هدف اصلی مطالعه ارزیابی تنوع ژنتیکی سویه های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ‏‎(mtb)‎‏ جدا شده از بیماران مراجعه کننده به انستیتو پاستور تهران میباشد. برای بررسی احتمالی منابع عفونت در جامعه و فاکتورهای موثر در انتقال و بقا بیماری در جمعیت و با توجه به اینکه ارتباط ژنتیکی بین سویه های ‏‎mdr‎‏ و سویه های حساس ‏‎m.tuberculosis‎‏ در ایران ناشناخته است، 54 سویه حساس و مقاوم م.توبرکلوزیس انتخاب شده و پس از کشت و استخراج ‏‎dna‎‏، تحت هضم آنزیمی ‏‎pvuii‎‏ قرار گرفت و پس از انتقال سادرن ممبرین های حاصل با پروب های نشان دار ‏‎pgrs‎‏ و ‏‎is6110‎‏ مجاور گردید واکنش مذکور بر روی فیلمهای عکاسی و بطریق کالریمتریک ثبت گردیده برای بررسی و مقایسه الگوهای حاصل آماده شد. نتایج ‏‎rflp‎‏ نشان داد که تنوع بین سویه ها حتی هنگامی که بیماران مربوط به یک منطقه از تهران مورد بررسی قرار میگرفتند بسیار بالا بود. با این وجود مشاهده تعدادی سویه ‏‎mdr‎‏ با الگوی ‏‎rflp‎‏ یکسان نشان دهنده انتقال اخیر بیماری در بین جمعیت مورد نظر است. با مقایسه تعداد نسخه و محل آنها در نتایج ‏‎rflp‎‏ از سویه های حساس و مقاومت نشان میدهد که سویه های ‏‎mdr‎‏ در تهران متعلق به یک گروه معین با تعداد کپی کم ‏‎is6110‎‏ میباشد. این اختلاف هنگامی که با پروب ‏‎pgrs‎‏ استفاده شد نیز بوضوح مشاهده گردید. همچنین الگوهای ژنتیکی سویه های مقاوم و الگوهای حساسیت دارویی مقایسه گردید. سویه ها با ‏‎rflp‎‏ یکسان که الگوی مقاومت دارویی متفاوت یا یکسان داشتند که رژیمهای دارویی متفاوت و درمان ناقص در بوجود آمدن الگوهای متفاوت دارویی با الگوهای یکسان ‏‎rflp‎‏ موثر است. براساس این یافته ها میتوان حدس زد که تعداد سویه ‏‎mdr‎‏ بسیار بیش از این مقدار بوده و بایستی تعداد بیشتری از جمعیت مورد بررسی قرار گیرد. اختلافات بین الگوهای ‏‎rflp‎‏ در سویه های ‏‎mdr‎‏ و سویه های حساس به دارو میتواند مهاجرت غیرقانونی مهاجران به کشور را نشان دهد. با توجه به مطالعه جاری، آنالیز سویه ها در ابعاد وسیع برای کشف ارتباطات ژنتیکی از مهمترین اهداف آینده این تحقیق میتواند باشد.