نام پژوهشگر: زهرا ستوده خواه

آوانویسی، ترجمه و واژه نامه متن پهلوی روایات آذر فرنبغ فرخزادان از پرسش 61 تا 109
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1380
  زهرا ستوده خواه   گلنار قلعه خانی

موضوع این پایان نامه بررسی 49 پرسش از متنی است به زبان پارسی میانه به نام (( روایات آذر فرنبغ فرخزادان)) این کتاب مشتمل بر 147 پرسش و پاسخ است که زردشتیان آن زمان از هیربد آذر فرنبغ پیشوای خود پرسیده اند. این اثر شامل پرسشهایی درباره ازدواج فرزندخواندگی، حضانت، ارث، طهارت و تجاست، گرویدن زردشتیان به اسلام و تبعات آن، زنا با کافر، گناه و ثواب، آیینهای دینی، بخشش، سوگند و توسل به آزمایش دینی، وام و گرو، نبستن کشتی، خیرات، جنگ و خرید می از ترسایان می باشد. نویسنده کتاب که پیشوای زردشتیان پارس بوده در سده دوم و سوم هجری در دوران خلافت مامون عباسی (218 - 198 ه.ق) می زیسته است و آثاری چند از او به زبان پارسی میانه بر جای مانده است. تاریخ نگارش کتاب دقیقا روشن نیست اما با توجه به مدارک موجود می توان تخمین زد که این اثر از 2180 ه. ق. متاخرتر نمی باشد. سبک نگارش آن ساده و به زبان گفتار نزدیک است. اصطلاحات حقوقی و دینی فراوانی در آن بکار رفته و از این نظر اهمیت دارد.این کتاب را دانشمند پارسی هندی بهرام گور انکلسار یا در سال 1969 میلادی در بمبئی به انگلیسی ترجمه کرده، همراه با متن تصحیح شده پهلوی و آوانویسی منتشر کرده است اما تاکنون به زبان فارسی ترجمه و منتشر نشده است. روش پژوهش نگارنده چنین بوده است که متن را براساس شیوه ((فرهنگ کوچک زبان پهلوی اثر د.ن.مکنزی)) آوانویسی و سپس برای آن ترجمه ای به فارسی امروزی نیز واژه نامه ای بسامدی ارائه کند. کوشش شده تا این اثر به زبان شیوا و رسمی فارسی امروز ترجمه و از ترجمه تحت اللفظی پرهیز شود. هدف نگارنده از ترجمه و پژوهش بر این اثر، آشناساختن خوانندگان با متنی فقهی - حقوقی بوده که تاکنون به زبان فارسی ترجمه نشده است. این اثر را می توان از جنبه های گوناگون حقوقی، دینی، فرهنگی و زبانشناسی پژوهش کرد که این کار را پژوهشگران علاقمند دیگر می توانند انجام دهند.