گیاهان علوفه ای در مکان ها و زمان های مختلف، کیفیت متفاوتی دارند. تعیین کیفیت علوفه مرتعی یکی از مهم ترین عواملی است که برای مدیریت صحیح مراتع لازم است. این پژوهش جهت تعیین ارزش غذایی سه گونه مرتعی بیلهر(dorema aucheri)، کرفس کوهی(kelussia odoratissima mozaff) و جاشیر( prangos ferulaceae) در مراتع ییلاقی شهرستان کهگیلویه در سه مرحله فنولوژی(رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) انجام شد. جمع آوری نمونه ها در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی شامل سه تیمار(سه مرحله فنولوژی) و چهار تکرار بود. نمونه ها پس از جمع آوری، خشک و آسیاب شده و جهت تعیین درصد پروتئین خام(cp)، چربی خام(ee)، درصد خاکستر(ash)، الیاف نامحلول در شوینده خنثی(ndf)، میزان فسفر(p) ، کلسیم(ca) و انرژی متابولیسمی(me)به آزمایشگاه ارسال گردید. برای تجزیه آماری از نرم افزار sas و برای مقایسه میانگین ها از آزمون توکی استفاده شد. ترسیم نمودارها نیز با استفاده از برنامه excel انجام گردید. نتایج نشان داد که مقدار پروتئین خام، چربی خام، خاکستر، انرژی متابولیسم، فسفر و کلسیم هر سه گونه در مرحله رشد رویشی نسبت به مراحل فنولوژی دیگر دارای مقادیر بالاتری بودند. همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد که پروتئین خام، چربی خام، فسفر و انرژی متابولیسمی گونه جاشیر از دو گونه دیگر بیشتر است. نتایج نشان داد که میزان کلسیم گونه بیلهر از دو گونه دیگر بالاتر است. همچنین سه گونه از نظر پروتئین-خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و انرژی متابولیسمی در هر سه مرحله فنولوژی دارای تفاوت معنی داری ( 05/0p?) با یکدیگرند. اختلاف بین مقدار چربی خام در هر سه گونه از نظر آماری معنی دار نشد. نتایج بیانگر آن است که کیفیت علوفه در هرسه گونه در مرحله رشد رویشی بیشتر از مراحل دیگر است. بر اساس نتایج بدست آمده می توان گفت که از بین سه گونه مورد تحقیق، جاشیر از ارزش و کیفیت بالاتری برخوردار است.

هدف اول‏‎‏،‎‏ بررسی امکان به کارگیری نهادهای سنتی بهره برداری برای اصلاح و احیای مراتع است و هدف دوم، بررسی امکان به کارگیری نهادهای سنتی بهره برداری در جهت اصلاح و احیای مراتع است و هدف سوم، بررسی امکان تلفیق مدیریت سنتی و علمی برای اصلاح و احیای مراتع است.