چکیده: گشنیز با نام علمی (coriandrum sativum l.) یک گیاه علفی یک ساله متعلق به خانواده ی چترسانان است که به خاطر میوه و برگ های معطرش پرورش داده می شود و بومی نواحی شرق مدیترانه و جنوب اروپا می باشد. گشنیز هزاران سال به عنوان دارو استفاده می شده است و دارای لیست طولانی ازخواص دارویی است، آن یکی از قدیمی ترین محصولات ادویه ای در جهان است. با این وجود کاربرد نشانگرهای مولکولی در گشنیز نسبت به دیگر محصولات سبزی تا حد زیادی عقب افتاده است. در این مطالعه نشانگر srap برای ارزیابی تنوع ژنتیک در یک مجموعه از 10 توده ی گشنیز از ایران به کار رفت. 8 ترکیب آغاز گر srap، 95 باند تکثیر شده ی قابل امتیازدهی در محدوده ی 75 تا 800 جفت باز تولید نمودند که در این میان 8 باند (42/8 درصد) یک شکل بودند و 87 باند (57/91 درصد) چندشکل بودند. میانگین تعداد باندهای تکثیر شده و باندهای چندشکل به ازای هر ترکیب آغازگر به ترتیب 87/11 و 87/10 بود. بیشترین و کمترین تعداد باند های چندشکل تشکیل شده به ترتیب 22 (em4 , me1) و 8 (me2, em4) و (me4, em3) بود. میانگین محتوای اطلاعات چند شکل (pic) 34/0 بود. یک ماتریس عدم تشابه با استفاده از داده های srap مبتنی بر ضریب دایس ایجاد شد. تشابهات ژنتیک میان همه ی توده ها از 829/0 تا 955/0 متغییر بود و میانگین تشابه به دست آمده 892/0بود. بیشترین تشابه بین توده های کرج و ورامین و کمترین تشابه بین توده های ورامین و صحنه کرمانشاه بود. سپس ماتریس عدم تشابه برای ایجاد یک دندروگرام با استفاده از آنالیز خوشه ای neighbor- joining استفاده شد تا روابط ژنتیک میان توده های مورد مطالعه را نشان دهد. ضریب کوفنتیک بین تشابهات درخت و ماتریس عدم تشابه 0001/0, p < 93/0 r= بود. در دندروگرام neighbor- joining مبتنی بر ضریب دایس توده های گشنیز به 2 گروه اصلی خوشه بندی شدند. در نهایت نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تنوع ژنتیک زیادی میان توده های جمع آوری شده از چند منطقه ی ایران وجود دارد و این مطالعه سودمندی نشانگر srap را در تعیین تنوع ژنتیک بین توده های گشنیز نشان داد. واژه های کلیدی: گشنیز- تنوع ژنتیک- srap

برهم کنش تیروزین (tyr) با dna دو رشته ای با روش های ولتامتری چرخه ای در سطح mwcnt-dna-gce و swcnt-dna-gce، اسپکتروسکوپی نشر فلورسانس و اسپکتروسکوپی uv-vis مورد مطالعه قرار گرفت. حضور dna موجب کاهش جریان و یک جا به جایی مثبت در پتانسیل پیک اکسیداسیون tyr می شود که نشان دهندهی برهم کنش جایگیری بین لایه ای است. ثابت سرعت هتروژن (ks) و ضریب انتقال الکترون (?) برای tyr آزاد و پیوند شده به dna محاسبه شدند. داده های اسپکتروسکوپی uv ثابت کرده اند که برهم کنش میان tyr و dna از نوع جایگیری بین لایه ای است. افزایش dnaباعث خاموشی نشر فلورسانس tyr در nm 303 در بافر برایتون-رابینسون (m 04/0، 7=ph)، می شود. مکانیسم خاموشی فلورسانس، خاموشی استاتیک بود و با به کارگیری نمودار استرن-والمر، ثابت اتصال و تعداد مکان اتصال محاسبه شدند. منحنی کالیبراسیون بین f0/f و غلظت dna در دو گسترهی دینامیک 20-1 و mg l-1100-30 با حد تشخیص mg l-1 72/0 به دست آمد. این روش به طور موفقیت آمیزی برای آنالیز dna در نمونهی سرم مورد استفاده قرار گرفت.

در این پژوهش پلی آنیلین با روش اعمال پتانسیل ثابت v 0/1 در سطح الکترود تثبیت شد و نانو ذرات مس و نیکل بر روی ماتریکس پلی آنیلین در سطح الکترود شیشه ای کربن با روش ولتامتری چرخه ای نشانده شدند. تحلیل داده های پراش پرتو ایکس و هم چنین تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان می دهد که نانو ذرات نیکل و مس بر روی پلی آنیلین در سطح الکترود شیشه ای کربن قرار گرفته است. علاوه بر آن طیف سنجی ir نیز دلیلی بر اثبات تهیه نانو ذرات فلزی و پلی مر با روش الکتروشیمیایی مورد نظر می باشد. رفتار الکتروشیمیایی و الکترو کاتالیزی این الکترود اصلاح شده با ولتامتری چرخه ای مشخص شده است. حسگرهای الکتروشیمیایی فعالیت الکتروکاتالیزی قوی را در اکسایش گلوکز نشان داده اند. این الکترود اصلاح شده اثر عوامل مزاحم را برطرف نموده و حد تشخیص و رنج خطی آن به ترتیب µm 5/5 وµm 25000-50 بدست آمده است. علاوه بر این حسگر حساسیت و پایداری بسیار خوبی را نشان داده است. در کار دوم که بررسی و مطالعه بر روی تیول زیستی l- سیستئین است، نانو ذرات نقره با روش اعمال پتانسیل ثابت جهت بهبود هدایت الکتریکی ترکیب پلی مر در سطح پلی ایندول که با روش ولتامتری چرخه ای در بستر الکترود کربن شیشه ای تهیه شده، نشانده می شود. به منظور اثبات تهیه نانو ذرات از داده های پراش پرتو x، تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی و پیک های به دست آمده در طیف سنجی ir می توان استفاده کرد. l- سیستئین با روش ولتامتری چرخه ای شناسایی می شود. حد تشخیص و رنج خطی در این مورد به ترتیب µm 7/5 و mm0/10 -01/0 بدست آمده است.

در این پژوهش نانو فیبرهای پلی پیرول (ppy) با روش پتانسیل ثابت 0/8 ولت در مدت زمان 150 ثانیه بر روی الکترود کربن شیشه ای (gce) سنتز شد. سپس نانوسیم های cuxo و نانو صفحات zno با روش پتانسیل ثابت به ترتیب بر روی نانو فیبرهای ppy تثبیت و نانوکامپوزیت zno/cuxo/ppy تهیه گردید. ساختار و ویژگی های نانوکامپوزیت مورد نظر با استفاده از تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی و روش های پراش اشعه ایکس و اسپکتروسکوپی فروسرخ تبدیل فوریه مورد بررسی قرار گرفت. الکترود اصلاح شده zno/cuxo/ppy/gce فعالیت الکتروکاتالیزوری بسیار خوبی را برای اندازه گیری همزمان آسکوربیک اسید (aa)، دوپامین (da) و اوریک اسید (ua) نشان می دهد. منحنی کالیبراسیون برای هر یک از ترکیبات مورد نظر رسم و محدوده ی پاسخ خطی mm 0/2-1/0، ?m 0/1-130/0 و ?m 0/5-70/0 و حد تشخیص (درنسبت سیگنال به نویز=3) ?m 0/04، ?m 25/0 و ?m 0/2 به ترتیب برای aa، da و ua به دست آمد. الکترود اصلاح شده مورد نظر حساسیت و گزینش پذیری خوبی را نشان داد. در کار دوم نانو فیبرهای ppy مانند کار اول با روش پتانسیل ثابت در سطح gce سنتز و نانو ذرات نقره به طور الکتروشیمیایی بر روی نانو فیبرهای ppy تثبیت و نانوکامپوزیت ag/ppy تهیه گردید. ساختار و ویژگی های نانوکامپوزیت مورد نظر با استفاده از تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی و روش های پراش اشعه ایکس و اسپکتروسکوپی فروسرخ تبدیل فوریه مورد بررسی قرار گرفت. الکترود اصلاح شده ag/ppy/gce فعالیت الکتروکاتالیزوری بسیار خوبی را برای اندازه گیری همزمان aa، da و ua نشان می دهد. منحنی کالیبراسیون برای هر یک از ترکیبات مورد نظر رسم و محدوده ی پاسخ خطی ?m 0/5-155/0، ?m 10/0-580/0 و ?m 2/0-100/0 و حد تشخیص (s/n=3 ) ?m 1/8، ?m 0/1 و ?m 0/5 به ترتیب برای aa، da و ua به دست آمد. الکترود اصلاح شده مورد نظر حساسیت و گزینش پذیری خوبی را نشان داد.

در این پژوهش الکترودهای اصلاح شده بر پایه الکترود خمیر کربن برای اندازه گیری آسکوربیک اسید (aa)، دوپامین(da) و ال-سیستئین (l-cys) معرفی شده است. در بخش اول پژوهش، گرافن اکساید به روش شیمیایی اکسیداسیون/ لایه-لایه سازی معروف به روش هامرز سنتز شد. سپس الکترود خمیر کربنی به روش الکتروفورتیک با گرافن اکسید کاهش یافته (rgo) اصلاح گردید (cpe/rgo) و آنگاه الکترود اصلاح یافته ی گرافن با طلا (cpe/rgo/aunps) تهیه شد. ساختار سطحی cpe/rgo وcpe/rgo/aunps با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد مطالعه قرار گرفتند. الکترود اصلاح یافته فعالیت الکتروکاتالیستی مناسبی برای اندازه گیری ترکیبات da, aa و l-cys نشان داد. در بخش دوم پژوهش، نانوذرات نقره بر روی نانوصفحه های گرافن الکترونشانی شد تا الکترود اصلاح یافته ی (cpe/rgo/agnps) تهیه شود.

در کار اول یک حسگر الکتروشیمیایی بسیار حساس از الکترود کربن شیشه ای طراحی گردید، که با لایه های گرافن اکسید کاهش یافته، پلی آنیلین و نانوگل های روی اکسید (zno-pani-rgo) اصلاح شده است. الکترود اصلاح شده اثرالکتروکاتالیستی بالاتری را نسبت به اکسایش دوپامین(da) و اوریک اسید (ua) در حضور mm 0/1 آسکوربیک اسید(aa) نشان می دهد.اثر پارامترهای تجربی نظیر ph و سرعت روبش با استفاده از پاسخ ولتامتری چرخه ای دوپامین و اوریک اسید بررسی شدند. بیش ترین میزان جریان در ph برابر 4 با یک مکانیزم تحت کنترل نفوذ به دست آمد.در کار دوم سطح الکترود کربن شیشه ای با نانو کامپوزیت گرافن اکسید کاهش یافته، پلی آنیلین و نانوذرات نقره (ag-pani-rgo)به روش پتانسیل ثابت اصلاح یافت. مشخصه یابی سطح الکترود اصلاح شده با روش هایی نظیر eis، sem، xrd، uv-vis، ft-ir و رامان تعیین گردید. الکترود اصلاح شده فعالیت الکتروکاتالیستی خوبی را نسبت به اکسایش aa، da و ua نشان می دهد. با اندازه-گیری های ولتامتری پالس تفاضلی پیک اکسایشaa ، da وua به سه پیک مشخص با اختلاف پتانسیل پیک da-aa و ua-daبه ترتیبmv 180 و 130 تفکیک شده است

در بخش اول این پژوهش گرافن اکسید سنتز شده با روش هامرز، در سطح الکترود تثبیت شد، سپس پلی آنیلین نیز با اعمال پتانسیل ثابت و نانو ذرات طلا و نیکل با روش ولتامتری چرخه ای بر روی ماتریکس پلی آنیلین در سطح الکترود شیشه ای کربنی که گرافن اکسید احیا شده روی آن قرار داشت، نشانده شدند. تحلیل داده های پراش پرتو ایکس، طیف سنجی مادون قرمز، آنالیز رامان و هم چنین تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان می دهد که نانو ذرات نیکل و طلا بر روی پلی آنیلین در سطح الکترود شیشه ای کربن حاوی گرافن اکسید احیا شده قرار گرفته است. سپس رفتار الکتروشیمیایی و الکتروکاتالیزی این الکترود اصلاح شده با ولتامتری چرخه ای و آمپرومتری مشخص گردید. این حسگر الکتروشیمیایی فعالیت الکتروکاتالیزی قوی را در اکسایش گلوکز نشان داد. در بخش دوم این پژوهش بررسی و مطالعه بر روی گلوکز با بستر دیگری انجام گردید. در این کار نانو ذرات نقره و نیکل با روش ولتامتری چرخه ای بر روی ماتریکس پلی آنیلین در سطح الکترود شیشه ای کربنی که گرافن اکسید احیا شده روی آن قرار داشت، نشانده شدند. تثبیت و حضور نانو ذرات فلزی، پلی مر و گرافن اکسید احیا شده روی سطح الکترود شیشه ای کربن با استفاده از داده های پراش پرتو ایکس، آنالیز رامان، تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی و پیک های به دست آمده در طیف سنجی مادون قرمز اثبات گردید. رفتار الکتروشیمیایی و الکتروکاتالیزی این الکترود اصلاح شده برای شناسایی و اندازه گیری گلوکز با ولتامتری چرخه ای و آمپرومتری مشخص شده است.

امروزه الکترودهای انتخابگر یون به طور گسترده به عنوان وسایلی ساده و ارزان در اندازه گیریهای سریع، دقیق و گزینشی بسیاری از کاتیونها و آنیونها بکار برده می شوند. علی رغم نیاز به حسگر برای اندازه گیری یون ‏‎zn2+‎‏، ‏‎al3+‎‏ در نمونه های صنعتی، کلینیکی و محیط زیستی تعداد انگشت شماری از آنها گزارش شده است.در کار حاضر الکترود غشایی از جنس ‏‎pvc‎‏ حاوی تترا (2-آمینوفنیل) پورفیرین برای یون روی ‏‎(ii)‎‏ تهیه شده است که در یک محدوده وسیعی از غلظت (10*5- 10*1) پاسخ خطی با شیب 2/0 +-5/26‏‎(mv/decade)‎‏ را نشان می دهد. حسگر مذکور گزینش پذیری خوبی برای یون روی نسبت به سایر یونها داشته و می تواند در محدوده ‏‎(3-6)ph‎‏ مورد استفاده قرار بگیرد.