز توسط جدایه های bacillus sp. دمای ??-?? درجه سانتی گراد تعیین گردید. بهترین ph برای تولید آنزیم آمیلاز توسط bacillus sp. جدایه wf برابر با ? بود. جدایه های bacillus sp. بیش از بقیه جدایه ها قادر به تولید آنزیم پروتئاز بودند. در این بین جدایه 1s2 باکتری bacillus sp. بیشتر از بقیه جدایه ها قادر به تولید آنزیم پروتئاز بود. همچنین نتایج نشان داد که جدایه های bacillus sp. به عنوان یک تولیدکننده خوب آنزیم های خارج سلولی نظیر آمیلاز در دمای بالا می باشند که نشان دهنده این است که این آنزیم یک آنزیم مقاوم به حرارت می باشد.

تحلیل بیان ژن های فعال شده توسط baba در گیاه گوجه فرنگی در پاسخ به تنش های زیستی و غیرزیستی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1391
  هاجر پورابطحی   زهره حیدریان

تحلیل بیان ژن های فعال شده توسط baba در گیاه گوجه فرنگی در پاسخ به تنش های زیستی و غیرزیستی pr1به عنوان یک نشانگر در مسیر سیگنالینگ سالیسیلیک اسید (sa)، nced در بیوسنتز آبسیزیک اسید (aba) و spr2 در مسیر سنتز جاسمونیک اسید (ja)ژن هایی هستند که تغییر بیان آنها به عنوان نشانگری برای دخیل بودن هورمون های aba، ja و sa در تیمار خاص و یا مقابله با تنش در گیاهان مطرح است. میزان بیان هر سه ژن هنگام آلودگی با باکتری pseudomonas syringae pv. syringa افزایش نشان داد. اثر پیش تیمار گیاهان غیر آلوده به باکتری با بتا آمینو بوتیریک اسید (baba) در ژن pr1 مشابه گیاهان آلوده بدون پیش تیمار و در دو ژن nced وspr2 ، هم میزان گیاهان کنترل بود. اما پیش تیمار گیاهان آلوده به باکتری با بتا آمینو بوتیریک اسید (baba) پیش از آلودگی، سبب افزایش معنی دار در بیان ژن های nced ،spr2 و pr1 نسبت به شرایط عدم پیش تیمار گردید. این نتایج نشانگر نقش القایی مقاومت بابا در برابر باکتری pseudomonas syringae pv. syringa در گیاه گوجه فرنگی، و ایجاد مقاومت در گیاه از طریق تداخل عمل هر سه هورمون aba، ja و sa است. پیش تیمار گیاهان با baba در تنش خشکی سبب کاهش بیان ژن دخیل در سیگنالینگ سالیسیلیک اسید و افزایش بیان ژن دخیل در بیوسنتز هورمون جاسمونیک اسید در مقایسه با گیاهان تنش دیده شد. این در حالی است که میزان بیان ژن پیش ساز آبسیزیک اسید را در مقایسه با گیاهان تنش دیده تغییری نشان نداد. از آنجایی که تغییر و افزایش میزان هورمون aba در روزهای اولیه تنش خشکی دیده شده، به نظر می رسد که ایجاد مقاومت بر علیه تنش خشکی در گیاه گوجه فرنگی، حاصل تداخل عمل هورمون جاسمونیک اسید و آبسیزیک اسید است.

بررسی هیستوپاتولوژی و کلنیزاسیون بیماری عامل شانکر مرکبات در گیاهان لیمو ترش و آرابیدوپسیس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1392
  محسن میری   محمد جواهری

شانکر باکتریایی مرکبات با عامل xanthomonas citri subsp. citri (xcc) یکی از مهم ترین بیماری های مرکبات است. رشد دو جدایه ایرانی باکتری عامل شانکر مرکبات (306-xcc و 86-xcc) در سه گیاه لیموترش (citrus aurantifolia)، گریپ فروت (citrus paradisi) و پرتقال (citrus sinensis) در زمان های مختلف پس از مایه زنی مورد بررسی قرار گرفت. برای مایه زنی از سه روش سوزن زنی برگ و سپس قطره گذاری سوسپانسیون باکتری عامل بیماری، تزریق سوسپانسیون بیمارگر به اپیدرم زیرین برگ و آزمون برگ بریده استفاده شد. به منظور مشاهده تغییرات بافتی در لیموترش آلوده، مقطع گیری عرضی از بافت برگ در محل علائم با تیغ سترون انجام شد. برای بررسی رشد باکتری در گیاه مدل آرابیدوپسیس به عنوان یک غیر میزبان نیز مایه زنی به روش اسپری بافت گیاهی انجام شد. هر سه روش مایه زنی جهت اثبات بیماریزایی موفق بودند اما موثرترین روش که منجر به تولید علایم مشخصه بیماری گردید و به خوبی الگوی رشدی جدایه های باکتری را نشان داد، سوزن زنی برگ و قطره گذاری سوسپانسیون باکتری عامل بیماری در میزبان بود. پس از مایه زنی، جمعیت دو جدایه باکتری xcc در لیموترش مرتباً افزایش پیدا کرد و 28 روز پس از مایه زنی به بیشترین میزان خود رسید. علائم ایجاد شده توسط دوجدایه xcc در لیموترش متفاوت بود. جدایه 306 علائم مشخص شانکر شامل هایپرتروفی و هایپرپلازی را در بافت برگ ایجاد کرد ولی جدایه 86 فقط هایپرپلازی را در بافت برگ ایجاد نمود. الگوی رشد جمعیت و همچنین کاهش معنی دار تعداد سلول های باکتری در دو گیاه پرتقال و گریپ فروت نوعی واکنش مقاومت یا تحمل تلقی شد. جدایه های 306-xcc و 86-xcc در گریپ فروت هیچ گونه علائمی مبنی بر بیماری زایی در این گیاه ایجاد نکردند. علائم تولیدی توسط جدایه 306 در پرتقال به صورت قرمز و قهوه ای شدن محل مایه زنی همراه با هاله کلروتیک و در سطح پشتی به صورت آبسوختگی محل سوزن ظاهر شد، اما جدایه 86 هیچ گونه علائمی در پرتقال ایجاد نکرد. نتایج مربوط به هیستوپاتولوژی در لیموترش نیز هایپرپلازی و هایپرتروفی بافت مزوفیل و همچنین پاره شدن اپیدرم برگ گیاه لیموترش را نشان داد. جمعیت جدایه های باکتری xcc در آرابیدوپسیس طی روزهای پس از مایه زنی تغییری را نشان نداد. گیاه آرابیدوپسیس به عنوان غیر میزبان و همچنین مدلی مناسب برای برهمکنش بین بیمارگر و گیاه تلقی شد.

گیاه پالایی خاک آلوده به نفت توسط گیاه سالیکورنیا و بررسی بیان ژن psy دخیل در سم زدایی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1392
  طیبه عبداله زاده   علی نیازی

ترکیبات نفتی از جمله مهم ترین آلاینده های آلی زیست محیطی هستند. تکنولوژی نوظهور گیاه پالایی یک روش مبتکرانه جهت استفاده از گیاهان برای کاهش بسیاری از آلودگی های آلی و غیرآلی است. گیاه سالیکورنیا (salicornia iranica & salicornia persica) به علت ویژگی های منحصر به فرد خود توانسته است سطوح تنش نفتی را تا 2% تحمل نماید. به منظور بررسی اثر کوتاه مدت تنش بر روی بیان ژن psy در سالیکورنیا ایرانیکا به محیط کشت گیاهان 100 روزه به میزان 0/2% و 2% نفت اضافه شده و نمونه گیری در زمان های0و1و10 ساعت پس از اضافه شدن نفت صورت گرفت. از گیاهان 100 روزه ای که از ابتدا در خاک آلوده با 0/2% و 2% نفت رشد کرده بودند به عنوان تنش بلند مدت نمونه برداری شد. بررسی بیان این ژن به وسیله روش real-time pcrصورت گرفت. همچنین مقدار کلروفیل، پرولین و کارتنوئید اندازه گیری شد. این گیاه توانست با عمل گیاه پالایی میزان هیدروکربن (tph) خاک را در سطح 0/2% به میزان 30-40% و در سطح 2% به میزان 60% کاهش دهد و به عنوان پالاینده خاک عمل کند. بررسی بیان ژن psy پاسخ دهی این ژن در سطوح پایین تنش نفت (0/2%) را نشان داد. میزان کلروفیل a و کلروفیل کل در هر دو سطح تنش کاهش یافت، در حالی که کلروفیل b تنها در سطح 2% نفت کاهش نشان داد. همچنین میزان پرولین طی تنش نفت افزایش یافت. میزان کارتنوئید روندی مشابه با بیان ژن psy داشت و در سطح0/2% افزایش نشان داد. با توجه به این نتایج و وجود موتیف های پاسخ دهنده به aba در پروموتر این ژن، می توان گفت این مکانیسم در ایجاد تحمل در گیاه در سطوح پایین موثر بوده است.

گیاه پالایی خاک آلوده به فلزات سنگین نیکل و سرب توسط گیاه سالیکورنیا ایرانیکا: نقش احتمالی گلوتاتیون-اس- ترانسفراز در گیاهان مقاوم به سرب و نیکل
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - پژوهشکده بیوتکنولوژی 1393
  الینا کاویانی   علی نیازی

آنزیم¬های گلوتاتیون-اس- ترانسفراز در درک و پاسخ گیاه به استرس¬های محیطی به خوبی ایفای نقش می¬کنند. در این پژوهش تغییرات بیان ژن gst در گیاه salicornia iranica با استفاده از آزمون real-time pcr در حضور غلظت¬های مختلف فلزات سرب و نیکل مورد بررسی قرار گرفت. افزایش بیان این ژن در غلظت های 100 میلی گرم بر کیلوگرم تیمار سرب و 50 و 500 میلی گرم بر کیلوگرم تیمار نیکل مشاهده گردید. تنها سطح 1000 میلی گرم بر کیلوگرم سرب تغییری را در بیان ژن ایجاد نکرد. میزان سرب و نیکل در اندام هوایی گیاه با افزایش غلظت افزایش نشان داد که نشان دهنده ی توانایی جذب فعال این دو عناصر توسط گیاه بود. بررسی اثر این دو فلز بر پارامترهای رشدی گیاه نشان داد که تنها میزان 500 میلی گرم بر کیلوگرم نیکل، سبب کاهش رشد معنی دار در وزن خشک ریشه و طول ساقه شد و گیاه در سایر غلظت ها به طور کامل در برابر تنش از خود مقاومت نشان داده است. در هر دو تنش با افزایش غلظت آلاینده، میزان پرولین آزاد افزایش و میزان رنگیزه¬های گیاه (کلروفیل a، b و کاروتنوئید) کاهش یافت، هر چند این کاهش به میزانی نبود که سبب بروز علایم نکروز در گیاه گردد. طبق نتایج این پژوهش s. iranica گیاهی بردبار به فلزات سنگین نیکل و سرب بوده و از آن می¬توان برای گیاه پالایی خاک¬های آلوده به سرب و نیکل استفاده کرد. به نظر می¬رسد در این واکنش آنزیم گلوتاتیون- اس- ترانسفراز دخیل در سم زدایی و کاهش اثرات مخرب این فلزات بر گیاه و افزایش تحمل گیاه به فلزات نیکل و سرب نقش داشته باشد.

بررسی بیان ژن فیتون سنتاز و پتانسیل آنتی اکسیدانی سالیکورنیا در تنش شوری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - پژوهشکده بیوتکنولوژی 1392
  ندا پورداد   زهره حیدریان

سالیکورنیا ایرانیکا چند خواص با ارزش دارویی و بیولوژیکی دارد. با توجه به خواص شورپسندی، بهترین شرایط رشد برای این گیاه ، شوری 20 دسی زیمنس بر متر بود. اثر شوری¬های مختلف بر پارامترهای فیزیولوژیکی، بیان mrna psy، فعالیت آنتی¬اکسیدانی وآنتی باکتریایی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گیاهان رشد یافته در 20 دسی¬زیمنس¬بر¬متر، بالاترین سطح از کلروفیل نشان دادند. آنالیز real –time pcr نشان داد که گیاهان رشد یافته در 20 دسی¬زیمنس¬بر¬متر بیشترین میزان بیان mrna مربوط به psy ( 6/11 برابر گیاه شاهد) نشان دادند. با توجه به نتایج سالیکورنیا رشد یافته در شوری40 دسی زیمنس بر متر فعالیت آنتی اکسیدانی بسیار عالی نشان داد. بررسی اثرآنتی باکتریایی عصاره متانولی سالیکورنیا ایرانیکا مهار رشد باسیلوس سوبتیلیس و استافیلوکوکوس اورئوس در 500 میلی گرم / میلی لیتر و مهار رشد سالمونلا تیفی و اشرشیاکلی در غلظت 750 میلی گرم / میلی لیتر بود.

جمع آوری و تعیین تنوع ژنتیکی گیاه سالیکورنیا بر اساس نشانگر ملکول رپید ‏‎rapd‎‏
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1362
  زهره حیدریان   حسن محبت کار

سالیکورنیا گیاهی است شورپسند و خودرو که به دیل خصوصیات منحصر به فردی چون مقاومت زیاد نست به شوری و استفاده از آب شور برای آبیاری، مصارف خوراکی ، دارویی و صنعتی به عنوان گیاهی استراتژیک در کشورهایی چون آمریکا ، عربستان سعودی و مکزیک درآمده است. با وجود اینکه ایران یکی از موطن های اصلی این گیاه با پراکنش بالا می باشد مطالعات انجام شده در این باره در کشور ما بسیار محدود می باشد در تحقیق حاضر مجموعها 36 فرد که از نقاط مختلف ایران جمع آوری گشته بود مورد بررسی قرار گرفت 17 آغازگر با گیاه مزبور تولید باند نمودند که از میان آنها پنج آغازگر تولید باندهای اختلاف بیشتری کردند انتخاب شد. در حالی که بر اساس مطالعات سیستماتیکی دانشمندان این رشته معتقد به وجود دو گونه از این گیاه در ایران هستند گروه بندی خوشه ای بر اساس باندهای حاصل از تکثیر دی ان آ به روش ‏‎upgma‎‏ با استفاده از ضریب شباهت ژاکارد افراد حاصل را به هفت گروه طبقه بندی نمود. نتایج پژوهش نشان داد تنوع ژنتیکی بین سالیکورنیا های ایران بسیار زیاد بوده و ایران حاوی گنجینه ارزشمندی برای مطالعات فیزیولوژیکی و ژنتیکی آن محسوب می گردد. مطالعات عمیق تر روی این گیاه به گونه هایی زراعی از این گیاه را باهدف استفاده در صنعت تامین می کند.